پاشایەتی ئەمەسیا لە یەهودا
1لە ساڵی دووەمی پاشایەتی یەهۆئاشی کوڕی یەهۆئاحازی پاشای ئیسرائیل، ئەمەسیای کوڕی یۆئاش بوو بە پاشای یەهودا. 2کاتێک بوو بە پاشا تەمەنی بیست و پێنج ساڵ بوو، بیست و نۆ ساڵ لە ئۆرشەلیم پاشایەتی کرد. دایکیشی ناوی یەهۆعەدین بوو، خەڵکی ئۆرشەلیم بوو. 3ئەوەی لەبەرچاوی یەزدان ڕاست بوو کردی، بەڵام نەک وەکو داودی باپیرە گەورەی، بەڵکو وەک هەموو ئەوەی یۆئاشی باوکی کردی ئەویش کردی. 4لەگەڵ ئەوەش نزرگەکانی سەر بەرزایی تێکنەدران، هێشتا گەل لەسەر بەرزاییەکان قوربانییان سەردەبڕی و بخووریان دەسووتاند.
5کاتێک جڵەوی پاشایەتییەکە لە دەستی جێگیر بوو، سزای مردنی بەسەر ئەو کاربەدەستانەدا سەپاند کە پاشای باوکیان کوشتبوو. 6بەڵام کوڕی بکوژەکانی نەکوشت، بەگوێرەی ئەوەی لە پەڕتووکی تەوراتی موسادا نووسراوە، کە یەزدان فەرمانی داوە و فەرموویەتی: «باوک لە جیاتی کوڕ ناکوژرێت و کوڕ لە جیاتی باوک ناکوژرێت، هەر یەکێک لەسەر گوناهی خۆی دەکوژرێت.»14:6 لەسەر گوناهی خۆی دەکوژرێت: بڕوانە دواوتار 24:16.
7ئەوە بوو لە دۆڵی خوێ14:7 دۆڵی خوێ: دەکەوێتە باشووری دەریای مردوو. دە هەزار کەسی لە ئەدۆم کوشت و بە جەنگ سەلەعی گرت و ناوی لێنا یۆقتئێل، هەتا ئەمڕۆش ئەوە ناویەتی.
8پاشان ئەمەسیا نێردراوی ناردە لای یەهۆئاشی کوڕی یەهۆئاحازی کوڕی یێهوی پاشای ئیسرائیل و پێی گوت: «وەرە، با ڕووبەڕوو شەڕ بکەین.»
9یەهۆئاشی پاشای ئیسرائیلیش وەڵامی ئەمەسیای پاشای یەهودای دایەوە و گوتی: «دڕکی لوبنانی ناردی بۆ لای دار ئورزی لوبنانی و گوتی: ”کچەکەت بدە بە کوڕەکەم تاکو ببێتە ژنی.“ ئینجا ئاژەڵێکی کێوی لە لوبنان بەسەر دڕکەکەدا ڕۆیشت و پانی کردەوە. 10تۆ ئەدۆمت شکاند، ئێستا لەخۆبایی بوویت. بەڕێزبە و لە ماڵی خۆت بمێنەوە! بۆچی بەڵا بەسەر خۆتدا دەهێنیت؟ ئینجا دەکەویت، خۆت و یەهوداش لەگەڵت.»
11بەڵام ئەمەسیا گوێی نەگرت، لەبەر ئەوە یەهۆئاشی پاشای ئیسرائیل هێرشی برد، لەگەڵ ئەمەسیای پاشای یەهودا لە بێت‌شەمەشی یەهودا ڕووبەڕووی یەکتر بوونەوە. 12لە ئەنجامدا یەهودا بەرامبەر بە ئیسرائیل تێکشکان، هەرکەسە و بەرەو ماڵەکەی خۆی هەڵات. 13ئەمەسیای پاشای یەهودا، کوڕی یۆئاشی کوڕی ئەحەزیا، لەلایەن یەهۆئاشی پاشای ئیسرائیلەوە لە بێت‌شەمەش بە دیل گیرا. پاشان یەهۆئاش چوو بۆ ئۆرشەلیم و شوورای ئۆرشەلیمی لە دەروازەی ئەفرایمەوە هەتا دەروازەی گۆشەکە وێران کرد، کە چوار سەد باڵ14:13 چوار سەد باڵ: نزیکەی 180 مەتر. بوو. 14هەموو زێڕ و زیو و قاپوقاچاغەکانی ناو پەرستگای یەزدان و ناو گەنجینەکانی کۆشکی پاشای برد، هەروەها چەندین بارمتەی گرت و گەڕایەوە سامیرە.
