گەورەی ڕۆژی شەممە
1لە ڕۆژێکی شەممەدا عیسا بەناو دەغڵدا تێدەپەڕی، قوتابییەکانی گوڵەگەنمیان لێدەکردەوە، لەناو دەستیان دەیانپرواند و دەیانخوارد. 2هەندێک فەریسی لێیان پرسین: «بۆچی ئەوەی لە ڕۆژی شەممەدا دروست نییە دەیکەن؟»
3عیسا وەڵامی دایەوە: «ئایا نەتانخوێندووەتەوە داود چی کرد، کاتێک خۆی و ئەوانەی لەگەڵی بوون برسییان بوو؟ 4چۆن چووە ماڵی خودا و نانی تەرخانکراوی6:4 ئەم نانە پێشکەشی خودا کراوە لە پەرستگا و بۆی تەرخانکراوە، تەنها کاهینان بۆیان هەبوو لەو نانە بخۆن. بڕوانە دەرچوون 25:30. برد و خواردی، دایە ئەوانەش کە لەگەڵی بوون، ئەو نانەی کە دروست نییە بخورێت بۆ کاهینان نەبێت؟»6:4 بڕوانە یەکەم ساموئێل 21:6. 5ئینجا پێی فەرموون: «کوڕی مرۆڤ گەورەی ڕۆژی شەممەیە.»
6لە ڕۆژی شەممەیەکی دیکەدا، چووە ناو کەنیشت و خەڵکی فێردەکرد. پیاوێک لەوێ بوو دەستی ڕاستی وشک ببوو. 7مامۆستایانی تەورات و فەریسییەکان سەیری عیسایان دەکرد، ئاخۆ لە ڕۆژی شەممەدا خەڵکی چاک دەکاتەوە، تاکو شتێکی لێ بدۆزنەوە و تاوانباری بکەن. 8بەڵام عیسا بە بیرکردنەوەیانی زانی، بە پیاوە دەست وشکبووەکەی فەرموو: «هەستە و لە ناوەڕاستدا ڕابوەستە.» ئەویش هەستا و ڕاوەستا.
9عیسا پێی فەرموون: «لێتان دەپرسم، ئاخۆ لە ڕۆژی شەممەدا چی دروستە، کردنی کاری چاک یان کاری خراپ؟ ڕزگارکردنی ژیانی کەسێک یان لەناوبردنی؟»
10چاوی بە هەموویاندا گێڕا، بە پیاوەکەی فەرموو: «دەستت درێژ بکە.» ئەویش کردی و دەستی چاک بووەوە. 11بەڵام ئەوان زۆر تووڕە بوون و لەگەڵ یەکتری گفتوگۆیان دەکرد چی لە عیسا بکەن.
هەڵبژاردنی دوازدە نێردراوەکە
12لەو ڕۆژانەدا عیسا چووە سەر شاخێک تاکو نوێژ بکات، شەوەکەی هەموو بە نوێژکردن بۆ خودا بەسەربرد. 13کە ڕۆژ بووەوە، قوتابییەکانی بانگکرد، دوازدەی لێ هەڵبژاردن و ناوی لێنان نێردراوان:
14شیمۆن کە ناوی لێنا پەترۆس، لەگەڵ ئەندراوسی برای،
یاقوب،
یۆحەنا،
فیلیپۆس،
بەرتۆلماوس،
15مەتا،
تۆماس،
یاقوبی کوڕی حەلفی،
شیمۆن کە ناسراوبوو بە دڵگەرم6:15 یۆنانی: زێلۆتێس. بڕوانە مەتا 10:4 هەمان ناوە بەڵام لە عیبری پێی گوتراوە کانەوی و بە یۆنانیش زێلۆتێس، واتا دڵگەرم. بڕوانە مەتا 10:4.،
16یەهوزای کوڕی یاقوب و
یەهوزای ئەسخەریوتی کە ناپاک دەرچوو.
خۆزگەخواستنەکان و قوربەسەرکردنەکان
17ئینجا عیسا لەگەڵ دوازدە قوتابییەکان هاتە خوارەوە و لە شوێنێکی تەخت ڕاوەستا. زۆرێک لە قوتابییەکانی لەوێ بوون، هەروەها خەڵکێکی ئێجگار زۆر کە لە هەموو یەهودیا و ئۆرشەلیم و کەناری سور و سەیداوە هاتبوون، 18هەموویان بۆ ئەوە هاتبوون تاکو گوێی لێ بگرن و لە نەخۆشییەکانیان چاکببنەوە. ئەوانەی کە بە دەست ڕۆحە پیسەکان دەیانناڵاند چاکبوونەوە. 19هەموو خەڵکەکەش هەوڵیان دەدا دەستی لێ بدەن، چونکە هێزی لێ دەهاتە دەرەوە و هەمووانی چاک دەکردەوە.
