ناپاکی یەهوزا
1جەژنی فەتیرە کە پێی دەگوترا پەسخە نزیک ببووەوە. 2کاهینانی باڵا و مامۆستایانی تەورات لە گەل دەترسان و بۆ ڕێگایەک دەگەڕان کە عیسای پێ لەناوبەرن. 3شەیتان چووە ناو یەهوزاوە، کە پێی دەگوترا ئەسخەریوتی و یەکێک بوو لە دوازدە قوتابییەکە. 4ئەو ڕۆیشت و قسەی لەگەڵ کاهینانی باڵا و فەرماندەکانی پەرستگا کرد کە چۆن عیسایان ڕادەست بکات. 5دڵخۆش بوون و ڕێککەوتن بەوەی کیسە زیوی بدەنێ. 6ئەویش بەمە ڕازی بوو و بەدوای هەلێکدا دەگەڕا تاکو عیسا بداتە دەستیان، کاتێک کە خەڵکیان لەگەڵ نەبێت.
جەژنی پەسخە
7ڕۆژی فەتیرە هات، ئەوەی پێویست بوو بەرخی پەسخەی22:7 قوربانی پەسخە: سەربڕینی بەرخ لە یادی ئەو قوربانییەی لە سەردەمی موسا لە میسردا سەربڕدراوە، بڕوانە دەرچوون 12:1-28. تێدا بکرێتە قوربانی. 8عیسا پەترۆس و یۆحەنای نارد و فەرمووی: «بڕۆن نانی پەسخەمان بۆ ئامادە بکەن تاکو بیخۆین.»
9لێیان پرسی: «دەتەوێ لەکوێ ئامادەی بکەین؟»
10پێی فەرموون: «کاتێک دەچنە ناو شار، تووشی پیاوێک دەبن گۆزەیەک ئاوی هەڵگرتووە، دوای بکەون بۆ ئەو ماڵەی کە بۆی دەچێت. 11ئینجا بە خاوەن ماڵەکە بڵێن: ”مامۆستا دەفەرموێت: کوا دیوەخانەکە تاکو لەگەڵ قوتابییەکانم نانی پەسخەی تێدا بخۆم؟“ 12ئەویش لە نهۆمی سەرەوە ژوورێکتان پیشان دەدات، گەورەیە و ڕاخراوە، لەوێ ئامادەی بکەن.»
13جا ڕۆیشتن، هەموو شتێکیان دۆزییەوە، هەروەک عیسا پێی فەرمووبوون. ئینجا نانی پەسخەیان ئامادە کرد.
دوایین شێوی مەسیح
14کە کاتی نانخواردن هات، عیسا لەسەر خوان دانیشت، نێردراوانیش لەگەڵی بوون. 15پێی فەرموون: «زۆر ئارەزووم کرد پێش ئازارچێژتنم ئەم نانەی پەسخەتان لەگەڵ بخۆم، 16چونکە پێتان دەڵێم: ئیتر نانی پەسخە ناخۆم هەتا لە شانشینی خودا بە تەواویی دێتە دی.»
17جامێکی هەڵگرت و سوپاسی خودای کرد، فەرمووی: «ئەمە بگرن و لەنێوان خۆتان بەشی بکەن. 18پێتان دەڵێم: ئیتر لە بەرهەمی مێو ناخۆمەوە هەتا شانشینی خودا دێت!»
19نانێکی هەڵگرت، سوپاسی خودای کرد و لەتی کرد، پێیدان و فەرمووی: «ئەمە جەستەی منە، کە لە پێناوی ئێوە بەخت دەکرێ. ئەمە بۆ یادکردنەوەی من بکەن.»
20بە هەمان شێوە پاش نانخواردن، جامەکەی هەڵگرت و فەرمووی: «ئەم جامە پەیمانی نوێیە بە خوێنی من، کە لە پێناوی ئێوە دەڕژێت. 21بەڵام ئەو دەستەی کە بە گرتنم دەدات لەگەڵ من لەسەر خوانە. 22کوڕی مرۆڤ بەگوێرەی ئەوەی بۆی دانراوە دەڕوات، بەڵام قوڕبەسەر ئەوەی ناپاکی لێدەکات.» 23ئیتر لەناو خۆیان کەوتنە مشتومڕ، ئاخۆ کامیان خەریکە ئەمە بکات.
