مۆغەکان سەردانی مەسیح دەکەن
1لەدوای لەدایکبوونی عیسا لە بێت‌لەحمی یەهودیا2:1 لە پەیمانی کۆن ناوی یەهودا بووە.، لە سەردەمی هێرۆدسی2:1 هێرۆدس: هێرۆدسی گەورە لە 37–4 پ. ز. پاشای یەهودیا بوو. پاشا، هەندێک مۆغ2:1 بە زمانی یۆنانی پێی دەگوترێت مەغۆس. مۆغان پیاوانی ئایینی زەردەشتی بوون کە ئەستێرەناسیش بوون. لە ڕۆژهەڵاتەوە هاتنە ئۆرشەلیم، 2پرسییان: «پاشای لەدایکبووی جولەکە لەکوێیە؟ لە ڕۆژهەڵاتەوە ئەستێرەی ئەومان بینی، هاتووین کڕنۆشی بۆ ببەین.»
3کاتێک هێرۆدسی پاشا ئەمەی بیست، پەشۆکا و هەموو خەڵکی ئۆرشەلیم لەگەڵی پەشۆکان. 4هەموو کاهینانی2:4 کاهین: پیاوێکی ئایینی جولەکەیە کە هەڵدەستێ بە ئەرکی قوربانی کردن لەناو پەرستگا و فێرکردنی وشەی خودا و شەریعەتی پەیمانی کۆن بە خەڵکی. باڵا و مامۆستایانی تەوراتی2:4 مالم. گەلی کۆکردەوە، لێی پرسین: «مەسیح لەکوێ لە دایک دەبێت؟» 5وەڵامیان دایەوە: «لە بێت‌لەحمی یەهودیا، چونکە لە ڕێی پێغەمبەرەکەوە2:5 مەبەست لە پێغەمبەر میخایە. ئاوا نووسراوە:
6«﴿بەڵام تۆ ئەی بێت‌لەحمی خاکی یەهودا،
کەمتر نیت لە شارۆچکەکانی دیکەی یەهودا،
چونکە لە تۆوە فەرمانڕەوایەک دەردەکەوێت،
شوانایەتی گەلی ئیسرائیلم دەکات.﴾2:6 میخا 5:2»
7دوای ئەمە هێرۆدس بە نهێنی مۆغەکانی بانگکرد و لەبارەی کاتی دەرکەوتنی ئەستێرەکە لێکۆڵینەوەی لەگەڵ کردن. 8ئینجا بۆ بێت‌لەحمی ناردن و پێی گوتن: «بڕۆن و بە وردی بەدوای منداڵەکەدا بگەڕێن. کاتێک دۆزیتانەوە هەواڵم بدەنێ، تاکو منیش بێم و کڕنۆشی بۆ ببەم.»
9لەدوای ئەوەی گوێبیستی پاشا بوون، ڕۆیشتن، هەمان ئەو ئەستێرەیەی کە لە ڕۆژهەڵات بینیبوویان، پێشیان کەوت و هات و لەسەر ئەو شوێنە ڕاوەستا کە منداڵەکەی لێبوو. 10کاتێک ئەستێرەکەیان بینی، زۆر شادمان بوون، 11چوونە ماڵەکە، منداڵەکەیان لەگەڵ مریەمی دایکی بینی، دانەوینەوە و کڕنۆشیان بۆ برد و سندوقی گەنجینەکانیان کردەوە، زێڕ و بخوور و موڕیان2:11 موڕ: بەکاردەهێنرا لە ئامادەکردنی تەرم بۆ ناشتن، بڕوانە یۆحەنا 19:39. بە دیاری پێشکەش کرد. 12ئینجا خودا لە خەوندا مۆغەکانی ئاگادار کردەوە کە نەگەڕێنەوە لای هێرۆدس، ئەوانیش بە ڕێگایەکی دیکەدا گەڕانەوە وڵاتی خۆیان.
