1And the children of Israel set forward, and pitched in the plains of Moab on this side Jordan by Jericho.
2¶ And Balak the son of Zippor saw all that Israel had done to the Amorites. 3And Moab was sore afraid of the people, because they were many: and Moab was distressed because of the children of Israel. 4And Moab said unto the elders of Midian, Now shall this company lick up all that are round about us, as the ox licketh up the grass of the field. And Balak the son of Zippor was king of the Moabites at that time. 5He sent messengers therefore unto Balaam the son of Beor to Pethor, which is by the river of the land of the children of his people, to call him, saying, Behold, there is a people come out from Egypt: behold, they cover the face of the earth, and they abide over against me:22.5 face: Heb. eye 6Come now therefore, I pray thee, curse me this people; for they are too mighty for me: peradventure I shall prevail, that we may smite them, and that I may drive them out of the land: for I wot that he whom thou blessest is blessed, and he whom thou cursest is cursed. 7And the elders of Moab and the elders of Midian departed with the rewards of divination in their hand; and they came unto Balaam, and spake unto him the words of Balak. 8And he said unto them, Lodge here this night, and I will bring you word again, as the LORD shall speak unto me: and the princes of Moab abode with Balaam. 9And God came unto Balaam, and said, What men are these with thee? 10And Balaam said unto God, Balak the son of Zippor, king of Moab, hath sent unto me, saying, 11Behold, there is a people come out of Egypt, which covereth the face of the earth: come now, curse me them; peradventure I shall be able to overcome them, and drive them out.22.11 I shall…: Heb. I shall prevail in fighting against him 12And God said unto Balaam, Thou shalt not go with them; thou shalt not curse the people: for they are blessed. 13And Balaam rose up in the morning, and said unto the princes of Balak, Get you into your land: for the LORD refuseth to give me leave to go with you. 14And the princes of Moab rose up, and they went unto Balak, and said, Balaam refuseth to come with us.
15¶ And Balak sent yet again princes, more, and more honourable than they. 16And they came to Balaam, and said to him, Thus saith Balak the son of Zippor, Let nothing, I pray thee, hinder thee from coming unto me:22.16 Let…: Heb. Be not thou hindered from, etc 17For I will promote thee unto very great honour, and I will do whatsoever thou sayest unto me: come therefore, I pray thee, curse me this people. 18And Balaam answered and said unto the servants of Balak, If Balak would give me his house full of silver and gold, I cannot go beyond the word of the LORD my God, to do less or more. 19Now therefore, I pray you, tarry ye also here this night, that I may know what the LORD will say unto me more. 20And God came unto Balaam at night, and said unto him, If the men come to call thee, rise up, and go with them; but yet the word which I shall say unto thee, that shalt thou do. 21And Balaam rose up in the morning, and saddled his ass, and went with the princes of Moab.
22¶ And God’s anger was kindled because he went: and the angel of the LORD stood in the way for an adversary against him. Now he was riding upon his ass, and his two servants were with him. 23And the ass saw the angel of the LORD standing in the way, and his sword drawn in his hand: and the ass turned aside out of the way, and went into the field: and Balaam smote the ass, to turn her into the way. 24But the angel of the LORD stood in a path of the vineyards, a wall being on this side, and a wall on that side. 25And when the ass saw the angel of the LORD, she thrust herself unto the wall, and crushed Balaam’s foot against the wall: and he smote her again. 26And the angel of the LORD went further, and stood in a narrow place, where was no way to turn either to the right hand or to the left. 27And when the ass saw the angel of the LORD, she fell down under Balaam: and Balaam’s anger was kindled, and he smote the ass with a staff. 28And the LORD opened the mouth of the ass, and she said unto Balaam, What have I done unto thee, that thou hast smitten me these three times? 29And Balaam said unto the ass, Because thou hast mocked me: I would there were a sword in mine hand, for now would I kill thee. 30And the ass said unto Balaam, Am not I thine ass, upon which thou hast ridden ever since I was thine unto this day? was I ever wont to do so unto thee? And he said, Nay.22.30 upon…: Heb. who hast ridden upon me22.30 ever since…: or, ever since thou wast, etc 31Then the LORD opened the eyes of Balaam, and he saw the angel of the LORD standing in the way, and his sword drawn in his hand: and he bowed down his head, and fell flat on his face.22.31 fell…: or, bowed himself 32And the angel of the LORD said unto him, Wherefore hast thou smitten thine ass these three times? behold, I went out to withstand thee, because thy way is perverse before me:22.32 to…: Heb. to be an adversary unto thee 33And the ass saw me, and turned from me these three times: unless she had turned from me, surely now also I had slain thee, and saved her alive. 34And Balaam said unto the angel of the LORD, I have sinned; for I knew not that thou stoodest in the way against me: now therefore, if it displease thee, I will get me back again.22.34 displease…: Heb. be evil in thine eyes 35And the angel of the LORD said unto Balaam, Go with the men: but only the word that I shall speak unto thee, that thou shalt speak. So Balaam went with the princes of Balak.
