Wala sing Pulos ang Tanan
1Amo ini ang mga ginsiling sang isa ka manugwali1:1 manugwali: ukon, manunudlo; ukon, maalamon nga tawo. nga anak ni David kag hari sang Jerusalem:
2Wala sing pulos! Wala gid sing pulos ang tanan! 3Ano bala ang makuha sang tawo sa iya pagpangabudlay diri sa kalibutan? 4Nagataliwan ang isa ka henerasyon kag nagabulos naman ang isa, pero ang kalibutan amo lang gihapon. 5Nagabutlak ang adlaw, kag dayon nagasalop; nagabalik-balik lang ini sa iya ginahalinan. 6Nagahuyop ang hangin sa bagatnan kag dayon sa aminhan; nagalibot-libot lang ini kag nagabalik-balik. 7Ang tanan nga suba nagailig sa dagat, pero wala ini nagakapuno bisan sige-sige ang ilig sang suba.1:7 bisan sige-sige ang ilig sang suba: ukon, dayon nagabalik ang tubig sa iya ginahalinan kag nagailig ini liwat sa dagat. 8Ina tanan nga butang makatalaka—ang pagkatalaka nga indi masaysay. Wala nagakaayawan ang aton mga mata kag mga dulunggan sa aton makita kag mabatian. 9Ang mga natabo sang una matabo man liwat. Ang mga ginhimo sang una himuon man liwat. Wala gid sing bag-o nga nagakatabo sa kalibutan. 10May butang bala nga masiling mo nga bag-o naman? Pero ara na ina sang una pa, bisan sang wala pa kita matawo. 11Wala ginadumdom sang mga tawo ang mga nagligad; amo man ang palaabuton, indi man ini pagdumdumon sang mga tawo sa ulihi.
Ang Kaalam sang Tawo Wala sing Pulos
12Ako nga isa ka manugwali naghari sa Israel, kag sa Jerusalem ako nag-estar. 13Sa akon kaalam, gintun-an ko gid sing maayo ang tanan nga nagakalatabo diri sa kalibutan. Isa ini ka makatalaka nga buluhaton nga ginhatag sang Dios nga kabalak-an sang tawo. 14Nakita ko ang tanan nga ginahimo diri sa kalibutan, kag ini tanan wala sing pulos; daw pareho lang nga nagalagas ako sa hangin. 15Ang tiko indi mo mapatadlong, kag ang wala indi mo maisip.
16Nagsiling ako sa akon kaugalingon, “Mas maalam gid ako sang sa tanan nga naghari sa Jerusalem antes sa akon. Madamo gid ako sang nahibaluan.” 17Gintun-an ko sing maayo ang kinalain sang kaalam kag kabuangan, pero nareyalisar ko nga ini wala man sing pulos; daw pareho lang nga nagalagas ako sa hangin. 18Kay sang nagdugang ang akon nahibaluan, nagdugang man ang kalain sang akon buot.
Maũndũ Mothe nĩ ma Tũhũ
11:1 Koh 1:12; Thim 1:1Ici nĩcio ciugo cia Mũrutani, mũrũ wa Daudi, ũrĩa warĩ mũthamaki kũu Jerusalemu:
21:2 Thab 39:5-6; Arom 8:20-21“Maũndũ mothe nĩ ma tũhũ! Ĩĩ nĩ ma tũhũ!”
Ũguo nĩguo Mũrutani ekuuga.
“Ti-itherũ nĩ ma tũhũ mũtheri!
Maũndũ mothe nĩ ma tũhũ.”
31:3 Koh 2:11, 22Mũndũ-rĩ, nĩ uumithio ũrĩkũ onaga harĩ wĩra
ũrĩa wothe arutaga gũkũ thĩ kwaraga riũa?
41:4 Ayub 8:19Rũciaro rũmwe rwathira-rĩ, nĩ rũngĩ rũũkaga,
no rĩrĩ, thĩ ĩtũũraga o ho nginya tene na tene.
