1Give ear, O ye heavens, and I will speak; and hear, O earth, the words of my mouth. 2My doctrine shall drop as the rain, my speech shall distil as the dew, as the small rain upon the tender herb, and as the showers upon the grass: 3Because I will publish the name of the LORD: ascribe ye greatness unto our God. 4He is the Rock, his work is perfect: for all his ways are judgment: a God of truth and without iniquity, just and right is he. 5They have corrupted themselves, their spot is not the spot of his children: they are a perverse and crooked generation.32.5 They have…: Heb. He hath corrupted to himself32.5 their…: or, that they are not his children, that is their blot 6Do ye thus requite the LORD, O foolish people and unwise? is not he thy father that hath bought thee? hath he not made thee, and established thee?
7¶ Remember the days of old, consider the years of many generations: ask thy father, and he will shew thee; thy elders, and they will tell thee.32.7 many…: Heb. generation and generation 8When the most High divided to the nations their inheritance, when he separated the sons of Adam, he set the bounds of the people according to the number of the children of Israel. 9For the LORD’s portion is his people; Jacob is the lot of his inheritance.32.9 lot: Heb. cord 10He found him in a desert land, and in the waste howling wilderness; he led him about, he instructed him, he kept him as the apple of his eye.32.10 led: or, compassed 11As an eagle stirreth up her nest, fluttereth over her young, spreadeth abroad her wings, taketh them, beareth them on her wings: 12So the LORD alone did lead him, and there was no strange god with him. 13He made him ride on the high places of the earth, that he might eat the increase of the fields; and he made him to suck honey out of the rock, and oil out of the flinty rock; 14Butter of kine, and milk of sheep, with fat of lambs, and rams of the breed of Bashan, and goats, with the fat of kidneys of wheat; and thou didst drink the pure blood of the grape.
15¶ But Jeshurun waxed fat, and kicked: thou art waxen fat, thou art grown thick, thou art covered with fatness; then he forsook God which made him, and lightly esteemed the Rock of his salvation. 16They provoked him to jealousy with strange gods, with abominations provoked they him to anger. 17They sacrificed unto devils, not to God; to gods whom they knew not, to new gods that came newly up, whom your fathers feared not.32.17 not to…: or, which were not God 18Of the Rock that begat thee thou art unmindful, and hast forgotten God that formed thee.
19And when the LORD saw it, he abhorred them, because of the provoking of his sons, and of his daughters.32.19 abhorred: or, despised 20And he said, I will hide my face from them, I will see what their end shall be: for they are a very froward generation, children in whom is no faith. 21They have moved me to jealousy with that which is not God; they have provoked me to anger with their vanities: and I will move them to jealousy with those which are not a people; I will provoke them to anger with a foolish nation. 22For a fire is kindled in mine anger, and shall burn unto the lowest hell, and shall consume the earth with her increase, and set on fire the foundations of the mountains.32.22 shall burn: or, hath burned32.22 shall consume: or, hath consumed 23I will heap mischiefs upon them; I will spend mine arrows upon them. 24They shall be burnt with hunger, and devoured with burning heat, and with bitter destruction: I will also send the teeth of beasts upon them, with the poison of serpents of the dust.32.24 heat: Heb. coals 25The sword without, and terror within, shall destroy both the young man and the virgin, the suckling also with the man of gray hairs.32.25 within: Heb. from the chambers32.25 destroy: Heb. bereave
26I said, I would scatter them into corners, I would make the remembrance of them to cease from among men: 27Were it not that I feared the wrath of the enemy, lest their adversaries should behave themselves strangely, and lest they should say, Our hand is high, and the LORD hath not done all this.32.27 Our…: or, Our high hand, and not the LORD hath done 28For they are a nation void of counsel, neither is there any understanding in them. 29O that they were wise, that they understood this, that they would consider their latter end! 30How should one chase a thousand, and two put ten thousand to flight, except their Rock had sold them, and the LORD had shut them up? 31For their rock is not as our Rock, even our enemies themselves being judges. 