عیسا دوازدە نێردراوەکە دەنێرێ
1کاتێک عیسا دوازدە قوتابییەکەی بانگکرد، هێز و دەسەڵاتی پێدان بۆ دەرکردنی هەموو ڕۆحە پیسەکان و چاککردنەوەی نەخۆشییەکان، 2ناردنی تاکو مزگێنی پاشایەتی خودا بدەن و نەخۆش چاک بکەنەوە. 3پێی فەرموون: «بۆ ڕێگا هیچ هەڵمەگرن، نە گۆچان و نە توورەکە، نە نان و نە پارە، کەسیش کراسی زیادەی پێ نەبێت. 4چوونە هەر ماڵێک لەوێ بمێننەوە هەتا ئەو کاتەی ئەوێ بەجێدەهێڵن. 5ئەگەر خەڵکەکەی پێشوازییان لێ نەکردن، لە شارۆچکەکەیان بڕۆنە دەرەوە و تۆزی پێتان بتەکێنن، بۆ شایەتی لەسەریان.» 6جا بەڕێکەوتن و بە گوندەکاندا دەگەڕان، مزگێنییان دەدا و لە هەموو لایەک خەڵکیان چاک دەکردەوە.
هێرۆدس یەحیا دەکوژێت
7هێرۆدسی ئەنتیپاس کە فەرمانڕەوای جەلیل بوو، هەموو ئەو شتانەی بیستەوە کە ڕوویدەدا و سەری سوڕما، چونکە هەندێک دەیانگوت: «یەحیا لەناو مردووان هەستاوەتەوە.» 8هەندێکی دیکەش دەیانگوت: «ئەلیاس دەرکەوتووە.» کەسانی دیکەش: «یەکێک لە پێغەمبەرانی کۆن زیندووبووەتەوە.» 9هێرۆدسیش گوتی: «خۆم سەری یەحیام لێکردەوە، ئەی ئەمە کێیە شتی وای لێ دەبیستم؟» لەبەر ئەوە هەوڵی دەدا بیبینێت.
تێرکردنی پێنج هەزار کەس
10نێردراوان گەڕانەوە و ئەوەی کردبوویان بۆ عیسایان گێڕایەوە، ئەویش ئەوانی برد و بە تەنها چوون بۆ شارۆچکەیەک کە ناوی بێت‌سەیدا بوو. 11بەڵام خەڵکەکە زانییان و دوای کەوتن، ئەویش پێشوازی لێکردن و باسی پاشایەتی خودای بۆ کردن، ئەوانەی پێویستییان بە چاکبوونەوە بوو چاکیکردنەوە.
12کاتێک ڕۆژ بەرەو ئاوابوون دەچوو، دوازدە قوتابییەکە هاتن و پێیان گوت: «خەڵکەکە بەڕێبکە با بڕۆنە گوند و کێڵگەکانی دەوروبەر، تاکو لەوێ بمێننەوە و خواردنیش پەیدا بکەن، چونکە ئێمە لێرە لە شوێنێکی چۆڵداین.»
13پێی فەرموون: «ئێوە شتێکیان بدەنێ با بیخۆن.»
وەڵامیان دایەوە: «لە پێنج نان و دوو ماسی زیاترمان نییە، مەگەر بڕۆین نان بۆ هەموو خەڵکەکە بکڕین،» 14چونکە نزیکەی پێنج هەزار پیاو دەبوون.
ئینجا بە قوتابییەکانی فەرموو: «بە کۆمەڵ دایاننیشێنن، هەر کۆمەڵێک نزیکەی پەنجا کەس بێت.» 15جا بەم جۆرەیان کرد و هەموویان دانیشاندن. 16ئینجا عیسا پێنج نانەکە و دوو ماسییەکەی هەڵگرت و تەماشای ئاسمانی کرد، سوپاسی خودای کرد و لەتی کردن، دایە قوتابییەکان تاکو لەبەردەمی خەڵکەکەی دابنێن. 17هەموو خواردیان و تێر بوون. لەو پەلکەنانەی لێیان مایەوە دوازدە سەبەتە هەڵگیرایەوە.
