ژنهێنان و تەڵاقدان
1ئینجا عیسا ئەوێی بەجێهێشت و هاتە هەرێمی یەهودیا و ئەوبەری ڕووباری ئوردون. دیسان خەڵک لێی کۆبوونەوە، وەک نەریتی خۆی فێری دەکردن.
2هەندێک فەریسی هاتن و بۆ تاقیکردنەوە پرسیاریان لێی کرد: «ئایا دروستە مێرد ژنەکەی تەڵاق بدات؟»
3وەڵامی دایەوە: «موسا فەرمانی چی پێ کردوون؟»
4گوتیان: «موسا ڕێی داوە پیاو تەڵاقنامە بنووسێت و لە ژنەکەی جودا ببێتەوە.»
5بەڵام عیسا پێی فەرموون: «لەبەر دڵڕەقیتان ئەم ڕاسپاردەیەی بۆ نووسین. 6بەڵام لە سەرەتای بەدیهێنانەوە، خودا ﴿بە نێر و مێ بەدیهێنان.﴾10:6 پەیدابوون 1:27. 7﴿لەبەر ئەوە پیاو دایک و باوکی خۆی بەجێدەهێڵێت و بە ژنەکەیەوە دەنووسێت، 8ئیتر هەردووکیان دەبنە یەک جەستە.﴾10:8 پەیدابوون 2:24. کەواتە چیتر دوو نین، بەڵکو یەک جەستەن. 9لەبەر ئەوە ئەوەی خودا بە یەکتری گەیاندووە، با مرۆڤ جیای نەکاتەوە.»
10لە ماڵەوەش، قوتابییەکان دیسان لەم بارەیەوە لێیان پرسی. 11پێی فەرموون: «ئەوەی ژنەکەی تەڵاق بدات و یەکێکی دیکە بهێنێت، ئەوا داوێنپیسی بەرامبەر دەکات. 12ئەگەر ژن مێردەکەی تەڵاق بدات و مێرد بە یەکێکی دیکە بکات، ئەوا داوێنپیسی دەکات.»
عیسا منداڵان بەرەکەتدار دەکات
13خەڵکی منداڵیان هێنایە لای عیسا تاوەکو دەستیان لەسەر دابنێت10:13 مەبەست لە دەست لەسەر دانان، بەرەکەتدارکردنە.، بەڵام قوتابییەکان سەرزەنشتیان کردن. 14کە عیسا ئەمەی بینی، تووڕە بوو، پێی فەرموون: «لێگەڕێن منداڵان بێنە لام، ڕێیان لێ مەگرن، چونکە شانشینی خودا هی وەک ئەمانەیە. 15ڕاستیتان پێ دەڵێم: ئەوەی وەک منداڵێک شانشینی خودا قبوڵ نەکات، هەرگیز ناچێتە ناویەوە.» 16منداڵەکانیشی لە باوەش کرد، دەستی لەسەر دانان و بەرەکەتی پێدان.
گەنجە دەوڵەمەندەکە
17کاتێک عیسا خەریک بوو دەڕۆیشت، پیاوێک بە پەلە بەرەو ڕووی هات، کڕنۆشی بۆ برد و لێی پرسی: «مامۆستای باش، چی بکەم تاکو ژیانی هەتاهەتایی بە میرات وەربگرم؟»
18عیسا پێی فەرموو: «بۆچی بە باش ناوم دەبەیت؟ بێجگە لە خودا کەس باش نییە. 19ڕاسپاردەکان دەزانیت: ﴿مەکوژە، داوێنپیسی مەکە، مەدزە، شایەتی درۆ مەدە، فێڵ مەکە، ڕێزی دایک و باوکت بگرە.﴾10:19 دەرچوون 20:12 و دواوتار 5:16،20.»
20ئەویش پێی گوت: «مامۆستا، لە منداڵییەوە هەموو ئەم ڕاسپاردانەم بەجێگەیاندووە.»
