1Wala sing may makapareho sa maalamon nga tawo, nga nakahibalo magpaathag sang mga butang. Ang kaalam sang tawo nagapanayanaya sa iya guya, kag nagakuha sang iya pagkurisong.
Tumana ang Hari
2Tumana ang sugo sang hari tungod nga ginpromisa mo sa Dios nga himuon mo ini. 3Indi pagpabay-i ang imo katungdanan sa hari, kag indi ka mag-upod sa mga nagaplano sing malain kontra sa iya,8:3 Indi… iya: ukon, Maghalin ka sa presensya sang hari; indi ka magtiner sa sining delikado nga lugar. kay mahimo sang hari ang bisan ano nga luyag niya. 4May awtoridad ang mga sugo sang hari, kag wala sing may makapamatok sini. 5Indi maano ang bisan sin-o nga nagatuman sini. Ang maalamon nga tawo nakahibalo kon san-o kag paano niya himuon ang isa ka butang. 6Kay ang tagsa ka butang may husto nga tion kag pamaagi sa paghimo sini sa pihak sang madamo nga mga kalisod nga ginaatubang sang tawo.
7Tungod nga wala sing tawo nga nakahibalo sang palaabuton, wala sing may makasugid sa kay bisan sin-o kon ano ang matabo. 8Subong nga indi mapunggan sang tawo ang hangin,8:8 ang hangin: ukon, ang iya espiritu kon maghalin na. indi man niya mapunggan ang iya kamatayon. Pareho ini sa inaway nga indi siya makapalagyo. Kag ang iya kalautan indi gid makaluwas sa iya sa kamatayon.
9Nakita ko ini tanan samtang ginahunahuna ko ang parte sa mga butang nga ginahimo diri sa kalibutan, pareho kon ang isa ka tawo may gahom sa paghalit sang iya isigkatawo. 10Nakita ko man ang mga malaot nga ginlubong. Ini sila permi nagasulod sadto sa balaan nga siyudad sang Jerusalem nga sa diin naghimo sila sang kalautan. Kag sa sini mismo nga lugar ginadayaw 8:10 ginadayaw: Amo ini sa Septuagint kag sa iban nga mga kopya sang Hebreo. Sa kalabanan nga mga kopya sang Hebreo, ginakalimtan. sila sang mga tawo. Wala man ini sing pulos.
11Kon indi dayon masentensyahan ang tawo nga nakasala, nagahunahuna ang iban sa paghimo sang malain. 12Bisan makasala ang tawo sing madamo gid,8:12 madamo gid: sa literal, isa ka gatos. mahimo nga magakabuhi siya gihapon sing malawig. Pero nahibaluan ko nga maayo ang dangatan sang tawo nga nagatahod sa Dios, 13kag malain ang dangatan sang malaot nga tawo nga wala nagatahod sa Dios, kag indi maglawig ang iya kabuhi kundi mangin pareho ini sa landong nga dali lang madula. 14Ang problema lang diri sa kalibutan, kon kaisa ang matarong nga mga tawo amo ang nagabaton sang silot nga para kuntani sa mga malaot, kag ang malaot nga mga tawo amo ang nagabaton sang padya nga para kuntani sa mga matarong. Makasiling ako nga wala man ini sing pulos.
15Gani para sa akon, mas maayo pa sa tawo nga magkalipay siya sa iya kabuhi. Wala sing iban nga maayo sa iya diri sa kalibutan kundi ang magkaon, mag-inom kag magkalipay samtang nagatrabaho siya sa bug-os niya nga kabuhi nga ginhatag sang Dios sa iya diri sa kalibutan.
16Adlaw-gab-i wala ako nagatulog sa pagpaninguha nga makaangkon sang kaalam para maintiendihan ko ang mga nagakalatabo sa kalibutan. 17Nakita ko ang tanan nga ginahimo sang Dios diri sa kalibutan, kag wala gid sing tawo nga makaintiendi sini. Bisan ano pa ang pagpaninguha sang tawo nga intiendihon ini, indi niya maintiendihan. Bisan magsiling pa ang maalamon nga tawo nga naintiendihan niya, ang matuod indi gid niya maintiendihan.
1Ta ni ó dàbí ọlọ́gbọ́n ènìyàn?
Ta ni ó mọ ìtumọ̀ ohun gbogbo?
Ọgbọ́n a máa mú ojú ènìyàn dán
ó sì máa ń pààrọ̀ ìrínisí rẹ̀.
Pa òfin ọba mọ́
2Mo sọ wí pé, pa òfin ọba mọ́, nítorí pé, ìwọ ti ṣe ìbúra níwájú Ọlọ́run. 3Má ṣe jẹ́ kí ojú kán ọ láti kúrò ní iwájú ọba, má ṣe dúró nínú ohun búburú, nítorí yóò ṣe ohunkóhun tí ó bá tẹ́ ẹ lọ́rùn. 4Níwọ́n ìgbà tí ọ̀rọ̀ ọba ni àṣẹ, ta ni ó le è sọ fún un wí pé, “Kí ni ìwọ ń ṣe?”
