1Subong nga ang patay nga mga langaw makapabaho sa pahamot, ang gamay nga kabuangan makaguba sa kaalam kag dungog.
2Ang maalamon nga tawo gusto maghimo sang maayo, pero ang buang-buang nga tawo gusto maghimo sang malain. 3Bisan sa paglakat sang buang-buang makita nga wala siya sing pag-intiendi. Ginapakita gid niya sa tanan ang iya pagkabuang-buang.
4Kon akig sa imo ang isa ka manugdumala indi pagbayai ang imo katungdanan. Kay kon madula na ang iya kaakig basi pa lang patawaron ka niya bisan dako pa nga sala ang imo nahimo.
5May isa pa ka indi maayo nga butang nga nakita ko diri sa kalibutan, kag ini ginahimo sang mga pangulo: 6Ang mga buang-buang ginahatagan sang mataas nga posisyon, pero ang mga manggaranon10:6 manggaranon: ukon, dungganon. iya ginahatagan sang manubo nga posisyon. 7Nakita ko man nga ang mga ulipon nagasakay sa kabayo samtang ang dungganon nga mga tawo nagalakat lang pareho sa mga ulipon.
8Kon magkutkot ka sang buho, basi kon mahulog ka. Kon maglusot ka sa buho sang pader, basi kon kadton ka sang man-og. 9Kon maglukat ka sang bato ukon magbial sang kahoy, basi kon mapilas ka. 10Kon mahabol ang imo wasay kag wala mo ini ginabaid, magpangusog ka gid sing tudo sa paggamit sini. Bintaha kon maalamon ka kay paagi sini magmadinalag-on ka.
11Wala sing pulos ang abilidad mo sa pag-anta sang man-og kon makagat ka man lang niya. 12Ang mga ginahambal sang maalamon nga tawo makahatag sa iya sang kaayuhan, pero ang mga ginahambal sang buang-buang nga tawo makalaglag sa iya. 13Sa umpisa pa lang kabuangan na ang iya mga ginahambal, kag sa ulihi malaot na gid, nga daw wala na siya sa iya kaugalingon. 14Kag wala siya nagauntat hambal.
Wala gid sing may nakahibalo sang palaabuton, kag wala sing may makasugid sa aton kon ano ang matabo sa tapos kita mapatay.
15Ginakapoy ang buang-buang sa iya trabaho, gani nagahunahuna siya nga indi na lang siya magkadto sa banwa sa pagtrabaho.10:15 gani… pagtrabaho: ukon, indi siya makatultol magkadto sa banwa.
16Kaluluoy ang nasyon nga ang hari sini ulipon sadto anay, kag ang mga pangulo sini nagapunsyon lang sa bilog nga adlaw. 17Pero bulahan ang nasyon nga ang hari sini natawo sa dungganon nga pamilya kag ang mga pangulo sini nagapunsyon sa husto nga tion nga may pagpugong sa ila kaugalingon kag wala sila nagapahubog.
18Kon tamad ang isa ka tawo sa pagkay-o sang atop sang iya balay, magatulo ini kag marumpag.
19Ang pagkinaon kag pag-ininom makahatag sing kalipay sa tawo; kag ang kuwarta makahatag sang tanan niya nga kinahanglanon.
20Indi pagpakamalauta ang hari bisan sa hunahuna mo lang, ukon ang manggaranon bisan sa tago lang, kay basi kon may makasugid sini sa ila.10:20 basi… ila: sa literal, basi kon may pispis nga magsugid sini.
1Monga ntchentche zakufa zimayika fungo loyipa mʼmafuta onunkhira,
choncho kupusa pangʼono kumawononganso nzeru ndi ulemu.
2Mtima wa munthu wanzeru umamutsogolera bwino,
koma mtima wa munthu wopusa umamusocheretsa.
3Chitsiru ngakhale chikamayenda mu msewu,
zochita zake ndi zopanda nzeru
ndipo chimaonetsa aliyense kuti icho ndi chitsirudi.
4Ngati wolamulira akukwiyira,
usachoke pa ntchito yako;
kufatsa kumakonza zolakwa zazikulu.
5Pali choyipa chimene ndinachiona pansi pano,
kulakwitsa kumene kumachokera kwa wolamulira:
6Zitsiru amazipatsa ntchito zambiri zapamwamba,
pamene anthu olemera amawapatsa ntchito zotsika.
7Ndaona akapolo atakwera pa akavalo,
pamene akalonga akuyenda pansi ngati akapolo.
8Amene amakumba dzenje adzagwamo yekha;
amene amabowola khoma adzalumidwa ndi njoka.
9Amene amaphwanya miyala adzapwetekedwa ndi miyalayo;
amene amawaza nkhuni adzapwetekedwa nazo.
10Ngati nkhwangwa ili yobuntha
yosanoledwa,
pamafunika mphamvu zambiri potema,
koma luso limabweretsa chipambano.
11Nʼkopanda phindu kudziwa kuseweretsa njoka
ngati njokayo yakuluma kale.
12Mawu a pakamwa pa munthu wanzeru ndi okondweretsa,
koma chitsiru chidzawonongedwa ndi milomo yake yomwe.
13Chitsiru chimayamba ndi mawu opusa;
potsiriza pake zoyankhula zake ndi zamisala
14ndipo chitsiru chimachulukitsa mawu.
Palibe amene amadziwa zimene zikubwera mʼtsogolo,
ndani angamuwuze zomwe zidzachitika iye akadzafa?
15Chitsiru chimatopa msanga ndi ntchito yochepa;
ndipo sichikhala ndi mphamvu zobwererera ku mudzi.
16Tsoka kwa iwe, iwe dziko ngati mfumu yako ikali mwana,
ndipo atsogoleri ako amakhala pa madyerero mmamawa.
17Wodala iwe, iwe dziko ngati mfumu yako ndi mwana wolemekezeka
ndipo atsogoleri ako amadya pa nthawi yake,
kuti apeze mphamvu osati kuti aledzere.
18Ngati munthu ndi waulesi, denga lake limaloshoka;
ngati manja ake ndi alobodo nyumba yake imadontha.
19Phwando ndi lokondweretsa anthu,
ndipo vinyo ndi wosangalatsa moyo,
koma ndalama ndi yankho la chilichonse.
20Usanyoze mfumu ngakhale mu mtima mwako,
kapena kutukwana munthu wachuma mʼchipinda chako,
pakuti mbalame yamlengalenga itha kutenga mawu ako
nʼkukafotokoza zomwe wanena.