21عیسا سەیری کرد و خۆشیویست، پێی فەرموو: «شتێکت کەمە، بڕۆ هەرچیت هەیە هەمووی بفرۆشە و بیدە بە هەژاران، بەمە گەنجینەیەکت لە ئاسماندا دەبێت، ئینجا وەرە دوام بکەوە.»
22بەم قسەیە دڵی خورپەی کرد، بە دڵتەنگییەوە ڕۆیشت، چونکە سامانێکی زۆری هەبوو.
23عیسا سەیری دەوروپشتی کرد و بە قوتابییەکانی فەرموو: «چوونە ناو شانشینی خودا بۆ دەوڵەمەند چەند زەحمەتە!»
24قوتابییەکان لە قسەکانی سەرسام بوون، بەڵام عیسا دیسان پێی فەرموون: «کوڕینە، چوونە ناو شانشینی خودا چەند زەحمەتە! 25ئاسانترە وشترێک بە کونی دەرزییەکەوە بچێت لەوەی دەوڵەمەندێک بچێتە ناو شانشینی خوداوە.»
26جا زیاتر سەرسام بوون و بە یەکتریان گوت: «کەواتە کێ دەتوانێت ڕزگاری بێت؟»
27عیساش سەیری کردن و فەرمووی: «لەلای مرۆڤ مەحاڵە، بەڵام لەلای خودا نا، چونکە لەلای خودا هەموو شتێک دەبێت.»
28پەترۆس دەستی بە قسە کرد و گوتی: «ئەوەتا ئێمە وازمان لە هەموو شتێک هێناوە و دوات کەوتووین.»
29عیسا فەرمووی: «ڕاستیتان پێ دەڵێم: کەس نییە ماڵ، برا، خوشک، دایک، باوک، منداڵ یان کێڵگەی لە پێناوی من و مزگێنییەکەم بەجێهێشتبێت، 30ئێستا لەم دنیایە سەد ئەوەندە وەرنەگرێتەوە لە ماڵ، برا، خوشک، دایک، منداڵ و کێڵگە لەگەڵ چەوسانەوە، لەو دنیاش ژیانی هەتاهەتایی. 31بەڵام زۆر لە یەکەمینەکان دەبنە دواهەمین و دواهەمینەکانیش دەبنە یەکەمین.»
سێیەم باسی مردنی عیسا
32بە ڕێگاوە بەرەو ئۆرشەلیم سەردەکەوتن، عیسا پێشیان کەوتبوو، قوتابییەکانیش سەرسام ببوون، ئەوانەی دوای دەکەوتن دەترسان. دیسان دوازدە قوتابییەکەی جیا کردەوە و دەستی کرد بە باسکردنی ئەو شتانەی کە بەسەری دێت. 33فەرمووی: «ئەوا بۆ ئۆرشەلیم سەردەکەوین، کوڕی مرۆڤ دەدرێتە دەست کاهینانی باڵا و مامۆستایانی تەورات، بڕیاری مردنی دەدەن، دەیدەنە دەست ناجولەکەکان، 34گاڵتەی پێ دەکەن و تفی لێدەکەن و بە قامچی لێی دەدەن و دەیکوژن. دوای سێ ڕۆژ هەڵدەستێتەوە.»
خزمەتکار پایەبەرزترە
35یاقوب و یۆحەنای کوڕەکانی زەبدی هاتنە لای و پێیان گوت: «مامۆستا، دەمانەوێت هەرچی داوای دەکەین بۆمان بکەیت.»
36ئەویش پێی فەرموون: «چیتان دەوێت بۆتان بکەم؟»
37وەڵامیان دایەوە: «کاتێک لەسەر تەختی شکۆمەندییەکەت دانیشتیت، پێمان ڕەوا ببینە یەکێکمان لەلای ڕاستت و یەکێکمان لەلای چەپت دابنیشین.»
