Ang Pulong nga Ginahalinan sang Kabuhi
1Sang una pa nga daan,1:1 Sang una pa nga daan: ukon, Sang wala pa matuga ang kalibutan. ara na ang ginatawag nga Pulong. Ang Pulong kaupod na sang Dios, kag ang Pulong mismo Dios. 2Halin pa gid sang una ang Pulong kaupod na sang Dios. 3Paagi sa iya, ginhimo ang tanan nga butang, kag wala gid sing may nahimo nga indi paagi sa iya. 4Ang Pulong amo ang ginahalinan sang kabuhi. Kag ini nga kabuhi pareho sa suga tungod kay amo ini ang nagapasanag sa hunahuna sang mga tawo. 5Ini nga suga nagapasanag sa kadulom1:5 kadulom: buot silingon, kalibutan nga nadulman tungod sang sala. kag ang iya kasanag wala nadaog sang kadulom.1:5 wala nadaog sang kadulom: ukon, wala naintiendihan sang mga ara sa kadulom.
6Karon may tawo nga ginpadala sang Dios. Ang iya ngalan si Juan. 7Ginpadala siya sang Dios sa pagsugid kon sin-o ang suga, agod paagi sa iya pagsugid magatuo ang tanan nga tawo. 8Indi si Juan ang suga, kundi nag-abot siya sa pagsugid kon sin-o ang suga. 9Si Jesu-Cristo amo ang matuod nga suga nga nag-abot diri sa kalibutan kag nagapasanag sa hunahuna sang tanan nga tawo. 10Nag-abot siya diri sa kalibutan. Kag bisan ginhimo ang kalibutan paagi sa iya, ang mga tawo sang kalibutan1:10 mga tawo sang kalibutan: buot silingon, mga tawo nga nagasunod sa malaot nga pagginawi kag prinsipyo sang kalibutan. wala nagkilala sa iya. 11Nagkadto siya sa iya mismo mga kasimanwa, pero ang kalabanan sa ila wala magbaton sa iya. 12Pero ang bisan sin-o nga nagbaton kag nagtuo sa iya1:12 sa iya: sa literal, sa iya ngalan. ginhatagan niya sing kinamatarong1:12 kinamatarong ukon, katungod. nga mangin anak sang Dios. 13Nangin anak sila sang Dios indi paagi sa lawasnon nga pagkatawo ukon sa pagbuot sang tawo, kundi paagi sa pagbuot sang Dios.
14Ang Pulong nagpakatawo kag nagpakig-upod diri sa aton. Nakita namon ang iya kadungganan bilang bugtong nga Anak sang Amay. Maluluy-on gid siya kag puro kamatuoran ang iya ginasugid.
15Nagpamatuod si Juan parte sa iya. Nagsiling siya, “Siya amo ang akon ginasiling nga magaabot nga ulihi sa akon. Pero labaw pa siya sang sa akon, kay sa wala pa ako natawo, ara na siya nga daan.”
16Tungod sa dako nga kaluoy ni Cristo ang iya mga pagpakamaayo sa aton tanan nagasinunod-sunod lang. 17Ang Kasuguan ginhatag sang Dios sa aton paagi kay Moises, pero ang kaluoy kag ang kamatuoran nag-abot sa aton paagi kay Jesu-Cristo. 18Wala gid sing bisan sin-o nga tawo nga nakakita sa Dios nga Amay. Pero ginpakilala siya sa aton sang bugtong nga Anak nga Dios nga kaupod permi sang Amay.1:18 nga kaupod permi sang Amay: ukon, nga ginahigugma sang Amay; sa literal, nga ara sa dughan sang Amay.
Ang Mensahi ni Juan nga Manugbautiso
(Mat. 3:1-12; Mar. 1:2-8; Luc. 3:1-18)
19Nagpamatuod si Juan parte kay Jesus sang ginpakadto sa iya sang mga lider sang mga Judio sa Jerusalem ang pila ka mga pari kag mga Levita agod pamangkuton siya kon sin-o gid siya. 20Ginprangka sila ni Juan, “Indi ako ang Cristo nga inyo ginahulat.” 21Nagpamangkot sila, “Kon indi ikaw ang Cristo, sin-o? Si Elias nga propeta?” Nagsabat si Juan, “Indi ako si Elias.” Gani nagsiling sila liwat, “Siguro ikaw ang ginasiling nga Propeta nga magaabot?” Pero nagsabat naman si Juan nga indi siya ang Propeta nga ila ginasiling. 22Gani nagsiling sila, “Ti sugiri kami kon sin-o gid ikaw agod may isugid man kami sa mga nagsugo sa amon. Ano ang masiling mo parte sa imo kaugalingon?” 23Nagsabat si Juan, “Ako ang tawo nga gintagna ni Isaias nga propeta. Indi bala nagsiling siya,
‘May magawali sing mabaskog sa kamingawan. Magasiling siya sa mga tawo,
Tadlunga ang alagyan nga pagaagyan sang Ginoo!’ ”1:23 Isa. 40:3.