گەڕان بەدوای پلەوپایە
24هەروەها دەمەقاڵەیەک کەوتە نێوانیان، لەسەر ئەوەی کە کامیان پایەبەرزترە. 25عیسا پێی فەرموون: «پاشایانی نەتەوەکانی دیکە فەرمانڕەواییان بەسەردا دەکەن و دەسەڵاتدارانیش بەسەریانەوە بە ”چاکەکار“ ناودەبردرێن. 26بەڵام ئێوە ئاوا مەبن. بەڵکو با پایەبەرز لەنێوتاندا ببێتە بچووک و ئەوەش کە ڕابەرایەتی دەکات وەک خزمەتکار بێت. 27کێ پایەبەرزترە، ئەوەی لەسەر خوان دانیشتووە یان ئەوەی خزمەت دەکات؟ بێگومان ئەوەی کە لەسەر خوان دانیشتووە. بەڵام من لەنێوتان وەک ئەوەم کە خزمەت دەکات. 28ئێوە ئەوانەن کە لە تاقیکردنەوەکانمدا لەگەڵم مانەوە. 29منیش شانشینێکتان بۆ دادەنێم، هەروەک باوکم بۆی داناوم، 30تاکو لە شانشینەکەمدا لەسەر خوانەکەم بخۆن و بخۆنەوە، لەسەر تەخت دادەنیشن و دوازدە هۆزەکەی ئیسرائیل حوکم دەدەن.
لاوازی باوەڕی پەترۆس
31«شیمۆن، شیمۆن، شەیتان داوای کردوون تاقیتان بکاتەوە، وەک گەنم لە بێژنگتان بدات. 32بەڵام من نوێژم بۆ کردیت تاکو باوەڕت لەدەست نەدەیت. تۆش کە دەگەڕێیتەوە برایانت بەهێز بکە.»
33ئەویش پێی گوت: «گەورەم، من ئامادەم لەگەڵ تۆدا بۆ زیندان و بۆ مردنیش بچم.»
34کەچی عیسا فەرمووی: «پەترۆس پێت دەڵێم، ئەمڕۆ پێش خوێندنی کەڵەشێر، تۆ سێ جار نکۆڵی لە ناسینی من دەکەیت.»
35ئینجا پێی فەرموون: «کاتێک ئێوەم بەبێ جزدان و توورەکە و پێڵاو نارد، ئایا پێویستتان بە هیچ بوو؟»
گوتیان: «نەخێر.»
36پێی فەرموون: «بەڵام ئێستا ئەوەی جزدان و توورەکەی هەیە با بیبات لەگەڵ خۆی. ئەوەش کە شمشێری نییە، با جلەکانی بفرۆشێت و شمشێر بکڕێت. 37من پێتان دەڵێم: ئەمەی نووسراوە: ﴿لەگەڵ یاخیبووان ژمێردرا،﴾22:37 ئیشایا 53:12 پێویستە لە مندا بێتە دی، چونکە ئەو شتانەی لەبارەی منەوە نووسراون دێنە دی.»
38گوتیان: «گەورەم، ئەوەتا دوو شمشێر لێرەیە.»
پێی فەرموون: «بەسە.»
نوێژی عیسا لە کێوی زەیتوون
39پاشان عیسا وەک جاران چوو بۆ کێوی زەیتوون، قوتابییەکانیش دوای کەوتن. 40کاتێک گەیشتە شوێنەکە، پێی فەرموون: «نوێژ بکەن، تاکو نەکەونە ناو تاقیکردنەوەوە.» 41ئینجا نزیکەی بەردهاوێژێک لێیان دوور کەوتەوە، چۆکی دادا و نوێژی دەکرد. 42فەرمووی: «باوکە، ئەگەر دەتەوێت ئەم جامەم لەسەر لاببە، بەڵام نەک بە خواستی من، بەڵکو بە خواستی خۆت بێت.» 43فریشتەیەکیش لە ئاسمانەوە بۆی دەرکەوت بەهێزی دەکرد. 44کە لە ململانێدا بوو، زۆر بە گوڕتر نوێژی دەکرد و ئارەقەکەی وەک دڵۆپی خوێنی لێهات دەکەوتە سەر زەوی.
