دژایەتییەکانی بنیادنانەوە
1کاتێک دوژمنەکانی یەهودا و بنیامین بیستیانەوە ئەوانەی لە ڕاپێچکراوی گەڕابوونەوە پەرستگایەکیان بۆ یەزدانی پەروەردگاری ئیسرائیل بنیاد دەنایەوە، 2هاتن بۆ لای زروبابل و گەورەی بنەماڵەکان و پێیان گوتن: «با لەگەڵتان بنیاد بنێین، چونکە ئێمەش وەک ئێوەین و داوا لە خوداکەتان دەکەین، لە ماوەی پاشایەتی ئێسەرحەدۆنی پاشای ئاشورەوە ئێمەی بۆ ئێرە هێناوە، قوربانیمان سەربڕیوە.»
3بەڵام زروبابل و یەشوع و پاشماوەی گەورەی بنەماڵەکانی ئیسرائیل وەڵامیان دانەوە: «بۆتان نییە لەگەڵ ئێمە پەرستگای خودامان بنیاد بنێنەوە، بەڵکو ئێمە بە تەنها بۆ یەزدانی پەروەردگاری ئیسرائیلی بنیادی دەنێین، بەو شێوەیەی کۆرشی پاشا، پاشای فارس فەرمانی پێ کردووین.»
4جا گەلانی خاکەکە دەستی گەلی یەهودایان شل دەکردەوە و لە بیناکردنەکە دەیانترساندن، 5چەند ڕاوێژکارێکیان بۆ پووچەڵکردنەوەی پلانەکەیان بە کرێ گرت، بە درێژایی سەردەمی کۆرشی پاشای فارس هەتا پاشایەتی داریوشی پاشای فارس.4:5 مێژووی بنیادنانەوەی پەرستگاکە لە 4:24 دەستپێدەکات.
بەربەرەکانێ لە دژی بنیادنانەوەی شار
6لە سەرەتای پاشایەتی ئەحەشوێرۆش، سکاڵانامەیەکیان لە دژی دانیشتووانی یەهودا و ئۆرشەلیم نووسی.
7هەروەها لە سەردەمی پاشایەتی ئەرتەحشەستەی پاشای فارس، بیشلام و میترەدات و تاڤئێل و سەرجەم یاوەرەکانیان نامەیەکیان بۆ ئەرتەحشەستەی نووسی، نامەکەش بە پیت و زمانی ئارامی نووسرا.4:7 دەقی 4:8 هەتا 6:18 بە زمانی ئارامی نووسراوە.
8ڕەحومی فەرماندە و شیمشەیی خامەی نهێنی4:8 ڕازپۆش. نامەیەکیان لە دژی ئۆرشەلیم بۆ ئەرتەحشەستەی پاشا بەم شێوە نووسی:
9ڕەحومی فەرماندە و شیمشەیی خامەی نهێنی و سەرجەم یاوەرەکانیان، کە لە دادوەر و کاربەدەست و بەرپرسانی گەلی فارس و ئەرەک و بابل و ئیلامییەکانی شوش 10و سەرجەم ئەو نەتەوانە پێکهاتبوون کە ئەشوربەنیپەلی گەورە و بەڕێز ڕاپێچی کردن، لە شاری سامیرە و چەند شوێنێکی دیکە لە هەرێمی ئەوبەری فورات نیشتەجێی کردن.
11ئەمەش وێنەی ئەو نامەیەیە کە بۆیان نارد.
بۆ ئەرتەحشەستەی پاشا،
خزمەتکارانت، پیاوانی هەرێمی ئەوبەری فورات:
12با پاشا بزانێت کە ئەو جولەکانەی لەلای تۆوە سەرکەوتن بۆ لامان، هاتوون بۆ ئۆرشەلیم و ئەو شارە یاخی و خراپە بنیاد دەنێنەوە، شووراکانیش تەواو دەکەن و بناغەکان چاک دەکەنەوە.
