5. Mose 1 – HOF & HLGN

Hoffnung für Alle

5. Mose 1:1-46

Rückblick auf die Reise nach Kanaan und die Eroberung des Ostjordanlandes

(Kapitel 1–4)

Mose spricht zu den Israeliten

1In diesem Buch ist aufgeschrieben, was Mose den Israeliten sagte, als sie östlich des Jordan ihr Lager aufgeschlagen hatten, in der Steppe gegenüber von Suf, zwischen Paran, Tofel, Laban, Hazerot und Di-Sahab. 2Vom Berg Horeb aus konnte man auf der Straße, die zum Gebirge Seïr führt, in elf Tagesmärschen Kadesch-Barnea erreichen.

3-5Unter der Führung von Mose hatten die Israeliten den Amoriterkönig Sihon aus Heschbon besiegt. Sie hatten auch König Og geschlagen, der das Land Baschan von den Städten Aschtarot und Edreï aus regiert hatte. Nun lagerten sie im Gebiet der Moabiter östlich des Jordan.

Hier sagte Mose den Israeliten noch einmal alles, was der Herr ihm aufgetragen hatte. Im 40. Jahr nachdem sie Ägypten verlassen hatten, am 1. Tag des 11. Monats, begann er, ihnen das Gesetz zu erklären. Dies waren seine Worte:

Die Einsetzung von Richtern am Berg Horeb

(2. Mose 18,13‒27)

6Am Berg Horeb hat der Herr zu uns gesprochen. Er sagte: »Jetzt seid ihr lange genug hier gewesen. 7Brecht eure Zelte ab und macht euch auf den Weg ins Land Kanaan: zu den Amoritern im Bergland und zu ihren Nachbarvölkern im Jordantal, in den Bergen, im Südland, im westlichen Hügelland, an der Mittelmeerküste und im Libanongebirge bis zum Euphrat! 8Dieses ganze Land gebe ich euch. Ihr werdet sehen: Es liegt offen vor euch. Ihr braucht nur hineinzugehen und es einzunehmen. Euren Vorfahren Abraham, Isaak und Jakob habe ich Kanaan versprochen, ihnen und ihren Nachkommen.«

9Bevor wir aufbrachen, sagte ich zu euren Eltern: »Ich kann nicht mehr allein die Verantwortung für euch tragen. 10Der Herr, euer Gott, hat euch so zahlreich werden lassen wie die Sterne am Himmel. 11Und ich wünsche euch, dass der Herr, der Gott eurer Vorfahren, euer Volk noch tausendmal größer werden lässt und euch segnet, so wie er es versprochen hat. 12Aber wie soll ich es schaffen, all eure Probleme und Streitigkeiten zu lösen? Die Last ist für mich allein zu schwer. 13Wählt deshalb erfahrene, kluge und angesehene Männer aus euren Stämmen aus, die ich als Oberhäupter über euch einsetzen kann.«

14Euren Eltern gefiel dieser Vorschlag. 15So ernannte ich kluge und bewährte Männer zu Oberhäuptern eurer Stämme und übertrug ihnen jeweils die Verantwortung für tausend, für hundert, für fünfzig oder für zehn Menschen. 16-17Sie sollten auch die Streitfälle der Israeliten anhören und als Richter entscheiden. Ich befahl ihnen: »Seid unparteiisch und gerecht! Behandelt jeden Menschen gleich, egal ob er Israelit oder Ausländer ist, angesehen oder unbekannt. Lasst euch von niemandem einschüchtern! Ihr handelt in Gottes Auftrag. Und wenn euch ein Fall zu schwierig ist, dann kommt damit zu mir.« 18Ich habe euren Eltern damals noch viele andere Anweisungen gegeben und ihnen genau gesagt, wie sich unser Volk verhalten soll.