45ئینجا لە نوێژەکە هەستا و هاتە لای قوتابییەکان، بینی لە خەمان خەویان لێ کەوتووە. 46پێی فەرموون: «بۆچی خەوتوون؟ هەستن و نوێژ بکەن، تاکو نەکەونە ناو تاقیکردنەوەوە.»
گرتنی عیسا
47هێشتا ئەو قسەی دەکرد کۆمەڵێک پەیدابوون، ئەو کەسەش کە پێی دەگوترا یەهوزا و یەکێک بوو لە دوازدە قوتابییەکە پێشیان کەوتبوو، لە عیسا نزیک بووەوە تاکو ماچی بکات. 48عیساش پێی فەرموو: «ئەی یەهوزا، بە ماچێک کوڕی مرۆڤ بە گرتن دەدەیت؟»
49ئەوانەی دەوروپشتی کاتێک بینییان وا خەریکە شتێک ڕوودەدات، گوتیان: «گەورەم، شمشێر بوەشێنین؟» 50جا یەکێکیان لە کۆیلەی سەرۆکی کاهینانی دا و گوێی ڕاستی بڕی.
51بەڵام عیسا فەرمووی: «ئیدی بەسە!» ئینجا دەستی لە گوێی دا و چاکیکردەوە.
52پاشان عیسا بە کاهینانی باڵا و فەرماندەی پەرستگا و پیرانی فەرموو: «ئایا من کەسێکی یاخیبووم کە بە کوتەک و شمشێرەوە هاتوون بمگرن؟ 53ڕۆژانە لە حەوشەکانی پەرستگا لەگەڵتان بووم دەستتان لێ نەدام. بەڵام ئەمە کاتی ئێوەیە، کاتی دەسەڵاتی تاریکییە.»
پەترۆس نکۆڵی لە عیسا دەکات
54ئیتر گرتییان، بردیان و هێنایانە ماڵی سەرۆکی کاهینان. پەترۆسیش دووربەدوور دوای کەوت. 55هەندێک کەس لە ناوەڕاستی حەوشەکەدا ئاگریان کردبووەوە و پێکەوە دانیشتبوون، پەترۆسیش لەگەڵیان دانیشتبوو. 56کارەکەرێک ئەوی بینی لەبەر ڕووناکی دانیشتووە، تێیڕوانی و گوتی: «ئەمەش لەگەڵی بوو.»
57بەڵام نکۆڵیی کرد و گوتی: «نەخێر خانم، نایناسم.»
58دوای کەمێک، یەکێکی دیکە بینی و گوتی: «تۆش لەوانیت.» بەڵام پەترۆس گوتی: «نەخێر کاکە، من لەوان نیم.»
59دوای نزیکەی کاتژمێرێک، یەکێکی دیکە مکوڕ بوو و گوتی: «بەڕاستی ئەمەش لەگەڵی بوو، چونکە ئەمەش جەلیلییە.»
60بەڵام پەترۆس گوتی: «کاکە، نازانم چی دەڵێیت.» هەر لەو کاتەدا کە قسەی دەکرد، کەڵەشێر خوێندی. 61مەسیحی خاوەن شکۆش ئاوڕی دایەوە و سەیری پەترۆسی کرد، ئینجا پەترۆس قسەکەی مەسیحی بیرکەوتەوە کە پێی فەرموو: «ئەمڕۆ پێش ئەوەی کەڵەشێر بخوێنێت، سێ جار نکۆڵیم لێ دەکەیت.» 62ئیتر چووە دەرەوە و بەکوڵ گریا.
