1And when the people complained, it displeased the LORD: and the LORD heard it; and his anger was kindled; and the fire of the LORD burnt among them, and consumed them that were in the uttermost parts of the camp.11.1 complained: or, were as it were complainers11.1 it displeased: Heb. it was evil in the ears of 2And the people cried unto Moses; and when Moses prayed unto the LORD, the fire was quenched.11.2 was…: Heb. sunk 3And he called the name of the place Taberah: because the fire of the LORD burnt among them.11.3 Taberah: that is, A burning
4¶ And the mixt multitude that was among them fell a lusting: and the children of Israel also wept again, and said, Who shall give us flesh to eat?11.4 fell…: Heb. lusted a lust11.4 wept…: Heb. returned and wept 5We remember the fish, which we did eat in Egypt freely; the cucumbers, and the melons, and the leeks, and the onions, and the garlick: 6But now our soul is dried away: there is nothing at all, beside this manna, before our eyes. 7And the manna was as coriander seed, and the colour thereof as the colour of bdellium.11.7 colour thereof…: Heb. eye of it as the eye of 8And the people went about, and gathered it, and ground it in mills, or beat it in a mortar, and baked it in pans, and made cakes of it: and the taste of it was as the taste of fresh oil. 9And when the dew fell upon the camp in the night, the manna fell upon it.
10¶ Then Moses heard the people weep throughout their families, every man in the door of his tent: and the anger of the LORD was kindled greatly; Moses also was displeased. 11And Moses said unto the LORD, Wherefore hast thou afflicted thy servant? and wherefore have I not found favour in thy sight, that thou layest the burden of all this people upon me? 12Have I conceived all this people? have I begotten them, that thou shouldest say unto me, Carry them in thy bosom, as a nursing father beareth the sucking child, unto the land which thou swarest unto their fathers? 13Whence should I have flesh to give unto all this people? for they weep unto me, saying, Give us flesh, that we may eat. 14I am not able to bear all this people alone, because it is too heavy for me. 15And if thou deal thus with me, kill me, I pray thee, out of hand, if I have found favour in thy sight; and let me not see my wretchedness.
16¶ And the LORD said unto Moses, Gather unto me seventy men of the elders of Israel, whom thou knowest to be the elders of the people, and officers over them; and bring them unto the tabernacle of the congregation, that they may stand there with thee. 17And I will come down and talk with thee there: and I will take of the spirit which is upon thee, and will put it upon them; and they shall bear the burden of the people with thee, that thou bear it not thyself alone. 18And say thou unto the people, Sanctify yourselves against to morrow, and ye shall eat flesh: for ye have wept in the ears of the LORD, saying, Who shall give us flesh to eat? for it was well with us in Egypt: therefore the LORD will give you flesh, and ye shall eat. 19Ye shall not eat one day, nor two days, nor five days, neither ten days, nor twenty days; 20But even a whole month, until it come out at your nostrils, and it be loathsome unto you: because that ye have despised the LORD which is among you, and have wept before him, saying, Why came we forth out of Egypt?11.20 whole…: Heb. month of days 21And Moses said, The people, among whom I am, are six hundred thousand footmen; and thou hast said, I will give them flesh, that they may eat a whole month. 22Shall the flocks and the herds be slain for them, to suffice them? or shall all the fish of the sea be gathered together for them, to suffice them? 23And the LORD said unto Moses, Is the LORD’s hand waxed short? thou shalt see now whether my word shall come to pass unto thee or not.
24¶ And Moses went out, and told the people the words of the LORD, and gathered the seventy men of the elders of the people, and set them round about the tabernacle. 25And the LORD came down in a cloud, and spake unto him, and took of the spirit that was upon him, and gave it unto the seventy elders: and it came to pass, that, when the spirit rested upon them, they prophesied, and did not cease. 26But there remained two of the men in the camp, the name of the one was Eldad, and the name of the other Medad: and the spirit rested upon them; and they were of them that were written, but went not out unto the tabernacle: and they prophesied in the camp. 27And there ran a young man, and told Moses, and said, Eldad and Medad do prophesy in the camp. 28And Joshua the son of Nun, the servant of Moses, one of his young men, answered and said, My lord Moses, forbid them. 29And Moses said unto him, Enviest thou for my sake? would God that all the LORD’s people were prophets, and that the LORD would put his spirit upon them! 30And Moses gat him into the camp, he and the elders of Israel.
