Roma 11 – HLGN & NRT

Ang Pulong Sang Dios

Roma 11:1-36

Ang Kaluoy sang Dios sa mga Judio

1Ti ano, ginsikway na bala sang Dios ang iya katawhan nga mga Israelinhon? Wala gid. Kay ako mismo isa ka Israelinhon, kaliwat ni Abraham, kag sakop sang tribo ni Benjamin. 2Wala ginsikway sang Dios ang iya katawhan nga ginpili na niya sang una pa. Nadumduman bala ninyo ang ginasiling sang Kasulatan parte kay Elias? Indi bala nagreklamo siya sa Dios parte sa ginahimo sang Israel? 3Siling niya, “Ginoo, ginpamatay nila ang imo mga propeta, kag gin-guba nila ang imo mga halaran. Ako na lang isa ang nabilin kag ginatinguhaan man nila ako nga patyon.”11:3 1 Har. 19:10, 14. 4Pero ano bala ang sabat sang Ginoo sa iya? “May ginbilin ako nga 7,000 ka Israelinhon nga wala nagluhod sa imahen ni Baal.”11:4 Baal: Tan-awa ang Lista sang mga Pulong sa likod. 11:4 1 Har. 19:18. 5Amo man ini subong sa aton panahon. May nabilin pa nga mga Israelinhon nga nagatuo sa Dios, kay ginpili niya sila tungod sa iya bugay. 6Ang pagpili sa ila indi tungod sa ila maayo nga binuhatan kundi suno sa bugay sang Dios; kay kon ginabasi sa maayo nga binuhatan, indi na ina matawag nga bugay.

7Karon, makasiling kita nga ang mga Israelinhon wala nakabaton sang ila ginahandom nga mangin matarong. Ang ginpili lang sang Dios amo ang nakabaton sang ila ginahandom, pero ang iban ginpatig-a ang ila ulo. 8Amo ini ang ginsiling sang Kasulatan parte sa ila, “Daw sa ginpatulog sila sang Dios sing mahamuok, kag hasta subong indi nila maintiendihan ang ila nakita kag nabatian.”11:8 Deu. 29:4; Isa. 29:10. 9Nagsiling man si David parte sa ila, “Kabay pa nga ang ila mga punsyon11:9 ila mga punsyon: siguro ang buot silingon, ang mga punsyon sa ila nga paghalad sa templo ukon mga piesta. Sa literal, lamisa. magadala sa ila sang kalaglagan, kasandaran, kag silot. 10Kabay pa nga mabulagan sila. Kag kabay pa nga indi pagkuhaon ang mabug-at nga ila ginapas-an agod magbuluktot sila permi.”11:10 Salmo 69:22-23.

11Nasandad ang mga Judio kay wala sila nagtuo kay Cristo. Ti, ano karon? Nagakahulugan bala nga padayon na gid ang ila pagkahulog? Indi! Kundi tungod sa ila paglapas, nahatagan sing kahigayunan ang mga indi Judio nga maluwas. Kag sa sini mahisa ang mga Judio. 12Karon, kon ang paglapas kag ang kakulangan sang mga Judio nagdala sang madamo nga pagpakamaayo sa mga tawo sa bug-os nga kalibutan, daw ano pa gid nga mga pagpakamaayo ang mangin resulta kon makompleto ang mga Judio nga dapat magtuo sa iya.

Ang Kaluwasan sang mga Indi Judio

13Karon, nagahambal ako sa inyo nga mga indi Judio. Ginhimo ako sang Dios nga apostol para sa inyo agod ibalita ko sa inyo ang parte kay Cristo. Kag ginakabig ko nga importante ini nga buluhaton nga ginhatag sa akon, 14kay basi kon paagi sini mapahisa ko sa inyo ang akon mga kapareho nga mga Judio, agod ang iban sa ila magtuo man kag maluwas. 15Kay kon ang pagsikway sang Dios sa mga Judio nangin kabangdanan nga ang iban nga mga tawo sa kalibutan nakapalapit sa Dios, daw ano pa gid ang mangin resulta kon ang mga Judio batunon liwat sang Dios. Mangin pareho sila sa mga patay nga nabanhaw.

16Ang halimbawa sang mga Judio pareho sini: kon ang bahin sang tinapay nahalad sa Dios, ang bilog nga tinapay iya man sang Dios. Kag kon ang gamot sang kahoy iya sang Dios, ang mga sanga sang kahoy iya man sang Dios.11:16 Ang buot silingon ni Pablo sa bersikulo 16, kon si Abraham iya sang Dios, ang iya mga kaliwat iya man sang Dios. 17Ang mga Judio pareho sang mga sanga sang kahoy nga olibo nga ginpang-utod. Kag kamo nga mga indi Judio pareho sang mga sanga sang talunon nga olibo nga ginsugpon sa ginpang-utdan nga mga sanga. Gani nakaambit kamo sang mga kaayuhan nga ginhatag sang Dios sa mga Judio. 18Pero indi kamo maghunahuna nga mas maayo pa kamo sang sa mga sanga nga ginpang-utod. Dumduma ninyo nga kamo mga sanga lang. Indi kamo ang nagabuhi sa gamot, kundi ang gamot amo ang nagabuhi sa inyo.

