تازەکردنەوەی پەیمانەکە
1ئەمانە بەندەکانی ئەو پەیمانەن کە یەزدان فەرمانی بە موسا کرد کە لەگەڵ نەوەی ئیسرائیلدا بیبەستێت، لە خاکی مۆئاب بێجگە لەو پەیمانەی لە حۆرێڤ لەگەڵی بەستن.
2ئینجا موسا هەموو ئیسرائیلی بانگکرد و پێی گوتن:
«ئێوە بینیتان یەزدان لە خاکی میسر لەبەرچاوتان چی بە فیرعەون و هەموو خزمەتکارەکانی و هەموو خاکەکەی کرد، 3ئەو تاقیکردنەوە مەزنانەی چاوەکانتان بینییان و نیشانە و پەرجووە مەزنەکانی. 4بەڵام یەزدان هەتا ئەمڕۆش دڵێکی29:4 بەپێی کەلتوری عیبرانییەکان دڵ لێپرسراوە لە بیرکردنەوە. پێنەداون بۆ ئەوەی تێبگەن و چاوێک بۆ ئەوەی ببینن و گوێیەک بۆ ئەوەی ببیستن. 5بەڵام یەزدان دەفەرموێت: ”چل ساڵ لە چۆڵەوانیدا ئێوەم بەڕێوە برد، جلەکانتان لەبەرتان کۆن نەبوون و پێڵاوەکانتان29:5 عیبری: نەعەل. لە پێتان کۆن نەبوون، 6نە نانتان خوارد و نە شەرابتان خواردەوە و نە مەی، هەتا ئێوە بزانن کە من یەزدانی پەروەردگارتانم.“
7«کاتێکیش هاتنە ئەم شوێنە سیحۆنی پاشای حەشبۆن و عۆگی پاشای باشان هاتن بۆ جەنگ لە دژی ئێمە، بەڵام ئەوانمان شکاند و 8دەستمان بەسەر خاکەکەیاندا گرت و بە میرات دامانە ڕەئوبێن و گاد و نیوەی هۆزی مەنەشە29:8 هۆزی مەنەشە دابەش ببوون بۆ سەر دوو بەش، هەریەکەیان کەوتبووە لایەکی ڕووباری ئوردونەوە..
9«بەندەکانی ئەم پەیمانە بپارێزن و کاری پێ بکەن، هەتا لە هەموو ئەوەی دەیکەن سەرکەوتوو بن. 10ئێوە ئەمڕۆ هەمووتان بە سەرۆک هۆز و پیر و کوێخا و هەموو پیاوەکانی ئیسرائیل لەبەردەم یەزدانی پەروەردگارتان وەستاون، 11هەروەها ژن و منداڵ و ئەو نامۆیانەی کە لەناو ئۆردگاکانتانە، لەوەی کە دارتان بۆ دەبڕێتەوە و ئاوتان بۆ لە بیر هەڵدەکێشێت، 12بۆ ئەوەی بچنە ناو پەیمانی یەزدانی پەروەردگارتان و سوێندەکەی کە یەزدانی پەروەردگارتان ئەمڕۆ لەگەڵتانی دەبەستێت، 13هەتا ئەمڕۆ بە گەلی خۆی داتانبنێت، ئەویش ببێتە خوداتان وەک پێی فەرموون و وەک سوێندی بۆ ئیبراهیم و ئیسحاق و یاقوبی باوباپیرانتان خوارد. 14ئەم پەیمان و سوێندەش تەنها لەگەڵ ئێوەی نابەستم، 15بەڵکو لەگەڵ ئەوەی کە لێرە ئەمڕۆ لەگەڵماندا لەبەردەم یەزدانی پەروەردگارمان وەستاوە و ئەوەش کە ئەمڕۆ لێرە لەگەڵماندا نییە.
16«ئێوە زانیتان چۆن لە خاکی میسر نیشتەجێ بووین و چۆن هەتا ئێرە بەناو ئەو گەلانەدا تێپەڕین. 17وێنە قێزەون و بتەکانی ئەوانتان بینی کە لە دار و بەرد و زێڕ و زیون. 18نەوەک لەنێوتاندا پیاوێک یان ئافرەتێک یان هۆزێک یان خێڵێک هەبێت کە ئەمڕۆ دڵی لەسەر یەزدانی پەروەردگارمان لاچووبێت، بۆ ئەوەی بچێت و خوداوەندەکانی ئەو نەتەوانە بپەرستێت، نەوەک لەنێوتان ڕەگێک هەبێت ژەهراوی و زەقنەبووت بگرێت.