پەترۆس دان بەوەدا دەنێت کە عیسا مەسیحەکەیە
18کاتێک عیسا بە تەنها نوێژی دەکرد، قوتابییەکان لەگەڵی بوون، لێی پرسین: «خەڵکەکە دەڵێن من کێم؟»
19وەڵامیان دایەوە: «یەحیای لەئاوهەڵکێش، هەندێکیش ئەلیاس، خەڵکی دیکەش دەڵێن کە یەکێک لە پێغەمبەرانی کۆنە زیندووبووەتەوە.»
20پێی فەرموون: «ئەی ئێوە دەڵێن من کێم؟»
پەترۆس وەڵامی دایەوە: «مەسیحی9:20 مەسیح: بڕوانە زەبوورەکان 2:2 خودایت.»
21ئەویش ئاگاداری کردنەوە و ڕایسپاردن ئەمە بە کەس نەڵێن.
یەکەم باسی مردنی عیسا
22هەروەها فەرمووی: «کوڕی مرۆڤ دەبێت زۆر ئازار بچێژێت و پیران و کاهینانی باڵا و مامۆستایانی تەورات ڕەتی بکەنەوە، بکوژرێت و لە ڕۆژی سێیەم هەستێنرێتەوە.»
23ئینجا بە هەمووانی فەرموو: «ئەگەر کەسێک دەیەوێت ببێتە قوتابی من، با نکۆڵی لە خۆی بکات و ڕۆژانە خاچەکەی هەڵبگرێت و دوام بکەوێت، 24چونکە ئەوەی بیەوێت ژیانی خۆی ڕزگار بکات دەیدۆڕێنێت، بەڵام ئەوەی لە پێناوی من ژیانی خۆی بدۆڕێنێت، ڕزگاری دەکات9:24 ڕزگاربوون لە گوناه و دۆزەخی هەتاهەتایی.. 25چی بەکەڵکی مرۆڤ دێت ئەگەر هەموو جیهان بباتەوە، بەڵام خۆی بدۆڕێنێت یان خۆی لە دەست بدات؟ 26ئەوەی شەرمی بە من و بە وتەکانم بێت، کوڕی مرۆڤیش شەرمی پێی دەبێت، کاتێک بە شکۆمەندی خۆی و باوک و فریشتە پیرۆزەکانەوە دێتەوە.
27«بەڵام ڕاستیتان پێ دەڵێم، هەندێک لەوانەی لێرە ڕاوەستاون مردن ناچێژن هەتا شانشینی خودا نەبینن.»
شێوە گۆڕانی عیسا
28نزیکەی هەشت ڕۆژ لەدوای ئەم وتانە، عیسا پەترۆس و یۆحەنا و یاقوبی برد و سەرکەوتە سەر چیایەک تاکو نوێژ بکات. 29کاتێک نوێژی دەکرد، ڕوخساری گۆڕا و جلەکانی سپی بریسکەدار هەڵگەڕان. 30دوو پیاویش لەگەڵی دەدوان، موسا و ئەلیاس بوون. 31بە شکۆوە دەرکەوتن و لەبارەی ڕووداوی بەجێهێشتنی جیهان کە دەبووایە بەم نزیکانە لە ئۆرشەلیم بێتە دی، گفتوگۆیان کرد. 32بەڵام پەترۆس و هاوڕێیانی خەو چاوی قورس کردبوون، کاتێک بە تەواوی خەبەریان بووەوە شکۆی ئەویان بینی و هەروەها ئەو دوو پیاوەشیان بینی کە لەگەڵی ڕاوەستابوون. 33کاتێک پیاوەکان لە عیسا جیا دەبوونەوە، پەترۆس بە عیسای گوت: «گەورەم، پێمان باشە لێرە بین. با سێ کەپر دروستبکەین، یەکێک بۆ تۆ و یەکێک بۆ موسا و یەکێکیش بۆ ئەلیاس.» ئەمەی گوت بێ ئەوەی بزانێت باسی چی دەکات.
34کاتێک لەم قسانەدا بوو، هەورێک هات و باڵی بەسەریاندا کێشا، کە کەوتنە ناو هەورەکە، ترسان. 35دەنگێک لەناو هەورەکەوە هات: «ئەمە کوڕی منە، ئەوەی هەڵمبژاردووە، گوێی لێ بگرن.» 36کە دەنگەکە نەما، عیسا بە تەنها بینرا. ئەوانیش بێدەنگ بوون و لەو ڕۆژانەدا لەلای کەس باسی ئەو شتانەیان نەکرد کە بینییان.
