Manugwali 10 – HLGN & NASV

Ang Pulong Sang Dios

Manugwali 10:1-20

1Subong nga ang patay nga mga langaw makapabaho sa pahamot, ang gamay nga kabuangan makaguba sa kaalam kag dungog.

2Ang maalamon nga tawo gusto maghimo sang maayo, pero ang buang-buang nga tawo gusto maghimo sang malain. 3Bisan sa paglakat sang buang-buang makita nga wala siya sing pag-intiendi. Ginapakita gid niya sa tanan ang iya pagkabuang-buang.

4Kon akig sa imo ang isa ka manugdumala indi pagbayai ang imo katungdanan. Kay kon madula na ang iya kaakig basi pa lang patawaron ka niya bisan dako pa nga sala ang imo nahimo.

5May isa pa ka indi maayo nga butang nga nakita ko diri sa kalibutan, kag ini ginahimo sang mga pangulo: 6Ang mga buang-buang ginahatagan sang mataas nga posisyon, pero ang mga manggaranon10:6 manggaranon: ukon, dungganon. iya ginahatagan sang manubo nga posisyon. 7Nakita ko man nga ang mga ulipon nagasakay sa kabayo samtang ang dungganon nga mga tawo nagalakat lang pareho sa mga ulipon.

8Kon magkutkot ka sang buho, basi kon mahulog ka. Kon maglusot ka sa buho sang pader, basi kon kadton ka sang man-og. 9Kon maglukat ka sang bato ukon magbial sang kahoy, basi kon mapilas ka. 10Kon mahabol ang imo wasay kag wala mo ini ginabaid, magpangusog ka gid sing tudo sa paggamit sini. Bintaha kon maalamon ka kay paagi sini magmadinalag-on ka.

11Wala sing pulos ang abilidad mo sa pag-anta sang man-og kon makagat ka man lang niya. 12Ang mga ginahambal sang maalamon nga tawo makahatag sa iya sang kaayuhan, pero ang mga ginahambal sang buang-buang nga tawo makalaglag sa iya. 13Sa umpisa pa lang kabuangan na ang iya mga ginahambal, kag sa ulihi malaot na gid, nga daw wala na siya sa iya kaugalingon. 14Kag wala siya nagauntat hambal.

Wala gid sing may nakahibalo sang palaabuton, kag wala sing may makasugid sa aton kon ano ang matabo sa tapos kita mapatay.

15Ginakapoy ang buang-buang sa iya trabaho, gani nagahunahuna siya nga indi na lang siya magkadto sa banwa sa pagtrabaho.10:15 gani… pagtrabaho: ukon, indi siya makatultol magkadto sa banwa.

16Kaluluoy ang nasyon nga ang hari sini ulipon sadto anay, kag ang mga pangulo sini nagapunsyon lang sa bilog nga adlaw. 17Pero bulahan ang nasyon nga ang hari sini natawo sa dungganon nga pamilya kag ang mga pangulo sini nagapunsyon sa husto nga tion nga may pagpugong sa ila kaugalingon kag wala sila nagapahubog.

18Kon tamad ang isa ka tawo sa pagkay-o sang atop sang iya balay, magatulo ini kag marumpag.

19Ang pagkinaon kag pag-ininom makahatag sing kalipay sa tawo; kag ang kuwarta makahatag sang tanan niya nga kinahanglanon.

20Indi pagpakamalauta ang hari bisan sa hunahuna mo lang, ukon ang manggaranon bisan sa tago lang, kay basi kon may makasugid sini sa ila.10:20 basi… ila: sa literal, basi kon may pispis nga magsugid sini.

New Amharic Standard Version

መክብብ 10:1-20

1የሞቱ ዝንቦች ሽቶን እንደሚያገሙ፣

ትንሽ ሞኝነትም ጥበብንና ክብርን ያቀልላል።

2የጠቢብ ልብ ወደ ቀኝ፣

የሞኝ ልብ ግን ወደ ግራ ያዘነብላል።

3ሞኝ በጐዳና ሲሄድ ማስተዋል ይጐድለዋል፤

ጅል መሆኑንም ለማንም ይገልጻል።

4የገዥ ቍጣ በተነሣብህ ጊዜ፣

ስፍራህን አትልቀቅ፤

ትዕግሥት ታላቁን ጥፋት ጸጥ ያደርጋልና።

5ከፀሓይ በታች ያየሁት ክፉ ነገር አለ፤

ይህም ከገዥ የሚወጣ ስሕተት ነው፤

6ሞኞች በብዙ የክብር ስፍራዎች ሲቀመጡ፣

ሀብታሞች ግን በዝቅተኛ ስፍራ ሆነዋል።

7መሳፍንት እንደ ባሮች በእግራቸው ሲሄዱ፣

ባሮች ፈረስ ላይ ተቀምጠው አይቻለሁ።

8ጕድጓድን የሚምስ ራሱ ይገባበታል፤

ቅጥርንም የሚያፈርስ እባብ ይነድፈዋል።

9ድንጋይ የሚፈነቅል ይጐዳበታል፤

ግንድንም የሚፈልጥ አደጋ ላይ መውደቁ አይቀርም።

10መጥረቢያ ቢደንዝ፣

ጫፉም ባይሳል፣

ብዙ ጕልበት ይጨርሳል፤

ብልኀት ግን ለውጤት ያበቃል።

11እባብ በድግምት ከመፍዘዙ በፊት ቢነድፍ፣

ለደጋሚው ምንም አይጠቅመውም።

12ከጠቢብ አፍ የሚወጣ ቃል ባለ ሞገስ ነው፤

ሞኝ ግን በገዛ ከንፈሩ ይጠፋል፤

13ቃሉ በመጀመሪያ ሞኝነት ነው፤

በመጨረሻም ደግሞ ክፉ እብደት ነው፤

14ሞኙም ቃልን ያበዛል።

የሚመጣውን የሚያውቅ የለም፤

ከእርሱ በኋላ የሚሆነውንስ ማን ሊነግረው ይችላል?

15የሞኝ ሥራ ራሱን ያደክመዋል፤

ወደ ከተማ የሚወስደውንም መንገድ አያውቅም።

16አንቺ፣ ንጉሥሽ ልጅ10፥16 ወይም አሽከር የሆነ፣

መሳፍንትሽም በጧት ግብዣ የሚያደርጉ ምድር ሆይ፤ ወዮልሽ!

17አንቺ ንጉሥሽ ከተከበረው ዘር የሆነ፣

ለመስከር ሳይሆን ለብርታት፣

በተገቢው ጊዜ የሚበሉ መሳፍንት ያሉሽ ምድር ሆይ፤ የተባረክሽ ነሽ፤

18ሰው ሰነፍ ከሆነ ጣራው ይዘብጣል፤

እጆቹም ካልሠሩ ቤቱ ያፈስሳል።

19ግብዣ ለሣቅ ያዘጋጃል፤

ወይንም ሕይወትን ያስደስታል፤

ገንዘብም ካለ ሁሉ ነገር አለ።

20በዐሳብህም እንኳ ንጉሥን አትንቀፍ፤

በመኝታ ክፍልህም ባለጠጋን አትርገም፤

የሰማይ ወፍ ቃልህን ልትወስድ፣

የምትበረዋም ወፍ የምትለውን ልታደርስ ትችላለችና።