Spreuken 23 – HTB & NUB

Het Boek

Spreuken 23:1-35

1Wanneer u bij een hooggeplaatste aan tafel zit, let dan op wat u wordt voorgezet.

2Beheers u als u een liefhebber van lekker eten bent,

3laat u niet het hoofd op hol brengen door dat heerlijke eten, want weelde is maar al te verlokkelijk.

4Doe geen moeite rijk te worden, u kunt uw gaven beter voor iets anders gebruiken.

5Staar u niet blind op rijkdom, die in feite niets voorstelt. Rijkdom is ook maar vergankelijk. Zoals een vogel opvliegt, kan het weer verdwijnen.

6Eet niet bij een vrekkig en jaloers mens, staar u niet blind op al zijn heerlijke eten.

7Hij houdt zijn gedachten voor zichzelf en al nodigt hij u vriendelijk uit, in zijn hart meent hij dat niet.

8U zou er spijt van krijgen dat u daar gegeten hebt en uw vriendelijke woorden zouden zijn verspild.

9Praat niet tegen een dwaas, want hij heeft geen enkele waardering voor de wijsheid van uw woorden.

10Houd u aan de morele grenzen die al van oudsher gelden en blijf van de bezittingen van wezen af.

11Want God, hun Verlosser, is sterk, Hij zal hen tegen u in bescherming nemen.

12Open uw hart voor wijze lessen en spits uw oren als er verstandig wordt gesproken.

13Aarzel niet een jongen te straffen, van een pak slaag gaat hij echt niet dood.

14Door hem af en toe te straffen kunt u hem voor de ondergang behoeden.

15Mijn zoon! Reken maar dat ik blij ben als ik zie dat je je verstandig gedraagt.

16Als ik je oprechte dingen hoor zeggen, zindert de blijdschap door mij heen.

17Wind je niet op over zondaars, leef voortdurend in eerbiedig ontzag voor de Here.

18Want je kunt er zeker van zijn dat je een beloning wacht, je komt niet bedrogen uit als je op God vertrouwt.

19Luister goed, mijn jongen! Wees verstandig en richt je volledig op Gods wil voor je leven.

20Houd je afzijdig van drinkebroers en veelvraten,

21want dat soort mensen staat armoede te wachten, hun roes brengt hen tot de bedelstaf.

22Luister naar je vader die je heeft verwekt, en kijk niet op je moeder neer, wanneer zij oud geworden is.

23Maak je de waarheid eigen tot elke prijs en houd haar, koste wat het kost, vast. Hetzelfde geldt voor wijsheid, onderwijzing en verstand.

24Een rechtvaardige zoon doet zijn vader enorm veel plezier. Wie een wijze zoon krijgt, mag blij en dankbaar zijn.

25Maak je vader blij en ook je moeder die jou ter wereld bracht.

26Mijn zoon, stel je hart voor mij open en let goed op hoe ik leef.

27Want een hoer is een diepe, verraderlijke gracht en een vrouw die niet van jou is, is een smalle put waaruit geen ontsnapping mogelijk is.

28Als een rover loert zij rond en zij is de oorzaak dat velen God ontrouw worden.

29Wie klagen steen en been? Wie maken doorlopend ruzie en raken zonder reden verwond? Wie bekijken de wereld door roodomrande ogen?

30Dat zijn de mensen die zich tot in de kleine uurtjes te buiten gaan aan wijn en sterke drank.

31Verlang niet naar de wijn, die rood fonkelt en heerlijk geurt in de beker, die drinkt wel heel gemakkelijk,

32maar bijt uiteindelijk als een slang en spuwt gif als een adder.

33Dan ga je kijken naar dingen die niet van jou zijn, en je mond zal vuile taal spuien.

34Je voelt je dan alsof je op een schip bent en alles draait om je heen.

35Je zult zeggen: ‘Ze hebben me geslagen en op me losgebeukt zonder dat ik iets merkte. Wanneer word ik weer wakker? Ik ben hard toe aan een slokje wijn.’

Swedish Contemporary Bible

Ordspråksboken 23:1-35

1När du sitter till bords med en mäktig man,

tänk då på vem du har framför dig.

2Sätt kniven på din strupe

om du vill frossa.

3Längta inte efter hans delikatesser,

för de kan vara bedräglig mat.

4Slit inte ut dig för att bli rik.

Var förståndig och avstå.

5När du blickar23:5 Grundtextens satskonstruktion är något svårförståelig. efter rikedomen är den redan borta,

den gör sig vingar och flyger som en örn mot himlen.

6Ät inte den ondsintes23:6 Ordagrant: den som har ett ont öga. mat.

Längta inte efter hans läckerheter.

7Han tänker bara på sina kostnader;

han säger till dig: ”Ät och drick!”

men menar det inte.

8Det lilla du ätit får du spy upp,

och dina vackra ord är bortkastade.

9Tala inte till en dåre.

Han föraktar dina kloka ord.

10Flytta inte en uråldrig gränssten,

och gör inte intrång på de faderlösas mark.

11Deras försvarare är stark,

och han kommer själv att ta sig an deras sak mot dig.

12Ta till dig kritik,

och lyssna till kunskapens ord.

13Undanhåll inte den unge fostran,

för om du tuktar honom med ris slipper han dö.

14Straffa honom med ris

och rädda honom från dödsriket.

15Min son, om du blir vis

gläder jag mig.

16Det blir min innerliga glädje

om du talar det som är rätt.

17Var inte avundsjuk på syndare,

utan sträva hela tiden efter att frukta Herren.

18Då har du verkligen en framtid,

och ditt hopp kommer inte att svikas.

19Lyssna, min son, var vis

och håll dina tankar på rätt väg.

20Håll dig borta från dem

som super och frossar på kött,

21för drinkare och frossare blir utfattiga,

och dåsigheten klär dem i trasor.

22Lyssna till din far som gett dig livet,

och förakta inte din mor när hon blir gammal.

23Ta till dig sanningen och sälj den inte,

förvärva vishet, vägledning och insikt.

24Den rättfärdiges far får fröjdas,

en vis son blir till stor glädje för honom.

25Låt din far och mor glädjas,

låt henne som fött dig få jubla.

26Min son, lita på mig

och ta mig som förebild.

27Den prostituerade är en djup grop

och den främmande kvinnan en trång brunn.

28Som en bandit ligger hon på lur,

och männen som är otrogna blir bara fler och fler.

29Vem har bedrövelse och sorg?

Vem grälar och slåss?

Vem har sår utan orsak?

Vem har blodsprängda ögon?

30Den som blir kvar vid vinbägaren

och tar sig den ena drinken efter den andra av det kryddade vinet.

31Stirra inte på det röda vinet som glittrar i bägaren,

för det rinner ner så lätt.

32Till slut biter det som en giftorm,

stinger som en huggorm.23:32 Grundtextens exakta innebörd är osäker.

33Du ser underliga syner,

och du tänker perversa tankar.

34Du är som om du låg mitt ute på havet,

eller satt uppe i den svajande masten23:34 den svajande masten – grundtextens innebörd är osäker..

35”Någon måste ha slagit mig, men jag kände ingen smärta,

någon måste ha gett mig stryk, men det märkte jag inte.

När ska jag vakna upp ur mitt rus,

så att jag kan ta mig en sup till?”