Kanaan zum Greifen nah

(4. Mose 13–14)

19Auf Befehl des Herrn verließen wir dann den Horeb und machten uns auf den Weg zum Bergland der Amoriter. Wir durchquerten die große, schreckliche Wüste, die ihr ja auch kennt, und erreichten Kadesch-Barnea. 20Dort sagte ich zu euren Eltern: »Wir sind da! Hier beginnt das amoritische Bergland, das der Herr, unser Gott, uns schenken will. 21Ja, er gibt das Land in eure Gewalt! Erobert es und nehmt es in Besitz! Denn so hat es euch der Herr, der Gott eurer Vorfahren, befohlen. Habt keine Angst! Lasst euch nicht entmutigen!«

22Darauf entgegnete das ganze Volk: »Wir würden lieber einige Männer vorausschicken, die das Land erkunden. Sie können herausfinden, auf welchem Weg wir am besten hineinkommen und welche Städte es dort gibt.« 23Der Vorschlag gefiel mir, und ich wählte zwölf Männer aus, einen aus jedem Stamm. 24Sie zogen ins Bergland hinauf und erkundeten es bis zum Eschkol-Tal. 25Als sie zurückkamen, brachten sie uns Früchte von dort mit und erklärten: »Das Land ist gut, das der Herr, unser Gott, uns gibt.«

26Aber eure Eltern wollten es nicht erobern. Sie weigerten sich, dem Herrn, ihrem Gott, zu gehorchen. 27Ängstlich hockten sie in ihren Zelten und klagten: »Der Herr hasst uns! Er hat uns nur aus Ägypten geholt, damit die Amoriter uns angreifen und vernichten! 28Warum sollten wir ihnen freiwillig in die Arme laufen? Die Kundschafter haben uns allen Mut genommen. Sie haben gesagt, dass die Menschen dort stärker und größer sind als wir. Ihre Städte sind Festungen, die bis zum Himmel reichen! Auch die Anakiter leben dort; sie sind Riesen!«

29Ich erwiderte: »Lasst euch doch keine Angst einjagen! Fürchtet euch nicht vor ihnen! 30Der Herr, euer Gott, geht vor euch her! Er selbst kämpft für euch, genau wie er es in Ägypten getan hat. Ihr habt es doch mit eigenen Augen gesehen! 31Und ihr habt auch erlebt, wie der Herr, euer Gott, euch auf dem Weg durch die Wüste geholfen hat. Bis hierher hat er euch getragen wie ein Vater sein Kind.« 32Trotzdem haben eure Eltern dem Herrn, ihrem Gott, nicht vertraut. 33Dabei ist er doch sichtbar vor unserem Volk hergegangen und hat uns von einem Lagerplatz zum nächsten geführt! Nachts hat er mit seinem Feuer unseren Weg erleuchtet, und am Tag war er in der Wolke bei uns.

34Dem Herrn war das Geschrei eurer Eltern nicht entgangen. Er wurde zornig und schwor ihnen: 35»Keiner aus dieser widerspenstigen Generation wird das gute Land sehen, das ich euren Vorfahren versprochen habe. 36Nur Kaleb, der Sohn von Jefunne, wird hineinkommen. Ihm und seinen Nachkommen werde ich das Gebiet geben, das er erkundet hat. Denn er hat treu zu mir gehalten.«

37Auch auf mich wurde der Herr euretwegen zornig und sagte zu mir: »Du wirst das Land ebenfalls nicht betreten. 38An deiner Stelle wird Josua hineingehen, der Sohn von Nun, der dir bei deinen Aufgaben geholfen hat. Unterstütze und ermutige ihn! Denn er soll Kanaan unter den Israeliten aufteilen.« 39Zu euren Eltern sagte der Herr: »Eure Kinder, die heute noch nicht Gut und Böse unterscheiden können, werden in das Land hineingehen. Ja, eure kleinen Kinder, die ihr schon in den Händen eurer Feinde gesehen habt, werden es einnehmen! Ihnen will ich das Land geben. 40Ihr aber sollt wieder umkehren und in die Wüste in Richtung Rotes Meer ziehen.«

