Ang Kaluoy sang Dios sa mga Judio
1Ti ano, ginsikway na bala sang Dios ang iya katawhan nga mga Israelinhon? Wala gid. Kay ako mismo isa ka Israelinhon, kaliwat ni Abraham, kag sakop sang tribo ni Benjamin. 2Wala ginsikway sang Dios ang iya katawhan nga ginpili na niya sang una pa. Nadumduman bala ninyo ang ginasiling sang Kasulatan parte kay Elias? Indi bala nagreklamo siya sa Dios parte sa ginahimo sang Israel? 3Siling niya, “Ginoo, ginpamatay nila ang imo mga propeta, kag gin-guba nila ang imo mga halaran. Ako na lang isa ang nabilin kag ginatinguhaan man nila ako nga patyon.”11:3 1 Har. 19:10, 14. 4Pero ano bala ang sabat sang Ginoo sa iya? “May ginbilin ako nga 7,000 ka Israelinhon nga wala nagluhod sa imahen ni Baal.”11:4 Baal: Tan-awa ang Lista sang mga Pulong sa likod. 11:4 1 Har. 19:18. 5Amo man ini subong sa aton panahon. May nabilin pa nga mga Israelinhon nga nagatuo sa Dios, kay ginpili niya sila tungod sa iya bugay. 6Ang pagpili sa ila indi tungod sa ila maayo nga binuhatan kundi suno sa bugay sang Dios; kay kon ginabasi sa maayo nga binuhatan, indi na ina matawag nga bugay.
7Karon, makasiling kita nga ang mga Israelinhon wala nakabaton sang ila ginahandom nga mangin matarong. Ang ginpili lang sang Dios amo ang nakabaton sang ila ginahandom, pero ang iban ginpatig-a ang ila ulo. 8Amo ini ang ginsiling sang Kasulatan parte sa ila, “Daw sa ginpatulog sila sang Dios sing mahamuok, kag hasta subong indi nila maintiendihan ang ila nakita kag nabatian.”11:8 Deu. 29:4; Isa. 29:10. 9Nagsiling man si David parte sa ila, “Kabay pa nga ang ila mga punsyon11:9 ila mga punsyon: siguro ang buot silingon, ang mga punsyon sa ila nga paghalad sa templo ukon mga piesta. Sa literal, lamisa. magadala sa ila sang kalaglagan, kasandaran, kag silot. 10Kabay pa nga mabulagan sila. Kag kabay pa nga indi pagkuhaon ang mabug-at nga ila ginapas-an agod magbuluktot sila permi.”11:10 Salmo 69:22-23.
11Nasandad ang mga Judio kay wala sila nagtuo kay Cristo. Ti, ano karon? Nagakahulugan bala nga padayon na gid ang ila pagkahulog? Indi! Kundi tungod sa ila paglapas, nahatagan sing kahigayunan ang mga indi Judio nga maluwas. Kag sa sini mahisa ang mga Judio. 12Karon, kon ang paglapas kag ang kakulangan sang mga Judio nagdala sang madamo nga pagpakamaayo sa mga tawo sa bug-os nga kalibutan, daw ano pa gid nga mga pagpakamaayo ang mangin resulta kon makompleto ang mga Judio nga dapat magtuo sa iya.
Ang Kaluwasan sang mga Indi Judio
13Karon, nagahambal ako sa inyo nga mga indi Judio. Ginhimo ako sang Dios nga apostol para sa inyo agod ibalita ko sa inyo ang parte kay Cristo. Kag ginakabig ko nga importante ini nga buluhaton nga ginhatag sa akon, 14kay basi kon paagi sini mapahisa ko sa inyo ang akon mga kapareho nga mga Judio, agod ang iban sa ila magtuo man kag maluwas. 15Kay kon ang pagsikway sang Dios sa mga Judio nangin kabangdanan nga ang iban nga mga tawo sa kalibutan nakapalapit sa Dios, daw ano pa gid ang mangin resulta kon ang mga Judio batunon liwat sang Dios. Mangin pareho sila sa mga patay nga nabanhaw.