38بەڵام عیسا پێی فەرموون: «نازانن داوای چی دەکەن. ئایا دەتوانن ئەو جامە بخۆنەوە کە من دەیخۆمەوە؟ ئایا دەتوانن بەو ئازارەدا تێبپەڕن کە من پێیدا تێدەپەڕم10:38 مەبەستی لە لەخاچدانە.؟»
39وەڵامیان دایەوە: «دەتوانین.»
عیساش پێی فەرموون: «ئەو جامەی من دەیخۆمەوە، ئێوەش دەیخۆنەوە، بەو شێوەیەی من بە ئازاردا تێدەپەڕم، ئێوەش پێیدا تێدەپەڕن. 40بەڵام دانیشتن لەلای ڕاست و چەپمەوە، هی من نییە تاکو بیبەخشم. ئەو شوێنانە هی ئەو کەسانەیە کە بۆیان ئامادە کراون.»
41کاتێک دە قوتابییەکەی دیکە قسەکانی یاقوب و یۆحەنایان بیستەوە، لێیان تووڕە بوون، 42بەڵام عیسا بانگی کردن و پێی فەرموون: «دەزانن ئەوانەی بە سەرۆکی نەتەوەکانی دیکە دادەنرێن وەک میر فەرمانڕەواییان بەسەردا دەکەن و گەورەکانیان دەسەڵاتیان بەسەردا دەسەپێنن. 43بەڵام لەنێو ئێوەدا ئاوا نابێت، بەڵکو ئەوەی دەیەوێت لەنێوتاندا پایەی بەرز بێت، با ببێتە خزمەتکارتان. 44ئەوەش کە دەیەوێ لەنێوتاندا ببێتە یەکەم، با ببێتە بەندەی هەمووتان، 45چونکە تەنانەت کوڕی مرۆڤیش نەهاتووە تاکو خزمەت بکرێت، بەڵکو خزمەت بکات و ژیانی خۆی بەخت بکات بۆ کڕینەوەی خەڵکێکی زۆر.»
عیسا کەسێکی نابینا چاک دەکاتەوە
46ئینجا گەیشتنە شاری ئەریحا. لەو کاتەی خۆی و قوتابییەکانی و خەڵکێکی زۆر لە شارەکە هاتنە دەرەوە، سواڵکەرێکی نابینا بە ناوی بارتیماوس کە بە واتای کوڕی تیماوس دێت، لەسەر ڕێگا دانیشتبوو. 47کە بیستی ئەوە عیسای ناسیرەییە، هاواری کرد: «عیسای کوڕی داود، بەزەییت پێمدا بێتەوە!»
48زۆر کەس ئەویان سەرزەنشت کرد تاکو بێدەنگ بێت. بەڵام زۆر بەرزتر هاواری دەکرد: «کوڕی داود، بەزەییت پێمدا بێتەوە!»
49عیسا ڕاوەستا و فەرمووی: «بانگی بکەن.»
ئەوانیش نابیناکەیان بانگکرد و پێیان گوت: «ورەت بەرز بێت! هەستە، بانگت دەکات.» 50ئیتر کەواکەی فڕێدا و هەستا و هاتە لای عیسا.
51عیسا لێی پرسی: «چیت دەوێ بۆت بکەم؟»
نابیناکە پێی گوت: «ڕابی، دەمەوێ ببینم.»
52عیساش پێی فەرموو: «بڕۆ! باوەڕەکەت تۆی چاککردەوە.» دەستبەجێ بینایی بۆ گەڕایەوە و بە ڕێگادا دوای عیسا کەوت.
О браке и разводе
(Мат. 19:1-9)
1Иса направился оттуда в Иудею и в земли за Иорданом10:1 Или: «Иса направился оттуда по восточному берегу Иордана в Иудею».. К Нему опять сходились толпы, и Он, как обычно, учил их. 2К Нему подошли блюстители Закона и, чтобы поймать Его на слове, спросили:
– Разрешено ли мужу разводиться с женой?
