Een overvloed aan onbekende goden
1Opnieuw sprak de Here tegen Jeremia: 2‘Ga naar de ingang van de tempel en zeg tegen het volk: mensen van Juda, luister naar wat God te zeggen heeft. Luister, allen die hier de Here aanbidden. 3De Here van de hemelse legers, de God van Israël, zegt: zelfs nu ben Ik nog bereid u in uw land te laten blijven, als u uw slechte wegen verlaat en breekt met uw slechte praktijken. 4Laat u niet misleiden door bedriegers die zeggen dat God Jeruzalem niet zal laten verwoesten, omdat hier de tempel van de Here staat. 5Alleen onder deze voorwaarden mag u blijven: u moet een halt toeroepen aan uw slechte gedachten en daden, u moet elkaar rechtvaardig behandelen 6en u moet wezen, weduwen en vreemdelingen niet langer uitbuiten. Houd op met moorden. En houd op met het aanbidden van afgoden, zoals u nu tot uw eigen schade doet. 7Alleen dan zal Ik u laten wonen in dit land dat Ik als een eeuwig bezit aan uw voorouders heb gegeven.
8Bedrieg uzelf toch niet met leugenachtige overwegingen. 9Denkt u werkelijk dat u kunt stelen, moorden, overspel kunt plegen, liegen en Baäl vereren en al die andere goden die u eerst niet kende, 10en dan ook nog voor Mij in mijn tempel kunt komen staan en jubelen: “Wij zijn verlost!”, om dan gelijk weer door te gaan met al deze gruwelijke daden? 11Is mijn tempel een rovershol in uw ogen? Want Ik zie al het kwaad dat in die tempel gebeurt. 12Ga naar Silo, de stad waar Ik eerst mijn naam gevestigd had en kijk maar eens wat Ik haar heb aangedaan vanwege de goddeloosheid van mijn volk Israël. 13-14 En nu,’ zegt de Here, ‘zal Ik hier hetzelfde doen wegens al uw zonden. Keer op keer heb Ik er met u over gesproken, maar u weigerde te luisteren en te antwoorden. Ja, Ik zal deze tempel verwoesten, zoals Ik met Silo heb gedaan, deze tempel die naar Mij is genoemd en waarin u een groot vertrouwen hebt, deze plaats die Ik u en uw vaders heb gegeven. 15Ik zal u in ballingschap sturen en u verstoten uit mijn nabijheid, net zoals Ik met uw bloedverwanten heb gedaan, het volk Israël.
16Bid daarom niet langer voor deze mensen, Jeremia. Huil, bid en smeek niet dat Ik hen zou moeten helpen, want Ik zal niet luisteren. 17Ziet u niet wat zij doen in de steden van Juda en in de straten van Jeruzalem? 18Het is toch geen wonder dat Ik zo boos ben? Ze kwetsen mij, kijk hoe de kinderen hout sprokkelen en de vaders vuur maken en hoe de vrouwen deeg kneden om de koeken te bakken die zij aan de “koningin van de hemel” en aan andere afgoden offeren. 19Doe Ik hen pijn?’ vraagt de Here. ‘Zij doen zichzelf het meeste pijn, tot hun eigen schande’. 20Daarom zegt de Oppermachtige Here: ‘Ik zal mijn toorn, ja, mijn woede over deze plaats uitgieten. Mensen, dieren, bomen en planten zullen worden verteerd door het onuitblusbare vuur.’ 21-22 De Here van de hemelse legers, de God van Israël, zegt: ‘Weg met uw offers en geschenken, eet ze zelf maar op! Het waren geen offers en geschenken, die Ik van uw voorouders wilde, toen Ik hen uit Egypte leidde. Dat heb Ik ze niet voorgeschreven. 23Maar wat Ik hun zei, was dit: gehoorzaam Mij, dan zal Ik uw God zijn en u zult mijn volk zijn, doe wat Ik zeg en het zal u goed gaan! 24Maar zij wilden niet luisteren, zij gingen door met te doen wat zij zelf wilden. Zij volgden hun eigen koppige en slechte gedachten. Zij gingen achteruit in plaats van vooruit. 25Sinds de dag dat uw voorouders Egypte verlieten, heb Ik u mijn knechten, de profeten gestuurd, elke dag weer. 26Maar zij wilden niet naar hen luisteren en gaven niet de geringste aandacht aan de boodschap. Zij zijn koppig en opstandig, hun zonden zijn nog erger dan die van hun voorouders. 27Vertel hun alles wat Ik hun zal aandoen, maar verwacht niet dat zij luisteren. Schreeuw uw waarschuwingen uit, maar denk niet dat zij erop reageren. 28Zeg tegen hen: dit is het volk dat weigert te luisteren naar de Here, zijn God, en weigert zich te veranderen. Het gaat door met een leugenachtig leven te leiden. De waarheid kent het niet meer.
