باوەڕی باپیرانمان
1باوەڕ دڵنیاییە بەوەی هیوامان پێیەتی، بێگومانییە لەوەی نایبینین، 2چونکە بەم باوەڕە پێشینان پەسەند کراون.
3بە باوەڕ تێدەگەین کە گەردوون بە فەرمایشتی خودا بەدیهێنراوە، تەنانەت ئەوەی دەیبینین لەو شتانەی کە بینراوە نەهاتووەتە کایەوە.
4بە باوەڕ هابیل قوربانییەکی باشتری لەوەی قایین پێشکەشی خودا کرد11:4 بڕوانە پەیدابوون 4:4.. بە باوەڕ شایەتی بۆ درا کە ڕاستودروستە کاتێک خودا شایەتی بۆ قوربانییەکەی دا. هەرچەندە هابیل مرد بەڵام هێشتا بە باوەڕ قسە دەکات.
5بە باوەڕ حەنۆخ بەرزکرایەوە لای خودا تاکو مردن نەبینێ، ئیتر لەسەر زەوی نەما، چونکە خودا بردی بۆ لای خۆی11:5 بڕوانە پەیدابوون 5:21-24.. پێش بردنیشی شایەتی وەرگرت کە خودای ڕازی کردووە. 6بەبێ باوەڕ مەحاڵە ڕەزامەندی خودا بەدەستبهێنرێت، چونکە ئەوەی لەو نزیک بێتەوە، دەبێ باوەڕی بە بوونی ئەو هەبێت و پاداشتی ئەوانەش دەداتەوە کە بە پەرۆشەوە ڕوویان لەو دەکەن.
7بە باوەڕ نوح کاتێک لەلایەن خوداوە سەبارەت بەوەی کە هێشتا نەبینرابوو ئاگادار کرایەوە، ترسی خودای کەوتە دڵ و کەشتییەکی بنیاد نا بۆ ڕزگارکردنی خاووخێزانەکەی.11:7 بڕوانە پەیدابوون 6:13-22. بەم شێوەیە، بە باوەڕ جیهانی حوکم دا و بوو بە میراتگری ئەو ڕاستودروستییەی کە بەگوێرەی باوەڕ بوو.
8بە باوەڕ کاتێک ئیبراهیم11:8 بڕوانە پەیدابوون 12–22. بانگکرا بچێتە ئەو شوێنەی خەریک بوو بە میرات وەریبگرێت، گوێڕایەڵ بوو و ڕۆیشت، هەرچەندە نەیدەزانی بۆ کوێ دەچێت. 9بە باوەڕ وەک بێگانە لە خاکی بەڵێندراو نامۆ بوو، لە چادردا ژیا، وەک ئیسحاق و یاقوب کە ئەوانیش میراتگری هەمان بەڵێن بوون، 10چونکە ئیبراهیم چاوەڕێی ئەو شارەی دەکرد کە بناغەیەکی چەسپاوی هەیە، ئەوەی خودا ئەندازیار و دروستکەرەکەیەتی.
11بە باوەڕ سارا توانای سکوزای پێدرا، هەرچەندە نەزۆک بوو و تەمەنی سکوزاشی بەسەرچوو بوو، چونکە دڵنیا بوو ئەوەی بەڵێنی داوە دڵسۆزە. 12بۆیە لە پیاوێک کە هەر وەک مردوو وابوو، نەوەیەک دروست بوو کە وەک ئەستێرەی ئاسمان و لمی سەر کەناری دەریا لە ژمارە نەدەهات11:12 بڕوانە پەیدابوون 22:17.
13هەموو ئەوانە لە باوەڕدا مردن و بەڵێنەکانیان وەرنەگرت، بەڵکو لە دوورەوە بینییان و پێشوازییان لێکرد، دانیان پێدا نا کە ئەوان لەسەر زەویدا نامۆ و بێگانەن. 14ئەوانەی ئەو شتانە دەڵێن، دەریدەخەن کە داوای نیشتیمان دەکەن. 15ئەگەر ئەوان بیریان لەو نیشتیمانە بکردایەوە کە بەجێیان هێشتبوو، ئەوا هەلی گەڕانەوەیان بۆی دەبوو. 16بەڵام ئێستا ئارەزووی نیشتیمانێکی باشتر دەکەن، کە ئاسمانییەکەیە. بۆیە خودا شەرمی پێیان نییە بە خودای ئەوان ناوببردرێت، چونکە شارێکی بۆ ئامادەکردن.
17بە باوەڕ ئیبراهیم ئیسحاقی کوڕی وەک قوربانی پێشکەش کرد، کاتێک خودا ئیبراهیمی تاقی کردەوە. ئەوەی بە بەڵێن لە خودا وەریگرت ئامادە بوو کوڕە تاقانەکەی بکاتە قوربانی، 18هەرچەندە خودا سەبارەت بەو فەرمووبووی: ﴿لە ڕێگەی ئیسحاقەوە نەوەی تۆ ناودەبردرێت.﴾11:18 پەیدابوون 21:12 19ئیبراهیم دڵنیابوو لەوەی کە خودا دەتوانێت ئیسحاق لەدوای مردنی زیندوو بکاتەوە. بە واتایەکی دیکە، خودا ئەوی بە شێوەیەکی نموونەیی لەنێو مردووان هەستاندەوە.
