1Hoor je de wijsheid niet roepen en klinkt de stem van het verstand niet overal?
2Vanaf verhogingen, langs de wegen en op kruisingen, waar zij staat,
3bij de poort, aan de ingang van de stad, en aan elke deur roept zij:
4‘Ik roep u, mannen, en richt mij tot alle mensenkinderen.
5Kom tot bezinning, onverstandigen, stel uw hart open, onwijzen!
6Luister, ik heb een belangrijke boodschap voor u, ik spreek over eerlijke zaken.
7Mijn mond spreekt alleen maar waarheid, ik verafschuw leugens.
8Uit alles wat ik zeg, spreekt oprechtheid en niets gemeens of verkeerds.
9Het is overduidelijk voor verstandige mensen en mensen die inzicht hebben, zullen mij goed begrijpen.
10Mijn lessen geven u meer dan zilver, deze kennis is kostbaarder dan puur goud.
11Edelstenen vallen in het niet bij de wijsheid, zelfs uw stoutste dromen vallen daarbij in het niet.
12Ik, de wijsheid, ga gepaard met een helder verstand en ik maak mij kennis en bedachtzaamheid eigen.
13Eerbiedig ontzag voor de Here houdt in dat u het kwaad, de trots, de hoogmoed, de goddeloosheid en leugens haat.
14Raad en blijvende wijsheid zijn het mijne, ik ben het verstand en bezit alle kracht.
15Door mij regeren koningen en bepalen bestuurders wat rechtvaardig is.
16Door mij heersen de heersers, de edelen en alle rechters op aarde.
17Ik heb lief wie mij liefhebben en wie mij ijverig zoeken, zullen mij ook vinden.
18Ik ga samen met rijkdom en aanzien, duurzaam bezit en gerechtigheid.
19Wat ik voortbreng, is beter dan zuiver goud, dan het allerpuurste goud en wat ik opbreng, is beter dan het zuiverste zilver.
20Ik laat iemand wandelen op de weg van de gerechtigheid, midden op de goede wegen.
21Zij die mij liefhebben, erven een onvervreemdbaar bezit en ik vul hun schatkamers.
22Ik was het bezit van de Here, toen Hij begon te werken, vanaf het prilste begin.
23Ik ben gemaakt in het begin van de tijd, ik was er al voor de aarde bestond.
24Ik was er al vóór de diepe wateren er waren, de bronnen, met hun overvloed aan water.
25Voordat de bergen werden neergezet en heuvels zich verhieven, ben ik geboren.
26Hij had de aarde en de velden nog niet gemaakt, nog geen zandkorreltje.
27Maar toen Hij de hemelen schiep, was ik erbij en ook toen Hij de diepe wateren maakte.
28Toen Hij de wolken hun plaats gaf en de diepe waterbronnen aan banden legde.
29Toen Hij de zee inperkte, zodat de wateren Hem gehoorzaamden, en Hij de aarde grondvestte.
30Ik was als een zuigeling bij Hem, dag in, dag uit spelend onder zijn oog.
31Spelend in zijn wereld, op zijn aarde, mijn vreugde delend met de mensenkinderen.
32Nu dan, kinderen, luister naar mij! Want gelukkig zijn zij die doen wat ik voorschrijf.
33Luister naar mijn lessen en word wijs, onttrek u niet aan mijn onderwijs.
34Gelukkig is hij die naar mij luistert, die voortdurend in mijn buurt is en mij niet uit het oog wil verliezen.
35Want wie mij vindt, vindt het leven en oogst de goedkeuring van de Here.
36Maar wie tegen mij zondigt, brengt schade toe aan zijn ziel, allen die God en zijn wijsheid haten, hebben de dood lief.’
Amagezi Gakoowoola
18:1 Nge 1:20; 9:3Amagezi tegakoowoolera waggulu,
n’okutegeera ne kuyimusa eddoboozi lyakwo?
2Ku ntikko y’ebifo ebigulumivu okumpi n’ekkubo,
mu masaŋŋanzira, amagezi we gayimirira butengerera,
38:3 Yob 29:7ku mabbali g’enzigi eziyingira mu kibuga,
ku miryango, gakoowoolera waggulu nga gagamba nti,
4Mmwe abantu, mmwe b’empita;
nnyimusa eddoboozi lyange eri buli omu ali ku nsi.
58:5 a Nge 1:22 b Nge 1:4Mmwe abatategeera mufune okutegeera;
nammwe abasirusiru mufune amagezi.
6Muwulirize kubanga nnina ebintu ebikulu eby’okubagamba,
era mu kamwa kange muvaamu ebituufu.