41Da antworteten eure Väter: »Wir haben gegen den Herrn, unseren Gott, gesündigt. Jetzt wollen wir doch in das Land gehen und kämpfen, wie er es uns befohlen hat.« Sie nahmen ihre Waffen und dachten, sie könnten das Bergland mit Leichtigkeit erobern. 42Der Herr aber sprach zu mir: »Warne sie davor, ins Bergland zu gehen und zu kämpfen! Ich stehe ihnen nicht bei! Sie werden den Kampf verlieren!«

43Ich sagte es ihnen, aber sie hörten nicht auf mich und widersetzten sich dem Befehl des Herrn. Vermessen, wie sie waren, zogen sie ins Bergland hinauf. 44Da kamen ihnen die Amoriter, die dort lebten, entgegen. Wie ein Bienenschwarm fielen sie über eure Väter her und trieben sie auseinander. Sie jagten sie durch das Gebirge Seïr bis nach Horma.

45Schließlich kamen eure Väter zurück, weinten und riefen zum Herrn um Hilfe. Aber er hörte nicht auf ihr Klagen und gab ihnen keine Antwort. 46Danach blieb unser Volk noch längere Zeit in Kadesch.

Ang Pulong Sang Dios

Deuteronomio 1:1-46

Ginmanduan sang Dios ang mga Israelinhon sa Paghalin sa Bukid sang Sinai

1Ini nga libro parte sa mga mensahi nga ginsiling ni Moises sa tanan nga Israelinhon samtang didto sila sa kamingawan, sa sidlangan sang Suba sang Jordan. Nagakampo sila sa Kapatagan sang Jordan1:1 Kapatagan sang Jordan: sa Hebreo, Araba. malapit sa Suf, sa tunga sang Paran, Tofel, Laban, Hazerot, kag Dizahab. 2(Mga onse ka adlaw nga pagpanglakaton halin sa Bukid sang Sinai1:2 Bukid sang Sinai: sa Hebreo, Horeb. pakadto sa Kadesh Barnea kon mag-agi sa Bukid sang Seir.)

3Sang nahauna nga adlaw sang ika-11 nga bulan, sang ika-40 nga tuig halin sang paghalin sang mga Israelinhon sa Egipto, ginhambal ni Moises sa ila ang tanan nga ginpasiling sang Ginoo nga ihambal sa ila. 4Natabo ini matapos nga napierdi ni Moises1:4 ni Moises: ukon, sang Ginoo. si Sihon nga hari sang mga Amornon, nga nagaestar sa Heshbon, kag si Og nga hari sang Bashan, nga nagaestar sa Ashtarot kag Edrei.

5Gani ginsugid sa ila ni Moises ang kasuguan sang Ginoo didto sa sidlangan sang Suba sang Jordan, sa teritoryo sang Moab. Siling niya, 6“Sang didto kita sa Horeb nagsiling sa aton ang Ginoo nga aton Dios, ‘Dugay na ang inyo pagtiner sa sini nga bukid, 7gani maglakat na kamo. Magkadto kamo sa mga kabukiran sang mga Amornon kag sa mga lugar sa palibot sini—sa Kapatagan sang Jordan,1:7 Kapatagan sang Jordan: sa Hebreo, Araba. sa kabukiran, sa mga bulobukid sa nakatundan,1:7 mga bulobukid sa nakatundan: sa Hebreo, Shefela. sa Negev, kag sa mga lugar sa baybayon. Magkadto kamo sa duta sang mga Canaanhon kag sa Lebanon, hasta sa dako nga suba nga amo ang Eufrates. 8Tan-awa ninyo! Ginahatag ko ini nga mga duta sa inyo. Lakat kamo kag panag-iyahi ini nga mga duta nga ginpromisa ko sa inyo mga katigulangan nga si Abraham, Isaac kag Jacob, kag sa ila mga kaliwat.’ ”

Nagpili si Moises sang mga Opisyal nga Magbulig sa Iya sa Paghukom

(Exo. 18:13-27)