عیسا لەبەردەم ئەنجومەنی باڵا
63ئەوانەی عیسایان گرتبوو، دەستیان بە گاڵتە پێکردن و لێدانی کرد. 64چاویان بەستبوو و لێیان دەپرسی: «ئەگەر پێغەمبەریت، بزانە! کێ بوو لێیدایت؟» 65زۆر کفری دیکەشیان لە دژی دەکرد.
66کە ڕۆژبووەوە، ئەنجومەنی پیرانی گەل کۆبوونەوە، کاهینانی باڵا و مامۆستایانی تەورات عیسایان بانگ کردە ئەنجومەنەکەیان. 67پێیان گوت: «ئەگەر تۆ مەسیحەکەیت پێمان بڵێ.»
ئەویش پێی فەرموون: «ئەگەر پێتانی بڵێم باوەڕ ناکەن. 68ئەگەر لێشتان بپرسم وەڵام نادەنەوە. 69بەڵام لە ئێستاوە کوڕی مرۆڤ ﴿لە دەستەڕاستی خودای بەتوانا دادەنیشێت.﴾22:69 زەبوورەکان 110:1»
70هەموو لێیان پرسی: «کەواتە تۆی کوڕی خودا؟»
ئەویش پێی فەرموون: «ئێوە خۆتان دەڵێن کە من ئەوم.»
71ئینجا گوتیان: «ئیتر چ پێویستیمان بە شایەت هەیە؟ ئەوەتا لە دەمی خۆیەوە گوێمان لێبوو.»
Религиозные вожди замышляют убить Исо Масеха
(Мат. 26:2-5; Мк. 14:1-2; Ин. 11:45-53)
1Приближался праздник Пресных хлебов, называемый праздником Освобождения22:1 Праздник Пресных хлебов – в этот праздник, длившийся семь дней, предписывалось есть только пресный хлеб (см. Исх. 12:15-20; 13:3-10; Лев. 23:6-8; Чис. 28:17-25). Праздник Освобождения – этот праздник, предшествующий празднику Пресных хлебов, отмечался в память об избавлении иудейского народа, под руководством пророка Мусо, из Египетского рабства (см. Исх. 12:1-14; Чис. 1:14; Втор. 16:1-8). Со временем оба эти праздника практически слились в один, и поэтому их названия стали взаимозаменяемы.. 2Главные священнослужители и учители Таврота искали способа разделаться с Исо так, чтобы не вызвать возмущения народа.
Иуда Искариот решает предать Исо Масеха
(Мат. 26:14-16; Мк. 14:10-11)
3Тогда сатана вошёл в Иуду, которого называли Искариотом, одного из двенадцати учеников. 4Иуда пошёл и сговорился с главными священнослужителями и с начальниками храмовой стражи, как предать им Исо. 5Те обрадовались и обещали заплатить ему. 6Иуда согласился и стал искать удобного случая, когда с Исо не будет народа, чтобы предать Его.
Приготовление учеников к празднику Освобождения
(Мат. 26:17-19; Мк. 14:12-16)
7Наступил первый день праздника Пресных хлебов, когда иудеям следовало заколоть ягнёнка в память об их освобождении, 8и Исо послал Петруса и Иохана с поручением:
– Идите и приготовьте для нас праздничный ужин.
9– Где Ты хочешь, чтобы мы его приготовили? – спросили они.
10Он ответил:
– Когда вы войдёте в город, то встретите человека, несущего кувшин с водой. Идите за ним в дом, куда он войдёт, 11и скажите хозяину дома: «Учитель спрашивает тебя: Где комната для гостей, в которой Я буду есть праздничный ужин с Моими учениками?» 12Он вам покажет большую комнату наверху, в которой уже всё подготовлено. Там и приготовьте ужин.
13Они пошли, и всё произошло так, как им сказал Исо, и они приготовили праздничный ужин.
Последний ужин с учениками
(Мат. 26:20-29; Мк. 14:17-25; 1 Кор. 11:23-25)
14Когда подошло время, Исо со Своими посланниками возлёг у стола. 15Исо сказал им:
– Я очень хотел отметить этот праздник вместе с вами перед Моими страданиями. 16Говорю вам, что Я уже не буду его отмечать до тех пор, пока в Царстве Всевышнего его смысл не будет открыт в полной мере.
