Leviticus 25 – HLGN & CST

Ang Pulong Sang Dios

Leviticus 25:1-55

Ang Tuig nga Inugpahuway sang Duta

1Sang didto si Moises sa Bukid sang Sinai, ginsugo siya sang Ginoo 2nga ihambal ini sa mga Israelinhon:

Kon mag-abot na kamo sa duta nga ihatag ko sa inyo, indi ninyo pagtamnan ang duta kada ikapito nga tuig agod mapadunggan ninyo ako. 3-4Sa sulod sang anom ka tuig makatanom kamo kag makaani, pero sa ikapito nga tuig kinahanglan nga papahuwayon ninyo ang duta. Indi ninyo pagtamnan ang inyo mga uma kag indi man ninyo pagtapsan sang mga sanga ang inyo tanom nga mga ubas. 5Kag indi man ninyo pag-anihon ang mga uhay ukon pagduguson ang mga bunga sang mga tanom nga nagatubo lang. 6Pero puwede kamo magpanguha sini para lang kaunon ninyo sang inyo mga suluguon, sang inyo mga trabahador, sang mga indi Israelinhon nga nagaestar upod sa inyo, 7sang inyo mga kasapatan, kag sang mga talunon nga mga sapat sa inyo duta.

Ang Tuig sang Paghilway kag Pag-uli

8-9Sa kada 49 ka tuig,25:8-9 Sa kada 49 ka tuig: sa literal, pito ka tuig nga inugpahuway, pito ka pito ka tuig. sa ikanapulo nga adlaw sang ikapito nga bulan nga amo ang Adlaw sang Pagtubos, patunugon ninyo ang mga budyong sa bug-os nga lugar. 10Kabigon ninyo ang ika-50 nga tuig nga pinasahi nga tuig, kay tion ini sang paghilway sa mga ulipon agod makabalik na sila sa ila pamilya kag sa pag-uli sa tag-iya sang iya mga duta nga iya ginbaligya. 11-12Sa sini nga Tuig sang Paghilway kag Pag-uli, indi kamo magtanom, kag indi man kamo mag-ani ukon magdugos sang mga bunga sang mga tanom nga nagatubo lang, pero puwede kamo makapanguha para lang kaunon. Balaan ini nga tuig para sa inyo.

13Sa sini nga tuig, ang tanan nga pagkabutang nga ginbaligya sa inyo ibalik ninyo sa tag-iya. 14Gani kon magbaligya kamo ukon magbakal sang duta sa inyo kasimanwa, indi kamo magdinayaay. 15Kinahanglan nga ang bili sang duta suno sa kadamuon sang mga tinuig nga makapatubas ini sa wala pa ang sunod nga Tuig sang Paghilway kag Pag-uli. 16Kon madamo pa ang mga tinuig antes mag-abot ang Tuig sang Paghilway kag Pag-uli, pataasan ninyo ang presyo sang duta, pero kon gamay na lang, panubuan ninyo. Kay ang matuod, ang ginabakal indi ang duta mismo kundi ang kadamuon sang mapatubas sang duta. 17Indi kamo magdinayaay kundi tahura ninyo ako, kay ako ang Ginoo nga inyo Dios. 18-19Tumana gid ninyo ang akon mga pagsulundan kag mga sugo agod magkabuhi kamo nga malinong sa duta nga inyo estaran kag indi kamo mawad-an sang pagkaon tungod sa bugana nga mga patubas sang duta. 20Indi kamo magkabalaka kon ano ang inyo kaunon sa ikapito nga tuig nga indi kamo makatanom ukon makaani. 21Kay bendisyunan ko ang inyo duta sa ikaanom nga tuig agod magpatubas ini sang madamo nga kalan-on nga para sa tatlo ka tuig. 22Gani samtang nagatanom kamo sa ikawalo nga tuig, ang inyo kaunon amo pa ang inyo inani sang ikaanom nga tuig, kag madamo pa ang inyo kalan-on hasta sa tig-alani sa ikasiyam nga tuig.

23Indi dapat ibaligya ang duta nga indi na mabawi pa, kay ang ini nga duta akon; ginapaestaran kag ginapaagsahan ko lang ini sa inyo. 24Gani tugutan ninyo nga mabawi pa sang tag-iya ang iya duta sa inyo. Himuon ninyo ini sa tanan nga duta nga inyo ginbakal.

