1A soft answer turneth away wrath: but grievous words stir up anger. 2The tongue of the wise useth knowledge aright: but the mouth of fools poureth out foolishness.15.2 poureth: Heb. belcheth, or, bubbleth 3The eyes of the LORD are in every place, beholding the evil and the good. 4A wholesome tongue is a tree of life: but perverseness therein is a breach in the spirit.15.4 A wholesome…: Heb. The healing of the tongue 5A fool despiseth his father’s instruction: but he that regardeth reproof is prudent. 6In the house of the righteous is much treasure: but in the revenues of the wicked is trouble. 7The lips of the wise disperse knowledge: but the heart of the foolish doeth not so. 8The sacrifice of the wicked is an abomination to the LORD: but the prayer of the upright is his delight. 9The way of the wicked is an abomination unto the LORD: but he loveth him that followeth after righteousness. 10Correction is grievous unto him that forsaketh the way: and he that hateth reproof shall die.15.10 Correction: or, Instruction 11Hell and destruction are before the LORD: how much more then the hearts of the children of men? 12A scorner loveth not one that reproveth him: neither will he go unto the wise. 13A merry heart maketh a cheerful countenance: but by sorrow of the heart the spirit is broken. 14The heart of him that hath understanding seeketh knowledge: but the mouth of fools feedeth on foolishness. 15All the days of the afflicted are evil: but he that is of a merry heart hath a continual feast.
16Better is little with the fear of the LORD than great treasure and trouble therewith. 17Better is a dinner of herbs where love is, than a stalled ox and hatred therewith. 18A wrathful man stirreth up strife: but he that is slow to anger appeaseth strife. 19The way of the slothful man is as an hedge of thorns: but the way of the righteous is made plain.15.19 is made…: Heb. is raised up as a causey 20A wise son maketh a glad father: but a foolish man despiseth his mother. 21Folly is joy to him that is destitute of wisdom: but a man of understanding walketh uprightly.15.21 destitute…: Heb. void of heart 22Without counsel purposes are disappointed: but in the multitude of counsellors they are established. 23A man hath joy by the answer of his mouth: and a word spoken in due season, how good is it!15.23 due…: Heb. his season 24The way of life is above to the wise, that he may depart from hell beneath. 25The LORD will destroy the house of the proud: but he will establish the border of the widow. 26The thoughts of the wicked are an abomination to the LORD: but the words of the pure are pleasant words.15.26 pleasant…: Heb. words of pleasantness 27He that is greedy of gain troubleth his own house; but he that hateth gifts shall live. 28The heart of the righteous studieth to answer: but the mouth of the wicked poureth out evil things. 29The LORD is far from the wicked: but he heareth the prayer of the righteous. 30The light of the eyes rejoiceth the heart: and a good report maketh the bones fat. 31The ear that heareth the reproof of life abideth among the wise. 32He that refuseth instruction despiseth his own soul: but he that heareth reproof getteth understanding.15.32 instruction: or, correction15.32 heareth: or, obeyeth15.32 getteth…: Heb. possesseth an heart 33The fear of the LORD is the instruction of wisdom; and before honour is humility.
1Ang mahinay nga sabat makapahaganhagan sang kaakig, pero ang matigdas nga sabat makapaibwal sang kaakig.
2Ang mga ginahambal sang maalamon nga tawo makahatag sing kaalam, pero ang mga ginahambal sang buang-buang nga tawo puro kabuangan.
3Makita sang Ginoo ang tanan, bisan sa diin nga lugar. Ginatan-aw niya ang mga ginahimo sang mga malaot kag sang mga matarong.
4Ang malulo nga mga pulong makapaayo sa kabuhi sang tawo,15:4 makapaayo… tawo: sa literal, kahoy nga nagahatag sang kabuhi. pero ang masakit nga mga pulong makapasakit sa iya tagipusuon.
5Ang buang-buang nga tawo wala nagasapak kon ginatadlong sang iya amay ang iya pamatasan, pero ang maalamon iya nagasapak.
6Magadamo15:6 magadamo: ukon, madamo. ang manggad sang mga matarong, pero ang iya sang mga malaot madula.15:6 madula: ukon, magahatag sa ila sing gamo.
7Ginapalapnag sang mga maalamon ang kaalam; indi ini mahimo sang mga buang-buang.
