1Een arme die zuiver leeft, is beter dan een dwaas die vuile taal uitslaat.
2Als iemand graag iets wil ondernemen, maar het inzicht ervoor mist, leidt het tot niets. Wie niet uitkijkt waar hij loopt, zondigt maar al te snel.
3De dwaasheid van een mens zal hem opbreken, waarna hij de Here de schuld daarvan geeft.
4Rijkdom bezorgt een mens veel vrienden, maar een arme raakt vaak zelfs zijn laatste vriend kwijt.
5Een valse getuige blijft niet ongestraft, een leugenaar zal zijn straf niet ontlopen.
6Velen richten hun smeekbeden aan het adres van een mild en vriendelijk mens, want iedereen is een vriend van hem die geschenken geeft.
7Als de broeders van een arme hem al snel de rug toekeren, hoe gemakkelijk zullen zijn vrienden hem dan in de steek laten!
Hij loopt hen achterna en probeert met hen te praten, maar krijgt bij hen geen gehoor.
8Wie verstandig wil worden, heeft het goede met zichzelf voor, hij gebruikt zijn verstand om het goede te vinden.
9Een valse getuige ontloopt zijn straf niet en een leugenaar wordt in het verderf gestort.
10Weelde en overvloed horen niet bij een dwaas, dat is net zoiets als een dienaar die over koningen heerst.
11Een verstandig mens wordt niet snel kwaad, het siert hem dat hij over onrecht heen kan stappen.
12De woede van een koning lijkt op het brullen van een jonge leeuw, maar is die koning iemand goedgezind, dan is hij mild als zachte dauw.
13Een dwaze zoon is een ramp voor zijn vader en het gekijf van een vrouw is een aanhoudende kwelling.
14Huis en goederen zijn een erfenis van de ouders, maar een verstandige vrouw is een gave van de Here.
15Luiheid maakt een mens steeds slaperiger en wie niets uitvoert, zal honger lijden.
16Wie naar Gods geboden leeft, beschermt zichzelf. Wie zijn leefregels de rug toekeert, zal sterven.
17Wie de arme mensen helpt, is een vreugde voor de Here, Hij zal hem daarvoor belonen.
18Straf uw zoon, zolang dat nog helpt, maar laat het uit uw hoofd hem te doden.
19Iemand die onbeheerst is, zal zelf zijn straf moeten dragen. Probeert u hem te helpen, dan wordt het alleen maar erger.
20Luister naar raad en berisping, zodat u uiteindelijk toch verstandig wordt.
21In het hart van een mens leven vele verborgen gedachten, maar wat de Here besluit gebeurt.
22Ieder mens wil wel graag goeddoen, het is beter arm te zijn dan een leugenaar.
23Eerbiedig ontzag voor de Here geeft leven, want wie daarvan vol is, kan voldaan en rustig leven, hij hoeft nergens bang voor te zijn.
24Een luiaard houdt zijn handen liever in zijn zakken, hij is nog te lui om ermee te eten.
25Bestraf een spotter, want dat is een les voor anderen. Als je een verstandige berispt, dan krijgt hij inzicht.
26Wie zijn eigen vader ruïneert en zijn moeder verjaagt, maakt zichzelf en zijn ouders te schande.
27Mijn zoon, als je toch niet van plan bent om verstandige raad op te volgen, luister dan maar helemaal niet.
28Een boosdoener laat zich niets gelegen liggen aan de wet, de goddeloze slobbert gretig van de ongerechtigheid.
29De spotters staat straf te wachten en het zal slagen regenen op de ruggen van dwaze mensen.
1Better the poor whose way of life is blameless
than a fool whose lips are perverse.
2Desire without knowledge is not good –
how much more will hasty feet miss the way!
3A person’s own folly leads to their ruin,
yet their heart rages against the Lord.
4Wealth attracts many friends,
but even the closest friend of the poor person deserts them.
5A false witness will not go unpunished,
and whoever pours out lies will not go free.
6Many curry favour with a ruler,
and everyone is the friend of one who gives gifts.
7The poor are shunned by all their relatives –
how much more do their friends avoid them!
Though the poor pursue them with pleading,
they are nowhere to be found.19:7 The meaning of the Hebrew for this sentence is uncertain.
8The one who gets wisdom loves life;
the one who cherishes understanding will soon prosper.
9A false witness will not go unpunished,
and whoever pours out lies will perish.
10It is not fitting for a fool to live in luxury –
how much worse for a slave to rule over princes!
11A person’s wisdom yields patience;
it is to one’s glory to overlook an offence.
12A king’s rage is like the roar of a lion,
but his favour is like dew on the grass.
13A foolish child is a father’s ruin,
and a quarrelsome wife is like
the constant dripping of a leaky roof.
14Houses and wealth are inherited from parents,
but a prudent wife is from the Lord.
15Laziness brings on deep sleep,
and the shiftless go hungry.
16Whoever keeps commandments keeps their life,
but whoever shows contempt for their ways will die.
17Whoever is kind to the poor lends to the Lord,
and he will reward them for what they have done.
18Discipline your children, for in that there is hope;
do not be a willing party to their death.
19A hot-tempered person must pay the penalty;
rescue them, and you will have to do it again.
20Listen to advice and accept discipline,
and at the end you will be counted among the wise.
21Many are the plans in a person’s heart,
but it is the Lord’s purpose that prevails.
22What a person desires is unfailing love19:22 Or Greed is a person’s shame;
better to be poor than a liar.
23The fear of the Lord leads to life;
then one rests content, untouched by trouble.
24A sluggard buries his hand in the dish;
he will not even bring it back to his mouth!
25Flog a mocker, and the simple will learn prudence;
rebuke the discerning, and they will gain knowledge.
26Whoever robs their father and drives out their mother
is a child who brings shame and disgrace.
27Stop listening to instruction, my son,
and you will stray from the words of knowledge.
28A corrupt witness mocks at justice,
and the mouth of the wicked gulps down evil.
29Penalties are prepared for mockers,
and beatings for the backs of fools.