31¶ And there went forth a wind from the LORD, and brought quails from the sea, and let them fall by the camp, as it were a day’s journey on this side, and as it were a day’s journey on the other side, round about the camp, and as it were two cubits high upon the face of the earth.11.31 as it were a day’s…: Heb. as it were the way of a day 32And the people stood up all that day, and all that night, and all the next day, and they gathered the quails: he that gathered least gathered ten homers: and they spread them all abroad for themselves round about the camp. 33And while the flesh was yet between their teeth, ere it was chewed, the wrath of the LORD was kindled against the people, and the LORD smote the people with a very great plague. 34And he called the name of that place Kibroth-hattaavah: because there they buried the people that lusted.11.34 Kibroth-hattaavah: that is, The graves of lust 35And the people journeyed from Kibroth-hattaavah unto Hazeroth; and abode at Hazeroth.11.35 abode at: Heb. they were in
Nagreklamo ang mga Israelinhon kay Moises
1Nagreklamo ang mga Israelinhon tungod sa ila kabudlayan. Pagkabati sini sang Ginoo, naakig siya kag nagpadala siya sang kalayo nga nagsunog sang dulunan sang kampo. 2Tungod sini, nagpangayo sang bulig ang mga Israelinhon kay Moises, kag nagpangamuyo si Moises sa Ginoo. Kag napatay ang kalayo. 3Gani ang amo nga lugar gin-ngalanan nga Tabera,11:3 Tabera: buot silingon sa Hebreo, nagakalayo. kay nagpadala ang Ginoo sang kalayo sa ila.
4Karon, ang grupo sang mga indi Israelinhon nga nag-upod sa mga Israelinhon nagapangita sang mga pagkaon nga gusto nila kaunon, gani pati ang mga Israelinhon nagreklamo nga nagasiling, “Kuntani makakaon kita sang karne. 5Sang didto kita sa Egipto, makakaon kita sang isda nga libre kag sang mga pipino, mga melon, mga sibuyas, kag mga ahos. 6Pero diri wala kita gana magkaon;11:6 wala kita gana magkaon: ukon, nagaluya kita. puro lang manna ang aton ginakaon.”
7Inang manna daw sa mga liso nga magagmay kag maputi.11:7 maputi: Indi klaro ang buot silingon sang Hebreo sini. 8-9Ginapamulot ini sang mga Israelinhon sa duta kada aga, kag ginagaling nila ukon ginabayo sa lusong. Pagkatapos ginaluto nila sa kolon kag ginahimo nga manipis nga tinapay. Ang sabor sini pareho sa tinapay nga ginluto sa mantika nga halin sa olibo.
10Nabatian ni Moises ang reklamo sang kada pamilya sa puwertahan sang ila mga tolda. Puwerte gid ang kaakig sang Ginoo sa ila, kag si Moises nalainan man sa ila ginhimo. 11Nagpamangkot siya sa Ginoo, “Ngaa bala nga ginhatagan mo ako nga imo alagad sang dako nga problema? Ano bala ang ginhimo ko nga wala ka malipay, nga ginhatag mo sa akon ang problema sang sini nga mga tawo? 12Mga anak ko bala sila? Amay bala nila ako? Ngaa ginahambalan mo ako nga atipanon ko sila pareho sa isa ka yaya nga nagakugos sang isa ka lapsag, kag dal-on sila sa duta nga ginpromisa mo sa ila mga katigulangan? 13Sa diin bala ako makuha sang karne para sa sini nga katawhan? Kay nagasagi sila reklamo sa akon nga hatagan ko sila sang karne nga ila makaon. 14Indi ko masarangan nga atipanon sila tanan kon ako lang. Tama ini kabudlay para sa akon. 15Kon amo man lang sini ang pagtratar mo sa akon, patya na lang ako subong. Kon nalipay ka sa akon, indi ako pagpabay-i nga mag-antos.”
16Gani nagsiling ang Ginoo kay Moises, “Patipuna ang 70 sa mga manugdumala sang Israel nga kilala mo gid nga mga pangulo sang katawhan, kag pakadtua sila sa Tolda nga Ginapakigkitaan kag patinduga sila didto upod sa imo. 17Magakunsad ako kag magapakighambal sa imo didto, kag ihatag ko ang iban mo nga awtoridad11:17 awtoridad: sa literal, Espiritu; ukon, espiritu. sa ila agod makabulig sila sa imo sa pagdumala sa mga tawo, agod indi lang ikaw isa ang magpas-an sang sini nga mga responsibilidad.
