Wees bedachtzaam
1Dode vliegen zullen zelfs een pot zalf doen stinken. Ja, een kleine dwaasheid kan veel wijsheid en aanzien tenietdoen! 2Het hart van een wijs man laat hem het goede doen, maar het hart van een dwaas leidt hem naar het kwaad. 3Waar de dwaas ook heen gaat, steeds ontbreekt het hem aan verstand, zodat iedereen merkt dat hij een dwaas is.
4Als u van uw meerdere de wind van voren krijgt, neem dan geen ontslag. Een rustig optreden kan fouten voorkomen. 5Er is nog een slecht ding dat ik zag toen ik de wereld in het voorbijgaan bekeek, een droevige zaak, die koningen en heersers betreft: 6ik heb gezien hoe onnadenkende mensen groot gezag kregen en verstandige mensen hun verdiende ereplaats werd onthouden. 7Ik heb zelfs dienaren zien rijden, terwijl vorsten te voet gingen als dienaren. 8Wie een put graaft, kan erin vallen. Wie een oude muur sloopt, kan gebeten worden door een slang. 9Terwijl u aan het werk bent in een mijn, kunnen vallende stenen u verpletteren. Elke slag van uw bijl kan gevaarlijk zijn. 10Een botte bijl vraagt veel van uw krachten, wees wijs en slijp het blad. 11Als een slang bijt vóór de bezwering, dan baat de bezweerder niet.
12Het is prettig om naar wijze woorden te luisteren, maar als een dwaas het woord neemt, voert hem dat naar de ondergang. 13Omdat hij al vanuit een dwaas uitgangspunt begint, is zijn conclusie pure onzin! 14Een dwaas vertelt iedereen precies wat er gebeuren gaat, maar bestaat er werkelijk iemand die kan vertellen wat de toekomst brengt? 15Een dwaas raakt ondersteboven van een klein beetje werk, omdat hij niet eens weet hoe hij het moet aanpakken.
16Wee het land waarvan de koning een kind is en waarvan de leiders al in de ochtenduren dronken zijn! 17Gelukkig is het land waarvan de leiders edel zijn en alleen eten en drinken om op krachten te komen en niet om zich te bedrinken. 18Door luiheid raakt het dak lek, waarna de dakbalken al snel beginnen te rotten. 19Sommigen eten alleen voor hun plezier en drinken wijn om vrolijk te worden, dat kun je doen als je geld hebt. 20Vervloek nooit de koning, zelfs niet in gedachten en doe dat ook niet bij een rijke man, want een klein vogeltje zal hun gaan vertellen wat u hebt gezegd.
1Les mouches mortes gâtent et font fermenter l’huile parfumée. Un brin de folie a plus d’effet que la sagesse et l’honneur. 2Le cœur du sage le dirige du bon côté, tandis que celui de l’insensé le pousse du mauvais côté. 3Même quand ce dernier s’avance en chemin, le bon sens lui fait défaut et il dit à tout le monde : « Il est insensé celui-là ! »10.3 Autres traductions : il dit de tous les autres qu’ils sont des insensés, ou : il manifeste à tout le monde qu’il est un insensé..
4Si la mauvaise humeur du chef se tourne contre toi, ne quitte pas ton poste, car le calme évite de graves fautes.
Les gens qui ne sont pas à leur place
5Il est un autre mal que j’ai constaté sous le soleil et qui est comme une méprise ayant échappé au souverain : 6la sottise est promue au rang le plus élevé, alors que des gens riches sont dans l’abaissement. 7J’ai vu des esclaves aller à cheval10.7 Dans l’Ancien Testament, les chevaux sont l’apanage des personnages de haut rang (Est 6.8-9 ; Jr 17.25 ; Ez 23.12). et des princes marcher à pied comme des esclaves.
Le risque zéro n’existe pas
8Qui creuse un trou risque d’y tomber, et qui abat un mur peut être mordu par un serpent. 9Qui arrache des pierres risque de se blesser, et qui fend du bois se met en danger.
10Si le fer de la hache est émoussé et qu’on n’en aiguise pas le tranchant, il faudra redoubler de force, mais la sagesse a l’avantage d’assurer la réussite.
11Si le serpent mord parce qu’il n’a pas été charmé, le charmeur n’a aucun avantage.
La folie de l’insensé
12Les paroles du sage sont empreintes de bonté, mais la bouche de l’insensé cause sa perte. 13Il commence par dire des sottises et finit en proférant les pires insanités. 14L’insensé multiplie les paroles, mais l’homme ignore l’avenir et personne ne peut lui révéler ce qui arrivera après lui.
15Le labeur de l’insensé l’exténue : il ne sait même pas comment aller à la ville.
Sur les gouvernements
16Malheur au pays dont le roi est un gamin et dont les ministres festoient dès le matin ! 17Heureux le pays dont le roi est issu d’une famille dirigeante et dont les ministres mangent en temps voulu pour prendre des forces et non pour s’adonner à la boisson.
18Quand les mains sont paresseuses, la charpente s’effondre, et quand on a les bras ballants, la maison finit par avoir des gouttières.
19On prépare un repas pour se réjouir, le vin égaie la vie et l’argent répond à toutes sortes de besoins.
20Ne maudis pas le roi, même en pensée, et ne maudis pas un riche, même dans ta chambre à coucher, car un oiseau emporterait tes paroles, la gent ailée colporterait tes propos.