25Kon nag-imol ang kapareho ninyo nga Israelinhon, kag tungod sini ginbaligya niya ang iya duta, ang iya pinakamalapit nga paryente amo ang maggawad sang iya ginbaligya. 26Pero kon wala siya sing paryente nga maggawad sini para sa iya, puwede niya gihapon ini mabawi kon may ikasarang na siya sa paggawad sini. 27Kon matabo ini bayaran niya ang nagbakal sang iya duta sang kantidad nga suno sa mapatubas sang duta hasta sa pag-abot sang Tuig sang Paghilway kag Pag-uli, dayon puwede na niya mabawi ang iya duta. 28Pero kon kulang pa ang iya inuggawad, magapabilin ini sa nagbakal hasta sa pag-abot sang Tuig sang Paghilway kag Pag-uli. Sa sina nga tuig, mabawi na niya ang iya duta nga wala sing bayad.

29Kon ang isa ka tawo magbaligya sang iya balay nga ara sa banwa nga napalibutan sang pader, magawad pa niya ini sa sulod sang isa ka tuig halin sang tion sang iya pagbaligya. 30Pero kon indi niya ini magawad sa sulod sang isa ka tuig, ang amo nga balay mangin iya na sang nagbakal kag sang iya mga kaliwat hasta san-o. Indi na ini mabawi sang tag-iya sa Tuig sang Paghilway kag Pag-uli. 31Pero ang mga balay sa mga baryo nga wala sing pader pagakabigon nga pareho sang mga uma, nga puwede magawad kag mabawi sa Tuig sang Paghilway kag Pag-uli.

32Ang mga kaliwat ni Levi puwede nga makagawad bisan san-o sang ila mga balay nga ara sa mga banwa nga ginapanag-iyahan nila. 33Kon indi nila ini magawad, iuli ini sa ila sa Tuig sang Paghilway kag Pag-uli. Kay ang mga balay dira sa ila mga banwa ila ina nga bahin halin sa ila kapareho nga mga Israelinhon. 34Ang mga palahalban nga ara dampi sa ila mga banwa kinahanglan nga indi pag-ibaligya, kay ila ina nga pagkabutang hasta san-o.

35Kon nag-imol ang kapareho ninyo nga Israelinhon kag indi na siya makasarang nga magsuporta sa iya kaugalingon, buligan ninyo siya pareho sang pagbulig ninyo sa mga indi Israelinhon nga permanente nga nagaestar upod sa inyo ukon temporaryo lang, agod makapadayon siya sa pag-estar upod sa inyo. 36-37Pahulama ninyo siya sang kuwarta nga wala sing saka, kag baligyai ninyo siya sang pagkaon nga wala sing ganansya, agod makapadayon siya sa pag-estar upod sa inyo. Himua ninyo ina sa pagpakita nga nagatahod kamo sa akon nga inyo Dios. 38Ako ang Ginoo nga inyo Dios nga nagpaguwa sa inyo sa Egipto agod ihatag ko sa inyo ang duta sang Canaan kag agod mangin Dios ninyo ako.

39Kon nag-imol ang kapareho ninyo nga Israelinhon, kag tungod sini ginbaligya niya ang iya kaugalingon sa inyo bilang ulipon, indi ninyo siya pagpaobrahon pareho sang isa ka ordinaryo lang nga ulipon. 40Kabigon ninyo siya nga isa ka sinuhulan nga trabahador ukon isa ka bisita nga nagaestar lang sa inyo. Magaobra siya sa inyo hasta sa Tuig sang Paghilway kag Pag-uli. 41Sa sina nga tuig, hilway na siya kag ang iya mga anak, kag makabalik na sila sa ila mga kaparyentihan kag mangin ila liwat ang mga pagkabutang sang ila mga katigulangan. 42Mga ulipon ko kamo, kamo nga mga Israelinhon nga ginpaguwa ko sa Egipto. Gani indi dapat nga ibaligya ninyo ang inyo kaugalingon nga ulipon hasta san-o. 43Indi ninyo pagpintasan ang kapareho ninyo nga Israelinhon nga ulipon ninyo. Himua ninyo ina sa pagpakita nga nagatahod kamo sa akon nga inyo Dios.

44Kon gusto ninyo nga may mga ulipon kamo, magbakal kamo sa mga nasyon sa palibot ninyo. 45Puwede man ninyo baklon ang mga indi Israelinhon nga nagaestar upod sa inyo ukon ang mga miyembro sang ila panimalay nga natawo sa inyo lugar. Ang mga ulipon nga nabakal ninyo sa ila mangin pagkabutang na ninyo, 46kag puwede ninyo sila ipanubli sa inyo mga anak agod magserbisyo sa ila samtang buhi sila. Pero indi gid ninyo pagpintasan ang kapareho ninyo nga Israelinhon nga ulipon ninyo.