9Nagsiling pa si Moises, “Sang sadto nga tion, nagsiling ako sa inyo: ‘Indi ko kamo masarangan nga panguluhan nga ako lang isa. 10Ginpadamo kamo sang Ginoo nga inyo Dios, kag karon daw pareho na kamo kadamo sa mga bituon sa langit. 11Kabay pa nga ang Ginoo, ang Dios sang inyo mga katigulangan, magpadamo pa gid sa inyo sing linibo pa ka pilo kag pakamaayuhon niya kamo suno sa iya ginpromisa. 12Pero paano ko mahusay ang inyo mga pag-ilinaway kag mga problema nga ako lang? 13Gani magpili kamo sa tagsa ninyo ka tribo sang mga tawo nga maalamon, may maayo nga paghangop kag talahuron, kag padumalahon ko sila sa inyo.’

14“Komporme kamo nga maayo ang akon plano. 15Gani ginpadumala ko sa inyo bilang mga hukom kag opisyal ang mga tawo nga maalamon kag talahuron halin sa inyo mga tribo. Ang iban responsable sa 1,000 ka tawo, ang iban sa 100, ang iban sa 50, kag ang iban sa 10. 16Sadto nga tion ginmanduan ko ang inyo mga hukom, ‘Husaya ninyo ang mga kaso sang mga tawo, kag maghukom kamo sing matarong, indi lamang sa mga Israelinhon kundi pati man sa mga indi Israelinhon nga nagaestar upod sa inyo. 17Kinahanglan wala kamo sing may ginapasulabi sa inyo paghukom; pamatii ninyo sing palareho ang mga imol kag manggaranon. Indi kamo magkahadlok bisan kay sin-o, kay ang inyo paghukom naghalin sa Dios. Kon mabudlay ang kaso para sa inyo, dal-a ina sa akon kay ako ang bahala sa paghukom sina.’ 18Kag ginsilingan ko man kamo sadto sang tanan nga dapat ninyo pagahimuon.

Nagpadala Sila sang mga Espiya

(Num. 13:1-33)

19“Dayon, suno sa mando sang Ginoo nga aton Dios, naghalin kita sa Bukid sang Sinai,1:19 Bukid sang Sinai: sa Hebreo, Horeb. kag nagpanglakaton sa malapad kag makahaladlok nga kamingawan nga nakita ninyo mismo, kag nagpakadto kita sa kabukiran sang mga Amornon. Pag-abot naton sa Kadesh Barnea, 20nagsiling ako sa inyo, ‘Nakaabot na kamo sa kabukiran sang mga Amornon nga ginahatag sa aton sang Ginoo nga aton Dios. 21Tan-awa ang duta nga ginahatag niya sa inyo! Panag-iyahi ninyo ini suno sa ginsiling sang Ginoo, ang Dios sang inyo mga katigulangan. Indi kamo magkahadlok ukon magkaluya.’

22“Dayon nagpalapit kamo tanan sa akon kag nagsiling, ‘Magpadala anay kita sang mga tawo sa pagpang-espiya sa duta agod masugiran nila kita sang aton alagyan kag sang mga banwa nga aton kadtuan.’

23“Nahunahunaan ko nga maayo man ato nga plano; gani nagpili ako sang dose ka tawo, isa sa kada tribo. 24Naglakat sila kag nag-agi sa kabukiran, kag nakaabot sila sa Eshcol nga ililigan sang tubig, kag nagpang-espiya sila didto. 25Sa ila pagbalik may dala sila sa aton nga mga prutas halin didto, kag nagbalita man sila nga maayo ang duta nga ginahatag sang Ginoo nga aton Dios sa aton.