هەڵاتن بەرەو میسر
13دوای ڕۆیشتنی مۆغەکان، فریشتەیەکی یەزدان هاتە خەونی یوسف و گوتی: «هەستە، منداڵەکە و دایکی ببە و ڕابکە بۆ میسر. لەوێ بمێنەوە هەتا پێت دەڵێم، چونکە هێرۆدس وا بە شوێن منداڵەکەدا دەگەڕێت، بۆ ئەوەی بیکوژێت.»
14یوسفیش هەستا و لە شەودا منداڵەکە و دایکی برد و بەرەو میسر ڕۆیشت، 15هەتا مردنی هێرۆدس لەوێ مایەوە، تاوەکو ئەوەی یەزدان لە ڕێگەی پێغەمبەرەکەوە2:15 مەبەست لە پێغەمبەر هۆشەعە. فەرموویەتی بێتە دی، کە دەفەرموێ: ﴿من کوڕی خۆمم لە میسر بانگ کرد.﴾2:15 هۆشەع 11:1.
16کاتێک هێرۆدس زانی مۆغەکان فریویان داوە، زۆر تووڕە بوو. بەگوێرەی ئەو کاتەی لە مۆغەکانەوە لێی کۆڵیبووەوە، ناردی و هەموو کوڕێکی تەمەن دوو ساڵ بەرەو خواری لە بێت‌لەحم و دەوروبەری کوشت. 17ئینجا ئەوەی لە ڕێگەی پێغەمبەر یەرمیا گوترابوو هاتە دی:
18﴿دەنگێک لە ڕامەوە بیسترا،
گریان و شیوەنێکی گەورە،
ڕاحێل2:18 ڕاحێل یەکێکە لە ژنەکانی حەزرەتی یاقوب، دایکی یوسف و بنیامینە، لێرەدا هێمایە بۆ دایکە بنیامینییەکان. بۆ منداڵەکانی دەگریێت،
ڕازی نییە دڵنەوایی بکرێت،
چونکە نەماون.﴾2:18 یەرمیا 31:15
گەڕانەوە بۆ شاری ناسیرە
19کاتێک هێرۆدس مرد، فریشتەیەکی یەزدان لە میسر هاتە خەونی یوسف و 20گوتی: «هەستە، منداڵەکە و دایکی ببە و بڕۆ بۆ خاکی ئیسرائیل، چونکە ئەوانەی دەیانویست منداڵەکە بکوژن، مردن.»
21یوسفیش هەستا، منداڵەکە و دایکی برد و گەڕایەوە خاکی ئیسرائیل. 22بەڵام کاتێک بیستی ئەرخیلاوس لە یەهودیا لە جێی هێرۆدسی باوکی فەرمانڕەوایە، ترسا بچێتە ئەوێ. دوای ئەوەی لە خەوندا ئاگادار کرایەوە، گەڕایەوە ناوچەی جەلیل. 23جا هات و لە شارۆچکەیەک نیشتەجێ بوو بە ناوی ناسیرە، بۆ ئەوەی ئەو فەرمایشتەی لە ڕێگەی پێغەمبەرانەوە گوترابوو بێتە دی: ﴿بە ناسیرەیی ناودەبردرێت.﴾
Восточные мудрецы
1Иса родился в иудейском городе Вифлееме во времена правления царя Ирода2:1 Это Ирод Великий, который правил Иудеей, Самарией и Галилеей с 37 по 4 гг. до н. э.. После рождения Исы в Иерусалим пришли мудрецы с востока2:1 Скорее всего, упоминаемые здесь мудрецы были зороастрийскими жрецами из Персии, которые, основываясь на собственных или же иудейских религиозных источниках, искали грядущего Царя-Спасителя..
Они спрашивали людей:
2– Где новорождённый Царь иудеев? Мы видели Его звезду на востоке2:2 Или: «Мы видели, как взошла Его звезда». См. Чис. 24:17. и пришли поклониться Ему.