15ڕووداوەکانی دیکەی پاشایەتی یەهۆئاش، ئەوەی کردی و پاڵەوانییەکەی کە نواندی، چۆن لە دژی ئەمەسیای پاشای یەهودا جەنگا، لە پەڕتووکی کاروباری ڕۆژانەی پاشاکانی ئیسرائیل تۆمار کراون. 16یەهۆئاش لەگەڵ باوباپیرانی سەری نایەوە و لە سامیرە لەگەڵ پاشاکانی ئیسرائیلدا نێژرا. ئیتر یارۆڤعامی کوڕی لەدوای خۆی بوو بە پاشا.
17ئەمەسیای کوڕی یۆئاشی پاشای یەهوداش لەدوای مردنی یەهۆئاشی کوڕی یەهۆئاحازی پاشای ئیسرائیل، پازدە ساڵ ژیا. 18ڕووداوەکانی دیکەی پاشایەتی ئەمەسیا لە پەڕتووکی کاروباری ڕۆژانەی پاشاکانی یەهودا تۆمار کراون.
19لە ئۆرشەلیم پیلانیان لە دژی گێڕا و هەڵات بۆ لاخیش، ئینجا چەند پیاوێکیان بەدوایدا ناردە شاری لاخیش و لەوێ کوشتیان. 20بە ئەسپ هێنرایەوە ئۆرشەلیم و لەوێ لە شاری داود لەگەڵ باوباپیرانی نێژرا.
21پاشان هەموو گەلی یەهودا عەزەریای14:21 هەروەها بە ناوی (عوزیا)ش هاتووە. گەنجی شازدە ساڵانیان برد و لە جێی ئەمەسیای باوکی کردیانە پاشا. 22ئەو بەندەری ئێلەتی بنیاد ناوە و گەڕاندییەوە سەر یەهودا، پاش ئەوەی ئەمەسیا لەگەڵ باوباپیرانی سەری نایەوە.
پاشایەتی یارۆڤعامی دووەم
23لە ساڵی پازدەیەمینی پاشایەتی ئەمەسیای کوڕی یۆئاشی پاشای یەهودا، یارۆڤعامی کوڕی یەهۆئاشی پاشای ئیسرائیل ماوەی چل و یەک ساڵ لە سامیرە پاشایەتی کرد. 24لەبەرچاوی یەزدان خراپەکاری کرد، لە هیچ یەکێک لە گوناهەکانی یارۆڤعامی کوڕی نەڤات لای نەدا، کە بەهۆیەوە وای کردبوو ئیسرائیل گوناه بکات. 25ئەو بوو کە سنوورەکانی ئیسرائیلی گەڕاندەوە، لە دەروازەی حەماتەوە هەتا دەریای مردوو، بەپێی فەرمایشتی یەزدان کە لە ڕێگەی بەندەکەیەوە، لە ڕێگەی یونسی کوڕی ئەمیتەیەوە فەرمووبووی، ئەو پێغەمبەرەی خەڵکی گەت حێفەر بوو.
26یەزدان زەلیلیی تاڵی کۆیلە و ئازادی ئیسرائیلی بینی، کەس نییە یارمەتی ئیسرائیل بدات. 27یەزدانیش نەیفەرمووبوو کە ناوی ئیسرائیل لەژێر ئاسماندا دەسڕێتەوە، جا بە دەستی یارۆڤعامی کوڕی یەهۆئاش ڕزگاری کردن.
28ڕووداوەکانی دیکەی پاشایەتی یارۆڤعام و هەموو ئەوەی کردی و پاڵەوانییەکەی، چۆن جەنگا و چۆن دیمەشق و حەماتی گەڕاندەوە سەر ئیسرائیل، کە پێشتر سەر بە یەهودا بوون، لە پەڕتووکی کاروباری ڕۆژانەی پاشاکانی ئیسرائیل تۆمار کراون. 29یارۆڤعام لەگەڵ باوباپیرانی، لەگەڵ پاشاکانی ئیسرائیل سەری نایەوە. ئیتر زەکەریای کوڕی لەدوای خۆی بوو بە پاشا.
Амасия – царь Иудеи
(2 Лет. 25:1-4, 11-12)
1На втором году правления исроильского царя Иоаша, сына Иоахаза, царём стал Амасия, сын иудейского царя Иоаша. 2Когда он стал царём, ему было двадцать пять лет, и правил он в Иерусалиме двадцать девять лет. Его мать звали Иехоаддин, она была родом из Иерусалима. 3Он делал то, что было правильным в глазах Вечного, но не так, как его предок Довуд. Он во всём следовал примеру своего отца Иоаша. 4Лишь святилища на возвышенностях не были уничтожены, и народ продолжал приносить там жертвы и возжигать благовония.