20ئینجا چاوی بۆ قوتابییەکانی هەڵبڕی و فەرمووی:
«خۆزگە دەخوازرێت بە ئێوە، ئەی هەژاران،
چونکە شانشینی خودا بۆ ئێوەیە.
21خۆزگە دەخوازرێت بە ئێوە کە ئێستا برسین،
چونکە تێر دەبن.
خۆزگە دەخوازرێت بە ئێوە کە ئێستا دەگریێن،
چونکە پێدەکەنن.
22خۆزگە دەخوازرێت بە ئێوە کاتێک خەڵکی لەبەر کوڕی مرۆڤ ڕقیان لێتان دەبێتەوە و
جیاتان دەکەنەوە و جنێوتان پێدەدەن و
بە بەدکار ناوتان دەبەن.
23«لەو ڕۆژەدا دڵخۆش بن و لە خۆشیدا هەڵپەڕن، لەبەر ئەوەی لە ئاسمان پاداشتتان گەورەیە، چونکە باوباپیرانیشیان ئاوایان بە پێغەمبەران کردووە.
24«بەڵام قوڕبەسەرتان ئەی دەوڵەمەندان،
چونکە خۆشگوزەرانی خۆتان لێرە وەرگرتووە.
25قوڕبەسەرتان ئەی ئەوانەی ئێستا تێرن،
چونکە ئێوە برسی دەبن.
قوڕبەسەرتان ئەی ئەوانەی ئێستا پێدەکەنن،
چونکە ئێوە ماتەم دەگێڕن و دەگریێن.
26قوڕبەسەرتان کاتێک هەموو خەڵک ستایشتان دەکات،
چونکە باوباپیرانیان ئاوایان بۆ پێغەمبەرە درۆزنەکان کردووە.
خۆشویستنی دوژمنان
27«بەڵام ئەی گوێگران پێتان دەڵێم: دوژمنەکانتان خۆشبوێ، چاکە بکەن لەگەڵ ئەوانەی ڕقیان لێتان دەبێتەوە، 28ئەوانەی نەفرەتتان لێدەکەن داوای بەرەکەتیان بۆ بکەن، نوێژ بکەن بۆ ئەوانەی خراپەتان لەگەڵ دەکەن. 29ئەگەر یەکێک لە ڕوومەتت بدات، لایەکەی دیکەشی بۆ شل بکە. ئەگەر یەکێک چاکەتەکەت ببات، لاریت نەبێت بۆ کراسەکەشت. 30هەرکەسێک داوای شتێکی لێکردیت بیدەرێ. ئەوەش کە شتێکت لێ دەبات لێی داوا مەکەوە. 31چۆن دەتانەوێ خەڵکی هەڵسوکەوتتان لەگەڵ بکەن، ئێوەش بەو شێوەیە هەڵسوکەوتیان لەگەڵ بکەن.
32«ئەگەر ئەوانەتان خۆشبوێ کە ئێوەیان خۆشدەوێت، ئایا چ چاکەیەکی بۆ ئێوە تێدایە؟ تەنانەت گوناهبارانیش ئەوانەیان خۆشدەوێت کە خۆشیان دەوێن. 33ئەگەر باش بن لەگەڵ ئەوانەی لەگەڵتان باشن، ئایا چ چاکەیەکی بۆ ئێوە تێدایە؟ تەنانەت گوناهبارانیش هەمان شت دەکەن. 34ئەگەر قەرز بدەنە ئەوانەی کە بەو هیوایەن لێیان وەربگرنەوە، ئایا چ چاکەیەکی بۆ ئێوە تێدایە؟ تەنانەت گوناهبارانیش قەرز دەدەنە گوناهباران تاکو ئەوەندە وەربگرنەوە. 35بەڵام ئێوە دوژمنەکانتان خۆشبوێ، چاکە بکەن و قەرز بدەن، چاوەڕێی وەرگرتنەوەش مەکەن، بەمە پاداشتتان گەورە دەبێت و دەبنە ڕۆڵەی خودای هەرەبەرز، چونکە ئەو لەگەڵ بەدنمەک و بەدکاران نەرم و نیانە. 36بە بەزەیی بن، هەروەک چۆن باوکتان بە بەزەییە.