47Kon ang isa ka imol nga Israelinhon nagbaligya sang iya kaugalingon bilang ulipon sa isa ka manggaranon nga indi Israelinhon nga nagaestar upod sa inyo ukon sa iya sini paryente, 48ang ina nga Israelinhon puwede pa nga magawad. Puwede siya nga gawaron sang iya utod, 49tiyo, pakaisa, ukon sang bisan sin-o sa malapit niya nga mga paryente. Puwede man nga siya mismo ang maggawad sang iya kaugalingon kon may ikasarang na siya. 50-52Ang iya himuon sumahon niya kag sang nagbakal sa iya kon pila ka tuig ang iya pagserbisyo kag kon pila ang maiguan sini kon bayaran siya pareho sa ginahimo sa isa ka sinuhulan nga trabahador. Ang maiguan nga kantidad ibuhin niya sa kantidad nga ginbayad sa iya sadto anay sang pagbakal sa iya bilang isa ka ulipon. (Ang amo nga kantidad ginabasi sa kadamuon sang tinuig halin sa pagbakal sa iya hasta sa Tuig sang Paghilway kag Pag-uli.) Kag kon pila ang mabilin amo ina ang ibayad niya para magawad siya. 53Kinahanglan nga kabigon siya sang nagbakal sa iya nga daw isa ka sinuhulan nga trabahador kag indi niya siya pagpintasan. 54Kon indi siya magawad sa sini nga mga paagi, mahilway gihapon siya kag ang iya mga anak sa Tuig sang Paghilway kag Pag-uli. 55Gani indi kamo magpaulipon sa inyo isigkatawo hasta san-o, kay mga ulipon ko kamo, kamo nga ginpaguwa ko sa Egipto. Ako amo ang Ginoo nga inyo Dios.

Nueva Versión Internacional (Castilian)

Levítico 25:1-55

El año sabático

1En el monte Sinaí, el Señor le ordenó a Moisés 2que les dijera a los israelitas: «Cuando hayáis entrado en la tierra que os voy a dar, la tierra misma deberá observar un año de reposo25:2 un año de reposo. Lit. un sábado; también en vv. 4-6. en honor al Señor. 3Durante seis años sembrarás tus campos, podarás tus viñas y cosecharás sus productos; 4pero, llegado el séptimo año, la tierra gozará de un año de reposo en honor al Señor. No sembrarás tus campos ni podarás tus viñas; 5no segarás lo que haya brotado por sí mismo ni vendimiarás las uvas de tus viñas no cultivadas. La tierra gozará de un año completo de reposo. 6Sin embargo, de todo lo que la tierra produzca durante ese año sabático, podréis comer no solo tú, sino también tu siervo y tu sierva, el jornalero y el residente transitorio entre vosotros. 7También podrán alimentarse tu ganado y los animales que haya en el país. Todo lo que la tierra produzca ese año será solo para el consumo diario.

El año del jubileo

8»Siete veces contarás siete años sabáticos, de modo que los siete años sabáticos sumen cuarenta y nueve años, 9y el día diez del mes séptimo, es decir, el día del Perdón, harás resonar la trompeta por todo el país. 10El año cincuenta será declarado santo, y se proclamará en el país la liberación de todos sus habitantes. Será para vosotros un jubileo, y cada uno volverá a su heredad familiar y a su propio clan. 11El año cincuenta será para vosotros un jubileo: ese año no sembraréis ni cosecharéis lo que haya brotado por sí mismo, ni tampoco vendimiaréis las viñas no cultivadas. 12Ese año es jubileo y será santo para vosotros. Comeréis solamente lo que los campos produzcan por sí mismos.

13»En el año de jubileo cada uno volverá a su heredad familiar.

14»Si entre vosotros se realizan transacciones de compraventa, no os explotéis los unos a los otros. 15Tú comprarás de tu prójimo a un precio proporcional al número de años que falten para el próximo jubileo, y él te venderá a un precio proporcional al número de años que queden por cosechar. 16Si aún faltan muchos años para el jubileo, aumentarás el precio en la misma proporción; pero, si faltan pocos, rebajarás el precio proporcionalmente, porque lo que se te está vendiendo es solo el número de cosechas. 17No os explotaréis los unos a los otros, sino que temeréis a vuestro Dios. Yo soy el Señor vuestro Dios.

Consecuencias de la obediencia

18»Poned en práctica mis estatutos y observad mis preceptos, y habitaréis seguros en la tierra. 19La tierra dará su fruto, y comeréis hasta saciaros, y allí viviréis seguros.

20»Si acaso os preguntáis: “¿Qué comeremos en el séptimo año si no plantamos ni cosechamos nuestros productos?”, 21dejadme deciros que en el sexto año os enviaré una bendición tan grande que la tierra producirá como para tres años. 22Cuando vosotros sembréis durante el octavo año, todavía estaréis comiendo de la cosecha anterior, y continuaréis comiendo de ella hasta la cosecha del año siguiente.