دەرکردنی ڕۆحی پیس لە کوڕێکدا
37بۆ بەیانی، کە لە کێوەکە هاتنە خوارەوە، خەڵکێکی زۆر بەرەوپیریان هاتن. 38لەنێو خەڵکەکەدا پیاوێک هاواری کرد: «مامۆستا، لێت دەپاڕێمەوە تەماشای کوڕەکەم بکە، چونکە تاقە کوڕمە. 39ڕۆحی پیس دەستی لێ دەوەشێنێت، کوڕەکەشم لەناکاو هاوار دەکات و فێی لێ دێت و دەمی کەف دەکات، بە زەحمەت وازی لێ دەهێنێت و شلوکوتی دەکات. 40لە قوتابییەکانت پاڕامەوە تاکو دەریبکەن، بەڵام نەیانتوانی.»
41عیسا وەڵامی دایەوە: «ئەی نەوەی بێباوەڕ و خوار، هەتا کەی لەگەڵتان بم و بەرگەتان بگرم؟ کوڕەکەت بهێنە ئێرە.»
42کاتێک کوڕەکە دەهات، ڕۆحە پیسەکە ڕایتەکاند و فێی لێ هێنا، عیساش لە ڕۆحە پیسەکەی ڕاخوڕی و کوڕەکەی چاککردەوە، دایەوە دەست باوکی. 43هەموو لە گەورەیی خودا سەرسام بوون.
دووەم باسی مردنی عیسا
کاتێک هەمووان لە تەواوی کارەکانی عیسا سەرسام ببوون، عیسا بە قوتابییەکانی فەرموو: 44«بە باشی گوێ لە قسەکانم بگرن: کوڕی مرۆڤ دەدرێتە دەست خەڵک.» 45بەڵام لەم قسەیە تێنەگەیشتن، لێیان شاردرابووەوە تاکو حاڵی نەبن، ترسان لەبارەی ئەم قسەیە پرسیاریشی لێ بکەن.
گەڕان بەدوای پلە و پایەدا
46دەمەقاڵەیەک لەنێوان قوتابییەکاندا دروست بوو لەسەر ئەوەی کە کامیان پایەبەرزترە. 47عیسا بە نیازی دڵیانی زانی، منداڵێکی هێنا و لەلای خۆی ڕایگرت، 48پێی فەرموون: «ئەوەی بە ناوی منەوە پێشوازی لەم منداڵە بکات، پێشوازی لە من دەکات، ئەوەش پێشوازی لە من بکات، ئەوا پێشوازی لەوە دەکات کە ناردوومی، چونکە بچووکترینی هەمووتان پایەبەرزترە.»
ئەوەی دژمان نییە لەگەڵمانە
49یۆحەنا گوتی: «گەورەم، یەکێکمان بینی بە ناوی تۆوە ڕۆحی پیسی دەردەکرد، ڕێمان لێ گرت، چونکە لەگەڵمان دوات ناکەوێت.»
50عیساش پێی فەرموون: «ڕێی لێ مەگرن، چونکە ئەوەی دژتان نییە لەگەڵتانە.»
پێداگری عیسا لەسەر ڕۆیشتنی بۆ ئۆرشەلیم
51کە ڕۆژانی بەرزکردنەوەی9:51 بەرزکردنەوە بۆ ئاسمان. عیسا نزیک بووەوە، پێداگری کرد لەسەر ڕۆیشتنی بۆ ئۆرشەلیم. 52نێردراوی لەپێش خۆی نارد، ئەوانیش ڕۆیشتن و چوونە گوندێکی سامیرەییەکان تاکو شوێنی بۆ ئامادە بکەن، 53بەڵام پێشوازییان لێ نەکرد، چونکە بەرەو ئۆرشەلیم دەچوو. 54کاتێک یاقوب و یۆحەنای قوتابییانی عیسا ئەمەیان بینی، گوتیان: «گەورەم، دەتەوێ داوا بکەین لە ئاسمانەوە ئاگر بێتە خوارەوە و لەناویان ببات؟» 55بەڵام عیسا ئاوڕی دایەوە و سەرزەنشتی کردن. 56ئینجا چوونە گوندێکی دیکە.
