Ang mga Pagbag-o nga Ginhimo ni Nehemias
1Sang ginbasa ang Libro ni Moises sa mga tawo sa sina nga adlaw, natukiban nila nga ginadilian ang mga Ammonhon kag mga Moabnon sa pag-impon sa katilingban sang Dios. 2Kay wala nila paghatagi sang pagkaon kag ilimnon ang mga Israelinhon sang pagguwa nila sa Egipto. Sa baylo, ginsuhulan nila si Balaam nga pakamalauton ang mga Israelinhon. Pero ang pagpakamalaot kuntani nga ato ginhimo sang Dios nga pagpakamaayo. 3Sang mabatian sang mga tawo ato nga kasuguan, wala nila ginpaimpon sa ila ang indi matuod nga mga Israelinhon.
4Antes ato natabo, si Eliashib nga pari, nga manugdumala sang mga bodega sa templo sang amon Dios kag paryente ni Tobia, 5nagtugot kay Tobia nga gamiton niya ang dako nga kuwarto sa templo. Ini nga kuwarto ginagamit sadto nga bodega para sa mga halad nga regalo, insenso, mga kagamitan sa templo, mga halad sa mga pari, mga ikanapulo sang mga uyas, duga sang ubas, kag lana, nga suno sa Kasuguan para sa mga Levita, sa mga manugkanta, kag sa mga guwardya sang mga puwertahan sang templo. 6Wala ako sa Jerusalem sang natabo ato, tungod kay sang ika-32 nga tuig sang paghari ni Artaserkses sa Babilonia, nagkadto ako sa iya. Sang ulihi ginsugtan niya ako 7nga magbalik sa Jerusalem. Kag pag-abot ko, nahibaluan ko ang malaot nga ginhimo ni Eliashib nga amo ang pagpaestar kay Tobia sa kuwarto nga ara sa lagwerta sang templo sang Dios. 8Sa akon puwerte nga kaakig, ginpanghaboy ko ang tanan nga kagamitan ni Tobia paguwa sa kuwarto. 9Dayon nagmando ako nga tinluan ang kuwarto, kag pagkatapos ginpabalik ko didto ang mga kagamitan sang templo pati ang mga halad nga regalo kag ang insenso.
10Nahibaluan ko man nga ang mga Levita wala na mahatagi sang parte nga para sa ila, gani sila kag ang mga manugkanta nga gintugyanan sa mga buluhaton sa templo nagpalauli na sa pagpanguma. 11Gani ginsabdong ko ang mga opisyal kag ginsilingan, “Ngaa ginpabay-an ninyo ang templo sang Dios?” Ginpatawag ko dayon ang mga Levita kag ang mga manugkanta kag ginpabalik sa ila mga buluhaton sa templo. 12Kag sa liwat ang tanan nga katawhan sang Juda nagdala sang ikanapulo sang ila mga uyas, duga sang ubas, kag lana didto sa mga bodega. 13Ang ginpadumala ko sa mga bodega amo sila ni Shelemia nga pari, si Zadok nga manunudlo sang Kasuguan, kag si Pedaya nga Levita. Ginpabulig ko man sa ila si Hanan nga anak ni Zacur kag apo ni Matania. Sila ang akon ginpili tungod kay masaligan sila. Gintugyan ko man sa ila ang pagpanghatag sang mga parte sang ila kapareho nga mga manugpangabudlay sa templo.
14Dayon nagpangamuyo ako, “O Dios ko, dumduma ako kag indi gid pagkalimti ang mga maayo nga ginhimo ko para sa imo templo kag sa mga buluhaton sini.”
