Het jubeljaar
1‘Aan het einde van elk zevende jaar moeten alle schulden worden kwijtgescholden. 2Iedere schuldeiser zal de schuld die een andere Israëliet bij hem heeft, volledig kwijtschelden, want de Here heeft iedereen van zijn verplichtingen ontslagen. 3Deze kwijtschelding geldt niet voor buitenlanders, maar wat uw broeder u schuldig is, moet u hem kwijtschelden. 4-5 Niemand zal hierdoor arm worden want, als u dit gebod gehoorzaamt, zal de Here u rijk zegenen in het land dat Hij u geeft. De enige voorwaarde die de Here stelt voor zijn zegen, is dat u zorgvuldig leeft naar de geboden van de Here, uw God, die ik u vandaag geef. 6Hij zal u zegenen zoals Hij heeft beloofd. U zult aan vele volken geld uitlenen, maar zelf zult u nooit iets hoeven lenen. U zult heersen over vele volken, maar zij zullen niet over u heersen.
7Als er bij uw aankomst in het land dat de Here u zal geven, enkele armen onder u zijn, moet u uw hart en hand niet voor hen sluiten, 8u moet hun net zoveel lenen als zij nodig hebben. 9Denk erom! Weiger nooit een lening omdat het jaar van kwijtschelding voor de deur staat! Als u weigert te lenen, zal de arme tot de Here roepen en dan zal het u worden toegerekend als een zonde. 10U moet hem lenen wat hij nodig heeft, zonder te klagen! Want de Here zal u helpen bij alles wat u doet, als u zo aan uw broeder leent! 11Er zullen altijd arme mensen onder u zijn, daarom is dit gebod noodzakelijk. U moet uw arme broeder vrijgevig tegemoet treden en hem lenen wat hij nodig heeft.
12Als u een Hebreeuwse slaaf koopt—man of vrouw—moet u hem, nadat hij zes jaar voor u heeft gewerkt, vrijlaten. 13Stuur hem niet met lege handen weg! 14Geef hem een royaal afscheidsgeschenk van uw kudde, uw wijnpers en uw olijfpers. Deel met hem datgene waarin de Here, uw God, u heeft gezegend. 15Denk eraan dat u zelf slaven bent geweest in het land Egypte en dat de Here, uw God, u redde! Daarom geef ik u dit gebod. 16Maar stel dat uw Hebreeuwse slaaf niet weg wil omdat hij van u houdt, zich in uw huis prettig voelt en goed met u kan opschieten, 17neem dan een priem en steek die tegen de deur door zijn oor. Daarna zal hij voor altijd uw slaaf zijn. Hetzelfde moet u met uw slavinnen doen. 18Maar als u een slaaf vrijlaat, moet u dat niet met een spijtig gevoel doen, de slaaf heeft u immers in die zes jaar de helft minder gekost dan een gehuurde werkkracht. De Here, uw God, zal u voorspoed geven in alles wat u doet, omdat u hem hebt vrijgelaten!
19U moet alle eerstgeboren mannelijke dieren van uw kudden afzonderen voor God. Gebruik de eerstgeborenen van uw ossen niet om het land mee te bewerken en scheer de eerstgeborenen van uw geiten en schapen niet. 20Nee, u en uw gezin moeten deze dieren elk jaar voor de ogen van de Here, uw God, in zijn heiligdom opeten. 21Maar als een eerstgeboren dier een gebrek heeft, als hij lam of blind is of als er iets anders aan hem mankeert, mag u het niet offeren. 22Gebruik het dier dan als voedsel voor uw gezin thuis. Iedereen, rein of onrein, mag ervan eten zoals ook iedereen van een gazelle of een hert mag eten. 23Alleen het bloed mag u niet eten, giet het als water uit op de grond.’
Ang Pagkansela sang Utang
1“Sa katapusan sang kada ikapito nga tuig, kinahanglan nga kanselahon na ninyo ang tanan nga utang. 2Amo ini ang inyo himuon: Kinahanglan nga kanselahon na sang nagpautang ang utang sang iya kapareho nga Israelinhon. Indi na niya pagsukton kay nag-abot na ang tion nga gintalana sang Ginoo nga kanselahon ang mga utang. 3Puwede ninyo sukton ang mga indi Israelinhon, pero kinahanglan nga kanselahon ninyo ang utang sang inyo kapareho nga Israelinhon.