36¶ And when Balak heard that Balaam was come, he went out to meet him unto a city of Moab, which is in the border of Arnon, which is in the utmost coast. 37And Balak said unto Balaam, Did I not earnestly send unto thee to call thee? wherefore camest thou not unto me? am I not able indeed to promote thee to honour? 38And Balaam said unto Balak, Lo, I am come unto thee: have I now any power at all to say any thing? the word that God putteth in my mouth, that shall I speak. 39And Balaam went with Balak, and they came unto Kirjath-huzoth.22.39 Kirjath-huzoth: or, a city of streets 40And Balak offered oxen and sheep, and sent to Balaam, and to the princes that were with him. 41And it came to pass on the morrow, that Balak took Balaam, and brought him up into the high places of Baal, that thence he might see the utmost part of the people.
Ginpatawag ni Haring Balak si Balaam
1Nagpadayon sa paglakat ang mga Israelinhon hasta nga nakaabot sila sa kapatagan sang Moab, kag nagkampo sila sa sidlangan sang Suba sang Jordan, sa atubangan sang Jerico.
2Karon, nahibaluan ni Haring Balak sang Moab, nga anak ni Zipor, ang tanan nga ginhimo sang mga Israelinhon sa mga Amornon. 3Hinadlukan gid siya kag ang mga Moabnon tungod sa kadamuon sang mga Israelinhon.
4Nagsiling ang mga Moabnon sa mga manugdumala sang Midian, “Ubuson gid kita sining madamo nga mga tawo, pareho sa baka nga nagasipot sang mga hilamon.”
Gani si Balak nga anak ni Zipor, nga amo ang hari sang Moab sang sina nga panahon, 5nagpadala sang mga mensahero sa pagpatawag kay Balaam nga anak ni Beor nga nagaestar sa Petor. Diri natawo si Balaam sa Petor, nga malapit sa Suba sang Eufrates. Amo ini ang mensahi ni Balak:
“May mga tawo nga naghalin sa Egipto kag puwerte sila kadamo kag nagaestar malapit sa amon. 6Gani kadto diri kag pakamalauta ini nga mga tawo, kay mas gamhanan sila sang sa amon. Kag basi pa lang mapierdi ko sila kag matabog palayo sa akon duta. Kay nahibaluan ko nga ang bisan sin-o nga bendisyunan mo ginabendisyunan, kag ang pakamalauton mo ginapakamalaot.”
7Gani naglakat ang mga manugdumala sang Moab kag Midian nga dala ang bayad para kay Balaam. Ginsilingan nila siya sang ginsiling ni Balak. 8Kag nagsiling si Balaam sa ila, “Diri lang kamo tulog sa gab-i, kag isugid ko sa inyo buwas kon ano ang ihambal sang Ginoo sa akon.” Gani didto nagtulog ang mga pangulo sang Moab.
9Karon, nagpamangkot ang Dios kay Balaam, “Sin-o ining upod mo nga mga tawo?” 10Nagsabat si Balaam sa Dios, “Sila ang mga mensahero nga ginpadala ni Haring Balak sang Moab, nga anak ni Zipor. Amo ini ang iya mensahi: 11‘May mga tawo nga naghalin sa Egipto kag puwerte sila kadamo. Gani kadto ka diri kag pakamalauta ini nga mga tawo para sa akon. Kay basi pa lang mapierdi ko sila kag matabog palayo.’ ”
12Pero nagsiling ang Dios kay Balaam, “Indi ka mag-upod sa ila. Kag indi pagpakamalauta ang mga tawo nga ginasiling nila, kay ginpakamaayo ko sila.”
13Pagbugtaw ni Balaam pagkaaga, ginsilingan niya ang mga pangulo ni Balak, “Pauli na lang kamo sa inyo nasyon kay indi magsugot ang Ginoo nga mag-upod ako sa inyo.”
14Gani nagbalik ang mga pangulo sang Moab kay Balak kag nagsiling, “Indi mag-upod si Balaam sa amon.”
15Gani nagpadala liwat si Balak sang mga pangulo nga mas madamo kag mas dungganon pa sang sa nahauna. 16Nagkadto sila kay Balaam kag nagsiling:
“Amo ini ang ginpasiling ni Balak nga anak ni Zipor: ‘Indi pagtuguti nga may magsablag sa imo sa pagkadto diri. 17Bayaran ko ikaw sing maayo kag himuon ko ang bisan ano nga gusto mo. Sige na, kadto na diri kag pakamalauta ini nga mga tawo para sa akon.’ ”
18Pero nagsabat si Balaam sa ila, “Bisan ihatag pa ni Balak sa akon ang iya palasyo nga puno sang pilak kag bulawan, indi ko mahimo nga lapason ang sugo sang Ginoo nga akon Dios, bisan sa dako ukon sa gamay lang nga bagay. 19Pero diri lang anay kamo tulog sa gab-i pareho sang ginhimo sang iban ninyo nga kaupod, kay basi kon may iban pa nga ihambal ang Ginoo sa akon.”