15Sadto nga tion, may nakita ako nga mga taga-Juda nga nagapuga sang ubas sa Adlaw nga Inugpahuway. Ang iban sa ila nagakarga sa mga asno sang mga uyas, bino, ubas, higos,13:15 higos: ang bunga sang kahoy nga higera (ukon, fig tree). kag iban pa nga mga butang agod dal-on sa Jerusalem kag ibaligya. Gani ginpaandaman ko sila nga indi sila magbaligya sang ila mga produkto sa Adlaw nga Inugpahuway. 16May ara man nga mga taga-Tyre nga nagaestar sa Jerusalem nga nagdala sang mga isda kag sang iban pa nga mga inugbaligya. Kag ginbaligya nila ini sa mga taga-Juda nga ara sa Jerusalem sa sina nga Adlaw nga Inugpahuway. 17Gani ginsabdong ko ang mga pangulo sang Juda kag ginsilingan, “Ano bala ini nga kalautan nga inyo ginahimo? Wala ninyo ginapakabalaan ang Adlaw nga Inugpahuway! 18Indi bala nga amo man ini ang ginhimo sang inyo mga katigulangan, gani kita kag ang ini nga siyudad ginsilutan sang aton Dios? Karon, ginapaakig pa gid ninyo tapat ang Dios sa inyo ginahimo, kay wala ninyo ginapakabalaan ang Adlaw nga Inugpahuway.”
19Gani nagmando ako nga siradhan ang puwertahan sang siyudad kada Biyernes13:19 Biyernes: sa Hebreo, antes sang Adlaw nga Inugpahuway. sang hapon,13:19 hapon sang nagasalop na ang adlaw. kag indi ini pagbuksan hasta indi matapos ang Adlaw nga Inugpahuway. Ginpabantayan ko sa akon mga tinawo ang mga puwertahan agod wala sing bisan ano nga inugbaligya nga makasulod sa siyudad sa Adlaw nga Inugpahuway. 20Kon kaisa, ang mga negosyante nagatulog sa guwa sang Jerusalem kon Biyernes sang gab-i. 21Pero ginpaandaman ko sila. Siling ko, “Ngaa diri kamo nagatulog sa pader sang siyudad? Kon liwaton pa ninyo ini makatilaw gid kamo sa akon.” Gani halin sadto wala na sila magbalik sa Adlaw nga Inugpahuway. 22Dayon ginmanduan ko ang mga Levita nga magpakatinlo sila13:22 magpakatinlo sila: buot silingon, tumanon nila ang seremonya sang pagpakatinlo. kag magbantay sa mga puwertahan agod kabigon sang mga tawo nga pinasahi nga adlaw ang Adlaw nga Inugpahuway.
Dayon nagpangamuyo ako, “O Dios ko, dumduma man ining ginhimo ko, kag kaluoyi ako suno sa imo dako nga gugma.”
23Sadto man nga mga inadlaw, nakita ko nga may mga taga-Juda nga nagpangasawa sang mga babayi nga taga-Ashdod, taga-Ammon, kag taga-Moab. 24Katunga sang ila mga anak nagahambal sa lingguahe sang Ashdod ukon sa lingguahe sang iban nga mga lugar, kag indi sila makahambal sa lingguahe sang Juda. 25Gani ginsabdong ko kag ginpakamalaot ini nga mga taga-Juda. Ginhanot ko ang iban sa ila kag gin-gan-it ang ila mga buhok. Ginpasumpa ko sila sa ngalan sang Dios nga sila kag ang ila mga anak indi na gid magpangasawa ukon magpamana sang mga indi Israelinhon. 26Dayon nagsiling ako sa ila, “Indi bala nga amo ini ang kabangdanan sang pagpakasala ni Haring Solomon sang Israel? Wala sing hari sa bisan diin nga nasyon nga pareho sa iya. Palangga siya sang iya Dios, kag ginhimo siya sang Dios nga hari sa bug-os nga Israel. Pero sa pihak sini nagpakasala siya tungod nga gin-ganyat siya sang iya mga asawa nga indi Israelinhon. 27Ti, pasugtan lang bala namon ining kalautan nga ginahimo ninyo nga amo ang pagluib sa aton Dios paagi sa pagpangasawa sang indi Israelinhon?”