78:7 Zab 37:30; Yk 8:14Akamwa kange koogera bituufu byereere;
kubanga emimwa gyange gikyawa ebitali bya butuukirivu.
8Ebigambo by’emimwa gyange byonna bya bwenkanya
tewali na kimu kikyamu oba kya bukuusa.
9Ebigambo byange byonna bitegeerekeka eri oyo ategeera,
era tebirina kabi eri oyo alina amagezi.
108:10 Nge 3:14-15Mu kifo kya ffeeza, londawo okuyigiriza kwange,
era n’okumanya mu kifo kya zaabu ennongoose obulungi,
118:11 a Yob 28:17-19 b Nge 3:13-15kubanga amagezi gasinga amayinja ag’omuwendo omungi,
era n’ebyo byonna bye weegomba tebiyinza kugeraageranyizibwa nago.
128:12 Nge 1:4Nze Magezi, mbeera wamu n’okuteesa okulungi,
era mu nze mulimu okumanya n’okwawula ekirungi n’ekibi.
138:13 a Nge 16:6 b Yer 44:4Okutya Mukama kwe kukyawa ekibi;
nkyawa amalala n’okwemanya,
n’obuteeyisa bulungi n’enjogera ey’obubambaavu.
148:14 Nge 21:22; Mub 7:19Okuteesa okulungi n’okusalawo okw’amagezi bye byange;
ntegeera era ndi wa buyinza.
158:15 Dan 2:21; Bar 13:1Ku bwange, Magezi, bakabaka bafuga,
abafuzi ne bakola amateeka ag’obwenkanya.
16Abalangira bafuga ku bwange,
n’abakungu bonna abafuga ku nsi.
178:17 a 1Sa 2:30; Zab 91:14; Yk 14:21-24 b Nge 1:28; Yak 1:5Njagala abo abanjagala,
n’abo abanyiikira okunnoonya bandaba.
188:18 a Nge 3:16 b Ma 8:18; Mat 6:33Obugagga n’ekitiibwa biri mu nze,
obugagga obutakoma n’okukulaakulana.
198:19 Nge 3:13-14; 10:20Ekibala kyange kisinga zaabu ennongoose,
n’ebinvaamu bisinga ffeeza ey’omuwendo omungi.
20Ntambulira mu kkubo ery’obutuukirivu,
mu kkubo ery’obwenkanya,
218:21 Nge 24:4n’abo abanjagala mbagaggawaza
era nzijuza amawanika gaabwe.
22Mukama nze gwe yasooka okwoleka
nga tannabaako kirala ky’akola.
23Nateekebwawo dda nnyo,
ku lubereberye ng’ensi tennabaawo.
248:24 Lub 7:11Nateekebwawo ng’obuziba bw’ennyanja tebunnateekebwawo,
nga n’emigga egireeta amazzi teginnabaawo,
258:25 Yob 15:7ng’ensozi tezinnateekebwa mu bifo byazo,
nga n’obusozi tebunnabaawo;
268:26 Zab 90:2nga tannakola nsi newaakubadde amalundiro gaakwo,
wadde enfuufu eyasooka ey’oku nsi.
278:27 Nge 3:19Naliwo ng’ateekawo eggulu mu kifo kyalyo,
ne bwe yakola enkulungo kungulu ku buziba,
28ate ne bwe yawanika ebire n’abinywereza waggulu mu bbanga,
n’anywereza ddala ensulo z’amazzi,
298:29 a Lub 1:9; Yob 38:10; Zab 16:6 b Zab 104:9 c Yob 38:5bwe yawa ennyanja ensalo zaazo we zikoma,
amazzi galeme kusukka we yagalagira,
ne bwe yali ng’alamba emisingi gy’ensi.
308:30 Yk 1:1-3Nnali naye ng’omukozi omukugu,
nga nzijudde essanyu lye erya buli lunaku,
nga nsanyukira mu maaso ge bulijjo,
318:31 Zab 16:3; 104:1-30nga nsanyukira mu nsi ye yonna,
era nga ne nesiima olw’abaana b’abantu.
328:32 a Luk 11:28 b Zab 119:1-2Kale nno, batabani bange mumpulirize;
balina omukisa abo abakwata amakubo gange!
33Muwulirizenga okuyigirizibwa, mubenga n’amagezi,
so temugalekanga.
348:34 Nge 3:13, 18Alina omukisa omuntu ampuliriza,
alindirira nga bw’akuuma ku nzigi zange
buli lunaku.
358:35 a Nge 3:13-18 b Nge 12:2Kubanga buli andaba afuna obulamu,
era afuna okuganja eri Mukama.
368:36 Nge 15:32Oyo atannoonya yeerumya yekka,
era n’abo bonna abankyawa banoonya kufa.
