1Een goede reputatie is belangrijker dan grote rijkdom, goed bekend staan is belangrijker dan zilver en goud.
2Rijke en arme mensen leven met elkaar en hebben elkaar nodig, de Here heeft hen allemaal gemaakt.
3Een bedachtzaam en verstandig mens ziet het dreigende gevaar en verbergt zich, maar onverstandigen blijven gewoon doorgaan en worden dus gestraft.
4De beloning voor nederigheid en eerbiedig ontzag voor de Here bestaat uit rijkdom, aanzien en uitzicht op het leven.
5Wie de verkeerde weg gaat, vindt struikelblokken op zijn weg. Wie bij God blijft, ontloopt dat alles.
6Leer een kind al vroeg wat hij moet weten, dan zal hij later daarnaar leven.
7De rijke heerst over de arme en wie leent staat in het krijt bij de uitlener.
8Wie onrecht zaait, zal problemen maaien, zo zal zijn woede tot een einde komen.
9Wie vriendelijk is, zal worden gezegend, hij deelde immers zijn brood met de hongerige.
10Verdrijf de spotter, dan komt er een einde aan de ruzie, het beschamende meningsverschil zal ophouden.
11De koning is een vriend van de man met een oprecht hart, die oprechte gedachten tot uitdrukking brengt.
12De ogen van de Here waken over de ware wijsheid, maar Hij keert Zich krachtig tegen de mensen die Hem ontrouw zijn.
13De luiaard verzint allerlei uitvluchten. ‘Ik kan niet gaan werken,’ zegt hij, ‘er loopt een leeuw buiten. Dat is mij te gevaarlijk.’
14Vleiende woorden van een onbekende vrouw zijn als een diepe gracht, wie zich de woede van de Here op de hals haalt, valt daarin.
15Onbezonnenheid is kenmerkend voor de jeugd, alleen straf kan iemand daarvan bevrijden.
16Wie zichzelf verrijkt door de arme uit te buiten en gelijk een rijke geschenken geeft, zal zelf met de armoede kennismaken.
17Luister goed naar deze wijze uitspraken en stel uw hart open voor mijn kennis en inzicht.
18Want het is goed als u die in uw hart sluit, dan zullen ze ook uw woorden beïnvloeden.
19Ik geef deze wijsheden aan u door, zodat u leert de Here in alles te vertrouwen.
20Heb ik u geen hoogstaande dingen geschreven, vol wijze raad en diep inzicht?
21Zo kunt u kennismaken met de zekerheid die de waarheid biedt, dan kunt u hen die u om raad vragen, naar waarheid antwoorden.
22Beroof de arme niet omdat hij arm is, verpletter de noodlijdende niet voor de rechtbank.
23Want de Here zal als hun beschermer optreden en hun berovers doden.
24Mijd het gezelschap van een driftkop en ga niet om met een heethoofd,
25anders loopt u het risico net zo te worden, wat u naar de ondergang voert.
26Schaar u niet onder degenen die met een handklap te kennen geven zich garant te stellen voor schulden.
27Want waarom het risico lopen dat de schuldeiser uw bed afneemt, omdat u niet kunt betalen?
28Houd u aan de morele grenzen die al van oudsher gelden.
29Kent u iemand die een goed vakman is? Hij zal succes hebben en voor koningen werken.
22
1富よりも名誉を大事にしなさい。
金や銀で名声は買えません。
2金持ちも貧しい人も、神の前では同じです。
すべての人を主が造ったからです。
3注意深い人は先まで見通しを立て、
失敗しないように準備します。
考えの足りない者はむやみやたらに進み、
あとで苦しみます。
4謙遜で主を敬う人は、富も名誉も長寿も与えられます。
5神の教えに背く者の道には、
危険な罠が待ち受けています。
自分を大切にする人は、決してそこに近寄りません。
6子どもの時に正しい生き方を教えておけば、
年をとってからも変わりません。
7貧しい人が金持ちに押さえつけられるように、
金を借りる者は貸してくれた人の奴隷になります。
8悪い支配者は必ず災いに会い、権力を失います。
9親切な人は貧しい人に食べ物を分けて喜ばれます。
10人をさげすむ者を追い出せば、
みんなうちとけて、争いも口げんかもなくなります。
11きよい心を愛し、良いことを語る人は、
王のほうから友になってくれます。
12主は正しい人を守り、悪者の計画を葬り去ります。
13怠け者は「仕事になんかとても行けない。
外に出たらライオンに食い殺されるかもしれない」と
言いわけをします。
14売春婦は危険な罠、主にのろわれた者は、
その罠に簡単に引っかかります。
15若者は反抗心でいっぱいですが、
正しく罰すれば素直になります。
16貧しい人からせしめたり、
金持ちにわいろを贈ったりして財産を作っても、
結局は貧しくなります。
知恵のことば（１）
17-19主を信じて任せなさい。
知恵のことばを聞いて忘れずに守りなさい。
そうすれば、自分の益になるばかりでなく、
人にも教えることができるようになります。
20-21私は間違ったことを言ったことはないから、
私の言うことを信じて、そのとおり人にも教えなさい。
22-23貧しい人や病人のものを横取りしてはいけません。
神が見ています。
そんなことをする者は必ず罰せられます。
24-25すぐに腹を立てる愚か者には
近づかないようにしなさい。
安易に近寄ると罠に陥ります。
26-27手もとに余分な金もないのに、
人の保証人になってはいけません。
他人の借金のかたに、
寝具まで
取り上げられてしまいます。
28昔からある境界線を勝手に変えるのは、
どろぼうと同じことです。
29まじめに良い仕事をする人は、必ず成功します。
