Spreuken 23 – HTB & NTLR

Het Boek

Spreuken 23:1-35

1Wanneer u bij een hooggeplaatste aan tafel zit, let dan op wat u wordt voorgezet.

2Beheers u als u een liefhebber van lekker eten bent,

3laat u niet het hoofd op hol brengen door dat heerlijke eten, want weelde is maar al te verlokkelijk.

4Doe geen moeite rijk te worden, u kunt uw gaven beter voor iets anders gebruiken.

5Staar u niet blind op rijkdom, die in feite niets voorstelt. Rijkdom is ook maar vergankelijk. Zoals een vogel opvliegt, kan het weer verdwijnen.

6Eet niet bij een vrekkig en jaloers mens, staar u niet blind op al zijn heerlijke eten.

7Hij houdt zijn gedachten voor zichzelf en al nodigt hij u vriendelijk uit, in zijn hart meent hij dat niet.

8U zou er spijt van krijgen dat u daar gegeten hebt en uw vriendelijke woorden zouden zijn verspild.

9Praat niet tegen een dwaas, want hij heeft geen enkele waardering voor de wijsheid van uw woorden.

10Houd u aan de morele grenzen die al van oudsher gelden en blijf van de bezittingen van wezen af.

11Want God, hun Verlosser, is sterk, Hij zal hen tegen u in bescherming nemen.

12Open uw hart voor wijze lessen en spits uw oren als er verstandig wordt gesproken.

13Aarzel niet een jongen te straffen, van een pak slaag gaat hij echt niet dood.

14Door hem af en toe te straffen kunt u hem voor de ondergang behoeden.

15Mijn zoon! Reken maar dat ik blij ben als ik zie dat je je verstandig gedraagt.

16Als ik je oprechte dingen hoor zeggen, zindert de blijdschap door mij heen.

17Wind je niet op over zondaars, leef voortdurend in eerbiedig ontzag voor de Here.

18Want je kunt er zeker van zijn dat je een beloning wacht, je komt niet bedrogen uit als je op God vertrouwt.

19Luister goed, mijn jongen! Wees verstandig en richt je volledig op Gods wil voor je leven.

20Houd je afzijdig van drinkebroers en veelvraten,

21want dat soort mensen staat armoede te wachten, hun roes brengt hen tot de bedelstaf.

22Luister naar je vader die je heeft verwekt, en kijk niet op je moeder neer, wanneer zij oud geworden is.

23Maak je de waarheid eigen tot elke prijs en houd haar, koste wat het kost, vast. Hetzelfde geldt voor wijsheid, onderwijzing en verstand.

24Een rechtvaardige zoon doet zijn vader enorm veel plezier. Wie een wijze zoon krijgt, mag blij en dankbaar zijn.

25Maak je vader blij en ook je moeder die jou ter wereld bracht.

26Mijn zoon, stel je hart voor mij open en let goed op hoe ik leef.

27Want een hoer is een diepe, verraderlijke gracht en een vrouw die niet van jou is, is een smalle put waaruit geen ontsnapping mogelijk is.

28Als een rover loert zij rond en zij is de oorzaak dat velen God ontrouw worden.

29Wie klagen steen en been? Wie maken doorlopend ruzie en raken zonder reden verwond? Wie bekijken de wereld door roodomrande ogen?

30Dat zijn de mensen die zich tot in de kleine uurtjes te buiten gaan aan wijn en sterke drank.

31Verlang niet naar de wijn, die rood fonkelt en heerlijk geurt in de beker, die drinkt wel heel gemakkelijk,

32maar bijt uiteindelijk als een slang en spuwt gif als een adder.

33Dan ga je kijken naar dingen die niet van jou zijn, en je mond zal vuile taal spuien.

34Je voelt je dan alsof je op een schip bent en alles draait om je heen.

35Je zult zeggen: ‘Ze hebben me geslagen en op me losgebeukt zonder dat ik iets merkte. Wanneer word ik weer wakker? Ik ben hard toe aan een slokje wijn.’

Nouă Traducere În Limba Română

Proverbe 23:1-35

1Când stai jos să mănânci cu un stăpânitor,

ia seama bine la ce1 Sau: cine. este înaintea ta!