نرخی شوێنکەوتنی عیسا
57کاتێک بە ڕێگادا دەڕۆیشتن، یەکێک پێی گوت: «بۆ هەرکوێ بچیت دوات دەکەوم.»
58عیساش پێی فەرموو: «ڕێوی کونی هەیە و باڵندەی ئاسمانیش هێلانە، بەڵام کوڕی مرۆڤ جێیەکی نییە کە سەری لەسەر دابنێت.»
59بە یەکێکی دیکەی فەرموو: «دوام بکەوە.» ئەمەیان گوتی: «گەورەم، ڕێگام بدە یەکەم جار بچم باوکم بنێژم.»
60عیساش پێی فەرموو: «واز لە مردووان بهێنە با مردووەکانی خۆیان بنێژن، بەڵام تۆ بڕۆ مزگێنی پاشایەتی خودا بدە.»
61یەکێکی دیکە گوتی: «گەورەم، دوات دەکەوم، بەڵام جارێ لێمگەڕێ با ماڵئاوایی لە خانەوادەکەم بکەم.»
62عیساش پێی فەرموو: «هەرکەسێک دەست لەسەر گاسن دابنێت و ئاوڕ لە دواوە بداتەوە، بەکەڵکی شانشینی خودا نایەت.»
Jesus Sends Out the Twelve Disciples
1Jesus called together the 12 disciples. He gave them power and authority to drive out all demons and to heal sicknesses. 2Then he sent them out to announce God’s kingdom and to heal those who were sick. 3He told them, “Don’t take anything for the journey. Do not take a walking stick or a bag. Do not take any bread, money or extra clothes. 4When you are invited into a house, stay there until you leave town. 5Some people may not welcome you. If they don’t, leave their town and shake the dust off your feet. This will be a witness against the people living there.” 6So the 12 disciples left. They went from village to village. They announced the good news and healed people everywhere.
7Now Herod, the ruler of Galilee, heard about everything that was going on. He was bewildered, because some were saying that John the Baptist had been raised from the dead. 8Others were saying that Elijah had appeared. Still others were saying that a prophet of long ago had come back to life. 9But Herod said, “I had John’s head cut off. So who is it that I hear such things about?” And he tried to see Jesus.
Jesus Feeds the Five Thousand
10The disciples returned. They told Jesus what they had done. Then he took them with him. They went off by themselves to a town called Bethsaida. 11But the crowds learned about it and followed Jesus. He welcomed them and spoke to them about God’s kingdom. He also healed those who needed to be healed.
12Late in the afternoon the 12 disciples came to him. They said, “Send the crowd away. They can go to the nearby villages and countryside. There they can find food and a place to stay. There is nothing here.”
13Jesus replied, “You give them something to eat.”
The disciples answered, “We have only five loaves of bread and two fish. We would have to go and buy food for all this crowd.” 14About 5,000 men were there.
But Jesus said to his disciples, “Have them sit down in groups of about 50 each.” 15The disciples did so, and everyone sat down. 16Jesus took the five loaves and the two fish. He looked up to heaven and gave thanks. He broke them into pieces. Then he gave them to the disciples to give to the people. 17All of them ate and were satisfied. The disciples picked up 12 baskets of leftover pieces.
Peter Says That Jesus Is the Messiah
18One day Jesus was praying alone. Only his disciples were with him. He asked them, “Who do the crowds say I am?”
19They replied, “Some say John the Baptist. Others say Elijah. Still others say that one of the prophets of long ago has come back to life.”
20“But what about you?” he asked. “Who do you say I am?”
Peter answered, “God’s Messiah.”
Jesus Speaks About His Coming Death
21Jesus strongly warned them not to tell this to anyone. 22He said, “The Son of Man must suffer many things. The elders will not accept him. The chief priests and the teachers of the law will not accept him either. He must be killed and on the third day rise from the dead.”
