1지혜로운 아들은 자기 아버지가 타이르는 말을 주의 깊게 듣지만 거만 한 자는 꾸지람을 들으려고 하지 않는다.
2선한 사람은 자기가 한 말로 복을 누리고 살지만 악한 사람은 폭력을 일삼는다.
3자기 입을 지키는 자는 생명을 보전할 수 있으나 함부로 지껄여대는 자는 파멸하게 된다.
4게으른 자는 원하는 것이 있어도 얻지 못하지만 부지런한 사람은 원하는 것을 풍족하게 얻는다.
5의로운 사람은 거짓말을 미워하나 악인은 항상 13:5 또는 ‘행위가흉악하여’거짓말만 하다가 부끄러움을 당한다.
6의는 정직한 자를 보호하고 악은 죄인을 망하게 한다.
7부자인 체하여도 가진 것이 없는 자가 있고 가난한 체하여도 재물이 많은 자가 있다.
8부자는 돈으로 자기 생명을 구걸하는 경우가 있어도 가난한 자는 협박을 받을 일이 없다.
9의로운 사람은 밝게 빛나는 빛과 같고 악인은 꺼져가는 등불과 같다.
10교만은 다툼을 일으킬 뿐이다. 충고를 듣는 자는 지혜로운 사람이다.
11쉽게 얻은 재산은 점점 줄어들고 힘들여 모은 재산은 점점 늘어간다.
12사람은 바라던 것이 제대로 이루어지지 않을 때 상심하게 되지만 소원하던 것이 이루어지면 기뻐하고 즐거워한다.
13하나님의 말씀을 멸시하는 자는 망할 것이나 그 말씀을 두려워하는 자는 상을 얻을 것이다.
14지혜 있는 자의 교훈은 생명의 샘과 같아서 사람을 죽을 위기에서 구해낸다.
1513:15 또는 ‘선한 지혜는’교양 있는 사람은 은혜를 끼치지만 신실치 못한 자의 길은 험하기만 하다.
16슬기로운 사람은 생각하고 행동하지만 미련한 자는 자기의 어리석음을 드러낸다.
17악한 사절은 말썽을 일으켜도 충성된 사절은 13:17 또는 ‘양약이 되느니라’평화를 조성한다.
18타이르는 말을 듣지 않는 사람에게는 가난과 수치가 따르고 책망을 들을 줄 아는 사람은 존경을 받는다.
19소원이 이루어진다는 것은 얼마나 좋은 일인가! 그러나 미련한 자들은 악에서 떠나기를 싫어한다.
20지혜로운 사람과 함께 다니면 지혜를 얻고 미련한 사람과 사귀면 해를 입는다.
21죄인에게는 재앙이 따르고 의로운 사람에게는 축복이 따른다.
22선한 사람은 자기 재산을 후손에게 물려 주지만 죄인의 재산은 선한 사람을 위해 쌓인다.
23가난한 사람의 땅은 많은 양식을 낼 수도 있으나 불의가 그것을 쓸어 가 버린다.
24매를 아끼는 것은 자식을 미워하는 것이다. 진정으로 자식을 사랑하는 부모는 성실하게 자식을 징계한다.
25의로운 사람은 배불리 먹을 것이 있어도 악인의 배는 언제나 허기증을 느낀다.
1Ang maalamon nga anak nagapamati kon ginatadlong sang iya amay ang iya pamatasan, pero ang nagayaguta nga anak wala nagapamati kon ginasaway.
2Ang tawo nga maayo ang iya mga ginahambal balusan sing maayo nga mga butang, pero ang maluibon nga tawo balusan sing pagpamintas.
3Ang nagabantay sa iya ginahambal nagahalong sang iya kabuhi, pero ang nagapataka lang kahambal ginalaglag niya ang iya kaugalingon.
4Kon matamad ang isa ka tawo, bisan ano pa ang iya ginahandom, indi gid niya ini maangkon, pero kon mapisan siya, maangkon niya ang sobra pa sa iya ginahandom.