5После того как царство утвердилось в его руках, он казнил своих приближённых, которые убили его отца. 6Но сыновей убийц он не предал смерти, поступив как записано в книге Закона, переданного через Мусо, где Вечный повелел: «Отцов нельзя предавать смерти за вину их детей, а детей – за вину их отцов; пусть каждый умирает за свой собственный грех»14:6 Втор. 24:16..
7Амасия разбил десять тысяч эдомитян в Соляной долине и завоевал город Селу, назвав его Иоктеил, как он называется и по сегодняшний день.
Война между Амасией и Иоашем
(2 Лет. 25:17-24)
8Амасия послал гонцов к исроильскому царю Иоашу, сыну Иоахаза, внуку Иеву, с вызовом:
– Выходи, встретимся лицом к лицу!
9Но Иоаш, царь Исроила, ответил Амасии, царю Иудеи:
– Ливанский чертополох как-то послал сказать ливанскому кедру: «Отдай свою дочь за моего сына». Но прошёл дикий ливанский зверь и вытоптал его. 10Да, ты разбил Эдом и теперь возгордился. Славься своей победой, но оставайся дома! Зачем тебе искать беды, чтобы пасть и тебе, и Иудее вместе с тобой?
11Но Амасия не послушался, и Иоаш, царь Исроила, двинул на него свои войска. Он и Амасия, царь Иудеи, встретились лицом к лицу в битве под Бет-Шемешем, что в Иудее. 12Иудея была наголову разбита Исроилом, и все иудеи разбежались по своим домам.
13Иоаш, царь Исроила, взял иудейского царя Амасию, сына Иоаша, внука Охозии, в плен под Бет-Шемешем14:13 Вскоре Амасия был освобождён из исроильского плена и вновь стал править Иудеей (см. ст. 17-20).. Затем Иоаш двинулся к Иерусалиму и разрушил городскую стену от ворот Ефраима до Угловых ворот – участок длиной в сто восемьдесят метров14:13 Букв.: «четыреста локтей».. 14Он забрал всё золото и серебро и все вещи, найденные в храме Вечного и в сокровищницах царского дворца. Ещё он взял заложников, а затем вернулся в Сомарию.
Смерть Иоаша
15Прочие события царствования Иоаша, то, что он сделал, и его свершения, включая войну против Амасии, царя Иудеи, записаны в «Книге летописей царей Исроила». 16Иоаш упокоился со своими предками и был похоронен в Сомарии с царями Исроила. И царём вместо него стал его сын Иеровоам.
Смерть Амасии
(2 Лет. 25:25–26:2)
17Царь Иудеи Амасия, сын Иоаша, пережил исроильского царя Иоаша, сына Иоахаза, на пятнадцать лет. 18Прочие события царствования Амасии записаны в «Книге летописей царей Иудеи».
19Против Амасии в Иерусалиме составили заговор, и он бежал в Лахиш, но за ним послали в Лахиш и убили его там. 20Его привезли назад на конях и похоронили с его предками в Иерусалиме, Городе Довуда.
21Тогда народ Иудеи взял Уззию14:21 Букв.: «Азарию» – другое имя Уззии (см. 2 Лет. 26; Ис. 6:1). Также в 15:1, 6, 7, 8, 17, 23 и 27., которому было шестнадцать лет, и сделал его царём вместо его отца Амасии. 22Уззия отстроил порт Елат и вернул его Иудее, после того как Амасия упокоился со своими предками.
Иеровоам II – царь Исроила
23На пятнадцатом году правления Амасии, сына иудейского царя Иоаша, царём в Сомарии стал Иеровоам, сын исроильского царя Иоаша, и правил сорок один год. 24Он делал зло в глазах Вечного и не отвернулся ни от одного из грехов Иеровоама, сына Невата, к которым тот склонил Исроил.
25Иеровоам восстановил границы Исроила от Лево-Хамата14:25 Или: «от перевала в Хамат». на севере до Мёртвого моря14:25 Букв.: «до моря Аравы». на юге, по слову Вечного, Бога Исроила, изречённому через Его раба Юнуса, сына Амиттая, пророка из Гат-Хефера14:25 Это тот самый пророк, о котором повествует одна из книг Священного Писания, книга пророка Юнуса.. 26Ведь Вечный видел, как жестоко страдают в Исроиле все – от раба до свободного, и не было никого, кто пришёл бы им на помощь. 27И так как Вечный не говорил, что искоренит имя Исроила из поднебесной, Он спас их через Иеровоама, сына Иоаша.
28Прочие события царствования Иеровоама, всё, что он сделал, и его свершения, включая то, как он воевал и вернул Исроилу и Дамаск, и Хамат, которые принадлежали Иудее, записано в «Книге летописей царей Исроила».
29Иеровоам упокоился со своими предками, царями Исроила. И царём вместо него стал его сын Закария.