19Basi kon may magsiling sa inyo, “Ngaa ginpang-utod sila kag kami ang ginsugpon kon indi kami mas maayo sang sa ila?” 20Ginpang-utod sila tungod nga wala sila nagtuo kay Cristo kag kamo ang ginsugpon tungod nga nagtuo kamo. Gani indi kamo magpabugal, kundi mag-andam kamo. 21Tungod kay kon ginapang-utod sang Dios ang natural nga mga sanga nga amo ang mga Judio, mahapos ang pagpang-utod sa inyo, kay kamo mga ginsugpon lang nga mga sanga. 22Diri makita ang kaayo sang Dios kag ang iya pagkaestrikto. Estrikto siya sa mga tawo nga indi magtuo sa iya, pero maayo siya sa inyo, kon nagapabilin kamo sa iya kaayo. Pero kon indi, pang-utdon man niya kamo. 23Kag kon indi na magpatig-a ang mga Judio kundi magtuo man, isugpon niya liwat sila sa puno, kay sarang ina mahimo sang Dios. 24Kay kamo nga mga indi Judio pareho sang mga sanga sang talunon nga olibo nga ginpang-utod kag ginpangsugpon sa natural nga olibo nga amo ang mga Judio, bisan pa nga indi ini kinaandan nga paagi. Pero mas mahapos para sa Dios nga ibalik ang natural nga mga sanga sa iya ginhalinan nga puno.

Ang Kaluoy sang Dios para sa Tanan

25Mga utod ko kay Cristo, gusto ko nga mahibaluan ninyo ining tinago nga kamatuoran, agod indi kamo magpabugal nga daw si sin-o gid kamo. Ang pagpatig-a sang mga Judio umalagi lang kag hasta gid lang sa tion nga makompleto na ang mga indi Judio nga dapat magtuo sa iya. 26Pagkatapos sini maluwas ang bug-os nga Israel, pareho sang ginasiling sang Kasulatan,

“Magahalin sa Zion ang Manluluwas;

kuhaon niya ang tanan nga kalautan sa mga kaliwat ni Jacob.

27Kag amo ini ang akon kasugtanan sa ila:

patawaron ko ang ila mga sala.”11:27 Isa. 59:20-21; Jer. 31:33-34.

28Tungod kay ginsikway sang mga Judio ang Maayong Balita, nangin kaaway sila sang Dios, agod kamo nga mga indi Judio mahatagan sang kahigayunan nga maluwas. Pero tungod nga mga pinili sila sang Dios, ginahigugma niya sila. Kay ginpromisa niya ini sang una sa ila mga katigulangan nga palanggaon niya ang ila mga kaliwat. 29Kag wala nagabaylo ang Dios sang iya hunahuna parte sa mga tawo nga iya ginapili kag ginapakamaayo. 30Sang una, kamo nga mga indi Judio wala nagtuman sa Dios. Pero karon, tungod nga ang mga Judio wala nagtuman sa iya, ginakaluoyan kamo sang Dios. 31Kag amo man ang matabo sa ila, nga bisan subong wala sila nagatuman sa Dios, kaluoyan man niya sila tungod nga ginakaluoyan niya kamo. 32Kay gintugutan sang Dios nga ang tanan nga tawo mangin ulipon sang ila mga sala agod ipakita niya sa tanan ang iya kaluoy.

Pagpasalamat sa mga Kaayo sang Dios

33Makatilingala gid ang kaayo sang Dios! Indi ta matungkad ang iya kaalam kag ang iya nahibaluan! Sin-o bala ang makaintiendi sang iya hunahuna kag sang iya mga pamaagi? 34Pareho sang ginasiling sa Kasulatan,

“Sin-o bala ang nakahibalo sang hunahuna sang Ginoo?

Sin-o bala ang makatudlo sa iya kon ano ang iya dapat himuon?11:34 Isa. 40:13.

35Wala kita sing may ihatag sa iya

agod nga may bayaran siya sa aton.”11:35 Job 41:11.

36Kay ang tanan nga butang nagahalin sa Dios, kag ginhimo ini paagi sa iya kag para sa iya. Dayawon siya sa wala sing katapusan! Amen.

New Russian Translation

Римлянам 11:1-36

Бог не отверг Свой народ

1Поэтому я хочу спросить: разве Бог отверг Свой народ? Конечно же нет! Я и сам израильтянин, потомок Авраама11:1 См. 2 Пар. 20:7; Пс. 104:6. из рода Вениамина. 2Бог не отверг Свой народ11:2 См. 1 Цар. 12:22; Пс. 93:14., который Он избрал от начала.