13با ئێستا لەلای پاشا زانراو بێت کە ئەگەر ئەم شارە بنیاد بنرێتەوە و شووراکانی تەواو بکرێن، چیتر سەرانە و گومرگ و باج نادرێت، لە کۆتاییشدا زیان لە پاشاکان دەکەوێت. 14ئێستاش لەبەر ئەوەی ئێمە نمەکی کۆشکی پاشا دەکەین و شیاویش نییە زیانی پاشا ببینین، لەبەر ئەوە بۆ ئاگادارکردنەوەی پاشا ئەم نامەیە دەنێرین، 15بۆ ئەوەی لێکۆڵینەوەیەک لە ئەرشیفی شاهانەی باوباپیرانتدا بکرێت. ئینجا لە ئەرشیفی شاهانە دەبینیتەوە و دەزانیت کە ئەم شارە شارێکی یاخییە و زیانبەخشە بە پاشاکان و هەرێمەکان، لە دێرزەمانەوە یاخیبوونیان لەناویدا بەرپا کردووە، لەبەر ئەوە ئەم شارە کاول کرا. 16ئێمەش پاشا ئاگادار دەکەینەوە کە ئەگەر ئەم شارە بنیاد بنرێت و شووراکانی تەواو بکرێن، ئیتر لە هەرێمی ئەوبەری فوراتەوە بەشت نابێت.
17پاشا ئەم وەڵامەی نارد:
بۆ ڕەحومی فەرماندە و شیمشەیی خامەی نهێنی و سەرجەم یاوەرەکانیان کە لە سامیرە و شوێنەکانی دیکەی هەرێمی ئەوبەری فورات نیشتەجێن:
پاش سڵاو.
18ئەو نامەیەی بۆتان ناردین بە ڕوونی لەبەردەممدا خوێنرایەوە و وەرگێڕدرا. 19فەرمانێکم دەرکرد و لێکۆڵینەوەیەک کرا، دەرکەوت کە ئەم شارە لە دێرزەمانەوە لە دژی پاشایان وەستاوەتەوە و یاخیبوون و سەرپێچیکردنی تێدا بەرپا کراوە. 20ئۆرشەلیم پاشای بە توانای هەبووە و دەسەڵاتیان بەسەر هەموو هەرێمی ئەوبەری فوراتدا ڕۆیشتووە، سەرانە و گومرگ و باجیان پێدراوە. 21ئێستاش فەرمانێک بۆ دەست لە کار هەڵگرتنی ئەم پیاوانە دەربکەن، ئیتر هەتا فەرمان لە منەوە دەرنەچێت ئەو شارە بنیاد نانرێتەوە. 22وریابن لەم کارە کەمتەرخەمی نەکەن، نەوەک زیان بە بەرژەوەندی پاشاکان بگات.
23کاتێک نامەکەی ئەرتەحشەستەی پاشا لەبەردەم ڕەحوم و شیمشەیی خامەی نهێنی و یاوەرەکانیاندا خوێنرایەوە، بە پەلە چوون بۆ ئۆرشەلیم بۆ لای جولەکەکان و بە زەبری هێز لە کارەکە ڕایانگرتن.
24کارەکەی ماڵی خودا لە ئۆرشەلیم ڕاگیرابوو، هەتا دووەم ساڵی پاشایەتی داریوشی پاشای فارس.4:24 ڕووداوەکانی 4:6-24 پاش ڕووداوەکانی 4:24–10:22 بوون.
Противодействие восстановлению храма
1Когда враги Иуды и Вениамина услышали, что вчерашние пленники строят храм Вечному, Богу Исраила, 2они пришли к Зоровавелю и главам семейств и сказали:
– Позвольте нам строить вместе с вами. Ведь мы, как и вы, обращаемся за помощью к вашему Богу и приносим Ему жертвы со времён Асархаддона4:2 Асархаддон, сын Синаххериба, правил Ассирийской империей с 681 по 669 гг. до н. э., царя Ассирии, который нас сюда поселил.
3Но Зоровавель, Иешуа и остальные главы семейств Исраила ответили:
– Не строить вам вместе с нами храм нашему Богу. Мы одни будем строить его Вечному, Богу Исраила, как повелел нам персидский царь Кир.
4Тогда народы, бывшие вокруг них, начали отговаривать народ Иудеи от строительства и пугать его, чтобы они не строили дальше4:4 Или: «препятствовать ему в строительстве».. 5Враги подкупали советников, чтобы расстраивать планы народа Иудеи во всё время правления Кира, царя Персии, и до правления Дария4:5 Дарий I Великий (Гистасп) правил Персидской империей с 522 по 486 гг. до н. э., царя Персии4:5 Это повествование продолжается с 24-го стиха. Стихи с 6 по 23 – вставка, рассказывающая о более позднем противодействии врагов при строительстве стен города (см. ст. 13)..