5Ang matarong nga tawo indi gusto sang binutig, pero ang malaot nga tawo nagahimo sang makahuluya nga mga butang.
6Ang tawo nga wala sing kasawayan indi maano tungod sang iya matarong nga pagkabuhi, pero ang makasasala nga tawo malaglag tungod sang iya kalautan.
7May mga tawo nga nagapakuno-kuno nga manggaranon, pero imol gali. Kag may mga tawo man nga nagapakuno-kuno nga imol, pero manggaranon gali.
8Ang manggaranon nagabayad agod magawad ang iya kabuhi sa mga nagapahog sa iya, pero ang imol, wala sing may nagapahog sa iya.
9Ang kabuhi sang matarong nga tawo pareho sa suga nga nagasiga gid sing masanag, pero ang kabuhi sang malaot nga tawo pareho sa suga nga napatay.
10Sa sobra nga bugal, may mga tawo nga indi magpamati sang laygay, kag ini nagapaumpisa sing gamo. Kon gusto nila nga magmaalamon dapat magpamati sila sang laygay.
11Ang manggad nga nakuha sa malain nga paagi madali lang madula, pero ang manggad nga ginpangabudlayan nagadugang pa gid.
12Ang handom sang tawo nga wala matuman nagapaluya sa iya, pero ang iya handom nga natuman nagapabaskog kag nagapalipay sang iya kabuhi.13:12 nagapabaskog… kabuhi: sa literal, kahoy nga nagahatag sang kabuhi.
13Ang tawo nga nagasikway sa mga ginatudlo kag ginasugo sa iya magaantos, pero ang tawo nga nagatuman sini hatagan sang balos.
14Ang ginatudlo sang mga maalamon makapaayo kag makapalawig sang imo kabuhi,13:14 makapaayo… kabuhi: sa literal, tuburan nga nagahatag sang kabuhi. kag makapalikaw sa imo sa kamatayon.
15Ginatahod ang tawo nga may maayo nga panghunahuna. Ang maluibon nga tawo nagapadulong sa kalaglagan.13:15 nagapadulong sa kalaglagan: Amo ini sa Septuagint. Pero sa Hebreo, ang iya pagginawi magapadayon.
16Ang tawo nga nakahibalo magtimbang-timbang kon diin ang husto ukon indi nagahunahuna anay antes niya himuon ang isa ka butang, pero ang buang-buang iya wala nagahunahuna, gani ginapakita gid niya ang iya pagkabuang-buang.
17Ang malaot nga mensahero nagapagamo sa mga tawo, pero ang masaligan nga mensahero nagapaayo sang ila relasyon.
18Ang tawo nga indi magpatadlong sang iya pamatasan magaimol kag mahuy-an, pero ang nagapatadlong sang iya pamatasan padunggan.
19Daw ano kanami ang mabatyagan sang tawo kon matuman ang iya ginahandom; amo gani nga ang mga buang-buang indi man mag-untat sa paghimo sang kalautan.
20Kon mag-upod ka sa mga maalamon, mangin maalamon ka man, pero kon mag-upod ka sa mga buang-buang, magaantos ka.
21Magaabot ang kalaglagan sa mga makasasala bisan diin man sila magkadto, pero ang mga matarong iya balusan sang maayo nga mga butang.
22Ang manggad sang maayo nga tawo panublion sang iya mga kaapuhan, pero ang manggad sang makasasala panublion sang mga matarong.
23Bisan makapatubas sing bugana ang duta sang mga imol, indi sila makapulos sini tungod sa indi matarong nga ginahimo sang iban.
24Wala mo ginahigugma ang imo bata kon wala mo siya ginadisiplina. Kon ginahigugma mo siya, ginatadlong mo ang iya pamatasan.
25Ang mga matarong magakaon nga busog gid, pero ang mga malaot gutumon.