2Pune‑ți un cuțit la gâtlej

dacă ești un om nesătul!2 Lit.: dacă ești un stăpân al apetitului!

3Nu pofti delicatesele lui

pentru că sunt o hrană înșelătoare!

4Nu te trudi să te îmbogățești;

ferește‑te să ai o astfel de îndemânare!

5Îți zboară ochii după bogăție? Ea nu va mai fi!

Căci sigur îi vor crește aripi

și va zbura spre ceruri ca un vultur!

6Nu mânca pâinea celui cu ochiul rău6 Cu referire la omul zgârcit și egoist.

și nu pofti delicatesele lui,

7căci el este ca unul care își face socotelile în suflet!7 Sau: căci el este ca un fir de păr în gâtlej.

„Mănâncă și bea“, îți spune el,

dar inima lui nu este cu tine.

8Vei vărsa bucățica pe care ai mâncat‑o

și vei irosi cuvintele tale plăcute.

9Nu vorbi la urechea unui nesăbuit,

căci el va disprețui înțelepciunea cuvintelor tale!

10Nu muta hotarul cel vechi

și nu intra pe ogorul orfanilor,

11căci Răscumpărătorul lor este puternic!

El le va apăra cauza împotriva ta.

12Pleacă‑ți inima spre îndrumare,

iar urechile la cuvintele cunoștinței!

13Nu scuti copilul de disciplinare,

căci dacă îl pedepsești cu nuiaua, nu va muri!

14Dacă îl pedepsești cu nuiaua,

îi vei elibera sufletul din Locuința Morților.

15Fiule, dacă inima ta este înțeleaptă,

atunci inima mea se va bucura.

16Rărunchii mei se vor înveseli

când buzele tale vor spune ce este drept.

17Să nu‑i invidieze inima ta pe cei păcătoși,

ci să umble în frică de Domnul toată ziua!

18Cu siguranță există o răsplată viitoare,

și speranța ta nu va fi tăiată!

19Ascultă, fiule, și fii înțelept;

îndreaptă‑ți inima pe cale!

20Nu fi printre cei care se îmbuibă cu vin,

nici printre cei nesătui după carne,

21căci bețivul și cel nesătul vor sărăci,

iar somnolența îi va îmbrăca în zdrențe!

22Ascultă de tatăl tău, care ți‑a dat viață

și nu‑ți disprețui mama, când a îmbătrânit!

23Cumpără adevărul și nu‑l vinde,

dobândește înțelepciunea, îndrumarea și priceperea!

24Tatăl celui drept va avea mari bucurii;

cine are un fiu înțelept se bucură de el.

25Să se bucure tatăl tău și mama ta,

să se înveselească cea care te‑a născut!

26Fiule, dă‑mi inima ta

și să găsească plăcere26 Textul ebraic face posibilă și varianta: Să vegheze ochii tăi asupra căilor Mele. ochii tăi în căile mele!

27Căci prostituata este o groapă adâncă,

și necunoscuta este o fântână îngustă.

28Ea pândește ca un hoț

și îi înmulțește pe cei necredincioși între oameni.

29Ale cui sunt vaiurile? Ale cui sunt oftările?

Ale cui sunt certurile? Ale cui sunt plângerile?

Ale cui sunt rănile fără motiv?

Ai cui sunt ochii roșii?

30Ale celor ce întârzie la vin

și care se duc să caute vasul cu vin amestecat.

31Nu te uita la vin când este roșu,

când spumegă în pahar

și când alunecă ușor!

32Căci la urmă mușcă la fel ca un șarpe

și otrăvește ca o viperă.

33Ochii tăi vor vedea lucruri străine33 Sau: Ochii tăi se vor uita după femei străine.,

și inima ta va vorbi lucruri pervertite.

34Vei fi ca un om culcat în mijlocul mării

sau ca unul culcat pe vârful unui catarg.

35„M‑au lovit, dar nu m‑au rănit!

M‑au bătut, dar nu simt nimic!

Când mă voi trezi,

pot găsi altceva de băut?“