19«کاتێک ئەم جۆرە کەسە گوێی لە سوێندی ئەم پەیمانە دەبێت، لە دڵیدا داوای بەرەکەت بۆ خۆی دەکات و دەڵێت: ”من سەلامەت دەبم، تەنانەت بە کەللەڕەقی خۆشم هەڵسوکەوت بکەم،“ ئەمە زەوی تەڕ و وشک لەناودەبات. 20یەزدان هەرگیز ڕازی نابێت لێی خۆشبێت، بەڵکو ئەو کاتە تووڕەیی و دڵگەرمی یەزدان بەسەر ئەو پیاوە هەڵدەچێت، هەموو ئەو نەفرەتانەی لەم پەڕتووکەدا نووسراون دێنە سەری، یەزدان ناوی لەژێر ئاسماندا دەسڕێتەوە. 21یەزدان لە هەموو هۆزەکانی ئیسرائیل ئەو بۆ لێقەومان جیا دەکاتەوە، بەپێی هەموو نەفرەتەکانی پەیمانەکە کە لەم پەڕتووکی تەوراتەدا نووسراون.
22«جا دوا نەوە لە منداڵەکانتان کە لەدوای ئێوە دێن و هەروەها ئەو بیانییانەی لە خاکێکی دوورەوە دێن، ئەو گورزوەشاندن و نەخۆشییانە دەبینن کە یەزدان تووشی کردوون. 23هەموو زەوییەکە بە گۆگرد و خوێ دەسووتێنێت، نە دەچێنرێت و نە دەڕوێت و نە هیچ گیایەکی لێ دەردەکەوێت، وەک سەرەوژێرکردنی سەدۆم و عەمۆرا و ئەدما و چەبۆئیم کە یەزدان بە تووڕەیی و هەڵچوونی خۆی سەرەوژێری کردن. 24جا هەموو نەتەوەکان دەڵێن: ”بۆچی یەزدان وای بەم خاکە کرد، جۆشانی ئەم تووڕەییە بەتینە بۆچی؟“
25«وەڵامەکەیان ئەمەیە: ”لەبەر ئەوەی وازیان لە پەیمانی یەزدانی پەروەردگاری باوباپیرانیان هێنا، کە لەگەڵی بەستن کاتێک لە خاکی میسر دەریهێنان. 26چوون خوداوەندی دیکەیان پەرست و کڕنۆشیان بۆ برد، کە نە ناسیبوویان و نە خوداش پێیدابوون. 27لەبەر ئەوە تووڕەیی یەزدان بەسەر ئەم خاکەدا جۆشا، هەتا هەموو ئەو نەفرەتانەی لەم پەڕتووکی فێرکردنەدا نووسراون بەسەریدا هێنای. 28یەزدان لە خاکەکەیاندا بە تووڕەیی و زەبر و ڕقێکی زۆرەوە ڕیشەکێشی کردن و وەک ئەمڕۆ فڕێیدانە خاکێکی دیکە.“
29«نهێنییەکان بۆ یەزدانی پەروەردگارمانە و ئەو شتانەی کە خودا بۆی ئاشکرا کردین بۆ ئێمە و نەوەکانمانە هەتاهەتایە، هەتا کار بە هەموو وشەکانی ئەم فێرکردنە بکەین.
Les actes passés de l’Eternel
1Moïse convoqua tous les Israélites et leur dit : Vous avez constaté de vos propres yeux tout ce que l’Eternel a fait en Egypte au pharaon, à tous ses serviteurs et à tout son pays. 2Vous avez vu quelles grandes épreuves il leur a infligées, vous avez été témoins des signes miraculeux et des prodiges qu’il a accomplis. 3Pourtant, jusqu’à ce jour, l’Eternel ne vous a pas donné un cœur capable de comprendre, ni des yeux pour voir ou des oreilles pour entendre29.3 Voir Rm 11.8.. 4Pendant quarante ans, moi l’Eternel, je vous ai fait marcher dans le désert : ni vos vêtements, ni vos sandales ne se sont usés sur vous. 5Vous n’avez pas eu de pain pour vous nourrir, ni de vin ou de bière pour vous désaltérer, afin que vous reconnaissiez que moi, je suis l’Eternel votre Dieu29.5 Voir Ex 16.1 à 17.7.. 6Finalement, vous êtes arrivés jusqu’ici dans cette contrée. Sihôn, roi de Heshbôn et Og, roi du Basan, ont marché contre nous et nous ont attaqués, mais nous les avons vaincus29.6 Voir Nb 21.21-35.. 7Nous avons conquis leur territoire et nous l’avons donné en possession aux tribus de Ruben et de Gad, ainsi qu’à la demi-tribu de Manassé29.7 Voir Nb 32.. 8Obéissez aux clauses de cette alliance et appliquez-les, afin que vous réussissiez dans tout ce que vous entreprendrez.