28Si Joyada nga anak sang pangulo nga pari nga si Eliashib may anak nga nakapangasawa sa anak ni Sanbalat nga taga-Horon, gani ginpahalin ko siya.
29Dayon nagpangamuyo ako, “O Dios ko, indi pagkalimti nga silutan sila tungod nga ginbaliwala nila ang ila pagkapari kag ang ila panaad bilang mga pari kag mga Levita.”
30Gani ginsiguro ko nga ang katawhan sang Israel hilway na sa bisan ano nga impluwensya sang mga indi Israelinhon. Kag ginhatagan ko sang obra ang mga pari kag ang mga Levita suno sa tagsa nila ka buluhaton. 31Ginsiguro ko man nga ang mga gatong nga gamiton sa paghalad madala sa husto nga tion, pati ang mga nahauna nga patubas.
Dayon nagpangamuyo ako, “O Dios ko, dumduma ako kag pakamaayuha.”
Magarũrĩra ma Mũthia ma Nehemia
113:1 Gũcook 23:3Na rĩrĩ, mũthenya ũcio, Ibuku rĩa Musa rĩgĩthomwo na mũgambo mũnene andũ makĩĩiguagĩra, rĩgĩthomwo handũ haandĩkĩtwo atĩ gũtirĩ Mũamoni kana Mũmoabi ũgetĩkĩrio akorwo kĩũngano-inĩ kĩa andũ a Ngai, 213:2 Ndar 22:3-11; Ndar 23:11tondũ matiigana kũhe andũ a Isiraeli irio na maaĩ; no-o nĩ kũrĩha maarĩhire Balamu amarume. (No rĩrĩ, Ngai witũ akĩgarũra kĩrumi gĩgĩtuĩka kĩrathimo.) 3Rĩrĩa andũ maaiguire watho ũcio, makĩeheria andũ othe arĩa maarĩ ageni kuuma Isiraeli.
413:4 Neh 12:44Mbere ĩyo, Eliashibu ũrĩa mũthĩnjĩri-Ngai nĩakoretwo atuĩtwo mũrũgamĩrĩri wa makũmbĩ ma nyũmba ya Ngai witũ. Aarĩ wa thiritũ ya hakuhĩ na Tobia, 513:5 Alaw 27:30; Ndar 18:21na nĩamũhete nyũmba nene aikarage ĩrĩa mbere ĩyo yaigagwo mĩhothi ya ngano, na ũbumba, na indo cia hekarũ, o na mĩhothi ya gĩcunjĩ gĩa ikũmi kĩa ngano, na ndibei ya mũhihano na maguta marĩa maaheagwo Alawii, na aini na aikaria a ihingo, o na mĩhothi ĩrĩa yarutagĩrwo athĩnjĩri-Ngai.
6No rĩrĩa maũndũ maya mothe maathiiaga na mbere, niĩ ndiarĩ kũu Jerusalemu, nĩgũkorwo mwaka-inĩ ũcio wa mĩrongo ĩtatũ na ĩĩrĩ wa ũthamaki wa Aritashashita, mũthamaki wa Babuloni,13:6 Thuutha wa kũhoota na kwĩgwatĩra Babuloni, Kurusu nĩeheire rĩĩtwa “Mũthamaki wa Babuloni”. nĩndacookete kũrĩ mũthamaki. Matukũ manini maathira nĩndamũhooire rũtha, 713:7 Ezar 10:24; Neh 2:10ngĩcooka Jerusalemu. Ndacooka Jerusalemu nĩguo ndaamenyire ũũru ũrĩa Eliashibu eekĩte nĩ ũndũ wa kũhe Tobia kanyũmba nja ya nyũmba ya Ngai. 813:8 Mar 11:15-17; Joh 2:13-16Nĩndarakaririo nĩ ũhoro ũcio mũno na ngĩikia indo ciothe cia Tobia nja. 913:9 2Maũ 29:5Ngĩcooka ngĩruta watho kũgĩe igongona rĩa gũtheria nyũmba ĩyo, na ngĩcookia indo ciothe cia nyũmba ya Ngai kuo, hamwe na maruta ma ngano na ũbumba.