23Then he said to all of them, “Whoever wants to follow me must say no to themselves. They must pick up their cross every day and follow me. 24Whoever wants to save their life will lose it. But whoever loses their life for me will save it. 25What good is it if someone gains the whole world but loses or gives up their very self? 26Suppose someone is ashamed of me and my words. The Son of Man will come in his glory and in the glory of the Father and the holy angels. Then he will be ashamed of that person.
27“What I’m about to tell you is true. Some who are standing here will not die before they see God’s kingdom.”
Jesus’ Appearance Is Changed
28About eight days after Jesus said this, he went up on a mountain to pray. He took Peter, John and James with him. 29As he was praying, the appearance of his face changed. His clothes became as bright as a flash of lightning. 30Two men, Moses and Elijah, appeared in shining glory. Jesus and the two of them talked together. 31They talked about how he would be leaving them soon. This was going to happen in Jerusalem. 32Peter and his companions had been very sleepy. But then they became completely awake. They saw Jesus’ glory and the two men standing with him. 33As the men were leaving Jesus, Peter spoke up. “Master,” he said to him, “it is good for us to be here. Let us put up three shelters. One will be for you, one for Moses, and one for Elijah.” Peter didn’t really know what he was saying.
34While he was speaking, a cloud appeared and covered them. The disciples were afraid as they entered the cloud. 35A voice came from the cloud. It said, “This is my Son, and I have chosen him. Listen to him.” 36When the voice had spoken, they found that Jesus was alone. The disciples kept quiet about this. They didn’t tell anyone at that time what they had seen.
Jesus Heals a Boy Who Is Controlled by an Evil Spirit
37The next day Jesus and those who were with him came down from the mountain. A large crowd met Jesus. 38A man in the crowd called out. “Teacher,” he said, “I beg you to look at my son. He is my only child. 39A spirit takes hold of him, and he suddenly screams. It throws him into fits so that he foams at the mouth. It hardly ever leaves him. It is destroying him. 40I begged your disciples to drive it out. But they couldn’t do it.”
41“You unbelieving and evil people!” Jesus replied. “How long do I have to stay with you? How long do I have to put up with you?” Then he said to the man, “Bring your son here.”
42Even while the boy was coming, the demon threw him into a fit. The boy fell to the ground. But Jesus ordered the evil spirit to leave the boy. Then Jesus healed him and gave him back to his father. 43They were all amazed at God’s greatness.
Jesus Speaks a Second Time About His Coming Death
Everyone was wondering about all that Jesus did. Then Jesus said to his disciples, 44“Listen carefully to what I am about to tell you. The Son of Man is going to be handed over to men.” 45But they didn’t understand what this meant. That was because it was hidden from them. And they were afraid to ask Jesus about it.
Who Is the Most Important Person?
46The disciples began to argue about which one of them would be the most important person. 47Jesus knew what they were thinking. So he took a little child and had the child stand beside him. 48Then he spoke to them. “Anyone who welcomes this little child in my name welcomes me,” he said. “And anyone who welcomes me welcomes the one who sent me. The one considered least important among all of you is really the most important.”
49“Master,” said John, “we saw someone driving out demons in your name. We tried to stop him, because he is not one of us.”
50“Do not stop him,” Jesus said. “Anyone who is not against you is for you.”
The Samaritans Do Not Welcome Jesus
51The time grew near for Jesus to be taken up to heaven. So he made up his mind to go to Jerusalem. 52He sent messengers on ahead. They went into a Samaritan village to get things ready for him. 53But the people there did not welcome Jesus. That was because he was heading for Jerusalem. 54The disciples James and John saw this. They asked, “Lord, do you want us to call down fire from heaven to destroy them?” 55But Jesus turned and commanded them not to do it. 56Then Jesus and his disciples went on to another village.
The Cost of Following Jesus
57Once Jesus and those who were with him were walking along the road. A man said to Jesus, “I will follow you no matter where you go.”
58Jesus replied, “Foxes have dens. Birds have nests. But the Son of Man has no place to lay his head.”
59He said to another man, “Follow me.”
But the man replied, “Lord, first let me go and bury my father.”
60Jesus said to him, “Let dead people bury their own dead. You go and tell others about God’s kingdom.”
61Still another person said, “I will follow you, Lord. But first let me go back and say goodbye to my family.”
62Jesus replied, “Suppose someone starts to plow and then looks back. That person is not fit for service in God’s kingdom.”
