Juan 6 – HLGN & NIVUK

Ang Pulong Sang Dios

Juan 6:1-71

Ginpakaon ni Jesus ang Lima 5,000 ka mga Tawo

(Mat. 14:13-21; Mar. 6:30-44; Luc. 9:10-17)

1Pagkatapos sadto, nagtabok liwat si Jesus sa Dagat sang Galilea nga ginatawag man nga Dagat sang Tiberias. 2Madamo nga mga tawo ang nagsulunod sa iya, tungod kay nakita nila ang iya mga ginpanghimo nga mga milagro sa iya pagpang-ayo sang mga masakiton. 3Nagtaklad si Jesus kag ang iya mga sumulunod sa bukid kag didto nagpungko. 4(Malapit na lang sadto ang piesta sang mga Judio nga ginatawag Piesta sang Paglabay sang Anghel.) 5Pagtan-aw ni Jesus, nakita niya nga madamo nga mga tawo ang nagapalapit sa iya. Gani nagsiling siya kay Felipe, “Sa diin bala kita makabakal sang pagkaon6:5 pagkaon: sa literal, tinapay. Amo man sa bersikulo 7. Tan-awa ang footnote sa bersikulo 9. para makakaon ini nga mga tawo?” 6(Amo ini ang iya pamangkot tungod kay gusto niya nga tilawan si Felipe. Pero sa pagkamatuod, may plano na siya nga daan kon ano ang iya himuon.) 7Nagsiling si Felipe sa iya, “Sa kadamuon sang mga tawo nga ini, bisan gamay lang ang aton ihatag, ang walo ka bulan nga suweldo sang isa ka tawo kulang pa nga ibakal sang ila pagkaon.” 8Pero nagsiling ang utod ni Pedro nga si Andres nga isa man sa mga sumulunod ni Jesus, 9“May bata diri nga lalaki nga may lima ka tinapay6:9 tinapay: Ang tinapay sa ila nga kultura amo ang pinakapagkaon nila pareho sang kan-on sa aton nga kultura. kag duha ka isda. Pero ano ang pulos sini sa amo nga kadamuon sang mga tawo?” 10Nagsiling si Jesus, “Abi, papungkua ninyo ang mga tawo.” Kag ginpapungko nila sila, kay hilamunon man ato nga lugar. Ang mga lalaki lang mga 5,000 nga daan. 11Pagkatapos ginkuha ni Jesus ang tinapay kag nagpasalamat sa Dios, kag ginpanagtag niya ini sa mga tawo nga nagapungko didto. Amo man ang iya ginhimo sa isda, kag nabusog sila tanan. 12Pagkatapos nila kaon, nagsiling si Jesus sa iya mga sumulunod, “Tipuna ninyo ang mga nabilin agod wala gid sing may mausik.” 13Gani gintipon nila ang tanan nga nabilin. Kag halin sa lima ka tinapay nga ginpakaon sa mga tawo, nakapuno pa sila sang dose ka alat.

14Pagkakita sang mga tawo sadto nga milagro nga ginhimo ni Jesus, nagsiling sila, “Amo na gid ini matuod ang Propeta nga aton ginahulat nga magaabot diri sa kalibutan!” 15Nakahibalo na nga daan si Jesus nga may tuyo sila nga kuhaon siya kag piliton nga mangin hari nila. Gani naghalin siya didto kag nagtaklad balik sa bukid nga siya lang.

Naglakat si Jesus sa Ibabaw sang Tubig

(Mat. 14:22-33; Mar. 6:45-52)

16Sang sirom na, nagdulhog sa baybay ang iya mga sumulunod 17kag nagsakay sa sakayan. Gab-i na, pero wala pa makabalik si Jesus didto sa ila. Gani nag-umpisa na lang sila nga magtabok pabalik sa Capernaum. 18Samtang nagatabok sila, hinali lang nga nagbaskog ang hangin kag nagdalagko ang mga balod. 19Pagkaantad nila sing mga lima ukon anom ka kilometro, nakita nila si Jesus nga nagalakat sa ibabaw sang tubig pakadto sa ila sakayan, kag hinadlukan sila. 20Pero nagsiling si Jesus sa ila, “Indi kamo magkahadlok, ako ini!” 21Gani ginpasakay nila siya. Pagkasakay ni Jesus, nakaabot sila dayon sa ila kaladtuan.