Leyes sobre el rescate de propiedades

23»La tierra no se venderá a perpetuidad, porque la tierra es mía y vosotros no sois aquí más que forasteros y huéspedes. 24Por tanto, en el país habrá la posibilidad de recobrar todo terreno que haya sido heredad familiar.

25»En el caso de que uno de tus compatriotas se empobrezca y tenga que vender parte de su heredad familiar, su pariente más cercano rescatará lo que su hermano haya vendido. 26Si el hombre no tiene a nadie que pague el rescate a su favor, pero él mismo llega a prosperar y consigue lo suficiente para rescatar su propiedad, 27deberá calcular el número de años transcurridos desde la venta y reembolsar el saldo a quien se la haya comprado. Así podrá volver a su propiedad. 28Pero, si no consigue lo suficiente para rescatarla, la tierra quedará en posesión del comprador hasta el año del jubileo, cuando el que la vendió la recobrará, y esta volverá a su heredad familiar.

29»Si alguno vende una casa en una ciudad amurallada, tendrá derecho a rescatarla durante un año completo a partir de la fecha de venta. Ese es el tiempo que dura su derecho a rescatarla. 30Si no rescata la casa antes de cumplirse el año, no se le devolverá en el jubileo, sino que pasará a ser propiedad perpetua del comprador y de sus descendientes.

31»Las casas que estén en aldeas sin murallas se considerarán campo abierto, pero podrán rescatarse y se devolverán en el jubileo.

32»Los levitas tendrán siempre el derecho de rescatar sus casas en las ciudades de su propiedad. 33Si alguno de los levitas hace valer su derecho, la casa que vendió en una de sus ciudades se le devolverá en el jubileo, porque las casas en las ciudades de los levitas son su heredad familiar entre los israelitas. 34Pero los campos alrededor de sus ciudades no se venderán, pues son su propiedad inalienable.

35»Si alguno de tus compatriotas se empobrece y no tiene cómo sostenerse, ayúdale como lo harías con el extranjero o con el residente transitorio; así podrá seguir viviendo entre vosotros. 36No le exigirás interés cuando le prestes dinero o víveres, sino que temerás a tu Dios; así tu compatriota podrá seguir viviendo entre vosotros. 37Tampoco le prestarás dinero con intereses ni le impondrás recargo a los víveres que le fíes. 38Yo soy el Señor vuestro Dios, que os saqué de Egipto para daros la tierra de Canaán y para ser vuestro Dios.

39»Si alguno de tus compatriotas se empobrece y se ve obligado a venderse a ti, no lo hagas trabajar como esclavo. 40Trátalo como al jornalero o como al residente transitorio que vive entre vosotros. Trabajará para ti, solo hasta el año del jubileo. 41Entonces lo pondrás en libertad junto con sus hijos, y podrán volver a su propia familia y a la heredad de sus antepasados. 42Todos los israelitas son mis siervos. Yo los saqué de Egipto, así que no serán vendidos como esclavos. 43No serás un amo cruel, sino que temerás a tu Dios.

44»Asegúrate de que tus esclavos y esclavas provengan de las naciones vecinas; allí podrás comprarlos. 45También podrás comprar esclavos nacidos en tu país, siempre y cuando sean de las familias extranjeras que vivan en medio de vosotros. Ellos serán vuestra propiedad, 46y podréis dejárselos a vuestros hijos como herencia para que les sirvan de por vida. En lo que respecta a tus compatriotas, no serás un amo cruel.

47»Si un extranjero o un residente transitorio entre vosotros se enriquece, y uno de tus compatriotas se empobrece y tiene que venderse a un extranjero o a un familiar de ese extranjero, 48no perderá su derecho a ser rescatado después de haberse vendido. Podrá rescatarlo cualquiera de sus parientes: 49un tío, un primo o cualquier otro de sus parientes. Y, si llegara a prosperar, él mismo podrá pagar su rescate. 50Él y su dueño calcularán el tiempo transcurrido, desde el año en que se vendió hasta el año del jubileo. El precio de su liberación se determinará en proporción al sueldo de un jornalero por ese número de años. 51Si aún faltan muchos años, pagará por su rescate una suma proporcional a la que se pagó por él. 52Si solo faltan pocos años para el jubileo, calculará y pagará por su rescate en proporción a esos años. 53Vosotros vigilaréis que su dueño lo trate como a los que trabajan por contrato anual, y que no lo trate con crueldad.

54»Si tu compatriota no es rescatado por ninguno de esos medios, tanto él como sus hijos quedarán en libertad en el año del jubileo.

55»Los israelitas son mis siervos. Yo los saqué de Egipto. Yo soy el Señor vuestro Dios.