20Sadto nga gab-i nagsiling ang Dios kay Balaam, “Total nagkadto gid man diri ini nga mga tawo sa pagtawag sa imo, mag-upod ka na lang sa ila, pero ang isiling ko lang sa imo amo ang himua.”
Ang Asno ni Balaam
21Gani pagkaaga, ginpreparar ni Balaam ang iya asno kag nag-upod sa mga pangulo sang Moab, 22upod sang iya duha ka suluguon. Pero samtang nagapanglakaton22:22 samtang nagapanglakaton: ukon, tungod nga naglakat. si Balaam nga nagasakay sa asno, naakig gid ang Dios, gani ginbalabagan siya sang anghel sang Ginoo sa dalan. 23Pagkakita sang asno nga nagatindog ang anghel sang Ginoo sa dalan nga nagauyat sang espada, naglipas sang dalan ang asno kag nagpakadto sa uma. Gani ginhanot ini ni Balaam kag ginpabalik sa dalan.
24Dayon nagtindog ang anghel sang Ginoo sa makitid nga dalan sa gin-utlan sang duha ka pader sang mga talamnan sang ubas. 25Pagkakita sang asno sa anghel sang Ginoo, nagpangalihid siya sa pader hasta nga naipit ang tiil ni Balaam. Gani ginhanot siya liwat ni Balaam.
26Dayon naglakat sa unhan ang anghel sang Ginoo kag nagtindog sa mas makitid pa nga dalan nga indi na gid makaliso sa wala ukon sa tuo. 27Pagkakita sang asno sa anghel sang Ginoo nagluko na lang siya, kag naakig gid si Balaam kag ginhanot niya ini sang iya baston. 28Dayon ginpahambal sang Ginoo ang asno, kag nagsiling ini kay Balaam, “Ano bala ang nahimo ko sa imo nga ginhanot mo ako sing tatlo na ka beses?” 29Nagsabat si Balaam sa asno, “Ginhimo mo ako nga daw sa buang-buang! Kon may espada lang ako, patyon ta gid ka subong.” 30Nagsiling ang asno kay Balaam, “Indi bala nga ako ang imo asno nga permi mo ginasakyan? Nakaagi bala nga nagbisyo ako sing pareho sini?” Nagsabat si Balaam, “Wala.”
31Dayon ginpakita sang Ginoo kay Balaam ang iya anghel nga nagatindog sa dalan nga nagauyat sang espada. Gani nagluhod si Balaam sa duta.
32Nagpamangkot sa iya ang anghel sang Ginoo, “Ngaa bala nga ginhanot mo ang imo asno sing tatlo gid ka beses? Ari ako diri sa pagbalabag sa imo kay ang imo pagginawi indi husto sa akon panulok. 33Nakita ako sang imo asno kag naglikaw siya sa akon sing tatlo ka beses. Kon wala siya naglikaw sa akon, ginpatay ko na kuntani ikaw, kag ang imo asno ginpabay-an ko nga mabuhi.”
34Nagsiling si Balaam sa anghel sang Ginoo, “Nakasala ako! Wala gid ako nakahibalo nga nagatindog ka gali dira sa dalan sa pagbalabag sa akon. Karon, kon para sa imo malaot ang akon ginahimo, mapauli na lang ako.”
35Nagsiling ang anghel sang Ginoo kay Balaam, “Upod ka sa sina nga mga tawo, pero ihambal lang ang isiling ko sa imo.” Gani nag-upod si Balaam sa mga pangulo ni Balak.
36Pagkahibalo ni Balak nga nagapadulong si Balaam, naglakat siya sa pagsugata sa iya didto sa isa ka banwa sang Moab malapit sa Arnon, sa dulunan sang iya teritoryo.
37Nagsiling si Balak kay Balaam, “Indi bala nga dali-dali ko ikaw nga ginpatawag? Ngaa wala ka nagkadto gilayon? Nagahunahuna ka bala nga indi ko ikaw pagsuhulan?” 38Nagsabat si Balaam, “Ti, ari na ako. Pero wala ako sing iban nga ihambal kundi ang ipahambal lang sang Dios sa akon.”
39Dayon nag-upod si Balaam kay Balak sa Kiriat Huzot. 40Kag didto naghalad si Balak sang baka kag karnero. Ginhatag niya ang iban nga karne kay Balaam kag sa mga pangulo nga kaupod niya. 41Pagkaaga, gindala ni Balak si Balaam sa Bamot Baal, kag didto nakita niya sa ubos ang iban nga mga katawhan sang Israel.