Ginpangita sang mga Tawo si Jesus

22-23Sang madason nga adlaw, ang mga tawo wala pa gid naghalin didto sa lugar nga ginpakaunan sa ila sang Ginoo sang tinapay nga iya ginpasalamatan sa Dios. Nahibaluan nila nga sang gab-i nga nagligad may isa lang ka sakayan, kag amo ato ang ginsakyan sang mga sumulunod ni Jesus. Nahibaluan man nila nga si Jesus wala nagsakay upod sa iya mga sumulunod. Karon, may nag-abot didto nga mga sakayan nga halin sa Tiberias. 24Gani pagkahibalo sang mga tawo nga wala na didto si Jesus kag ang iya mga sumulunod, nagsakay sila sa mga sakayan kag nagpa-Capernaum agod pangitaon si Jesus.

Ang Tinapay nga Nagahatag sang Kabuhi

25Pag-abot nila didto sa Capernaum nakita nila si Jesus. Nagsiling sila, “Manunudlo, san-o ka pa diri?” 26Nagsiling si Jesus sa ila, “Sa pagkamatuod, ginasugid ko sa inyo nga ginapangita ninyo ako indi tungod sa mga milagro nga inyo nakita, kundi tungod kay ginpakaon ko kamo sang tinapay kag nabusog kamo. 27Pero indi kamo magpangabudlay para sa pagkaon nga madunot man lang, kundi magpangabudlay kamo para sa pagkaon nga nagapadayon hasta san-o, nga nagahatag sang kabuhi nga wala sing katapusan. Ako nga Anak sang Tawo amo ang magahatag sa inyo sini nga pagkaon, kay ako ang ginhatagan sang Dios nga Amay sang awtoridad nga maghatag sini.” 28Gani nagpamangkot sila sa iya, “Ti ano ang dapat namon nga himuon agod masunod namon ang gusto nga ipahimo sang Dios?” 29Nagsabat si Jesus, “Ang gusto sang Dios nga inyo himuon amo ini: magtuo kamo sa akon nga iya ginpadala.” 30Nagsiling man sila, “Ti, ano nga milagro ang imo mapakita sa amon agod magtuo kami sa imo? 31Sadto anay ang aton mga katigulangan nagkaon sang manna6:31 manna: Tan-awa ang Lista sang mga Pulong sa likod. sang didto pa sila sa kamingawan. Kay nagasiling ang Kasulatan nga ginhatagan sila ni Moises sang tinapay nga halin sa langit.”6:31 Exo. 16:4; Neh. 9:15; Salmo 78:24. 32Nagsiling si Jesus sa ila, “Sa pagkamatuod, ginasugid ko sa inyo nga indi si Moises ang naghatag sang tinapay nga halin sa langit kundi ang akon Amay. Kag siya amo man ang nagahatag sa inyo sang matuod nga tinapay nga halin sa langit. 33Kay ang tinapay nga ginahatag sang Dios wala sing iban kundi siya nga naghalin sa langit kag nagahatag sang kabuhi sa mga tawo diri sa kalibutan.” 34Nagsiling dayon ang mga tawo, “Ti hatagi man kami permi sina nga tinapay nga imo ginasiling.” 35Nagsiling si Jesus, “Ako amo ang tinapay6:35 tinapay: ukon, pagkaon. nga nagahatag sang kabuhi. Ang nagapalapit sa akon kag nagatuo indi na gid paggutumon ukon pag-uhawon.

36“Pero pareho bala sang ginsiling ko anay sa inyo, indi gihapon kamo magtuo sa akon bisan nakita na ninyo ang mga milagro nga akon ginhimo.6:36 bisan nakita na ninyo ang mga milagro nga akon ginhimo: sa iban nga mga teksto, bisan nakita na ninyo ako. 37Ang tanan nga tawo nga ginahatag sang Amay sa akon magapalapit sa akon, kag ang mga nagapalapit sa akon indi ko gid pagsikwayon. 38Kay nagkadto ako diri halin sa langit indi agod tumanon ko ang akon kaugalingon nga kabubut-on, kundi agod tumanon ko ang kabubut-on sang Amay nga nagpadala sa akon. 39Kag ang kabubut-on sang nagpadala sa akon amo ini: nga indi ko pagpabay-an nga mawala ang bisan isa ka tawo nga iya gintugyan sa akon, kundi nga banhawon ko sila sa katapusan nga adlaw. 40Kay amo ini ang gusto sang akon Amay: nga ang tanan nga nagakilala kag nagatuo sa akon makaangkon sang kabuhi nga wala sing katapusan, kag banhawon ko sila sa katapusan nga adlaw.”