32For their vine is of the vine of Sodom, and of the fields of Gomorrah: their grapes are grapes of gall, their clusters are bitter:32.32 of the vine: or, worse than the vine 33Their wine is the poison of dragons, and the cruel venom of asps. 34Is not this laid up in store with me, and sealed up among my treasures? 35To me belongeth vengeance, and recompence; their foot shall slide in due time: for the day of their calamity is at hand, and the things that shall come upon them make haste. 36For the LORD shall judge his people, and repent himself for his servants, when he seeth that their power is gone, and there is none shut up, or left.32.36 power: Heb. hand 37And he shall say, Where are their gods, their rock in whom they trusted, 38Which did eat the fat of their sacrifices, and drank the wine of their drink offerings? let them rise up and help you, and be your protection.32.38 your…: Heb. an hiding for you
39See now that I, even I, am he, and there is no god with me: I kill, and I make alive; I wound, and I heal: neither is there any that can deliver out of my hand. 40For I lift up my hand to heaven, and say, I live for ever. 41If I whet my glittering sword, and mine hand take hold on judgment; I will render vengeance to mine enemies, and will reward them that hate me. 42I will make mine arrows drunk with blood, and my sword shall devour flesh; and that with the blood of the slain and of the captives, from the beginning of revenges upon the enemy. 43Rejoice, O ye nations, with his people: for he will avenge the blood of his servants, and will render vengeance to his adversaries, and will be merciful unto his land, and to his people.32.43 Rejoice…: or, Praise his people, ye nations: or, Sing ye
44¶ And Moses came and spake all the words of this song in the ears of the people, he, and Hoshea the son of Nun.32.44 Hoshea: or, Joshua 45And Moses made an end of speaking all these words to all Israel: 46And he said unto them, Set your hearts unto all the words which I testify among you this day, which ye shall command your children to observe to do, all the words of this law. 47For it is not a vain thing for you; because it is your life: and through this thing ye shall prolong your days in the land, whither ye go over Jordan to possess it. 48And the LORD spake unto Moses that selfsame day, saying, 49Get thee up into this mountain Abarim, unto mount Nebo, which is in the land of Moab, that is over against Jericho; and behold the land of Canaan, which I give unto the children of Israel for a possession: 50And die in the mount whither thou goest up, and be gathered unto thy people; as Aaron thy brother died in mount Hor, and was gathered unto his people: 51Because ye trespassed against me among the children of Israel at the waters of Meribah-Kadesh, in the wilderness of Zin; because ye sanctified me not in the midst of the children of Israel.32.51 Meribah-Kadesh: or, strife at Kadesh 52Yet thou shalt see the land before thee; but thou shalt not go thither unto the land which I give the children of Israel.
1O langit, pamati kay mahambal ako!
O duta, pamatii ang akon mga pulong.
2Ang akon mga pagpanudlo magatupa pareho sa ulan ukon tun-og.
Ang akon mga pulong pareho sa dabodabo sa mga hilamon ukon talithi sa mga tanom.
3Ibantala ko ang ngalan sang Ginoo.
Dayawon ko ang pagkagamhanan sang aton Dios!
4Siya ang akon palalipdan nga bato;
husto gid ang iya mga binuhatan, kag matarong ang tanan niya nga mga pamaagi.
Matutom siya nga Dios kag wala nagakasala; matarong siya kag husto ang iya mga ginahimo.
5Pero kamo nagpakasala sa iya kag wala na niya kamo pagkabiga nga iya mga anak tungod sa inyo kalautan.
Mga makasasala kag balingag nga henerasyon!
6Amo bala ini ang inyo ibalos sa Ginoo?
Mga buang-buang gid kamo kag kulang sang pag-intiendi.
Indi bala nga siya ang inyo Amay nga nagtuga sa inyo?
7Dumduma ninyo ang nagligad nga mga tinuig; hunahunaa ninyo ang mga nagligad nga henerasyon.
Pamangkuta ninyo ang inyo mga katigulangan kon ano ang mga natabo kay sugiran nila kamo.
Pamangkuta ninyo ang inyo mga manugdumala kay ipaathag nila ini sa inyo.
8Sang ginhatagan sang Labing Mataas nga Dios ang mga nasyon sang ila duta kag sang ginbahin-bahin niya ang mga katawhan,
ginbutangan niya sila sang mga dulunan suno sa kadamuon sang mga anghel sang Dios.32:8 mga anghel sang Dios: Amo ini sa Septuagint. Sa Dead Sea Scrolls, mga anak sang Dios. Sa Masoretic Text, mga kaliwat ni Israel.
9Pero ang bahin sang Ginoo amo ang iya katawhan; sila nga mga kaliwat ni Jacob amo ang iya palanublion.
10Nakita niya sila sa desierto, sa lugar nga halos wala sing may nagatubo nga tanom.