17Взяв чашу и поблагодарив за неё Всевышнего, Он сказал:
– Возьмите её и разделите между собой. 18Говорю вам, что Я уже не буду пить от плода виноградного до тех пор, пока не придёт Царство Всевышнего.
19Затем, взяв хлеб и поблагодарив за него Всевышнего, Он разломил его и дал ученикам со словами:
– Это Моё тело, отдаваемое за вас. Делайте это в воспоминание обо Мне.
20Также взял и чашу после ужина и сказал:
– Эта чаша – новое священное соглашение, скреплённое Моей кровью, которая за вас проливается22:20 Ср. Исх. 24:8; Евр. 9:18-20.. 21Но рука того, кто предаёт Меня, на одном столе с Моей. 22Да, Ниспосланный как Человек уходит так, как было предназначено, но горе тому человеку, который предаёт Его.
23Тогда ученики начали спрашивать друг друга, кто из них мог бы совершить такое.
Величайшие – те, кто служит
(Мат. 20:25-28; 19:28; Мк. 10:42-45)
24Потом они начали спорить, кто из них должен считаться самым великим. 25Исо тогда сказал им:
– Цари этого мира господствуют над своими людьми, правители народа именуют себя благодетелями, 26но вы не будьте как они. Напротив, пусть самый великий среди вас будет как самый меньший, и начальник – как слуга. 27Ведь кто важнее: тот, кто возлежит за столом, или тот, кто прислуживает? Разве не тот, кто возлежит? Я же среди вас как слуга. 28Вы были со Мной во всех Моих испытаниях, 29и как Мой Отец дал Мне царскую власть, так Я теперь даю её вам, 30чтобы и вы могли есть и пить за Моим столом в Моём Царстве, и вы сядете на престолах править22:30 Или: «судить». Зачастую в древнем мире правителям приходилось также разбирать судебные тяжбы своих подданных. двенадцатью родами Исроила.
Предсказание об отречении Петруса
(Мат. 26:33-35; Мк. 14:29-31; Ин. 13:37-38)
31– Шимон, Шимон, сатана просил и получил разрешение на то, чтобы все вы были испытаны, подобно тому, как просеивают пшеницу, 32но Я молился о тебе, чтобы ты не потерял веру. И ты сам, когда вновь обратишься ко Мне, укрепи своих братьев.
33Петрус ответил:
– Повелитель, я готов идти с Тобой и в темницу, и на смерть!
34Но Исо сказал:
– Говорю тебе, Петрус, не успеет сегодня и петух пропеть, как ты трижды отречёшься от того, что знаешь Меня.
35Потом Исо спросил их:
– Когда Я посылал вас без кошелька, без сумки, без сандалий, нуждались ли вы в чём-либо?
– Ни в чём, – ответили ученики.
36– Сейчас же, если у вас есть кошелёк, возьмите его, возьмите и сумку, и если у вас нет меча, то продайте плащ, но купите меч22:36 Скорее всего, смысл сказанных здесь слов заключается в том, что Его последователи должны приготовить себя к предстоящей духовной борьбе, к лишениям и гонениям за веру. Буквальное же понимание вступало бы в противоречие со словами Исо (см. Мат. 26:51-53; Лк. 22:49-51; Ин. 18:36; 2 Кор. 10:3-4).. 37Говорю вам, что со Мной должно исполниться сказанное в Писании: «Он был причислен к преступникам»22:37 Ис. 53:12.. Всё, что обо Мне было написано, скоро исполнится.
38Ученики сказали:
– Смотри, Повелитель, у нас есть два меча.
– Достаточно об этом, – ответил Исо.
Молитва на Оливковой горе
(Мат. 26:36-46; Мк. 14:32-42)
39Исо, как обычно, пошёл на Оливковую гору, и Его ученики пошли с Ним. 40Придя на место, Исо сказал:
– Молитесь, чтобы вам не поддаться искушению.
41Он отошёл от них примерно на расстояние брошенного камня, опустился на колени и начал молиться:
42– Отец, если Ты хочешь, пронеси эту чашу страданий мимо Меня, но пусть всё будет не по Моей воле, а по Твоей.