16Ang halimbawa sang mga Judio pareho sini: kon ang bahin sang tinapay nahalad sa Dios, ang bilog nga tinapay iya man sang Dios. Kag kon ang gamot sang kahoy iya sang Dios, ang mga sanga sang kahoy iya man sang Dios.11:16 Ang buot silingon ni Pablo sa bersikulo 16, kon si Abraham iya sang Dios, ang iya mga kaliwat iya man sang Dios. 17Ang mga Judio pareho sang mga sanga sang kahoy nga olibo nga ginpang-utod. Kag kamo nga mga indi Judio pareho sang mga sanga sang talunon nga olibo nga ginsugpon sa ginpang-utdan nga mga sanga. Gani nakaambit kamo sang mga kaayuhan nga ginhatag sang Dios sa mga Judio. 18Pero indi kamo maghunahuna nga mas maayo pa kamo sang sa mga sanga nga ginpang-utod. Dumduma ninyo nga kamo mga sanga lang. Indi kamo ang nagabuhi sa gamot, kundi ang gamot amo ang nagabuhi sa inyo.
19Basi kon may magsiling sa inyo, “Ngaa ginpang-utod sila kag kami ang ginsugpon kon indi kami mas maayo sang sa ila?” 20Ginpang-utod sila tungod nga wala sila nagtuo kay Cristo kag kamo ang ginsugpon tungod nga nagtuo kamo. Gani indi kamo magpabugal, kundi mag-andam kamo. 21Tungod kay kon ginapang-utod sang Dios ang natural nga mga sanga nga amo ang mga Judio, mahapos ang pagpang-utod sa inyo, kay kamo mga ginsugpon lang nga mga sanga. 22Diri makita ang kaayo sang Dios kag ang iya pagkaestrikto. Estrikto siya sa mga tawo nga indi magtuo sa iya, pero maayo siya sa inyo, kon nagapabilin kamo sa iya kaayo. Pero kon indi, pang-utdon man niya kamo. 23Kag kon indi na magpatig-a ang mga Judio kundi magtuo man, isugpon niya liwat sila sa puno, kay sarang ina mahimo sang Dios. 24Kay kamo nga mga indi Judio pareho sang mga sanga sang talunon nga olibo nga ginpang-utod kag ginpangsugpon sa natural nga olibo nga amo ang mga Judio, bisan pa nga indi ini kinaandan nga paagi. Pero mas mahapos para sa Dios nga ibalik ang natural nga mga sanga sa iya ginhalinan nga puno.
Ang Kaluoy sang Dios para sa Tanan
25Mga utod ko kay Cristo, gusto ko nga mahibaluan ninyo ining tinago nga kamatuoran, agod indi kamo magpabugal nga daw si sin-o gid kamo. Ang pagpatig-a sang mga Judio umalagi lang kag hasta gid lang sa tion nga makompleto na ang mga indi Judio nga dapat magtuo sa iya. 26Pagkatapos sini maluwas ang bug-os nga Israel, pareho sang ginasiling sang Kasulatan,
“Magahalin sa Zion ang Manluluwas;
kuhaon niya ang tanan nga kalautan sa mga kaliwat ni Jacob.
27Kag amo ini ang akon kasugtanan sa ila:
patawaron ko ang ila mga sala.”11:27 Isa. 59:20-21; Jer. 31:33-34.
28Tungod kay ginsikway sang mga Judio ang Maayong Balita, nangin kaaway sila sang Dios, agod kamo nga mga indi Judio mahatagan sang kahigayunan nga maluwas. Pero tungod nga mga pinili sila sang Dios, ginahigugma niya sila. Kay ginpromisa niya ini sang una sa ila mga katigulangan nga palanggaon niya ang ila mga kaliwat. 29Kag wala nagabaylo ang Dios sang iya hunahuna parte sa mga tawo nga iya ginapili kag ginapakamaayo. 30Sang una, kamo nga mga indi Judio wala nagtuman sa Dios. Pero karon, tungod nga ang mga Judio wala nagtuman sa iya, ginakaluoyan kamo sang Dios. 31Kag amo man ang matabo sa ila, nga bisan subong wala sila nagatuman sa Dios, kaluoyan man niya sila tungod nga ginakaluoyan niya kamo. 32Kay gintugutan sang Dios nga ang tanan nga tawo mangin ulipon sang ila mga sala agod ipakita niya sa tanan ang iya kaluoy.
Pagpasalamat sa mga Kaayo sang Dios
33Makatilingala gid ang kaayo sang Dios! Indi ta matungkad ang iya kaalam kag ang iya nahibaluan! Sin-o bala ang makaintiendi sang iya hunahuna kag sang iya mga pamaagi? 34Pareho sang ginasiling sa Kasulatan,
“Sin-o bala ang nakahibalo sang hunahuna sang Ginoo?
Sin-o bala ang makatudlo sa iya kon ano ang iya dapat himuon?11:34 Isa. 40:13.
35Wala kita sing may ihatag sa iya
agod nga may bayaran siya sa aton.”11:35 Job 41:11.