18“Dayon silinga ang mga tawo nga magpakatinlo sila,11:18 magpakatinlo sila: buot silingon, tumanon nila ang seremonya sang pagpakatinlo. kay sa buwas may makaon sila nga karne. Isiling ini sa ila: ‘Nabatian ko ang inyo reklamo nga gusto ninyo magkaon sang karne. Kag nagasiling kamo nga mas maayo pa ang inyo kahimtangan sa Egipto. Gani sa buwas hatagan ko kamo sang karne agod makakaon kamo. 19Indi lang isa ka adlaw, ukon duha, ukon lima, ukon napulo, ukon beinte ka adlaw ang inyo pagkaon sini, 20kundi isa ka bulan, hasta nga masum-oran kamo11:20 masum-oran kamo: sa literal, magguluwa ini sa inyo mga ilong. kag indi na kamo magkaon sini. Kay ginsikway ninyo ako nga nagaupod sa inyo, kag nagreklamo kamo sa akon nga kuntani wala na lang kamo naghalin sa Egipto.’ ”
21Pero nagsiling si Moises, “600,000 tanan ang mga tawo nga kaupod ko, kag karon nagasiling ka nga hatagan mo sila sang karne nga ila kan-on sa sulod sang isa ka bulan? 22Bisan ihawon pa namon ang tanan nga karnero kag baka ukon dakpon ang tanan nga isda sa dagat indi ini makaigo sa ila.” 23Nagsiling ang Ginoo kay Moises, “May limitasyon bala ang akon gahom? Makita mo karon kon matabo ang ginsiling ko ukon indi.”
24Gani naglakat si Moises kag ginsilingan niya ang mga tawo sang ginsiling sang Ginoo. Gintipon niya ang 70 sa mga manugdumala kag ginpatindog sa palibot sang Tolda. 25Dayon nagkunsad ang Ginoo paagi sa panganod kag nagpakighambal kay Moises. Kag ginhatag sang Ginoo sa 70 ka manugdumala ang iban nga awtoridad11:25 awtoridad: Tan-awa ang footnote sa bersikulo 17. ni Moises. Kag sang mabaton nila ini naghalambalanon sila,11:25 naghalambalanon sila: Tan-awa man ang natabo sa 1 Sam. 10:5-13. pero wala na ato matabo liwat.
26Ang duha ka tawo nga si Eldad kag si Medad nga nalista upod sa 70 ka manugdumala wala nagkadto sa Tolda kundi nagpabilin sila sa kampo. Pero nabaton man nila ang awtoridad kag naghalambalanon man sila didto sa kampo. 27May isa ka bataon nga lalaki11:27 bataon nga lalaki: Siguro siya si Josue nga ginmitlang sa sunod nga bersikulo. nga nagdalagan pakadto kay Moises kag nagsugid nga nagahalambalanon si Eldad kag si Medad didto sa kampo. 28Si Josue nga anak ni Nun, nga nangin kabulig ni Moises halin sang bataon pa siya, nagsiling kay Moises, “Sir, pauntata sila.” 29Pero nagsabat si Moises, “Nabalaka ka bala kon mangin ano ang resulta sini sa akon pagkapangulo? Kon sa akon lang, gusto ko nga ang tanan nga katawhan sang Ginoo hatagan niya sang awtoridad agod magahalambalanon sila pareho sang mga propeta.” 30Dayon nagbalik si Moises kag ang mga manugdumala sang Israel sa kampo.
31Karon, nagpadala ang Ginoo sang hangin nga nagdala sang mga pitaw halin sa dagat. Naglinupad-lupad sila sa palibot sang kampo, nga mga tatlo ka tapak ang ila antad sa duta kag pila ka kilometro ang ila kalaparon. 32Gani sa sinang bilog nga adlaw nagpangdakop ang mga tawo sang mga pitaw hasta sa bilog nga gab-i, kag pagkasunod pa gid nga adlaw. Wala sing may nakakuha sing manubo sa 30 ka sako, kag ginbulad nila ini sa palibot sang kampo. 33Pero samtang ginausang pa nila ang karne, kag wala pa nila matulon, naakig gid ang Ginoo sa ila, kag ginpadal-an niya sila sang grabe nga kalalat-an. 34Gani gintawag ang amo nga lugar nga Kibrot Hataava11:34 Kibrot Hataava: buot silingon sa Hebreo, lulubngan sang mga dalok-dalok. tungod kay didto ginlubong ang mga tawo nga dalok-dalok sa karne. 35Halin didto, naglakat ang mga Israelinhon sa Hazerot kag didto nagkampo.