Gin-atipan niya sila kag ginhalungan pareho sa paghalong sang tawo sa iya mata.
11Ginbantayan niya sila pareho sa agila nga nagabantay sang iya mga buto samtang iya ini ginatudluan sa paglupad.
Ginahumlad niya ang iya mga pakpak sa pagsalo kag pagdala sa ila.
12Ang Ginoo lang gid ang nagtuytoy sa iya katawhan, nga wala ang bulig sang iban nga dios.
13Ginpagahom niya sila sa mga kabukiran, kag ginpakaon sang mga patubas sang duta.
Ginsagod niya sila sang dugos halin sa banglid kag sang lana halin sa mga olibo nga nagatubo sa batuhon nga duta.
14Ginhatagan niya sila sang mga keso kag gatas halin sa mga baka kag karnero,
kag ginhatagan sang matambok nga mga karnero kag mga kanding halin sa Bashan.
Ginhatagan man niya sila sang pinakamaayo nga mga trigo kag ginpainom sang pinakamaayo nga bino halin sa ubas.
15Nagmauswagon ang mga Israelinhon32:15 mga Israelinhon: sa Hebreo, Jeshurun, nga ang buot silingon, matarong. pero nagrebelde sila.
Nagtambok sila kag nagbakod, pero gintalikdan nila ang Dios nga nagtuga sa ila,
kag ginsikway nila ang ila palalipdan nga bato nga amo ang ila Manluluwas.
16Ginpaimon nila kag ginpaakig ang Ginoo sa ila makangilil-ad nga mga dios.
17Naghalad sila sa mga demonyo nga indi matuod nga dios—mga dios nga indi nila kilala kag bag-o lang nagtuhaw, kag wala pagtahura sang ila mga katigulangan.
18Ginkalimtan nila ang Dios nga ila palalipdan nga bato nga nagtuga sa ila.
19Nakita ini sang Ginoo, kag tungod sa iya kaakig ginsikway niya sila nga iya mga anak.
20Nagsiling siya, “Talikdan ko sila, kag tan-awon ko abi kon ano ang ila madangatan,
kay malaot sila nga henerasyon, mga anak nga indi matutom.
21Ginpaimon nila ako sa indi matuod nga dios,
kag ginpaakig nila ako sa ila wala sing pulos nga mga dios-dios.
Gani paimunon ko man sila sa iban nga katawhan.
Paakigon ko sila paagi sa pagpakamaayo sa buang-buang nga nasyon.
22Kay ang akon kaakig nagadabadaba nga daw kalayo.
Magasunog ini sa duta kag sa tanan nga patubas sini,
pati sa kadadalman sang duta,32:22 kadadalman sang duta: ukon, lugar sang mga patay. kag sa mga pundasyon sang mga bukid.
23Padal-an ko sila sang mga kalamidad, kag iguon ko sila sang akon mga pana.
24Pagutuman ko sila; magakalamatay sila sa gutom kag sa balatian.
Padal-an ko sila sang mapintas nga mga sapat sa paghalit sa ila kag mga man-og nga dalitan sa pagkagat sa ila.
25Sa guwa sang ila balay madamo ang magakalamatay sa inaway, kag sa sulod magahari ang kahadlok.
Magakalamatay ang mga tigulang, mga pamatan-on, kag mga kabataan.
26Nagsiling ako nga laptahon ko sila hasta nga indi na sila madumduman sa kalibutan.
27Pero indi ko pagtugutan nga magpabugal ang ila mga kaaway kag magsiling, ‘Napierdi naton sila. Indi ang Ginoo ang naghimo sini.’ ”
28Ang Israel isa ka nasyon nga wala sing kaalam kag pag-intiendi.
29Kon maalamon lang sila, maintiendihan kuntani nila ang ila madangatan.
30Paano bala malagas sang isa ka tawo ang isa ka libo nga mga Israelinhon?
Paano madaog sang duha ka tawo ang napulo ka libo sa ila?
Luwas lang kon gintugyan sila sang Ginoo nga ila palalipdan nga bato.
31Kay ang palalipdan nga bato sang aton mga kaaway indi pareho sang aton palalipdan nga bato, kag bisan sila nakahibalo sini.
32Ang aton mga kaaway, nga pareho kalaot sa mga pumuluyo sang Sodom kag Gomora, kaangay sang ubas nga mapait kag makahililo ang bunga,
33kag kaangay sang bino nga halin sa dalit sang man-og.