4“Dapat wala sing imol sa inyo, kay pakamaayuhon gid kamo sang Ginoo nga inyo Dios sa duta nga ginahatag niya sa inyo nga inyo panag-iyahan. 5Ina kon tumanon gid ninyo ang Ginoo nga inyo Dios kag sundon sing maayo ang tanan nga sugo nga ginahatag ko sa inyo subong. 6Pakamaayuhon kamo sang Ginoo nga inyo Dios suno sa iya ginpromisa sa inyo. Madamo nga mga nasyon ang manghulam sa inyo pero kamo iya indi magpanghulam. Dumalahan ninyo ang madamo nga mga nasyon pero kamo iya indi pagdumalahan.
7“Kon may ara gid man sang imol sa inyo mga banwa, sa duta nga ginahatag sa inyo sang Ginoo nga inyo Dios, indi kamo magdinalok sa ila. 8Kundi magmaalwan kamo kag pahulamon ninyo sila sang ila mga kinahanglanon. 9Indi kamo maghunahuna sing malain, nga tungod nga malapit na ang ikapito nga tuig, ang tuig nga kanselahon na ang mga utang, indi na lang kamo magpahulam sa inyo imol nga kasimanwa. Kon magdangop ining imol nga tawo sa Ginoo tungod sa inyo ginhimo, may salabton kamo. 10Maghatag kamo sa iya sing maalwan nga wala nagalangot ang inyo buot. Kon himuon ninyo ini pakamaayuhon kamo sang Ginoo nga inyo Dios sa tanan ninyo nga ginahimo. 11Indi madula nga may mga imol sa inyo nasyon, gani ginamanduan ko kamo nga magmaalwan gid kamo sa ila.
Ang Pagtratar sa mga Ulipon
(Exo. 21:1-11)
12“Kon ang imo kapareho nga Hebreo, lalaki man ukon babayi, ginbaligya sa imo bilang ulipon, kag nag-alagad siya sa imo sa sulod sang anom ka tuig, kinahanglan nga hilwayon mo siya sa ikapito nga tuig. 13Kag kon hilwayon mo na siya, indi siya pagpalakta nga wala sing dala. 14Hatagi siya nga may kaalwan sang imo mga kasapatan, trigo, kag duga sang ubas suno sa pagpakamaayo sang Ginoo nga imo Dios sa imo. 15Dumdumon ninyo nga mga ulipon man kamo sadto sa Egipto kag ginhilway man kamo sang Ginoo nga inyo Dios. Amo ina nga ginahatag ko ini nga sugo sa inyo subong.
16“Pero kon magsiling ang imo ulipon sa imo, ‘Indi ako maghalin sa imo kay palangga ko ikaw kag ang imo panimalay, kag maayo ang akon kahimtangan diri sa imo,’ 17dal-on mo siya sa puwertahan sang imo balay kag tuhugan mo siya sa dulunggan sang inugtuhog kag mangin ulipon mo na siya sa bug-os niya nga kabuhi. Amo man sini ang himuon mo sa imo ulipon nga babayi.
18“Indi maglangot ang imo buot kon hilwayon mo ang imo ulipon kay ang bili sang iya pagserbisyo sa imo sa sulod sang anom ka tuig doble pa sa suhol sang isa ka trabahador. Kon himuon mo ini pakamaayuhon sang Ginoo nga inyo Dios ang tanan mo nga ginahimo.
Ang Kamagulangan nga mga Sapat
19“Iseparar ninyo para sa Ginoo nga inyo Dios ang tanan nga kamagulangan nga lalaki sang inyo mga kasapatan. Indi ninyo pagpaobraha ang mga kamagulangan sang inyo mga baka ukon pagguntingan ang mga kamagulangan sang inyo mga karnero. 20Sa baylo, kaunon ninyo ini kag sang inyo pamilya sa presensya sang Ginoo nga inyo Dios sa lugar nga iya pilion. Amo ina ang inyo himuon kada tuig. 21Pero kon ang ini nga sapat may deperensya, halimbawa piang ukon bulag ukon iban pa nga depekto, kinahanglan nga indi ninyo ini pag-ihalad sa Ginoo nga inyo Dios. 22Sa baylo, kaunon ninyo ini sa inyo mga banwa. Ang tanan makakaon sini, ginakabig man siya nga mahigko ukon matinlo, pareho sang pagkaon ninyo sang usa ukon gasela. 23Pero kinahanglan nga indi ninyo pagkaunon ang dugo, kundi iula ninyo ini sa duta pareho sang tubig.