3– А что вам повелел Муса? – спросил в ответ Иса.
4Они ответили:
– Муса разрешил давать жене разводное письмо и отпускать её10:4 См. Втор. 24:1, 3..
5– Это повеление дано вам из-за жестокости ваших сердец, – ответил Иса. – 6А в начале творения Аллах «сотворил их мужчиной и женщиной»10:6 См. Нач. 1:27; 5:2.. 7«Поэтому оставит человек отца и мать и соединится со своей женой, 8и двое станут одной плотью»10:7-8 Нач. 2:24.. Так что их уже не двое, они – одна плоть. 9Итак, что Аллах соединил, то человек не должен разделять.
10Позже, в доме, ученики опять спросили Ису об этом. 11Он ответил им так:
– Каждый, кто разводится со своей женой и женится на другой, нарушает супружескую верность, изменяя первой жене. 12И если жена разводится со своим мужем и выходит замуж за другого, то она также нарушает супружескую верность.
Благословение детей
(Мат. 19:13-15; Лк. 18:15-17)
13Некоторые люди приносили к Исе своих детей, чтобы Он прикоснулся к ним и благословил. Ученики же не подпускали их. 14Но когда Иса это увидел, Он рассердился и сказал:
– Пусть дети приходят ко Мне, не запрещайте им, потому что подобные им – подданные Царства Аллаха! 15Говорю вам истину: кто не примет Царство Аллаха, как ребёнок, тот не войдёт в него.
16И обняв детей, Он благословил их, возлагая на них руки.
Разговор с богатым человеком
(Мат. 19:16-30; Лк. 18:18-30)
17Когда Иса отправился дальше, к Нему подбежал один человек, пал перед Ним на колени и спросил:
– Добрый Учитель, что мне делать, чтобы наследовать вечную жизнь?
18– Почему ты называешь Меня добрым? – ответил Иса. – Никто не добр, кроме одного Аллаха. 19Ты знаешь повеления: «не убивай», «не нарушай супружескую верность», «не кради», «не лжесвидетельствуй», не обманывай, «почитай отца и мать»…10:19 См. Исх. 20:12-16; Втор. 5:16-20.
20– Учитель, – сказал он, – всё это я соблюдаю ещё с дней моей юности.
21Иса, посмотрев на него, полюбил его и сказал:
– Одного тебе не хватает. Пойди, продай то, что у тебя есть, и раздай деньги бедным, и тогда у тебя будет сокровище на небесах. Потом приходи и следуй за Мной.
22Услышав это, человек помрачнел и ушёл опечаленный, потому что он владел большим имуществом. 23Оглядевшись вокруг, Иса сказал ученикам:
– Как трудно богатым войти в Царство Аллаха!
24Ученики были поражены такими словами, но Иса снова повторил им:
– Дети, как трудно10:24 Или: «как трудно надеющимся на богатство». войти в Царство Аллаха! 25Легче верблюду пройти сквозь игольное ушко, чем богатому войти в Царство Аллаха.
26Ученики в крайнем изумлении говорили друг другу:
– Кто же тогда вообще может быть спасён?10:26 Спасён – от пламени ада (см. Иуда 1:23), от гнева Аллаха и Его судов (см. Рим. 5:9), от суетной жизни (см. 1 Пет. 1:18), от греха (см. Мат. 1:21) и от Иблиса (см. 2 Тим. 2:26).
27Иса посмотрел на них и сказал:
– Человеку это невозможно, но только не Аллаху, потому что всё возможно Аллаху.
28Тогда Петир сказал Ему:
– Вот мы всё оставили и пошли за Тобой.