5Ẹnikẹ́ni tí ó bá pa àṣẹ rẹ̀ mọ́, kò ní wá sí ìpalára kankan,
àyà ọlọ́gbọ́n ènìyàn yóò sì mọ àsìkò tí ó tọ́ àti ọ̀nà tí yóò gbà ṣe é.
6Ohun gbogbo ni ó ní àsìkò àti ọ̀nà tí ó tọ́ láti ṣe,
ṣùgbọ́n, òsì ènìyàn pọ̀ sí orí ara rẹ̀.
7Níwọ́n ìgbà tí kò sí ẹni tí ó mọ ọjọ́-ọ̀lá,
ta ni ó le è sọ fún un ohun tí ó ń bọ̀?
8Kò sí ẹni tí ó lágbára lórí afẹ́fẹ́ láti gbà á dúró
nítorí náà, kò sí ẹni tí ó ní agbára lórí ọjọ́ ikú rẹ̀.
Bí ó ti jẹ́ wí pé kò sí ẹni tí a dá sílẹ̀ nígbà ogun,
bẹ́ẹ̀ náà ni ìkà kò ní fi àwọn tí ó ń ṣe é sílẹ̀;
bí ó ti jẹ́ wí pé kò sí ẹni tí a dá sílẹ̀ nígbà ogun,
bẹ́ẹ̀ náà ni ìwà búburú kò le gba àwọn tí ó ń ṣe é sílẹ̀.
9Gbogbo nǹkan wọ̀nyí ni mo ti rí, tí mo sì ń múlò ní ọkàn mi sí gbogbo iṣẹ́ tí a ti ṣe lábẹ́ oòrùn. Ìgbà kan wà tí ẹnìkan ń ṣe olórí àwọn tókù fún ìpalára rẹ̀. 10Nígbà náà ni mo tún rí ìsìnkú ènìyàn búburú—àwọn tí wọ́n máa ń wá tí wọ́n sì ń lọ láti ibi mímọ́ kí wọn sì gba ìyìn ní ìlú tàbí tí wọ́n ti ṣe èyí. Eléyìí pẹ̀lú kò ní ìtumọ̀.
11Nígbà tí a kò bá tètè ṣe ìdájọ́ fún ẹlẹ́ṣẹ̀ kíákíá, ọkàn àwọn ènìyàn a máa kún fún ọ̀pọ̀lọpọ̀ ìmọ̀ láti ṣe ibi. 12Bí ènìyàn búburú tó dẹ́ṣẹ̀ nígbà ọgọ́rùn-ún tilẹ̀ wà láààyè fún ìgbà pípẹ́, mo mọ̀ wí pé yóò dára fún ẹni tí ó bẹ̀rù Ọlọ́run, tí ó bẹ̀rù níwájú rẹ̀. 13Bẹ́ẹ̀ ni kì yóò dára fún ènìyàn búburú, bẹ́ẹ̀ ni kì yóò fa ọjọ́ rẹ̀ gún tí ó dà bí òjìji, nítorí tí kò bẹ̀rù níwájú Ọlọ́run.
14Ohun mìíràn tún wà tí kò ní ìtumọ̀, tí ó ń ṣẹlẹ̀ láyé olódodo tí ó ń gba ohun tí ó tọ́ sí òṣìkà àti ènìyàn búburú tí ó ń gba ohun tí ó tọ́ sí olódodo. Mo sọ wí pé eléyìí gan an kò ní ìtumọ̀. 15Nítorí náà mo kan sáárá sí ìgbádùn ayé, nítorí pé kò sí ohun tí ó dára fún ènìyàn ní abẹ́ oòrùn ju pé kí ó jẹ, kí ó mu, kí inú rẹ̀ sì dùn lọ. Nígbà náà ni ìdùnnú yóò bá a rìn nínú iṣẹ́ ẹ rẹ̀, ní gbogbo ọjọ́ ayé ti Ọlọ́run tí fi fún un lábẹ́ oòrùn.
16Nígbà tí mo lo ọkàn mi láti mọ ọgbọ́n àti láti wo wàhálà ènìyàn ní ayé. 17Nígbà náà ni mo rí gbogbo ohun tí Ọlọ́run tí ṣe, kò sí ẹnìkan tí ó le è mòye ohun tí ó ń lọ lábẹ́ oòrùn. Láìbìkítà gbogbo ìyànjú rẹ̀ láti wá rí jáde, ènìyàn kò le è mọ ìtumọ̀ rẹ̀, kódà bí ọlọ́gbọ́n ènìyàn rò wí pé òun mọ̀ ọ́n, kò le è ní òye rẹ̀ ní pàtó.