41Karon, nagkulumuron ang mga Judio kontra kay Jesus, kay nagsiling siya nga siya amo ang tinapay nga naghalin sa langit. 42Nagsiling sila, “Si Jesus man lang ina nga anak ni Jose. Ngaa nagasiling siya nga halin siya sa langit, kay kilala ta man gani ang iya amay kag iloy?” 43Ginsabat sila ni Jesus, “Indi kamo magsagi kumod dira. 44Wala sing tawo nga makapalapit sa akon kon indi pagtandugon ang iya tagipusuon sang Amay nga nagpadala sa akon. Kag ang mga tawo nga magpalapit sa akon banhawon ko sa katapusan nga adlaw. 45Nagsiling ang isa sa mga propeta, ‘Tudluan sila tanan sang Dios.’6:45 Isa. 54:13. Gani ang tanan nga nagapamati sa mga ginatudlo sang Amay magapalapit sa akon. 46Wala ini nagakahulugan nga may tawo na nga nakakita sa Amay. Ako nga naghalin sa Dios nga Amay amo gid lang ang nakakita sa iya.

47“Sa pagkamatuod, ginasugid ko sa inyo nga ang nagatuo sa akon may kabuhi na nga wala sing katapusan, 48tungod kay ako amo ang tinapay nga nagahatag sang kabuhi. 49Ang inyo mga katigulangan nagkaon sang manna sang didto pa sila sa kamingawan, pero nagkalamatay gihapon sila. 50Pero may ara sang tinapay nga naghalin sa langit, kag ang bisan sin-o nga magkaon sini indi na mapatay. 51Ako amo ang buhi nga tinapay nga naghalin sa langit. Ang bisan sin-o nga magkaon sa sini nga tinapay magakabuhi sa wala sing katapusan. Tungod kay ang tinapay nga akon ihatag sa iya wala sing iban kundi ang akon lawas. Ini nga lawas ihatag ko agod makabaton ang mga tawo diri sa kalibutan sang kabuhi nga wala sing katapusan.”

52Nagbinaisay ang mga Judio nga nagapamati kay Jesus. Nagsiling sila, “Paano bala ang paghatag sang tawo nga ini sa aton sang iya lawas agod kaunon ta?” 53Nagsiling si Jesus sa ila, “Sa pagkamatuod, ginasiling ko sa inyo nga kon indi kamo magkaon sang lawas sang Anak sang Tawo kag kon indi kamo mag-inom sang iya dugo, indi gid kamo makabaton sang kabuhi nga wala sing katapusan. 54Pero ang bisan sin-o nga nagakaon sang akon lawas kag nagainom sang akon dugo may kabuhi nga wala sing katapusan, kag banhawon ko siya sa katapusan nga adlaw. 55Kay ang akon lawas kag ang akon dugo amo ang matuod nga tinapay kag matuod nga ilimnon.6:55 matuod nga tinapay kag matuod nga ilimnon nga nagahatag sang kabuhi nga wala sing katapusan. 56Ang bisan sin-o nga nagakaon sang akon lawas kag nagainom sang akon dugo nagapabilin sa akon kag ako nagapabilin man sa iya. 57Ang Dios nga Amay nga nagpadala sa akon amo ang ginahalinan sang kabuhi, kag tungod sa iya nagakabuhi ako. Pareho man sini ang matabo sa mga nagakaon sa akon, magakabuhi man sila tungod sa akon. 58Ako ang tinapay nga naghalin sa langit. Indi ini pareho sa manna nga ginkaon sang inyo mga katigulangan, kay nagkalamatay gihapon sila. Ang nagakaon sang sini nga tinapay nga akon ginasiling sa inyo magakabuhi sa wala sing katapusan.” 59Ini nga mga butang ginahambal ni Jesus sang siya nagapanudlo didto sa simbahan sang mga Judio sa Capernaum.