36Kay ang tanan nga butang nagahalin sa Dios, kag ginhimo ini paagi sa iya kag para sa iya. Dayawon siya sa wala sing katapusan! Amen.
上帝不放棄以色列人
1這樣，難道上帝放棄了祂的子民嗎？當然沒有！因我自己也是以色列人，是亞伯拉罕的後裔，屬於便雅憫支派。 2上帝並沒有放棄祂預先揀選的子民。你們不知道聖經上有關以利亞先知的記載嗎？他在上帝面前控告以色列人，說： 3「主啊！他們殘殺你的先知，拆毀你的祭壇，只剩下我一個人，他們還要殺我。」 4上帝怎樣回答呢？祂說：「我為自己留下七千人，他們未曾跪拜巴力。」
5現在的情況也是一樣，上帝按照揀選的恩典留下了少數人。 6既然說是出於恩典，就不再基於行為，不然恩典就不再是恩典了。 7這該怎麼說呢？以色列人努力追求，卻一無所得，只有蒙揀選的人得到了，其他的人都變得頑固不化。 8正如聖經上說：
「上帝使他們至今心智昏迷，
眼睛看不見，耳朵聽不到。」
9大衛也說：
「願他們的宴席成為網羅、
陷阱、絆腳石，
給他們帶來報應；
10願他們眼目昏暗，
無法看見，
永遠彎腰駝背。」
11那麼，以色列人一失足就再也爬不起來了嗎？當然不是！恰好相反，因他們的過犯，救恩臨到了外族人，使他們心生嫉妒。 12如果他們的過犯給世界帶來了富足，他們的失敗給外族人帶來了富足，那麼，他們發憤回頭的時候豈不要帶來更大的祝福嗎？
外族人得救
13我有話要對你們外族人說，因為我是外族人的使徒，我尊重自己的職分， 14希望使我的骨肉同胞心生嫉妒，好使他們當中的一些人得救。 15如果他們被拋棄，人類便有機會與上帝和好，那麼，當他們被接納的時候，又將怎樣呢？豈不是要死而復生嗎？ 16獻祭時所獻的那部分麵團如果聖潔，整團麵也聖潔；樹根如果聖潔，樹枝也聖潔。
17如果橄欖樹上有幾條枝子被折了下來，你這野橄欖枝被接了上去，得以汲取橄欖樹根供應的汁漿，你就不可向折下來的枝子誇口。 18你怎能誇口呢？要知道：不是你托住樹根，而是樹根托住你。 19你也許會說：「原來的枝子被折下來，是為了把我接上去。」 20不錯，他們因為不信被折了下來，而你因為信被接了上去，然而不要自高，要敬畏上帝。 21上帝既然沒有留下原來的枝子，也可以不留下你。 22可見，上帝既慈愛又嚴厲。祂對墮落的人是嚴厲的，對你卻是慈愛的。你要常常活在祂的愛中，不然你也會被砍下來。 23當然，如果以色列人不再頑固不信，必會重新被接上去，因為上帝能把他們重新接上。 24你這從野生的橄欖樹上砍下來的枝子，尚且可以違反自然，被接到好橄欖樹上，何況原來的枝子被接回到原來的樹上呢？
全以色列都要得救
25弟兄姊妹，我不願意你們對以下這奧祕一無所知，還自以為聰明。這奧祕就是：雖然有些以色列人的心剛硬，但等到外族人得救的數目滿了以後， 26全以色列都要得救。正如聖經上說：「救主必從錫安出來，祂將除去雅各子孫的罪惡。 27那時我要除去他們的罪，這是我與他們所立的約。」
28就福音而論，他們成為上帝的仇敵是為了使你們得到福音；就上帝的揀選而論，因為他們祖先的緣故，他們仍是上帝所愛的。 29因為上帝絕不會收回祂的恩賜和呼召。 30你們從前不順服上帝，然而因為他們的不順服，你們現在反蒙了憐憫。 31同樣，他們現在不順服是為了使你們蒙憐憫，好使他們也蒙憐憫。 32因為上帝把世人都歸在不順服之列，是為了要憐憫世人。
頌讚上帝
33啊，上帝的智慧和知識多麼博大精深！
祂的判斷多麼難測！
祂的蹤跡多麼難尋！
34誰曾知道主的心意？
誰曾做過祂的謀士？
35誰曾給過祂，
等祂償還呢？
36因為萬物都源於祂，
倚靠祂，歸於祂。
願榮耀歸給祂，
直到永遠。阿們！