خەڵکی تاوانبار مەکەن
37«حوکم مەدەن، بۆ ئەوەی خودا حوکمتان نەدات. خەڵکی تاوانبار مەکەن، بۆ ئەوەی خودا تاوانبارتان نەکات. لە خەڵکی خۆش بن، خودا لێتان خۆش دەبێت. 38ببەخشن، پێتان دەبەخشرێت، پێوانەیەکی چاکی پەستێنراوی هەژێنراوی لێڕژاوتان دەخرێتە باوەش، چونکە بەو پێوانەیەی ئێوە بۆ خەڵک دەیپێون، خودا بۆتان دەپێوێتەوە.»
39نموونەیەکی بۆ هێنانەوە: «ئایا کوێر دەتوانێت ڕێنمایی کوێر بکات؟ هەردووکیان ناکەونە چاڵەوە؟ 40قوتابی لە مامۆستاکەی زیاتر نییە، بەڵام هەرکەسێک تەواو فێربێت، وەک مامۆستاکەی لێ دێت.
41«بۆچی سەرنج لە پووشی ناو چاوی براکەت دەدەیت، بەڵام ئاگات لە کاریتەکەی ناو چاوی خۆت نییە؟ 42چۆن دەتوانی بە براکەت بڵێی: ”برام با پووشەکەی ناو چاوت دەربهێنم“ لەکاتێکدا کاریتەکەی ناو چاوی خۆت نابینیت؟ ئەی دووڕوو، یەکەم جار کاریتەکەی ناو چاوت دەربهێنە، ئینجا باش دەبینیت بۆ دەرهێنانی پووشەکەی ناو چاوی براکەت.
دار بە بەرهەم دەناسرێت
43«هیچ دارێکی باش بەری خراپ نادات و داری خراپیش بەری باش نادات. 44هەر دارێک بە بەرەکەی دەناسرێتەوە. هەنجیر لە دڕک لێ ناکرێتەوە، لە تووتڕکیش ترێ ناڕنرێتەوە. 45مرۆڤی چاک لە گەنجینە چاکەکەی دڵ، چاکە دەردەهێنێت، مرۆڤی خراپیش لە خراپەوە خراپە دەردەهێنێت، چونکە ئەوەی لە دڵ هەڵدەقوڵێت دەم پێی دەدوێت.
بناغەی پتەو و بناغەی لاواز
46«بۆچی بە ”پەروەردگارم، پەروەردگارم!“ ناوم دەبەیت، کەچی ئەوەی دەیفەرمووم کاری پێ ناکەیت؟ 47ئەوەی بۆ لام دێت و گوێ لە فەرمایشتەکانم دەگرێت و کاری پێ دەکات، نیشانتان دەدەم لە کێ دەچێت. 48لە مرۆڤێک دەچێت خانووێک دروستدەکات، جا زەوییەکەی هەڵکەند و قووڵی کرد و بناغەکەی لەسەر بەرد دانا، لافاو هەستا و لە خانووەکەی دا، بەڵام نەیتوانی بیجوڵێنێت، چونکە لەسەر بەرد بنیاد نرابوو. 49بەڵام ئەوەی گوێی لێ بێت و پەیڕەوی نەکات، لە مرۆڤێک دەچێت کە خانووێکی بێ بناغەی لەسەر زەوی دروستکردبێت. کاتێک لافاو هات و لە خانووەکەی دا، دەستبەجێ بە تەواوی ڕووخا.»
