1Doth not wisdom cry? and understanding put forth her voice? 2She standeth in the top of high places, by the way in the places of the paths. 3She crieth at the gates, at the entry of the city, at the coming in at the doors. 4Unto you, O men, I call; and my voice is to the sons of man. 5O ye simple, understand wisdom: and, ye fools, be ye of an understanding heart. 6Hear; for I will speak of excellent things; and the opening of my lips shall be right things. 7For my mouth shall speak truth; and wickedness is an abomination to my lips.8.7 an…: Heb. the abomination of my lips 8All the words of my mouth are in righteousness; there is nothing froward or perverse in them.8.8 froward: Heb. wreathed 9They are all plain to him that understandeth, and right to them that find knowledge. 10Receive my instruction, and not silver; and knowledge rather than choice gold. 11For wisdom is better than rubies; and all the things that may be desired are not to be compared to it.
12I wisdom dwell with prudence, and find out knowledge of witty inventions.8.12 prudence: or, subtilty 13The fear of the LORD is to hate evil: pride, and arrogancy, and the evil way, and the froward mouth, do I hate. 14Counsel is mine, and sound wisdom: I am understanding; I have strength. 15By me kings reign, and princes decree justice. 16By me princes rule, and nobles, even all the judges of the earth. 17I love them that love me; and those that seek me early shall find me. 18Riches and honour are with me; yea, durable riches and righteousness. 19My fruit is better than gold, yea, than fine gold; and my revenue than choice silver. 20I lead in the way of righteousness, in the midst of the paths of judgment:8.20 lead: or, walk 21That I may cause those that love me to inherit substance; and I will fill their treasures.
22The LORD possessed me in the beginning of his way, before his works of old. 23I was set up from everlasting, from the beginning, or ever the earth was. 24When there were no depths, I was brought forth; when there were no fountains abounding with water. 25Before the mountains were settled, before the hills was I brought forth: 26While as yet he had not made the earth, nor the fields, nor the highest part of the dust of the world.8.26 fields: or, open places8.26 the highest…: or, the chief part 27When he prepared the heavens, I was there: when he set a compass upon the face of the depth:8.27 a compass: or, a circle 28When he established the clouds above: when he strengthened the fountains of the deep: 29When he gave to the sea his decree, that the waters should not pass his commandment: when he appointed the foundations of the earth: 30Then I was by him, as one brought up with him: and I was daily his delight, rejoicing always before him; 31Rejoicing in the habitable part of his earth; and my delights were with the sons of men.
32Now therefore hearken unto me, O ye children: for blessed are they that keep my ways. 33Hear instruction, and be wise, and refuse it not. 34Blessed is the man that heareth me, watching daily at my gates, waiting at the posts of my doors. 35For whoso findeth me findeth life, and shall obtain favour of the LORD.8.35 obtain: Heb. bring forth 36But he that sinneth against me wrongeth his own soul: all they that hate me love death.
Ginadayeg ang Kaalam
1Ang kaalam ug pagsabot sama sa tawong nagawali. 2Nagabarog siya diha sa habog nga mga lugar sa daplin sa kadalanan, sa gisang-an sa dalan, 3duol sa mga pultahan sa lungsod, ug sa mga agianan. Ug nagawali siyag kusog:
4“Kamong tanan nga katawhan, nakigsulti ako.
5Kamong mga walay kahibalo, pagmaalamon kamo.
Kamong mga buang-buang, sabta kini.
6Pamati kamo, kay mapuslanon ug husto kining akong isulti.
7Tinuod gayod ang akong ginasulti ug ngil-aran ako sa nagasultig daotan.
8Matarong ang tanan kong ginasulti ug wala gayod kini sagol nga bakak o limbong.
9Masabtan kining tanan ug walay sayop alang sa mga tawong may pagsabot.
10Palabiha ang kaalam ug ang akong pagtul-id sa imong pamatasan kaysa pilak ug bulawan.
11Kay ang kaalam mas bililhon pa kaysa mahalong mga bato ug wala gayoy butang nga imong pangandoyon nga makatupong niini.
12Ako, nga mao ang kaalam, kahibalo motimbang-timbang kon unsay husto o dili, ug kahibalo ako modesisyon sa ensakto.
13Ang nagatahod sa Ginoo nasilag sa daotan. Gikasilagan ko ang pagpanghambog, ang pagkamapahitas-on, ang daotang batasan, ug ang pagpamakak.
14Maayo akong motambag ug may husto ako nga kaalam. May pagsabot ako ug gahom.
15Pinaagi kanako makadumala ang mga hari, ug makahimo ang mga pangulo ug matarong nga mga kasugoan.
16Pinaagi kanako makadumala ang mga tigdumala ug ang mga opisyal—ang tanan nga nagadumala nga matarong.8:16 mga opisyal… matarong: Sa Septuagint ug sa ubang mga kopya sa Hebreo, mga opisyal nga nagadumala sa kalibotan.
17Ginahigugma ko ang nagahigugma kanako;
ang mangita kanako makakaplag kanako.
18Makahatag akog bahandi, dungog, kauswagan, ug kadaogan nga molungtad.
19Ang akong mahatag mas bililhon pa kaysa purong bulawan o pilak.
20Ginasunod ko kon unsay matarong ug husto.
21Ang nagahigugma kanako hatagan kog bahandi;
pun-on ko ang ilang tipiganan sa bahandi.
22Daan na akong kauban8:22 kauban: o, gimugna. sa Ginoo sa wala pa niya mugnaa ang tanan.
23-26Gitugotan niya nga anaa na ako sukad pa sa una.
Diha na ako sa wala pa ang kalibotan: ang dagat, ang mga tuboran, ang mga bukid, ang mga bungtod, ang mga kaumahan, ug bisan ang mga abog.
27Diha na ako sa pagmugna niya sa langit,
sa pagbutang niya sa daw utlanan sa langit ug sa yuta,
28sa pagmugna niya sa mga panganod,
sa pagpatubod niya sa mga tuboran sa kahiladman,
29sa pagbutang niya sa utlanan sa dagat aron dili kini molapaw,
ug sa pagbutang niya sa mga pundasyon sa kalibotan.
30Sama ako sa usa ka arkitekto8:30 arkitekto: Dili klaro sa Hebreo. Posible usab, gamay nga bata, o, masaligan nga higala. diha sa tapad sa Ginoo.
Ako ang iyang kalipay adlaw-adlaw, ug malipayon ako kanunay sa iyang presensya.
31Nalipay ako sa kalibotan nga iyang gimugna ug sa mga katawhan.
32Busa karon mga anak, pamatia ninyo ako,
kay bulahan ang nagasunod sa akong mga pamaagi.
33Pamatia ninyo ang akong pagtul-id sa inyong pamatasan aron mahimo kamong maalamon,
ug ayaw gayod ninyo kini kalimti.
34Bulahan ang tawo nga kanunayng nangandam ug naghulat sa pagpamati kanako.
35Kay ang tawo nga nagapangita kanako makaangkon sa maayo ug taas nga kinabuhi,
ug pakamaayohon siya sa Ginoo.
36Apan ang tawo nga wala mangita kanako, nagasakit lang sa iyang kaugalingon.
Ang tanang mga nasuko kanako gusto ug kamatayon.”
