10
1死んだハエは香水さえ臭くし、
ほんの少しの失敗は
多くの知恵と名誉をだいなしにする。
2知恵ある者は正しい道に足を向け、
愚か者は悪の道に向かう。
3どこを歩くかで、
その人が賢いのか愚かなのかがわかる。
4上司にしかられても、職場を放棄してはいけません。
冷静な態度は、相手の不きげんをなだめます。
5世の中の移り変わりを見ていると、
もう一つの悪が目についた。
王や支配者たちの嘆かわしい有様だ。
6愚か者に大きな権威が与えられているのに、
富む者に当然と思える社会的地位さえ
与えられていないことがある。
7また、召使が馬にまたがり、
君主が召使のように歩いている姿を見た。
8-9井戸を掘ると中に落ち、
古い石垣を壊すと蛇にかまれる。
採石場で働いていると落石に会い、
伐採場では斧を振り上げるたびに危険にさらされる。
10斧の切れ味が悪くなると、余計な力がいる。
そんなときには刃を研ぐことだ。
11馬が盗まれてから馬小屋に鍵をかけても、
もう遅い。
12-13知恵あることばは心地よいが、
愚か者のおしゃべりは身を滅ぼします。
愚か者の話は前置きがばかげ、
結論も常軌を逸している。
14愚か者は将来について知っているふりをして、
事細かに話して聞かせる。
しかし、これから起こることは、
だれにもわからない。
15愚か者は大した仕事でもないのにうろたえ、
ささいなことにも力を出せない。
16-17王が幼く、指導者たちが朝から酔っている国は、
とんでもない目に会う。
王が名門の出で、
指導者たちが勤勉を第一と心がけていて、
これからの仕事のための英気を養うときにだけ
宴会を開いている国は幸せです。
18怠けていると、天井から雨がもり、
梁が落ちる。
19祝宴は笑いを、ぶどう酒は幸福感を、
金銭はすべてのものをあたえる。
20たとえ心の中でも、
王をのろってはいけない。
金持ちをのろってもいけない。
小鳥が彼らに、
あなたがどんなことを言ったかを告げるからだ。
1Kung paanong napapabaho ng isang patay na langaw ang isang boteng pabango, ganoon din ang kaunting kamangmangan, nakakasira ng karunungan at karangalan. 2Ang taong marunong ay gustong gumawa ng kabutihan, pero ang hangal ay gustong gumawa ng kasamaan. 3At kahit sa paglalakad ng hangal, nakikita ang kawalan niya ng karunungan at ipinapakita sa lahat ang kanyang kahangalan.
4Kung nagalit sa iyo ang iyong pinuno, huwag ka agad magbitiw sa tungkulin, dahil kapag nawala na ang galit niyaʼy baka patawarin ka niya gaano man kalaki ang iyong kasalanang nagawa. 5May isa pa akong nakitang hindi maganda rito sa mundo at itoʼy ginagawa ng mga pinuno: 6Ang mga mangmang ay binibigyan ng mataas na tungkulin, pero ang mga mayayaman10:6 mayayaman: o, mga dakila. ay binibigyan ng mababang tungkulin. 7Nakakita rin ako ng mga aliping nakasakay sa kabayo habang ang mga dakilang taoʼy naglalakad na parang alipin.
8Kapag ikaw ang naghukay, baka ikaw din ang mahulog doon. Kapag lumusot ka sa butas ng pader, baka tuklawin ka ng ahas doon. 9Kapag nagtibag ka ng bato, baka mabagsakan ka nito. Kapag nagsibak ka ng kahoy, baka masugatan ka nito. 10Kapag palakol moʼy mapurol at hindi mo hinahasa, buong lakas ang kailangan mo sa paggamit nito. Mas nakakahigit ka kung marunong ka, dahil sa pamamagitan nitoʼy magtatagumpay ka.
11Walang saysay ang kakayahan mong magpaamo ng ahas, kung tutuklawin ka lang naman nito. 12Ang sinasabi ng marunong ay magbibigay sa kanya ng kabutihan, pero ang sinasabi ng hangal ay magpapahamak sa kanya. 13Sa umpisa pa lang kamangmangan na ang sinasabi niya, at kinalaunan ay naging masamang-masama na, na parang nawawala na siya sa sarili. 14At wala siyang tigil sa kasasalita.
Walang nakakaalam tungkol sa mga mangyayari sa hinaharap, kaya walang makapagsasabi kung ano ang mangyayari kapag tayoʼy patay na. 15Napapagod ang mangmang sa kanyang trabaho, kaya naiisip niyang huwag nang pumunta sa bayan para magtrabaho.10:15 naiisip … magtrabaho: o, hindi niya alam ang daan papunta sa bayan.
16Nakakaawa ang isang bansa na ang hari ay isip-bata at ang mga pinunoʼy puro handaan ang inaatupag. 17Pero mapalad ang bansa na ang hari ay ipinanganak sa marangal na pamilya at ang mga pinuno ay naghahanda lang sa tamang panahon para sa ikalalakas at hindi sa paglalasing.
18Pinapabayaan ng taong tamad na tumutulo ang bubong ng kanyang bahay hanggang sa mawasak na ang buong bahay niya. 19Makapagpapasaya sa tao ang handaan at inuman; at ang pera ay makapagbibigay ng lahat niyang pangangailangan. 20Huwag mong susumpain ang hari kahit sa isip mo lang o ang mayayaman kahit na palihim lang, dahil baka may magsabi sa kanila.10:20 baka … kanila: sa literal, baka may munting ibon na magsabi sa kanila.