Ang mga Pulong nga Nagahatag sang Kabuhi nga Wala sing Katapusan

60Madamo sa iya mga sumulunod ang nakabati sa iya gintudlo, kag nagsiling sila, “Tama kabudlay ining ginatudlo niya, sin-o bala ang makabaton sini?” 61Bisan wala sing may nagsugid kay Jesus, nahibaluan niya nga ang iya mga sumulunod mismo nagakulumuron tungod sang iya pagpanudlo nga ato. Gani nagsiling si Jesus sa ila, “Nasaklaw bala kamo sa akon ginahambal? 62Ti paano na lang kon ako nga Anak sang Tawo makita ninyo nga nagkayab pabalik sa akon ginhalinan? 63Ang Espiritu Santo amo ang nagahatag sang kabuhi. Ang tawo indi makahimo sini. Ang akon mga ginahambal sa inyo halin sa Espiritu Santo, kag nagahatag sang kabuhi. 64Pero may ara sa inyo nga wala nagatuo sa akon.” (Nagsiling siya sini tungod kay nahibaluan na niya nga daan kon sin-o atong mga indi magatuo kag kon sin-o ang magatraidor sa iya.) 65Kag nagsiling pa gid siya, “Amo ini ang kabangdanan kon ngaa nagsiling ako sa inyo nga wala sing may makapalapit sa akon kon indi siya pagtugutan sang Amay.”

66Halin sadto, madamo sa mga sumulunod ni Jesus ang nagbiya sa iya kag wala na magsagi upod. 67Gani nagsiling si Jesus sa iya dose ka apostoles, “Ti, mabiya man bala kamo sa akon?” 68Nagsabat si Simon Pedro sa iya, “Ginoo, sa kay sin-o pa bala kami makadto? Ikaw lang ang may mensahi nga makahatag sang kabuhi nga wala sing katapusan. 69Nagatuo kami sa imo tungod kay nahibaluan namon nga ikaw amo gid ang Balaan nga ginpadala sang Dios.” 70Nagsiling si Jesus sa ila, “Indi bala ginpili ko kamo nga dose? Pero ang isa sa inyo Yawa!”6:70 Yawa: buot silingon, gin-usar sang Yawa. 71Ang ginatumod ni Jesus amo si Judas nga anak ni Simon Iscariote.6:71 Simon Iscariote: Indi apelyido ni Simon ang “Iscariote.” Siguro ang buot silingon, Simon nga taga-Keriot. Kay bisan tuod si Judas isa sa dose ka apostoles, pero siya amo ang magatraidor kay Jesus.

New International Version – UK

John 6:1-71

Jesus feeds the five thousand

1Some time after this, Jesus crossed to the far shore of the Sea of Galilee (that is, the Sea of Tiberias), 2and a great crowd of people followed him because they saw the signs he had performed by healing those who were ill. 3Then Jesus went up on a mountainside and sat down with his disciples. 4The Jewish Passover Festival was near.

5When Jesus looked up and saw a great crowd coming towards him, he said to Philip, ‘Where shall we buy bread for these people to eat?’ 6He asked this only to test him, for he already had in mind what he was going to do.

7Philip answered him, ‘It would take more than half a year’s wages6:7 Greek take two hundred denarii to buy enough bread for each one to have a bite!’

8Another of his disciples, Andrew, Simon Peter’s brother, spoke up, 9‘Here is a boy with five small barley loaves and two small fish, but how far will they go among so many?’

10Jesus said, ‘Make the people sit down.’ There was plenty of grass in that place, and they sat down (about five thousand men were there). 11Jesus then took the loaves, gave thanks, and distributed to those who were seated as much as they wanted. He did the same with the fish.

12When they had all had enough to eat, he said to his disciples, ‘Gather the pieces that are left over. Let nothing be wasted.’ 13So they gathered them and filled twelve baskets with the pieces of the five barley loaves left over by those who had eaten.

14After the people saw the sign Jesus performed, they began to say, ‘Surely this is the Prophet who is to come into the world.’ 15Jesus, knowing that they intended to come and make him king by force, withdrew again to a mountain by himself.

Jesus walks on the water

16When evening came, his disciples went down to the lake, 17where they got into a boat and set off across the lake for Capernaum. By now it was dark, and Jesus had not yet joined them. 18A strong wind was blowing and the waters grew rough. 19When they had rowed about three or four miles,6:19 Or about 5 or 6 kilometres they saw Jesus approaching the boat, walking on the water; and they were frightened. 20But he said to them, ‘It is I; don’t be afraid.’ 21Then they were willing to take him into the boat, and immediately the boat reached the shore where they were heading.

22The next day the crowd that had stayed on the opposite shore of the lake realised that only one boat had been there, and that Jesus had not entered it with his disciples, but that they had gone away alone. 23Then some boats from Tiberias landed near the place where the people had eaten the bread after the Lord had given thanks. 24Once the crowd realised that neither Jesus nor his disciples were there, they got into the boats and went to Capernaum in search of Jesus.