20بە باوەڕ ئیسحاق11:20 بڕوانە پەیدابوون 27:27-39. داوای بەرەکەتی خودای بۆ داهاتووی یاقوب و عیسۆ کرد.
21بە باوەڕ یاقوب لە سەرەمەرگیدا داوای بەرەکەتی بۆ هەریەکە لە کوڕەکانی یوسف کرد و خۆی بەسەر دەسکی گۆچانەکەیدا دا و ستایشی خودای کرد11:21 بڕوانە پەیدابوون 48.
22بە باوەڕ یوسف لە سەرەمەرگیدا باسی چوونەدەرەوەی نەوەی ئیسرائیلی لە میسر کرد و لەبارەی گواستنەوەی ڕوفاتەکەی وەسیەتی بۆ کردن11:22 یوسف وەسیەتی کرد لەدوای مردنی تەرمەکەی بهێننەوە خاکی بەڵێندراو، بڕوانە پەیدابوون 50:24،25..
23بە باوەڕ کاتێک موسا11:23 بڕوانە دەرچوون 2–14. لەدایک بوو، سێ مانگ دایک و باوکی شاردییانەوە، چونکە بینییان منداڵەکە جوانە، لە فەرمانی پاشا نەترسان.
24بە باوەڕ کاتێک موسا گەورە بوو، نەیویست بە کچەزای فیرعەون بناسرێت. 25بەلایەوە باشتر بوو لەگەڵ گەلی خودا سووکایەتیی پێ بکرێت، لەوەی لەزەتێکی کاتیی لە گوناهدا هەبێت. 26موسا ئەو ڕیسواییەی لە پێناوی مەسیحدا چێژتی بە سامانێکی گەورەتری دانا لە گەنجینەی میسر، چونکە چاوی لەوە بوو کە خودا پاداشتی بداتەوە. 27بە باوەڕ میسری بەجێهێشت و لە تووڕەیی پاشا نەترسا. دانی بەخۆیدا گرت چونکە ئەوەی بینی کە نەبینراوە. 28بە باوەڕ پەسخەی کرد و خوێنەکەی پرژاند، نەوەک لەناوبەری نۆبەرە11:28 بڕوانە دەرچوون 12:12،13. دەستیان لێ بدات.
29بە باوەڕ بە دەریای سووردا پەڕینەوە وەک بە وشکانیدا بڕۆن، بەڵام کاتێک میسرییەکان ویستیان بپەڕنەوە نوقوم بوون.
30بە باوەڕ شووراکانی ئەریحا ڕووخان11:30 بڕوانە یەشوع بەشی 6.، دوای ئەوەی حەوت ڕۆژ بە دەوریدا سووڕانەوە.
31بە باوەڕ ڕاحابی لەشفرۆش لەگەڵ یاخیبووان لەناونەچوو، چونکە پێشوازییەکی ئاشتییانەی لە سیخوڕەکان کرد.
32چی دیکەش بڵێم؟ کاتم نییە باسی گدعۆن و باراک و شەمشون و یەفتاح و داود و ساموئێل و پێغەمبەران بکەم، 33کە بە باوەڕ پاشایەتییەکانیان بەزاند، دادپەروەرییان هێنایە کایەوە، بەڵێنەکانیان بۆ هاتە دی، دەمی شێریان داخست، 34هێزی ئاگریان کوژاندەوە، لە تیخی شمشێر دەرباز بوون، لە لاوازیدا بەهێزبوون، لە شەڕدا توند بوون، لەشکری بێگانەیان گەڕاندەوە. 35هەندێک ژن مردووەکانیان بە هەستانەوە وەرگرتەوە. بەڵام خەڵکی دیکە ئەشکەنجە دران و ڕزگارییان نەویست، تاکو هەستانەوەیەکی باشتریان دەستبکەوێت. 36هەندێکی دیکە ڕووبەڕووی سووکایەتی و قامچی و کۆت و زیندان بوونەوە. 37بەردباران کران، بە مشار لەت لەت کران، بە شمشێر کوژران. هەندێکیش بە پێستی مەڕ و بزن خۆیان داپۆشی، تووشی نەبوونی و چەوسانەوە و زەلیلی بوون. 38جیهان شایانی ئەمان نەبوو. دەربەدەری بیابان و شاخ و ئەشکەوت و کون و کەلەبەری زەوی بوون.