Les perspectives d’avenir
Pour qui est cette alliance ?
9Vous vous présentez aujourd’hui devant l’Eternel votre Dieu, vous tous, chefs de tribus, responsables, officiers et tous les hommes d’Israël. 10Vos enfants, vos femmes et les étrangers qui sont parmi vous dans votre camp et qui coupent le bois ou qui puisent de l’eau pour vous29.10 Travail le plus pénible accompli généralement par des esclaves (voir 11.10 ; Jos 9.21-27)., sont aussi là. 11Vous êtes là pour entrer dans l’alliance que l’Eternel votre Dieu veut conclure aujourd’hui avec vous avec imprécations, 12afin que vous soyez son peuple et qu’il soit lui-même votre Dieu, comme il vous l’a annoncé et comme il l’a promis par serment à vos ancêtres Abraham, Isaac et Jacob. 13Ce n’est pas avec vous seuls que je conclus cette alliance avec imprécations. 14Elle concerne non seulement ceux qui sont ici aujourd’hui avec nous, et se tiennent devant l’Eternel notre Dieu, mais aussi tous ceux qui ne sont pas encore là.
Mise en garde contre l’idolâtrie
15Vous savez comment nous avons vécu en Egypte et comment nous avons traversé le territoire des peuples étrangers chez qui vous êtes passés. 16Vous avez vu quelles idoles abominables de bois, de pierre, d’argent ou d’or ces peuples adorent. 17Qu’il n’y ait donc parmi vous personne, ni homme ni femme, ni famille ni tribu, dont le cœur se détourne dès aujourd’hui de l’Eternel notre Dieu, pour aller rendre un culte aux dieux de ces peuples étrangers. Craignez qu’il n’y ait parmi vous une racine d’où naîtraient des plantes aux fruits vénéneux et amers29.17 Cité en Hé 12.15.. 18Qu’il n’y ait personne parmi vous qui se félicite en lui-même après avoir entendu ces imprécations, et qui se dise : « Tout ira bien pour moi, si je suis les penchants de mon cœur obstiné », car le coupable entraînerait l’innocent dans sa ruine29.18 Selon l’ancienne version grecque, l’hébreu a : en ajoutant l’ivresse à la soif, texte que certains traduisent en sorte que (le terrain) arrosé disparaisse en même temps que (le terrain) desséché.. 19L’Eternel ne consentirait pas à lui pardonner ; il laisserait s’enflammer sa colère et son indignation contre l’infidélité de cet homme qui verrait s’abattre sur lui toutes les malédictions inscrites dans ce livre, et il effacerait son souvenir de dessous le ciel. 20Il le séparerait de toutes les tribus d’Israël pour le livrer au malheur, en lui infligeant toutes les malédictions que comporte l’alliance et qui sont mentionnées dans ce livre de la Loi.
Le châtiment de l’idolâtrie
21Lorsque la génération à venir, celle de vos fils qui vous suivront, et les étrangers venus de pays lointains, verront les fléaux et les catastrophes que l’Eternel aura infligés à ce pays, 22lorsqu’ils constateront que tout est ravagé par le soufre, le sel et le feu, que la terre est inculte et improductive au point qu’aucune herbe n’y pousse, qu’elle est ruinée comme Sodome et Gomorrhe, Adma et Tseboïm, ces villes que l’Eternel a détruites dans sa colère ardente29.22 Voir Gn 19.24-25. Adma et Tseboïm étaient des villes proches de Sodome et de Gomorrhe (Gn 10.19 ; 13.10 ; 14.8 ; Os 11.8)., 23tous ces peuples se demanderont : « Pourquoi l’Eternel a-t-il ainsi traité ce pays ? Quelle était la cause de cette grande et ardente colère ? » 24Alors on répondra : « Cela est arrivé parce qu’ils ont abandonné l’alliance que l’Eternel, le Dieu de leurs ancêtres, avait conclue avec eux après les avoir fait sortir d’Egypte. 25Ils se sont mis à rendre un culte à d’autres divinités, ils ont adoré des dieux qu’ils ne connaissaient pas auparavant et qui ne leur avaient pas été donnés en partage. 26C’est pourquoi la colère de l’Eternel s’est enflammée contre ce pays et il a fait venir sur lui toutes les malédictions inscrites dans ce livre. 27Dans sa colère, sa fureur et son indignation, il a déraciné ce peuple de son pays et l’a chassé dans un pays étranger où il vit encore aujourd’hui. »
Appliquer ce qui est révélé
28Ce qui est caché est réservé à l’Eternel notre Dieu. Par contre, nous sommes concernés, nous et les générations suivantes, par ce qui a été révélé, par toutes les paroles de cette Loi qu’il nous faut appliquer.