34Nakahibalo ang Ginoo sang ila ginahimo;
ginasupot niya lang anay ini kag nagahulat sang husto nga tion sa pagsilot sa ila.
35Nagsiling siya, “Ako ang magatimalos kag magasilot sa ila,
kay magaabot ang tion nga makadalin-as gid sila.
Madali na lang mag-abot ang ila kalaglagan. Indi na ini magdugay.”
36Magahukom ang Ginoo pabor sa iya katawhan;
kaluoyan niya sila nga iya mga alagad, kon makita niya nga wala na sila sang kusog kag diutay na lang ang nabilin sa ila, ulipon man ukon indi ulipon.
37Dayon mamangkot ang Ginoo sa iya katawhan, “Diin na karon ang ila mga dios, ang bato nga ila palalipdan?
38Diin na karon ang ila mga dios nga nagakaon sang tambok kag nagainom sang bino sang ila mga halad?
Pabuliga sila sa inyo, kag himua ninyo sila nga inyo proteksyon!
39Tan-awa ninyo karon; ako amo lang gid ang Dios!
Wala na sing iban nga dios luwas sa akon.
Ako ang nagapatay kag ako man ang nagahatag sang kabuhi; ako ang nagapilas kag ako man ang nagaayo,
kag wala sing may makaluwas sa akon mga kamot.
40Karon, bayawon ko ang akon mga kamot kag magsumpa,
‘Subong nga buhi ako sa wala sing katapusan,
41bairon ko ang nagaidlak ko nga espada kag gamiton ko ini sa pagsilot.
Balusan ko ang akon mga kaaway kag pabayaron ang mga nagasikway sa akon.
42Ang akon pana mabulit sang ila mga dugo, kag ang akon espada magapanglabo sang ila mga lawas.
Magakalamatay pati ang mga madakpan sa ila kag ang ila mga pangulo.’ ”
43Kamo nga mga nasyon, dayawa ninyo ang katawhan sang Ginoo,32:43 Kamo… Ginoo: ukon, Kamo nga mga nasyon, magkalipay kamo kaupod sa katawhan sang Ginoo. Sa Dead Sea Scrolls kag Griego nga teksto, Magkalipay kamo upod sa iya, O kalangitan, kag ang tanan nga anghel sang Dios dapat magsimba sa iya. kay balusan sang Ginoo ang nagpatay sa ila nga iya mga alagad.
Balusan niya ang iya mga kaaway, kag tinluan niya ang iya duta kag ang iya katawhan.
44Ginhambal ni Moises kaupod ni Josue32:44 Josue: sa Hebreo, Hoseas. nga anak ni Nun ang mensahi sang sini nga kanta sa mga tawo. 45Pagkatapos hambal ni Moises sini, 46nagsiling siya sa mga tawo, “Itanom gid ninyo sa inyo mga tagipusuon ang tanan nga ginhambal ko sa inyo subong. Itudlo man ninyo ini sa inyo mga anak agod matuman nila sing maayo ang tanan nga ginasiling sa sini nga mga sugo. 47Ini nga mga sugo indi ordinaryo lang nga mga pulong; ini magahatag sa inyo sang kabuhi. Kon tumanon ninyo ini magakabuhi kamo sing malawig sa duta nga inyo panag-iyahan sa tabok sang Jordan.”
Ginsugid ang Kamatayon ni Moises
48Sa sina mismo nga adlaw nagsiling ang Ginoo kay Moises, 49“Magkadto ka sa Moab, sa kabukiran sang Abarim kag magsaka ka sa Bukid sang Nebo nga nagaatubang sa Jerico. Tan-awa didto ang Canaan, ang duta nga ginahatag ko sa mga Israelinhon nga ila panag-iyahan. 50Kag dira sa sina nga bukid mapatay ka, kag isimpon ka sa imo mga paryente nga nagkalamatay na, subong nga si Aaron nga imo utod napatay sa Bukid sang Hor kag ginsimpon man sa iya mga paryente. 51Kay duha kamo nadulaan sang pagsalig sa akon sa atubangan sang mga Israelinhon sang didto kamo sa tuburan sang Meriba Kadesh,32:51 Meriba Kadesh: ukon, Meriba sa Kadesh. sa kamingawan sang Zin. Wala ninyo pagpadunggi ang akon pagkabalaan sa ila atubangan. 52Gani makita mo lang sa malayo ang duta nga ginahatag ko sa mga Israelinhon, pero indi ka makasulod didto.”
