Ieder deelt in hetzelfde lot
1Ook dit onderzocht ik grondig: het feit dat gelovige en wijze mensen afhankelijk zijn van Gods wil, niemand weet of hij liefde of haat zal ontmoeten. Men weet niets van tevoren. 2Iedereen krijgt te maken met dezelfde ervaringen, of hij nu goed of slecht, godsdienstig of niet godsdienstig, werelds of gelovig is. 3Ieder deelt in hetzelfde lot en dat lijkt onrechtvaardig. Daarom doen de mensen slechte en dwaze dingen en kiezen zij hun eigen onverstandige weg, want het ontbreekt hun aan hoop, het enige dat de toekomst hun brengt, is de dood. 4Er bestaat alleen hoop voor de levenden. U kunt beter een levende hond dan een dode leeuw zijn! 5Want de levenden weten tenminste dat zij op zekere dag zullen sterven. Maar de doden weten van niets, zij hebben geen loon meer te verwachten. Er wordt niet meer aan hen gedacht. 6Wat zij tijdens hun leven deden—liefhebben, haten, benijden—is allang vergeten en zij hebben niets meer van doen met wat hier op aarde gebeurt.
7Ga daarom maar gewoon door met eten en drinken en wees er blij mee, want zo heeft God het altijd al gewild. 8Draag feestkleren en zorg dat u er goed verzorgd uitziet. 9Geniet van een gelukkig leven met de vrouw van wie u houdt gedurende de dagen van uw voorbijglijdende leven, want dat komt u toe in dit leven, bij alle moeite die u zich op aarde getroost. 10Benut alle mogelijkheden die je krijgt om iets te doen, want in de dood waar u naar toe gaat, bestaat geen werk, geen voorbereiding, geen weten en geen begrijpen.
11Opnieuw keek ik over de aarde en ik zag dat de snelste man niet altijd de wedstrijd wint, dat de sterkste niet altijd als overwinnaar uit de strijd komt, dat wijze mensen vaak arm zijn en mensen met grote vaardigheden niet als vanzelfsprekend beroemd zijn. Alles komt neer op geluk, op het juiste moment op de juiste plaats zijn. 12Een mens weet nooit wanneer hem iets zal overkomen. Hij is als een vis die in het net wordt gevangen en als een vogel die in een strik komt vast te zitten.
13Bij het observeren van het menselijke maakte ook het volgende een diepe indruk op mij: 14een klein stadje met slechts enkele inwoners werd belegerd door een koning met zijn leger. 15In dat stadje woonde een wijze, arme man, die wist wat er moest gebeuren om de stad te redden, maar niemand dacht eraan hem om raad te vragen. 16Toen besefte ik dat men de arme wijze veracht en niet naar hem luistert, ook al is wijsheid beter dan kracht. 17Maar toch zijn de rustige woorden van een wijze man beter dan de kreten van een koning van dwazen. 18Wijsheid is beter dan oorlogstuig, maar één dwaas bederft veel goeds.
1Gipamalandongan ko gayod kadtong tanang mga butang, ug nasuta ko nga ilalom sa pagbuot sa Dios ang mga matarong ug maalamon nga tawo, apil ang ilang mga binuhatan. Apan wala masayod ang tawo kon gugma ba o kasilag ang nagahulat kaniya. 2Usa lang ang dangatan sa tanang klase sa tawo—ang matarong ug ang daotan, ang maayo ug ang dili maayo,9:2 ug ang dili maayo: Wala kini sa Hebreo, apan makita sa ubang karaang mga teksto. ang mga tawong giisip nga hinlo ug ang giisip nga hugaw,9:2 giisip nga hinlo ug ang giisip nga hugaw: Ang takos ug ang dili takos nga motambong sa mga seremonya sa relihiyon sa mga Israelinhon. ug ang nagahalad ug ang wala nagahalad. Managsama ra ang tawong maayo ug ang makasasala, ang tawong gapanumpa ug ang nagalikay sa pagpanumpa. 3Mao kini ang nakadaot sa tanang nagakahitabo sa kalibotan: usa lang ang dangatan sa tanan. Ug dugang pa niana, puno usab sa kadaotan ug kabuang ang hunahuna sa tawo samtang buhi pa siya, ug human niana, mamatay siya. 4Maingon nga mas maayo pa ang buhi nga iro kaysa patay nga liyon, ang buhi nga tawo mas maayo pa kaysa patay nga tawo. Kay ang buhi may paglaom pa. 5Sa tinuod, nasayod ang buhi nga tawo nga mamatay siya, apan ang patay walay nahibaloan. Wala na siyay ganti nga madawat, ug malimtan na siya. 6Nawala na ang iyang gugma, kasilag ug kasina, ug wala na siyay labot sa tanang nagakahitabo dinhi sa kalibotan hangtod sa hangtod.
7Sige paglipay, kaon ug inom ug bino, kay gitugotan nang daan sa Dios nga himuon mo kini. 8Pagsadya ug paglipay sa kanunay.9:8 paglipay sa kanunay: sa literal, pagsul-ob ug bisti nga puti ug panghiso ug lana sa imong ulo. 9Pagkinabuhi nga malipayon uban sa hinigugma mong asawa samtang gipahimuslan mo ang lumalabay nga kinabuhi nga gihatag sa Dios kanimo dinhi sa kalibotan. Mao kana ang imong ganti sa imong paghago dinhi sa kalibotan. 10Pagkugi sa tanan mong buluhaton, kay didto sa dapit sa mga patay nga imong padulngan wala nay trabaho, panghunahuna, kaalam o kahibalo.
11May nakita pa gayod ako dinhi sa kalibotan: Dili tanang kusog modagan makadaog sa lumba, ug dili tanang maisog makadaog sa gira. Dili tanang maalamon makakita ug pangabuhian, dili tanang utokan maadunahan, ug dili tanang may abilidad paboran. Kay moabot sa matag tawo ang panahon nga wala niya damha. 12Ug dugang pa niana, wala usab siya masayod kon kanus-a moabot ang iyang panahon. Sama sa langgam nga nalit-agan o sa isda nga napukotan; mabiktima usab ang tawo sa daotang mga hitabo nga kalit lang moabot kanila.
Mas Maayo ang may Kaalam
13Nakita ko usab dinhi sa kalibotan ang usa ka panig-ingnan sa kaalam nga giangayan ko gayod: 14May usa ka gamay nga lungsod diin gamay lang ang mga lumulupyo. Gilibotan kini sa usa ka gamhanang hari kauban ang iyang mga sundalo. Nangandam sila sa pagguba sa mga paril niini, ug unya misulong sila. 15Didto sa maong lungsod, may usa ka tawo nga kabos apan maalamon, nga makahimo unta sa pagluwas sa lungsod pinaagi sa iyang kaalam. Apan wala gayoy nakahinumdom kaniya.9:15 nga makahimo… kaniya: o, ug giluwas niya ang maong siyudad pinaagi sa iyang kaalam. Apan pagkahuman niadto, wala na siya hinumdomi sa mga tawo. 16Busa nakaingon ako nga mas maayo ang kaalam kaysa kusog, apan ang kaalam sa tawong kabos ginatamay ug walay mohatag ug pagtagad sa iyang mga tambag. 17Mas maayo pa nga mamati sa hinay nga sulti sa maalamon nga tawo kaysa mamati sa singgit sa pangulo sa mga buang-buang. 18Mas maayo ang kaalam kaysa mga armas sa gira. Apan ang usa ka makasasala makadaot sa daghang kaayohan.