29O mijn volk, scheer uw hoofd kaal uit schande en huil eenzaam op de bergen, want de Here heeft dit volk door zijn toorn verworpen en in de steek gelaten. 30Het volk van Juda heeft voor mijn ogen gezondigd,’ zegt de Here. ‘Het heeft zijn afschuwelijke afgoden in mijn eigen tempel neergezet en hem zo verontreinigd. 31In het dal Ben-Hinnom hebben ze het altaar Tofeth gebouwd en daarop verbranden ze hun kinderen als offers aan hun goden, een daad die zo verschrikkelijk is dat die nooit in mijn gedachten zou opkomen, laat staan dat Ik dat opgedragen zou hebben. 32Er komt een tijd,’ zegt de Here, ‘dat dit dal niet langer Tofeth of Ben-Hinnom wordt genoemd, maar Moorddal. Er zullen zoveel slachtoffers te begraven zijn dat er niet genoeg plaats is voor alle graven en zij zullen de lijken in het dal gooien. 33De lijken van mijn volk zullen voedsel zijn voor de vogels en de wilde dieren en er zal niemand zijn die ze wegjaagt. 34Ik zal een einde maken aan het vrolijke gezang en gelach in de straten van Jeruzalem en in de steden van Juda en aan de blijde stemmen van bruid en bruidegom. Het land zal er dan verlaten en verwoest bij liggen.’
Иеремия пророчествует в храме
1Слово Вечного, которое было к Иеремии:
2– Встань у ворот дома Вечного и провозгласи там следующее: Слушай слово Вечного, весь народ Иудеи, идущий через эти ворота для поклонения Вечному. 3Так говорит Вечный, Повелитель Сил, Бог Исраила: «Оставьте свои злые пути и дела, и Я позволю вам жить на этом месте. 4Не полагайтесь на лживые слова: „Здесь храм Вечного, храм Вечного, храм Вечного!“ 5Если вы действительно оставите свои нечестивые мысли и дела и будете поступать друг с другом справедливо, 6если не будете притеснять чужеземцев, сирот и вдов и проливать невинную кровь на этом месте, если не будете себе же во вред следовать за чужими богами, 7то Я позволю вам жить на этом месте, на земле, которую Я дал вашим предкам навеки.
8Но вот вы полагаетесь на лживые слова, в которых нет прока. 9Вы крадёте и убиваете, нарушаете супружескую верность и лжесвидетельствуете, возжигаете благовония Баалу и следуете за чужими богами, которых прежде не знали, 10а потом приходите, встаёте предо Мной в этом доме, который называется Моим именем, и говорите: „Мы спасены“ – лишь для того, чтобы вновь совершать все эти мерзости? 11Разве вы не превратили дом, который называется Моим именем, в разбойничье логово? Но Я всё это вижу, – возвещает Вечный.