Вы ведь знаете из Писания о том, как Илия обвинял израильтян перед Богом:

3«Господи, они убили Твоих пророков

и разрушили Твои жертвенники.

Остался лишь я один,

и они пытаются убить и меня»11:3 3 Цар. 19:10, 14..

4Но что Бог ему ответил? «Я сохранил Себе семь тысяч человек, которые не преклонили своих колен перед Баалом!»11:4 3 Цар. 19:18. Баал – ханаанский бог плодородия и бог-громовержец. 5Так и сейчас есть остаток, избранный по Божьей благодати, 6а если по благодати, то значит не по делам, ведь в противном случае благодать уже не была бы благодатью.

7Так, что же? То, к чему Израиль так стремился, он не получил, только избранные получили, а все остальные ожесточились. 8Как написано:

«Бог сделал их дух нечувствительным,

Он закрыл им глаза, чтобы они не видели,

и уши, чтобы они не слышали,

вплоть до сегодняшнего дня»11:8 См. Втор. 29:4; Ис. 29:10..

9Давид говорит:

«Пусть будет стол их петлей и западней для них,

камнем преткновения и возмездием.

10Пусть их глаза померкнут, чтобы они не видели,

и пусть их спины согнутся навсегда»11:9-10 Пс. 68:23-24..

Дикие и природные ветви

11Итак, я спрашиваю: может быть, они споткнулись, чтобы упасть навсегда? Конечно же нет! Но их падение принесло спасение язычникам, которое должно возбудить ревность11:11 См. Втор. 32:21. и в самих израильтянах. 12Если их падение принесло богатство миру и если их потери принесли богатство язычникам, то насколько же больше богатства принесет их полное обращение!

13Говорю вам, язычники. Как апостол язычников, я высоко ценю мое служение 14и надеюсь, что смогу как-то возбудить ревность моего народа, чтобы спасти хоть некоторых из них. 15Ведь, если их отвержение принесло миру примирение, то чем будет их принятие, как не воскресением из мертвых?11:15 Воскресение из мертвых – существует несколько толкований: 1) здесь говорится о том, что обращение Израиля приведет к всеобщему духовному пробуждению; 2) эти слова надо понимать фигурально, т. е. обращение Израиля лишь сравнивается с возвращением мертвых к жизни; 3) обращение Израиля в буквальном смысле связывается здесь с воскресением мертвых в конце времен. 16Если часть теста посвящается Богу, то и все тесто посвящено Ему, и если корень посвящен Богу, то и ветви посвящены Ему.

17Если же отдельные ветви были отломлены, а ты, дикая олива, была привита на их место и питаешься от соков корня оливкового дерева, 18то не хвались тем, что ты лучше их. Если ты превозносишься, то подумай о том, что не ты держишь корень, а корень – тебя. 19Может быть, ты скажешь: «Ветви были отломлены, чтобы привить меня». 20Да, но они были отломлены из-за своего неверия, а ты держишься благодаря вере. Поэтому не гордись, но бойся. 21Ведь если Бог не пожалел природных ветвей, то Он не пожалеет и тебя.

22Подумай о доброте и о строгости Божьей: строгости к тем, кто отпал, и доброте к тебе, при условии, что ты продолжаешь жить в Его доброте, иначе ты тоже будешь отсечен. 23Если они не будут оставаться в неверии, то снова будут привиты, потому что Бог в силах привить их опять. 24Если ты был срезан с дикого по природе оливкового дерева и вопреки своей природе был привит к окультуренному дереву, то тем более природные ветви привьются к своему собственному дереву!

Предстоящее спасение Израиля

25Братья, чтобы вы не считали себя умнее, чем вы есть, я не хочу оставить вас в неведении о тайне: часть Израиля будет ожесточена до тех пор, пока полностью не придет к Богу полное число язычников. 26И таким образом, весь Израиль будет спасен, как написано:

«С Сиона придет Избавитель.

Он удалит нечестие от Иакова.

27И это Мой завет с ними,

когда сниму с них их грехи»11:26-27 Ис. 59:20-21; 27:9; ср. Иер. 31:33-34..

28Что касается Радостной Вести, то они стали врагами ради вас, чтобы вы были спасены, но что касается избрания, то они любимы Богом ради отцов. 29Божьи дары и Его призвание неизменны. 30Вы раньше были непокорны Богу, а сейчас из-за их непокорности Бог помиловал вас. 31Так и они стали сейчас непокорны, чтобы и им тоже быть помилованными благодаря милости Божьей, проявленной к вам. 32Бог провел все без исключения народы через непокорность, чтобы всех их помиловать.

33О глубина богатства, мудрости и знания Бога!

Как непостижимы Его решения

и неисследимы пути Его!

34«Кто постиг разум Господа

или был Ему советником?»11:34 Ис. 40:13.

35«Кто Ему что-либо дал,

что Он остался тому должен?»11:35 Иов 41:3.

36Ведь все происходит от Него и через Него,

и для Него все существует.

Хвала Ему вовеки! Аминь.