Jesus the bread of life

25When they found him on the other side of the lake, they asked him, ‘Rabbi, when did you get here?’

26Jesus answered, ‘Very truly I tell you, you are looking for me, not because you saw the signs I performed but because you ate the loaves and had your fill. 27Do not work for food that spoils, but for food that endures to eternal life, which the Son of Man will give you. For on him God the Father has placed his seal of approval.’

28Then they asked him, ‘What must we do to do the works God requires?’

29Jesus answered, ‘The work of God is this: to believe in the one he has sent.’

30So they asked him, ‘What sign then will you give that we may see it and believe you? What will you do? 31Our ancestors ate the manna in the wilderness; as it is written: “He gave them bread from heaven to eat.”6:31 Exodus 16:4; Neh. 9:15; Psalm 78:24,25

32Jesus said to them, ‘Very truly I tell you, it is not Moses who has given you the bread from heaven, but it is my Father who gives you the true bread from heaven. 33For the bread of God is the bread that comes down from heaven and gives life to the world.’

34‘Sir,’ they said, ‘always give us this bread.’

35Then Jesus declared, ‘I am the bread of life. Whoever comes to me will never go hungry, and whoever believes in me will never be thirsty. 36But as I told you, you have seen me and still you do not believe. 37All those the Father gives me will come to me, and whoever comes to me I will never drive away. 38For I have come down from heaven not to do my will but to do the will of him who sent me. 39And this is the will of him who sent me, that I shall lose none of all those he has given me, but raise them up at the last day. 40For my Father’s will is that everyone who looks to the Son and believes in him shall have eternal life, and I will raise them up at the last day.’

41At this the Jews there began to grumble about him because he said, ‘I am the bread that came down from heaven.’ 42They said, ‘Is this not Jesus, the son of Joseph, whose father and mother we know? How can he now say, “I came down from heaven”?’

43‘Stop grumbling among yourselves,’ Jesus answered. 44‘No-one can come to me unless the Father who sent me draws them, and I will raise them up at the last day. 45It is written in the Prophets: “They will all be taught by God.”6:45 Isaiah 54:13 Everyone who has heard the Father and learned from him comes to me. 46No-one has seen the Father except the one who is from God; only he has seen the Father. 47Very truly I tell you, the one who believes has eternal life. 48I am the bread of life. 49Your ancestors ate the manna in the wilderness, yet they died. 50But here is the bread that comes down from heaven, which anyone may eat and not die. 51I am the living bread that came down from heaven. Whoever eats this bread will live for ever. This bread is my flesh, which I will give for the life of the world.’

52Then the Jews began to argue sharply among themselves, ‘How can this man give us his flesh to eat?’

53Jesus said to them, ‘Very truly I tell you, unless you eat the flesh of the Son of Man and drink his blood, you have no life in you. 54Whoever eats my flesh and drinks my blood has eternal life, and I will raise them up at the last day. 55For my flesh is real food and my blood is real drink. 56Whoever eats my flesh and drinks my blood remains in me, and I in them. 57Just as the living Father sent me and I live because of the Father, so the one who feeds on me will live because of me. 58This is the bread that came down from heaven. Your ancestors ate manna and died, but whoever feeds on this bread will live for ever.’ 59He said this while teaching in the synagogue in Capernaum.

Many disciples desert Jesus

60On hearing it, many of his disciples said, ‘This is a hard teaching. Who can accept it?’

61Aware that his disciples were grumbling about this, Jesus said to them, ‘Does this offend you? 62Then what if you see the Son of Man ascend to where he was before! 63The Spirit gives life; the flesh counts for nothing. The words I have spoken to you – they are full of the Spirit6:63 Or are Spirit; or are spirit and life. 64Yet there are some of you who do not believe.’ For Jesus had known from the beginning which of them did not believe and who would betray him. 65He went on to say, ‘This is why I told you that no-one can come to me unless the Father has enabled them.’

66From this time many of his disciples turned back and no longer followed him.

67‘You do not want to leave too, do you?’ Jesus asked the Twelve.

68Simon Peter answered him, ‘Lord, to whom shall we go? You have the words of eternal life. 69We have come to believe and to know that you are the Holy One of God.’

70Then Jesus replied, ‘Have I not chosen you, the Twelve? Yet one of you is a devil!’ 71(He meant Judas, the son of Simon Iscariot, who, though one of the Twelve, was later to betray him.)