8Ginakangil-aran sang Ginoo ang mga halad sang mga malaot, pero nalipay siya sa mga pangamuyo sang mga matarong.
9Ginakangil-aran sang Ginoo ang tawo nga ang iya pagginawi malaot, pero ginahigugma niya ang tawo nga nagatinguha sa paghimo sang matarong.
10Ang pagtadlong sa pamatasan ginakabig nga malain sang15:10 Ang pagtadlong… sang: ukon, disiplinahon gid sing tudo ang… tawo nga nagapalayo sa husto nga dalan. Ang tawo nga indi gusto sawayon mapatay.
11Kon nahibaluan sang Ginoo ang nagakalatabo sa lugar sang mga patay, mas labi na gid nga nahibaluan niya ang ara sa tagipusuon sang tawo.
12Ang tawo nga nagapangyaguta indi gusto sawayon; indi siya magpalaygay sa mga maalamon.
13Kon malipayon ang tawo, nagayuhom-yuhom siya, pero kon nagakasubo siya, masinulub-on ang iya guya.
14Ang tawo nga may pag-intiendi gusto gid nga magtuon, pero ang buang-buang nga tawo gusto pa gid sang kabuangan.
15Mabudlay permi ang kabuhi sang mga imol, pero kon magkontento lang sila mangin malipayon gid sila permi.
16Mas maayo pa ang imol nga nagatahod sa Ginoo sang sa manggaranon nga puno sang kagamo ang iya kabuhi.
17Mas maayo pa nga magsud-an lang sang utan nga may paghigugmaanay sang sa magsud-an sang karne nga may pagdinumtanay.
18Ang pagkamainiton sang ulo nagapaumpisa sang inaway, pero ang pagkamapinasensyahon nagapauntat sang inaway.
19Kon matamad ka, mabudlayan ka gid sa imo kabuhi, pero kon mapisan ka, matawhay ang imo kabuhi.
20Ang maalamon nga anak nagahatag sang kalipay sa iya ginikanan. Buang-buang ang anak nga nagapakalain sa iya ginikanan.
21Ang tawo nga wala sing pag-intiendi nagakalipay sa kabuangan, pero ang tawo nga may pag-intiendi nagakabuhi nga matarong.
22Kon indi ka magpangayo sang laygay parte sa imo mga plano, indi ka magmadinalag-on, pero kon magpangayo ka sang madamo nga mga laygay, magmadinalag-on ang imo mga plano.
23Nagakalipay ang tawo kon makahatag siya sang nagakabagay nga sabat. Daw ano pa gid kanami kon makasabat siya sa husto nga tion.
24Ginasunod sang maalamon nga tawo ang dalan nga nagapadulong sa kabuhi agod malikawan niya ang kamatayon.
25Gub-on sang Ginoo ang mga balay sang mga bugalon,15:25 mga bugalon nga luyag mag-agaw sang duta sang mga balo nga babayi. pero protektaran niya ang mga duta sang mga balo nga babayi.
26Ginakangil-aran sang Ginoo ang mga ginahunahuna sang mga malaot, pero ginakalipay niya ang mga ginahunahuna15:26 ginahunahuna: ukon, ginahambal. sang mga matinlo ang tagipusuon.
27Ang tawo nga nagaangkon sang manggad sa malain nga paagi nagadala sang kalisod sa iya panimalay. Ang tawo nga wala nagabaton sang lagay padayon nga magakabuhi.
28Ang matarong nga tawo nagahunahuna anay antes siya maghambal, pero ang malaot nga tawo nagapataka lang kahambal sing malain.
29Malayo ang Ginoo sa mga malaot, pero malapit siya sa mga matarong kay ginapamatian niya ang ila pangamuyo.
30Makahatag kalipay ang manayanaya15:30 manayanaya: ukon, malipayon. nga guya, kag makapabaskog ang maayo nga balita.
31Ang nagapamati sa pagsabdong nga makapaayo sang kabuhi mangin maalamon.
32Ginapakalain sang tawo ang iya kaugalingon kon wala niya ginasapak ang pagsaway sa iya sa pagtadlong sa iya pamatasan, pero kon magpamati siya, makaangkon siya sang pag-intiendi.
33Ang pagtahod sa Ginoo makatudlo sa tawo nga magmaalamon, kag ang pagpaubos makahatag sa iya sang dungog.