29Иса ответил:
– Говорю вам истину: каждый, кто оставил дом, или братьев, или сестёр, или мать, или отца, или детей, или земли ради Меня и ради Радостной Вести, 30получит в этой жизни, среди гонений, в сто раз больше и домов, и братьев, и сестёр, и матерей, и детей, и земель, а в будущем – жизнь вечную. 31Однако многие из тех, кто в этом мире был возвышен, будут унижены, а многие униженные будут возвышены.
Иса аль-Масих в третий раз говорит о своей смерти и воскресении
(Мат. 20:17-19; Лк. 18:31-33)
32Они шли в Иерусалим. Иса шёл впереди встревоженных учеников, а за ними следовал испуганный народ. Снова отведя двенадцать в сторону, Иса стал рассказывать им о том, что с Ним будет.
33– Вот мы идём в Иерусалим, там главным священнослужителям и учителям Таурата выдадут Ниспосланного как Человек. Они приговорят Его к смерти и отдадут язычникам (римлянам). 34Те будут над Ним глумиться, плевать в Него, бичевать и затем убьют. Но через три дня Он воскреснет.
Величайшие – те, кто служит
(Мат. 20:20-28; Лк. 22:24-27)
35К Исе подошли Якуб и Иохан, сыновья Завдая.
– Учитель, – сказали они, – мы хотим, чтобы Ты сделал для нас то, о чём мы Тебя попросим.
36– Что вы хотите, чтобы Я для вас сделал? – спросил Он их.
37– Позволь нам сесть одному по правую, а другому по левую руку от Тебя, когда будешь прославлен как Царь, – сказали они.
38– Вы не знаете, о чём просите, – сказал им Иса. – Можете ли вы выпить ту чашу страдания, которую Я пью, и пройти то «погружение», которое Я прохожу?
39– Можем, – ответили они.
Тогда Иса сказал им:
– Пить чашу, которую Я пью, вы будете, и «погружение», которое Я прохожу, вы тоже пройдёте. 40Но кому сидеть по правую или по левую руку от Меня решаю не Я, эти места принадлежат тем, кому они назначены.
41Когда остальные десять учеников услышали это, они рассердились на Якуба и Иохана. 42Иса подозвал их и сказал:
– Вы знаете, что те, кого считают правителями этого мира, властвуют над своими народами, и владеет людьми их знать. 43Но у вас пусть будет не так. Наоборот, кто хочет стать среди вас самым великим, должен быть вам слугой, 44и кто хочет быть среди вас первым, должен быть рабом для всех. 45Ведь и Ниспосланный как Человек пришёл не для того, чтобы Ему служили, но чтобы служить другим и отдать Свою жизнь как выкуп за многих.
Исцеление слепого нищего
(Мат. 20:29-34; Лк. 18:35-43)
46Они пришли в Иерихон. Позже, когда Иса выходил из города вместе с учениками и большой толпой, у дороги сидел слепой нищий Бар-Тимай (то есть сын Тимая). 47Услышав, что мимо проходит Иса из Назарета, он стал кричать:
– Иса, Сын Давуда!10:47 Сын Давуда – один из титулов аль-Масиха. Согласно Книге Пророков ожидаемый Масих (т. е. праведный Царь и Освободитель) должен был быть потомком царя Давуда (см. Ис. 11:1-5; Иер. 23:5-6). Сжалься надо мной!
48Многие говорили ему, чтобы он замолчал, но Бар-Тимай кричал ещё громче:
– Сын Давуда, сжалься надо мной!
49Иса остановился и велел позвать его.
– Смелей! – сказали тогда слепому. – Поднимайся, Он зовёт тебя!
50Бар-Тимай сбросил с себя плащ, вскочил и подошёл к Исе.
51– Что ты хочешь, чтобы Я сделал для тебя? – спросил Иса.
– Учитель, я хочу видеть, – ответил он.
52– Иди, – сказал ему Иса, – твоя вера исцелила тебя.
Слепой сразу же обрёл зрение и пошёл по дороге за Исой.
