1Het hart van de koning ligt in de hand van de Here, als een waterloop kan het naar alle kanten worden gebogen, zodat de koning precies doet wat de Here wil.
2Mensen leven zoals zij denken dat het goed is, maar de Here kijkt dieper, Hij ziet wat in het hart omgaat.
3Rechtvaardigheid en wetshandhaving zijn in de ogen van de Here beter dan offers.
4Hooghartige blikken, trotse harten en alles wat een goddeloze nog meer doet, is zonde.
5Een vlijtig mens krijgt alles wat hij nodig heeft, ja, zelfs nog meer dan dat, maar armoede wacht hem die heel snel heel veel wil hebben.
6Wie met leugen en bedrog zijn fortuin wil maken, hoeft niet op succes te rekenen en stelt zijn leven in de waagschaal.
7De goddelozen worden met gelijke munt terugbetaald, omdat zij weigeren ieder het zijne te geven.
8Een slecht mens leidt een zondig leven en een goed mens leeft tot eer van God.
9Het is beter op een hoek van het platte dak te wonen, dan in één huis met een ruziezoekende vrouw.
10De goddeloze is helemaal gericht op zondigen, zelfs zijn naaste of vriend ontziet hij daarbij niet.
11Als een spotter gestraft wordt, komt hij weer op het goede pad en wordt verstandig. Als een verstandig mens onderwezen wordt, dan neemt hij dat ter harte.
12De rechtvaardige doet er goed aan op te letten hoe het de goddeloze vergaat, want God zal de goddelozen in het verderf storten.
13Wie zijn oren dichtstopt voor het hulpgeroep van de armen, wordt zelf ook niet verhoord, wanneer hij om hulp roept.
14Een geschenk dat onopvallend wordt gegeven, helpt de woede bekoelen.
15Een oprecht mens vindt voldoening in rechtvaardigheid, maar voor boosdoeners is dat een verschrikking.
16Een mens die de goede weg verlaat, kan tot de doden worden gerekend.
17Wie uitsluitend pleziertjes najaagt, staat armoede te wachten. Wie houdt van drank en overdaad, wordt nooit rijk.
18De goddeloze moet boeten in plaats van de rechtvaardige, de trouweloze boet voor de oprechte.
19Het is beter in de woestijn te wonen dan bij een ruziënde en kijvende vrouw.
20De wijze beschikt over voldoende geld en heerlijk ruikende olie, een dwaas mens zou dat er in korte tijd doordraaien.
21Wie zijn best doet ieder het zijne te geven en gul te zijn, krijgt alles wat hij nodig heeft, het leven en aanzien.
22Een wijze weet een sterke stad te bedwingen en overwint de sterke mannen waarop de stad vertrouwde.
23Wie zijn mond en tong in bedwang houdt, vrijwaart zich van problemen.
24Een hoogmoedige opschepper, in feite een spotter, laat zich leiden door hooghartigheid en drift.
25De manier van leven van de luiaard leidt hem naar de ondergang, hij weigert met zijn handen te werken.
26De begerige hunkert de hele dag naar meer en mooier, maar de rechtvaardige geeft ieder het zijne en houdt niets achter.
27Het offer van een goddeloze is op zichzelf al een gruwel, laat staan als hij een offer brengt met in zijn achterhoofd een schandelijk plan.
28Een valse getuige loopt de dood in de armen, maar een man die eerlijk vertelt wat hij weet, is overwinnaar.
29Een goddeloze doet zijn eigen zin, maar een oprecht mens leeft bewust met God.
30Geen menselijke wijsheid, verstand of overleg is te vergelijken met de Here.
31Je kunt wel paarden optuigen voor de strijd, maar de Here beslist wie overwint.
1Lòng vua như nước trong tay Chúa Hằng Hữu;
Ngài nghiêng tay bên nào, nước chảy về bên ấy.
2Xét việc làm, tự cho ta phải,
nhưng Chúa Hằng Hữu xét lòng dạ ta.
3Chúa Hằng Hữu muốn ta chính trực, công bằng,
hơn là đem tế lễ hằng dâng.
4Lòng tự đại, mắt kiêu cường,
cũng là tội lỗi như phường bất lương.
5Trù liệu và chăm chỉ thì no nê thịnh vượng;
bất cẩn vội vàng, thì nghèo đói đương nhiên.
6Gia tài xây dựng bằng lưỡi dối trá,
như hơi nước mau tan, như cạm bẫy tử thần.
7Bọn bất lương chối việc công bằng,
lòng gian tà cuốn đùa chúng đi.
8Đường lối người phạm tội là quanh co;
việc làm người chân thật là ngay thẳng.
9Thà ở nơi góc mái nhà,
còn hơn ở chung nhà với đàn bà hay sinh sự.
10Người dữ chuyên làm ác,
dù láng giềng, nó chẳng thương xót.
11Khi người nhạo báng bị hình phạt, người dại trở thành khôn ngoan;
lúc người khôn được giáo huấn, tri thức người càng tăng.
12Đấng Công Chính quan sát nhà người ác,
Ngài ném người ác vào tai họa.
13Bịt tai khi người nghèo khổ kêu ca,
lúc ta gào khóc gào, nào ai đoái hoài.
14Quà biếu âm thầm làm nguôi cơn giận;
hối lộ kín giấu khiến thịnh nộ tan.
15Công lý đem vui mừng cho người lành,
nhưng gây khiếp sợ cho người ác.
16Người từ bỏ lương tri,
sẽ rơi vào cõi chết.
17Vui chơi khiến con nghèo nàn;
rượu chè xa xỉ không đưa đến giàu có.
18Người ác lãnh tai nạn thay cho người lành,
người bất nghĩa lãnh tai nạn thay cho người ngay thẳng.
19Thà ở nơi hoang mạc,
còn hơn ở chung nhà đàn bà rầy rà, nóng nảy.
20Trong tay người khôn, tài sản còn lại,
người dại hễ có là ăn tiêu hết ngay.
21Hãy công bằng và nhân từ,
con sẽ được trường sinh, công lý, và danh dự.
22Người khôn tấn công thành trì người mạnh,
triệt hạ pháo đài phòng thủ đối phương.
23Ai kiểm soát miệng, cầm giữ lưỡi,
là người giữ mình thoát khỏi rối reng.
24Người nhạo báng luôn kiêu căng, xấc xược;
thái độ lúc nào cũng hợm hĩnh khinh khi.
25Dục vọng của người lười biếng sẽ giết chết nó,
vì đôi tay của nó không chịu làm việc.
26Người gian tham suốt ngày thèm thuồng
nhưng người công chính chia sẻ rời rộng.
27Của lễ người ác đã là điều đáng ghét;
tà tâm nó còn ghê tởm đến đâu!
28Lời chứng dối tự nó triệt tiêu,
ai nghe theo sẽ bị hủy diệt đời đời!
29Người ác làm cho mặt mày chai đá,
người công chính làm cho đường lối mình vững chãi luôn.
30Chẳng ai chống lại được Chúa Hằng Hữu,
dù khôn ngoan hay thông sáng, dù thương nghị mưu kế.
31Người ta chuẩn bị ngựa cho ngày chinh chiến,
nhưng chiến thắng thuộc về Chúa Hằng Hữu.