Позднейшее противодействие при возведении иерусалимской стены
6В начале правления Ксеркса4:6 Букв.: «Ахашвероша» – еврейский вариант персидского имени Ксеркс. Ксеркс I, сын Дария I Великого, правил Персидской империей с 486 по 465 гг. до н. э. враги написали обвинение на жителей Иудеи и Иерусалима.
7И в дни Артаксеркса4:7 Артаксеркс I Лонгиман (Долгорукий), сын Ксеркса I, внук Дария I Великого, правил Персидской империей с 464 по 424 гг. до н. э., царя Персии, Бишлам, Митредат, Тавеил и другие их сподвижники написали Артаксерксу письмо. Письмо было написано на арамейском языке, а затем переведено.
8Царский наместник Рехум и писарь Шимшай написали царю Артаксерксу против Иерусалима такое письмо:
9Рехум, царский наместник, и Шимшай, писарь, вместе с прочими своими друзьями – судьями, сановниками, наместниками, чиновниками, теми, кто родом из Эреха, Вавилона и Суз, а также дагами, еламитами4:9 Или: «родом из Эреха и Вавилона, еламитами из Суз». 10и прочими народами, которых могущественный и досточтимый Ашшурбанипал4:10 Букв.: «Оснаппар» – арамейский вариант ассирийского имени Ашшурбанипал. Ашшурбанипал, сын Асархаддона и последний из великих царей Ассирийской империи, правил с 669 по 633 гг. до н. э. пленил и переселил в города Самарии и в другие места за Евфратом.
11(Это копия письма, которое они ему послали.)
Царю Артаксерксу, от твоих рабов, жителей провинции за Евфратом:
12Да будет известно царю, что иудеи, которые пришли к нам от тебя, пошли в Иерусалим и отстраивают этот мятежный и злой город. Они восстанавливают стены и укрепляют основания. 13Да будет известно царю и то, что если этот город будет отстроен и стены его будут укреплены, то ни налог, ни дань, ни пошлина платиться не будут, и царские доходы сократятся. 14Так как мы в долгу перед дворцом4:14 Букв.: «мы едим соль от дворца». В те времена люди ели соль для закрепления договоров. и не можем смотреть, как царю наносится бесчестие, мы и посылаем известить царя, 15чтобы поискали в летописях твоих предшественников. В них ты найдёшь, что город этот – мятежный город, пагубный для царей и провинций, и с древности – очаг мятежа. Поэтому-то он и был разрушен. 16Мы извещаем царя, что если этот город будет отстроен и стены его будут восстановлены, то в провинции за Евфратом у тебя ничего не останется.
17Царь прислал такой ответ:
Рехуму, царскому наместнику, Шимшаю, писарю, и прочим их друзьям, живущим в Самарии и в других местах провинции за Евфратом, – мир.
18Письмо, что вы послали нам, было прочитано и переведено предо мной. 19По моему повелению был проведён поиск, и открылось, что этот город издревле восставал против царей и был очагом мятежей и волнений. 20В Иерусалиме были могучие цари, правившие всей провинцией, что находится за Евфратом, и им платились налоги, дань и пошлины. 21Итак, отдайте приказ этим людям прекратить работу, чтобы они не отстраивали этот город, пока я не прикажу. 22Смотрите, не оставляйте этого дела без внимания. Зачем позволять этой угрозе расти до такой степени, чтобы царю был нанесён ущерб?
23Как только копия письма царя Артаксеркса была прочитана Рехуму, писарю Шимшаю и их друзьям, они немедленно отправились к иудеям в Иерусалим и силой заставили их прекратить работу.
Возобновление работ по строительству храма
24Так работа над домом Всевышнего4:24 Всевышний – на языке оригинала: «Элах» – слово, родственное арабскому «Аллах». Это имя Всевышнего часто встречается в этой книге. См. приложение V. в Иерусалиме остановилась и не возобновлялась до второго года правления Дария, царя Персии (520 г. до н. э.).