安息日的主
1有一個安息日，耶穌和門徒走過一片麥田，門徒隨手摘下一些麥穗搓了吃。 2有些法利賽人說：「你們為什麼做在安息日不准做的事？」
3耶穌答道：「你們沒有讀過大衛的事嗎？有一天，大衛和他的部下餓了， 4他進入上帝的殿，拿了獻給上帝的供餅。這餅只有祭司才可以吃，大衛不但自己吃了，還分給他的部下吃。」 5耶穌又對他們說：「人子是安息日的主。」
6又有一個安息日，耶穌進入會堂教導人，座中有一個右手萎縮的人。 7律法教師和法利賽人密切地監視耶穌，看祂會不會在安息日醫治病人，好找個藉口控告祂。 8耶穌知道他們的心思，就對那個右手萎縮的人說：「起來，站在大家面前！」那人就起來站在那裡。
9耶穌問眾人：「我問你們，在安息日應該行善呢，還是作惡呢？救人呢，還是害人呢？」 10祂環視眾人，然後對那人說：「把手伸出來！」那人的手一伸就復原了。
11但法利賽人和律法教師卻怒火中燒，開始商議對付耶穌的辦法。
揀選十二使徒
12一天，耶穌到山上整夜向上帝禱告。 13天明時分，祂召集門徒，從中選出十二人立為使徒。 14他們是：西門——耶穌給他取名叫彼得、西門的兄弟安得烈、雅各、約翰、腓力、巴多羅買、 15馬太、多馬、亞勒腓的兒子雅各、激進黨人6·15 當時激進的民族主義者，常以行動反抗統治他們的羅馬政府。西門、 16雅各的兒子猶大和出賣耶穌的加略人猶大。
17耶穌和他們下了山，站在一處平地上，身邊有一大群門徒，還有大批從猶太、耶路撒冷以及泰爾和西頓沿海地區來的人，要聽祂講道，盼望祂醫治他們的疾病。 18那些被污鬼纏身的人也得到了祂的醫治。 19大家都想去摸祂，因為有能力從祂身上發出來，可以治好人們的疾病。
論四福
20耶穌抬頭望著門徒，對他們說：
「貧窮的人有福了，
因為上帝的國屬於你們！
21現在饑餓的人有福了，
因為你們將得飽足！
現在哀哭的人有福了，
因為你們將要歡笑！
22你們為人子的緣故而遭人憎恨、棄絕、侮辱、毀謗，就有福了！ 23那時你們要歡喜雀躍，因為你們在天上有大賞賜！他們的祖先也曾這樣惡待以前的先知。
論四禍
24「富有的人有禍了，
因為你們已經享盡了人世間的安逸！
25現在飽足的人有禍了，
因為你們將要挨餓！
現在歡笑的人有禍了，
因為你們將要哀哭！
26人人都誇讚你們的時候，
你們就有禍了，
因為他們的祖先也是這樣誇讚假先知！
論愛仇敵
27「但是，我告訴你們這些聽道的人，要愛你們的仇敵，要善待恨你們的人， 28要為咒詛你們的人祝福，要替惡待你們的人禱告。 29如果有人打你一邊的臉，連另一邊也轉過來讓他打。如果有人奪你的外衣，連內衣也由他拿去。 30有人向你求什麼，就給他；有人拿了你的東西，不要追討。 31你們想要別人怎樣對待你們，你們就要怎樣對待別人。 32如果你們只愛那些愛你們的人，有什麼功勞呢？就是罪人也會這樣做。 33如果你們只善待那些善待你們的人，有什麼功勞呢？就是罪人也會這樣做。 34如果你們借錢給人，指望收回，有什麼功勞呢？即使罪人也會借貸給罪人，日後再如數收回。
35「然而，要愛你們的仇敵，善待他們；無論借出什麼，都不要指望歸還。這樣，你們將有大賞賜，並且將成為至高者的兒子，因為祂以恩慈待那些忘恩負義和作惡的人。 36你們要憐憫人，像你們的天父憐憫人一樣。
責人先責己
37「不要論斷人，免得你們被人論斷；不要定人的罪，免得自己也被定罪。要饒恕人，這樣你們也必蒙饒恕。 38你們要給他人，這樣上帝必給你們，並且會用大號升斗搖勻壓實，滿滿地倒給你們，因為你們用什麼樣的量器量給別人，上帝也會用什麼樣的量器量給你們。」
39耶穌又給他們講了個比喻，說：「瞎子豈能給瞎子帶路？二人豈不是要雙雙掉進坑裡嗎？ 40學生不會高過老師，學成之後不過像老師一樣。 41為什麼你只看見你弟兄眼中的小刺，卻看不見自己眼中的大樑呢？ 42你既看不見自己眼中的大樑，又怎能對弟兄說『讓我除去你眼中的小刺』呢？你這偽君子啊！要先除掉自己眼中的大樑，才能看得清楚，以便清除弟兄眼中的小刺。
樹和果子
43「好樹不結壞果子，壞樹也結不出好果子。 44樹的好壞從果子就可以分辨出來。人不會從荊棘中採集無花果，也不會在蒺藜上摘取葡萄。 45善人心存良善，就從他裡面發出良善；惡人心存邪惡，就從他裡面發出邪惡。因為心裡充滿的，口裡自然會說出來。
兩種蓋房子的人
46「你們為什麼『主啊，主啊』地稱呼我，卻不遵行我的話呢？ 47我要告訴你們那到我這裡來，聽了我的話又去遵行的人是什麼樣。 48他好比一個人蓋房子，把地挖深，根基立在磐石上。當河流氾濫，洪水沖擊房子時，房子卻屹立不搖，因為它的根基穩固。 49但聽了我的話卻不遵行的人，好比一個人沒有打根基，便將房子蓋在地面上，洪水一沖，房子立刻倒塌，完全毀壞了。」