43Тогда с небес Ему явился ангел и укреплял Его. 44В муках Исо стал молиться ещё горячее, и сделался пот Его как капли крови, стекавшие на землю. 45Когда Он поднялся с молитвы и вернулся к ученикам, то нашёл их спящими, потому что они были измучены печалью.
46– Почему вы спите? – спросил Исо. – Вставайте и молитесь, чтобы вам не поддаться искушению.
Исо Масех предан и арестован
(Мат. 26:47-56; Мк. 14:43-50; Ин. 18:3-11)
47Он ещё говорил, когда приблизилась толпа, во главе которой шёл тот, кого звали Иудой, один из двенадцати учеников. Он подошёл к Исо, чтобы поцеловать Его. 48Исо сказал:
– Иуда, ты поцелуем предаёшь Ниспосланного как Человек?
49Когда же те, кто был с Исо, увидели, что происходит, они спросили:
– Повелитель, а что если нам ударить мечом?
50И один из них ударил раба главного священнослужителя и отсёк ему правое ухо. 51Но Исо сказал:
– Прекратите, довольно!
Он прикоснулся к уху раба и исцелил его. 52Затем Исо сказал главным священнослужителям, начальникам храмовой стражи и старейшинам, которые пришли за Ним:
– Что Я, разбойник, что вы пришли с мечами и кольями? 53Я каждый день был с вами в храме, и вы не схватили Меня. Но сейчас ваше время, сейчас власть тьмы.
Отречение Петруса
(Мат. 26:67-75; Мк. 14:66-72; Ин. 18:15-18, 25-27)
54Они схватили Его и повели в дом верховного священнослужителя. Петрус шёл за ними на некотором расстоянии. 55Посреди двора разожгли костёр, и Петрус вместе с другими людьми сел к нему греться. 56Одна из служанок, увидев Петруса в свете огня, пристально всмотрелась в него и сказала:
– Этот человек тоже был с Ним.
57Но Петрус отрицал это.
– Я не знаю Его, женщина, – сказал он.
58Немного позже кто-то другой увидел его и сказал:
– Ты тоже один из них.
– Нет, друг, – ответил Петрус.
59Примерно час спустя ещё кто-то стал утверждать:
– Точно, этот человек тоже был с Ним, ведь он галилеянин.
60Но Петрус сказал:
– Я не знаю, о чём ты говоришь!
И тотчас, когда он ещё говорил, пропел петух. 61Повелитель повернулся и посмотрел на Петруса. И тогда Петрус вспомнил слова Повелителя, как Он сказал ему:
– Прежде чем пропоёт петух сегодня, ты трижды отречёшься от Меня.
62И выйдя наружу, он горько заплакал.
63Люди, охранявшие Исо, стали насмехаться над Ним и бить Его. 64Они завязывали Ему глаза и требовали:
– Эй Ты, пророк! Скажи нам, кто Тебя ударил?
65И говорили Ему много других оскорблений.
Исо Масех на допросе перед Советом религиозных вождей
(Мат. 26:63-65; Мк. 14:61-64; Ин. 18:19-21)
66Рано утром старейшины народа, главные священнослужители и учители Таврота собрались вместе на Совет22:66 Совет (букв.: «синедрион») – высший политический, религиозный и судебный орган иудеев. В состав Совета входил семьдесят один человек.. К ним ввели Исо.
67– Если Ты обещанный Масех, то скажи нам прямо, – требовали они.
Исо ответил:
– Если Я скажу вам, вы не поверите, 68и если Я вас спрошу, вы Мне не ответите. 69Однако с этого времени Ниспосланный как Человек будет сидеть по правую руку от Всемогущего Бога22:69 См. Заб. 109:1..
70Они все стали спрашивать:
– Так Ты что, Сын Всевышнего (Царственный Спаситель)?
Он ответил:
– Вы сами говорите, что это Я.
71Тогда они сказали:
– Какие нам ещё нужны свидетельства?! Мы слышали это из Его собственных уст!