39هەموو ئەمانەش بەهۆی باوەڕیانەوە شایەتییان بۆ درا، بەڵام بەڵێنی خودایان دەست نەکەوت، 40چونکە خودا پێشتر شتێکی باشتری بۆمان بینی، تاکو بێ ئێمە تەواو نەبن.
論信心
1信心是對盼望的事有把握，對還沒看見的事很確定。 2古人因有這樣的信心而得到了讚許。 3我們憑信心知道宇宙是藉著上帝的話造成的，所以看得見的是從看不見的造出來的。
4亞伯憑信心向上帝獻祭，比該隱所獻的更美，蒙了上帝的悅納，被稱為義人。他雖然死了，卻仍然藉著信心說話。
5以諾因為信而被接到天上，沒有經歷死亡。世人找不到他，因為上帝已經把他接走了。其實他在被接之前，已經得到了肯定，是一個蒙上帝喜悅的人。 6沒有信心的人不能得到上帝的喜悅，因為來到上帝面前的人必須相信上帝存在，並相信祂會賞賜一切尋求祂的人。
7挪亞因為有信心，在上帝指示他未來要發生的事之後，就懷著敬畏的心建造方舟，來救全家的人。他藉著信心定了那個世代的罪，並承受了因信而來的義。
8亞伯拉罕因為有信心，聽到上帝的呼召後，就遵命前往他將要承受為產業的地方，但他出發的時候還不知道自己要去哪裡。 9他憑信心像異鄉人一樣寄居在上帝應許給他的地方。他住在帳篷裡，與同受一個應許的以撒和雅各一樣。 10因為他盼望的是一座有根基的城，是由上帝設計、建造的。
11撒拉過了生育年齡後憑信心仍然得到了孕育後代的能力，因為她認定賜她應許的上帝言出必行。 12所以，從一個垂暮之年的人生出許多子孫，好像天上的星、海邊的沙那麼多。
13這些人到死都滿懷信心。他們雖然沒有得到上帝所應許的，卻從遠處望見了，就歡喜快樂，承認自己在世上不過是寄居的異鄉人。 14他們抱這樣的態度，表明他們正在尋找一個家鄉。 15如果他們想念的是自己離開的家鄉，就找機會回去了。 16然而，他們渴慕的是天上更美的家鄉。所以，上帝不以被他們稱為上帝為恥，因為祂已經為他們預備了一座城。
17亞伯拉罕被試驗時憑信心把以撒獻為祭物，承受應許的亞伯拉罕當時獻上了自己的獨生子。 18論到這兒子，上帝曾說：「以撒生的才可算為你的後裔。」 19他認定上帝能使死人復活，從象徵意義上說，他也確實從死亡中得回了以撒。
20以撒憑信心指著將來的事為雅各和以掃祝福。
21雅各憑信心在臨終之時分別為約瑟的兩個兒子祝福，並拄著拐杖敬拜上帝。
22約瑟臨終之時憑信心提到以色列人將來要離開埃及，並交代要如何處理自己的骸骨。
23摩西生下來時，他父母見他長得俊美，就憑信心把他藏了三個月，不怕違抗王的命令。
24摩西長大成人後，憑信心拒絕做法老之女的兒子， 25寧願與上帝的子民一同受苦，也不肯享受一時的罪中之樂。 26在他眼中，為基督所受的凌辱遠比埃及的財富更有價值，因為他盼望的是將來的賞賜。 27他憑信心離開埃及，不怕王的憤怒。他堅忍不拔，好像看見了肉眼不能看見的主。 28他憑信心守逾越節，行灑血的禮，免得那位殺長子的傷害以色列人。
29以色列人憑信心渡過紅海，如履乾地，埃及人試圖過去，卻被海水淹沒。 30以色列人憑信心繞著耶利哥城走了七天，城牆就倒塌了。
31妓女喇合憑信心善待以色列的探子，沒有與那些不順服的人一同滅亡。
32我還要再說下去嗎？我沒有時間一一細說基甸、巴拉、參孫、耶弗特、大衛、撒母耳和眾先知的事了。 33他們憑信心戰勝了敵國，行了公義，得到了應許，堵住了獅子的口， 34熄滅了猛烈的火焰，刀下逃生，由軟弱變為剛強，作戰勇猛，擊退外敵。
35有些婦女得回了從死裡復活的親人；有些人受盡嚴刑拷打，仍不肯苟且偷生，為要得到一個復活後更美好的生命。 36有些人遭受戲弄和鞭打，還有些人遭受捆鎖和囚禁。 37他們被人用石頭打死，受威逼利誘11·37 有聖經抄本在此處無「受威逼利誘」。，被鋸成兩截，喪生刀劍之下，披著綿羊和山羊的皮四處奔跑，受盡貧乏、迫害和虐待， 38在曠野、群山、山洞和地穴中漂流不定。他們是世界不配有的！
39這些人都因信心而獲得讚許，但他們並未得到上帝的應許， 40因為上帝為我們預備了更美的，要叫他們與我們一同得到才算完美。