26“Pero indi kamo gusto magkadto didto; nagsupak kamo sa sugo sang Ginoo nga inyo Dios. 27Nagkumod kamo sa inyo mga tolda kag nagsiling, ‘Ginakaugtan kita sang Ginoo, gani ginpaguwa niya kita sa Egipto agod itugyan sa mga kamot sang mga Amornon sa paglaglag sa aton. 28Paano kita makakadto didto? Ginpahadlok kita sang mga nagpang-espiya sa duta. Nagsiling sila nga ang mga tawo didto mas makusog kag mas mataas sang sa aton, kag ang ila mga banwa dalagko kag napalibutan sang mga pader nga ang kataason daw lambot na sa langit. Kag nakita pa nila didto ang mga kaliwat ni Anak.’

29“Dayon nagsiling ako sa inyo, ‘Indi kamo magpakulba ukon magkahadlok sa ila. 30Ang Ginoo nga inyo Dios magauna sa inyo kag magapakig-away mismo para sa inyo, pareho sang inyo nakita nga iya ginhimo sa Egipto 31kag sa kamingawan. Nakita ninyo kon paano kamo gin-atipan sang Ginoo nga inyo Dios sa tanan ninyo nga dalanon, pareho sa amay nga nagaatipan sang iya anak, hasta nga nakaabot kamo sa sini nga lugar.’

32“Pero bisan pa sining tanan, wala kamo nagsalig sa Ginoo nga inyo Dios 33nga nagpanguna sa inyo sa paglakat, paagi sa kalayo kon gab-i kag sa panganod kon adlaw. Ginpangitaan niya kamo sang mga lugar nga inyo makampuhan kag gintudluan kon diin kamo maagi.

34“Sang mabatian sang Ginoo ang inyo mga reklamo, naakig siya kag nagpanumpa, 35‘Wala sing bisan isa sa sining malaot nga henerasyon nga makakita sang maayo nga duta nga akon ginsumpa nga ihatag sa ila mga katigulangan, 36luwas lang kay Caleb nga anak ni Jefune. Makita niya ini, kag ihatag ko sa iya kag sa iya mga kaliwat ang ila parte sa duta nga iya ginkadtuan, kay nagsunod siya sa akon sa bug-os niya nga tagipusuon.’

37“Tungod sa inyo, naakig man ang Ginoo sa akon. Nagsiling siya sa akon, ‘Bisan ikaw indi makasulod sa amo nga duta. 38Pero ang imo kabulig nga si Josue nga anak ni Nun makasulod didto. Paisuga siya, kay siya ang magapangulo sa mga Israelinhon sa pagpanag-iya sang duta.’

39Dayon nagsiling ang Ginoo sa aton tanan, ‘Makasulod man sa amo nga duta ang inyo mga kabataan nga wala pa sang buot. Nahadlok kamo nga basi bihagon sila, pero sa ila ko ihatag ini nga duta kag panag-iyahan nila ini. 40Pero kamo iya, balik kamo sa kamingawan pakadto sa Mapula nga Dagat.’

41“Dayon nagsiling kamo, ‘Nakasala kami sa Ginoo. Malakat kami kag magpakig-away suno sa ginmando sang Ginoo nga amon Dios sa amon.’ Gani ang kada isa sa inyo nagpreparar sang iya mga armas, nga nagahunahuna nga mahapos lang ang pag-agaw sa mga kabukiran.

42“Pero nagsiling ang Ginoo sa akon, ‘Silinga sila nga indi maglakat kag magpakig-away, tungod kay indi ako mag-upod sa ila. Mapierdi sila sang ila mga kaaway.’

43“Gani ginsilingan ko kamo, pero wala kamo nagpamati sa akon. Nagsupak kamo sa sugo sang Ginoo, kag sa inyo kahambog nagsalakay gid kamo sa kabukiran. 44Dayon nagpakig-away sa inyo ang mga Amornon nga nagaestar didto, kag daw sa mga putyukan sila nga naglagas kag nagpierdi sa inyo halin sa Seir hasta sa Horma. 45Nagbalik kamo kag naghilibion sa Ginoo, pero wala siya nagpamati ukon nagsapak sa inyo. 46Amo ina nga nagtiner kamo sing madugay sa Kadesh.