1013:10 Gũcook 12:19; 2Maũ 31:4Ningĩ nĩndamenyire atĩ Alawii matiaheagwo gĩcunjĩ kĩrĩa kĩerĩtwo maaheagwo, na Alawii othe hamwe na aini arĩa maatungataga nĩmatiganĩirie ũtungata, magacooka mĩgũnda-inĩ yao. 11Nĩ ũndũ ũcio ngĩrũithia anene acio, ngĩmooria atĩrĩ: “Nyũmba ya Ngai ĩtiganĩirio nĩkĩ?” Ningĩ ngĩmeeta othe hamwe, ngĩmacookia o mũndũ wĩra-inĩ wake.
1213:12 1Ath 7:51; Mal 3:10Andũ othe a Juda nĩmarehire gĩcunjĩ gĩa ikũmi kĩa ngano, na ndibei ya mũhihano, o na maguta makũmbĩ-inĩ. 1313:13 Neh 12:44; Atũm 6:1-5Na niĩ ngĩtua Shelemia ũrĩa mũthĩnjĩri-Ngai, na Zadoku ũrĩa mwandĩki-marũa, marĩ na Mulawii wetagwo Pedaia, arũgamĩrĩri a makũmbĩ, na ngĩtua Hanani mũrũ wa Zakuri mũrũ wa Matania mũnini wao, tondũ andũ aya nĩmoonagwo marĩ ehokeku. Nĩmatuirwo a kũgayagĩra ariũ a ithe wao indo.
14Ndirikana, Wee Ngai wakwa, nĩ ũndũ wa maũndũ maya, na ndũgatharie wĩra na ũtungata ũrĩa ndungatĩte nyũmba-inĩ ya Ngai wakwa ndĩ mwĩhokeku.
1513:15 Thaam 20:8-11Matukũ-inĩ macio nĩndeyoneire andũ a Juda makĩhiha ndibei mũthenya wa Thabatũ na makĩrehe ngano, na magĩkuuithia ndigiri ngano hamwe na ndibei, na thabibũ, na ngũyũ, na mĩthemba yothe ya mĩrigo. Indo icio ciothe maarehaga Jerusalemu mũthenya wa Thabatũ. Nĩ ũndũ ũcio ngĩmakaania kwendia irio mũthenya ũcio wa Thabatũ. 16Andũ a Turo arĩa maatũũraga Jerusalemu nĩmarehaga thamaki na indo cia mĩthemba yothe, na magaciendagĩria andũ a Juda mũthenya wa Thabatũ kũu Jerusalemu. 17Ngĩrũithia andũ arĩa maarĩ igweta a Juda, ngĩmooria atĩrĩ, “Nĩ ũndũ ũrĩkũ ũyũ mũreka wa waganu wa gũthaahia mũthenya wa Thabatũ? 1813:18 Jer 44:23; Neh 10:31Maithe manyu ma tene-rĩ, githĩ ti maũndũ ta maya meekire, nake Ngai witũ agĩtũrehere mathĩĩna maya mothe matũkorete na magakora itũũra rĩĩrĩ inene? No rĩu inyuĩ mũrarehera Isiraeli mangʼũrĩ maingĩ makĩria na ũndũ wa gũthaahia Thabatũ.”