51:5 Thab 19:5-6Riũa rĩrathaga na rĩgathũa,
ningĩ rĩgacooka na ihenya kũrĩa rĩrathagĩra.
6Rũhuho rũhurutanaga rwerekeire mwena wa gũthini,
na rũgacooka rũkeerekera mwena wa gathigathini;
rũthiiaga o rũgĩthiũrũrũkaga rũtegũtigithĩria,
o rũgĩcookaga njĩra-inĩ yaruo.
7Njũũĩ ciothe ciĩitagĩrĩra iria-inĩ,
no rĩrĩ, iria rĩtirĩ hĩndĩ rĩiyũraga.
O kũu njũũĩ ciumaga,
nokuo icookaga.
81:8 Thim 27:20Maũndũ mothe marehanagĩra mĩnoga
ĩrĩa ĩtangĩgweteka.
Riitho rĩtirĩ hĩndĩ rĩiganagia kuona,
o na kana gũtũ gũkaigania kũigua.
91:9 Koh 3:15Maũndũ marĩa maanakorwo kuo no mo macookaga gũkorwo kuo rĩngĩ,
naguo ũndũ ũrĩa waneekwo noguo ũcookaga ũgeekwo rĩngĩ;
gũtirĩ ũndũ ũtarĩ woneka gũkũ thĩ kwaraga riũa.
10Hihi nĩ harĩ ũndũ mũndũ angiuga atĩrĩ:
“Ta rora! Ũyũ nĩ ũndũ ũtarĩ wonekana”?
Ũndũ ũcio warĩ kuo hĩndĩ ndaaya hĩtũku;
warĩ kuo tũtarĩ twaciarwo.
111:11 Kĩam 40:23; Thab 88:12Andũ arĩa maarĩ kuo tene matiririkanagwo,
na o na arĩa matarĩ maraciarwo
matikaaririkanwo
nĩ arĩa magaaciarwo thuutha wao.
Ũũgĩ no wa Tũhũ
12Niĩ Mũrutani-rĩ, ndaarĩ mũthamaki wathamakagĩra Isiraeli kũu Jerusalemu. 131:13 Koh 3:10; Ayub 28:3Nĩnderutĩire na kĩyo kwĩruta, na gũtuĩria na ũũgĩ maũndũ mothe marĩa mekagwo gũkũ thĩ. Kaĩ Ngai nĩakuuithĩtie andũ mũrigo mũritũ-ĩ! 14Nĩndĩĩoneire maũndũ marĩa mothe mekagwo gũkũ thĩ kwaraga riũa; maũndũ mothe no ma tũhũ, na ũguo no ta gũtengʼeria rũhuho.
151:15 Koh 7:13Kĩndũ kĩrĩa kĩogomu gĩtingĩrũngĩka;
nakĩo kĩrĩa gĩtarĩ ho gĩtingĩtarwo.
161:16 1Ath 3:12Na niĩ ngĩĩciiria, ngiuga na ngoro yakwa atĩrĩ, “Ndĩ mũkũrũ na ngagĩa na ũũgĩ mũingĩ gũkĩra andũ arĩa othe manaathana Jerusalemu mbere yakwa; nĩmenyete maũndũ maingĩ makoniĩ ũũgĩ na ũmenyo.” 171:17 Koh 2:3, 12; 7:25Ningĩ nĩnderutire na ngoro yakwa kũmenya ũhoro wa ũũgĩ, o na kũmenya ũhoro wa ũgũrũki na wa ũrimũ, no ngĩmenya atĩ ũhoro ũcio, o naguo, no ta gũtengʼeria rũhuho.
181:18 Koh 12:12Nĩgũkorwo o ũrĩa ũũgĩ waingĩha, noguo ihooru rĩingĩhĩte;
na ũrĩa ũmenyo waingĩha, noguo kĩeha kĩingĩhĩte.