12Пойдите в Моё святилище в Шило, где Я прежде устроил дом для поклонения Мне, и посмотрите, что Я с ним сделал за злодеяния Моего народа Исраила7:12 В Шило во время завоевания Ханаана и правления судей находился священный шатёр с сундуком соглашения. Но когда иудеи отвернулись от Всевышнего, этот город был разрушен филистимлянами примерно в 1050 г. до н. э., а сундук соглашения был захвачен (см. 1 Цар. 4:1-11; ср. Заб. 77:56-64).. 13Пока вы предавались этим порокам, – возвещает Вечный, – Я снова и снова говорил с вами, а вы не слушали; Я звал вас, а вы не отвечали. 14То же, что Я сделал с Шило, Я сделаю и с домом, который называется Моим именем, с храмом, на который вы полагаетесь, с местом, которое Я дал вам и вашим отцам. 15Я отвергну вас от Себя, как отверг ваших братьев, народ Ефраима»7:15 Ефраим – так часто называли Северное царство – Исраил, где наиболее влиятельным был род Ефраима..
Непокорство народа
16– А ты не молись за этот народ, не проси за них в молитвах; не умоляй Меня, Я не стану тебя слушать. 17Разве ты не видишь, что они делают в городах Иудеи и на улицах Иерусалима? 18Дети собирают дрова, отцы разводят огонь, а женщины месят тесто и пекут лепёшки для богини неба7:18 Богиня неба – скорее всего, здесь имеется в виду Астарта, ханаанская богиня любви и плодородия.. Они совершают жертвенные возлияния чужим богам, чтобы разгневать Меня. 19Но Мне ли они делают хуже? – возвещает Вечный. – Нет, самим себе, к своему стыду!
20Поэтому так говорит Владыка Вечный:
– Мой яростный гнев обрушится на эту землю, на людей и скот, на деревья в поле и на плоды земли, он будет пылать, не угасая.
21Так говорит Вечный, Повелитель Сил, Бог Исраила:
– Ваши жертвы не угодны Мне! Так что ешьте мясо жертв сами, даже то, которое нужно полностью сжечь7:21 См. таблицу «Жертвоприношения в Исраиле».. 22Ведь когда Я вывел ваших предков из Египта, Я не просто говорил и давал им повеления о всесожжениях и жертвах, 23но и повелел им: «Слушайтесь Меня, и Я буду вашим Богом, а вы – Моим народом. Исполняйте то, что Я вам велю, и тогда вы будете благополучны». 24Но они не послушали и не вняли Моим словам, и по своему упрямству жили по собственным замыслам, шли назад, а не вперёд. 25С того дня, как ваши предки покинули Египет, и до этого дня, день за днём, снова и снова Я посылал к вам Моих рабов пророков. 26Но вы не слушали и не внимали им. Вы были упрямыми и делали ещё больше зла, чем ваши предки.
27Когда ты будешь говорить им всё это, они не станут тебя слушать, и когда будешь звать их, они не ответят. 28Поэтому скажи им: «Вот народ, который не слушается Вечного, своего Бога, и не принимает наставлений. Истина погибла, она исчезла с их уст. 29Обрей свои волосы и выбрось; подними на голых вершинах плач, потому что Вечный отверг и покинул поколение, которое Его разгневало».
Долина Бойни
30– Народ Иудеи делал зло в Моих глазах, – возвещает Вечный. – Они поставили своих ничтожных идолов в доме, который называется Моим именем, осквернив его. 31В долине Бен-Гинном они приготовили место для жертвоприношений, которое называется Тофет, чтобы сжигать там своих сыновей и дочерей, чего Я не повелевал, о чём даже не думал. 32Но теперь приближаются дни, – возвещает Вечный, – когда люди будут называть эту долину уже не Тофетом или долиной Бен-Гинном, а долиной Бойни, так как в Тофете будут хоронить мёртвых до тех пор, пока там не останется места. 33Трупы этого народа станут пищей птицам в небе и зверям на земле, и некому будет их отпугнуть. 34Я положу конец крикам радости и веселья, не слышны будут в городах Иудеи и на улицах Иерусалима голоса невесты и жениха, потому что страна будет опустошена.