1913:19 Alaw 23:32Na rĩrĩ, hwaĩ-inĩ kwambĩrĩria kũgĩa nduma ihingo-inĩ cia Jerusalemu Thabatũ ĩtanakinya-rĩ, ngĩathana mĩrango ya Jerusalemu ĩhingwo na ndĩkahingũrwo nginya Thabatũ ĩthire. Ngĩiga andũ amwe akwa ihingo-inĩ marangĩre, nĩgeetha gũtikagĩe mũrigo ũngĩtoonyio thĩinĩ mũthenya wa Thabatũ. 20Rĩmwe kana meerĩ, onjorithia na endia a indo cia mĩthemba yothe maraarire nja ya Jerusalemu. 21No ngĩmakaania ngĩmooria atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ gĩgũtũma mũraare rũthingo-inĩ? Mũngĩĩka ũguo rĩngĩ nĩndĩmũnyiitithia.” Kuuma hĩndĩ ĩyo matiacookire gũũka mũthenya wa Thabatũ. 22Ningĩ ngĩatha Alawii meetherie macooke mathiĩ makarangĩre ihingo nĩgeetha maige mũthenya wa Thabatũ ũrĩ mũtheru.
Ndirikana, Wee Ngai wakwa, nĩ ũndũ wa ũndũ ũyũ o naguo, na ũnjiguĩre tha kũringana na wendo waku mũnene.
2313:23 Mal 2:11; Ruth 1:4Na rĩrĩ, matukũ-inĩ macio nĩndonire arũme a Juda arĩa maahikĩtie andũ-a-nja a kuuma Ashidodi, na Amoni, na Moabi. 24Nuthu ya ciana ciao ciaaragia rũthiomi rwa Ashidodi kana thiomi cia ndũrĩrĩ icio ingĩ, no matiooĩ kwaria rũthiomi rwa Juda. 2513:25 Ezar 10:5Ngĩmarũithia na ngĩmetĩria kĩrumi. Nĩndahũũrire arũme amwe ao na ngĩmamunya njuĩrĩ. Ngĩtũma mehĩte mwĩhĩtwa makĩgwetaga rĩĩtwa rĩa Ngai, ngĩmeera atĩrĩ: “Menyai gũkaaneana airĩtu anyu mahikio nĩ ariũ ao, kana aanake anyu inyuĩ ene mahikie airĩtu ao. 2613:26 1Ath 3:13; 2Sam 12:25Githĩ ti ihikanio ta icio ciatũmire Solomoni mũthamaki wa Isiraeli eehie? Ndũrĩrĩ-inĩ nyingĩ gũtiarĩ mũthamaki ũngĩ watariĩ take. Ngai wake nĩamwendete, akĩmũtua mũthamaki Isiraeli guothe; no-o na kũrĩ ũguo-rĩ, nĩatoonyirio mehia-inĩ nĩ andũ-a-nja a kũngĩ. 2713:27 Ezar 9:14Ithuĩ-rĩ, no nginya tũigue atĩ o na inyuĩ mũreka waganu ũyũ wothe mũũru ũũ, mũkaaga kwĩhokeka kũrĩ Ngai witũ na ũndũ wa kũhikia andũ-a-nja a kũngĩ?”
2813:28 Ezar 10:24; Neh 2:10Mũriũ ũmwe wa Joiada mũrũ wa Eliashibu mũthĩnjĩri-Ngai ũrĩa mũnene aarĩ mũthoni-we wa Sanibalati ũrĩa Mũhoroni. Nĩndamũingatire oime harĩ niĩ.
2913:29 Neh 1:8; Ndar 3:12Maririkane, Wee Ngai wakwa, tondũ nĩmathaahirie wĩra wa ũthĩnjĩri-Ngai, o na magĩthaahia kĩrĩkanĩro kĩa wĩra wa athĩnjĩri-Ngai na kĩa Alawii.
30Nĩ ũndũ ũcio, ngĩtheria athĩnjĩri-Ngai na Alawii kuuma kũrĩ ũndũ o wothe mũgeni, ngĩcooka ngĩmagaĩra o mũndũ wĩra wake kĩũmbe. 3113:31 Neh 10:34; Kĩam 8:1Ningĩ nĩndathondekire mweke wa kũhothaga ngũ na maciaro ma mbere mahinda marĩa maatuĩtwo.
Wee Ngai wakwa, ndirikana na ũnjĩke wega.