3Услышав об этом, царь Ирод встревожился, а с ним и весь Иерусалим. 4Царь созвал к себе всех главных священнослужителей и учителей Таурата и спросил их, где должен родиться обещанный Масих.
5– В иудейском Вифлееме, – ответили ему, – потому что так написано у пророка:
6«И ты, Вифлеем в земле Иудеи,
ты вовсе не наименьший среди главных городов Иудеи,
потому что из тебя произойдёт Правитель,
Который будет пасти народ Мой, Исраил!»2:6 Мих. 5:2.
7Тогда Ирод тайно пригласил к себе мудрецов и выведал у них точное время появления звезды. 8Он послал их в Вифлеем с наказом:
– Идите и тщательно всё разузнайте о младенце. Когда вы Его найдёте, известите и меня, чтобы я смог пойти и поклониться Ему.
9Выслушав наказ царя, мудрецы отправились в путь. Звезда, которую они видели на востоке2:9 Или: «Звезда, восход которой они видели»., шла впереди них, пока наконец не остановилась над местом, где был младенец. 10Увидев звезду, мудрецы очень сильно обрадовались. 11Когда они вошли в дом и увидели младенца и Его мать Марьям, они, павши, поклонились Ему и, открыв свои сокровища, поднесли Ему подарки: золото, ладан2:11 Ладан – ценная ароматическая смола растений, произрастающих в Аравии и Северной Африке. См. пояснительный словарь. и смирну2:11 Смирна (мирра) – приятно пахнущая смола растущего в Аравии растения.. 12Ночью во сне они были предупреждены о том, что им нельзя возвращаться к Ироду, и вернулись в свою страну другим путём.
Бегство в Египет
13Когда мудрецы ушли, Юсуфу во сне явился ангел от Вечного и сказал:
– Вставай, возьми младенца и Его мать и беги с ними в Египет. Оставайтесь там, пока я не скажу, потому что Ирод собирается найти младенца и убить Его.
14Юсуф взял младенца с Его матерью, и ночью они ушли в Египет. 15Там они оставались до тех пор, пока Ирод не умер. Так исполнились слова, которые Вечный сказал через пророка: «Из Египта призвал Я Сына Моего»2:15 Ос. 11:1. То, что Вечный говорит через пророка Осию об исраильском народе, Матай относит к Исе аль-Масиху, тем самым показывая, что в Нём нашли своё отражение все ожидания и чаяния Вечного, которые Он возлагал на исраильский народ..
16Когда Ирод понял, что мудрецы его обманули, он пришёл в ярость и приказал убить в Вифлееме и его окрестностях всех мальчиков в возрасте до двух лет. Время рождения младенца он определил со слов мудрецов. 17Таким образом исполнилось предсказанное через пророка Иеремию:
18«Голос слышен в Раме,
вопль и горькое рыдание, –
это Рахиля плачет о детях своих
и не находит утешения,
потому что их больше нет!»2:18 Иер. 31:15.
Возвращение в Назарет
19После смерти Ирода Юсуфу в Египте явился во сне ангел от Вечного.
20– Вставай, – сказал он, – возьми младенца и Его мать и возвращайтесь в Исраил. Тех, кто хотел убить мальчика, уже нет в живых.
21Юсуф взял младенца и Его мать, и они отправились в землю Исраила. 22Когда Юсуф узнал, что в Иудее вместо Ирода царствует его сын Архелай, он побоялся возвращаться, но, получив во сне ещё одно указание, пошёл в Галилею 23и поселился там в городе Назарете. Так исполнились слова пророков, что аль-Масиха будут называть назарянином2:23 То есть будет в пренебрежении (см. Заб. 21:7; Ис. 53:3; Ин. 1:46). Но здесь возможна и связь с еврейским словом нецер («ветвь») (см. Ис. 11:1). Однако некоторые комментаторы не исключают связи и со словом «назорей» (см. Чис. 6:1-21; Суд. 13:5)..