24Ang mga nagsugo gali sa ato nga mga tawo nga nagkadto kay Juan amo ang mga Pariseo.1:24 Ukon, Ang iban sa mga ginsugo nga mga tawo nga magkadto kay Juan mga Pariseo. 25Ginpamangkot nila liwat si Juan, “Ngaa nga nagapangbautiso ka sang mga tawo kon indi ikaw ang Cristo, ukon si Elias, ukon ang Propeta nga amon ginahulat nga mag-abot?” 26Nagsabat si Juan, “Ako nagapangbautiso sa tubig, pero may ara sa inyo subong nga wala ninyo makilala. 27Siya ang ginasiling ko nga magaabot nga nagasunod sa akon, pero indi gani ako takos nga mangin iya suluguon.”1:27 indi gani ako takos nga mangin iya suluguon: sa literal, indi gani ako takos sa paghubad sang iya sandalyas.
28Natabo ini sa Betania, sa tabok sang Suba sang Jordan, nga sa diin nagapangbautiso si Juan.
Ang Karnero sang Dios
29Sang madason nga adlaw nakita ni Juan si Jesus nga nagapalapit sa iya. Nagsiling dayon si Juan sa mga tawo, “Ari na ang Karnero sang Dios nga inughalad agod magkuha sang sala sang mga tawo sa kalibutan. 30Siya amo ang akon ginasiling nga magaabot nga ulihi sa akon, pero mas labaw pa siya sang sa akon, kay sa wala pa ako natawo, ara na siya nga daan. 31Sang una bisan gani ako wala makakilala kon sin-o gid siya. Pero nagkadto ako diri nga nagapangbautiso sa tubig agod ipakilala siya sa mga taga-Israel. 32Nagapamatuod ako nga nakita ko ang Espiritu Santo nga nagkunsad sa iya halin sa langit nga pareho sang pating kag nagpabilin sa iya. 33Sang una bisan gani ako wala makakilala kon sin-o gid siya, pero ang Dios nga nagsugo sa akon nga magbautiso sa tubig amo ang nagsiling nga daan sa akon nga kon makita ko na gani ang Espiritu Santo nga magkunsad kag magpabilin sa isa ka tawo, ina nga tawo amo ang magabautiso sa Espiritu Santo. 34Kag ina nakita ko gid. Gani napamatud-an ko gid nga siya amo ang Anak sang Dios.”
Ang Nahauna nga mga Sumulunod ni Jesus
35Sang madason nga adlaw, didto naman si Juan kaupod ang duha ka tawo nga iya sumulunod. 36Pagkakita niya kay Jesus nga nagalabay, nagsiling siya, “Ari na ang Karnero sang Dios.”1:36 Karnero sang Dios: buot silingon, si Jesus pareho sang karnero nga ihalad para sa kapatawaran sang sala sang mga tawo. 37Pagkabati sadto sang duha niya ka sumulunod, nagsunod sila dayon kay Jesus. 38Pagbalikid ni Jesus, nakita niya sila nga nagasunod. Gani nagpamangkot siya, “Ano bala ang inyo kinahanglan?” Nagsabat sila, “Rabbi, sa diin ka bala nagaestar?” (Ang buot silingon sang Rabbi “Manunudlo.”) 39Nagsiling siya, “Dali, upod kamo sa akon agod makita ninyo.” Gani nag-upod sila kag nakita nila ang iya ginaestaran. Mga alas kuwatro na sadto sang hapon, gani didto na lang sila nagpabilin hasta mag-aga. 40Ang isa sa duha nga nakabati sa ginsiling ni Juan kag nagsunod kay Jesus amo si Andres nga utod ni Simon Pedro. 41Pagkaaga, ginpangita niya dayon ang iya utod nga si Simon kag ginsugiran niya nga nakita nila ang Mesias. (Ang buot silingon sang Mesias “Cristo.”) 42Dayon gindala niya si Simon kay Jesus. Pag-abot nila kay Jesus, gintulok ni Jesus si Simon kag nagsiling, “Ikaw si Simon nga anak ni Juan. Pero halin subong tawgon ka na nga Cefas.” (Ang Cefas pareho man sa ngalan nga Pedro nga ang buot silingon “bato”.)
Gintawag ni Jesus si Felipe kag si Natanael
43Sang madason nga adlaw, nagdesisyon si Jesus nga magkadto sa Galilea. Pag-abot niya didto, nakita niya si Felipe kag ginsilingan, “Dali, sunod sa akon!” 44(Si Felipe nga ini taga-Betsaida.1:44 Betsaida: isa ka lugar sa probinsya sang Galilea. Taga-didto man si Andres kag si Pedro.) 45Dayon ginpangita ni Felipe si Natanael. Kag sang nakita na niya, nagsiling siya sa iya, “Nakita na namon ang tawo nga ginmitlang ni Moises sa Kasuguan kag ginmitlang man sa ginsulat sang mga propeta. Siya gali amo si Jesus nga taga-Nazaret nga anak ni Jose.” 46Nagsiling si Natanael, “May ara bala nga maayo halin sa Nazaret?” Nagsabat si Felipe, “Dali, upod bala agod makita mo.”
47Pagkakita ni Jesus kay Natanael nga nagapalapit sa iya, nagsiling siya, “Ari ang matuod nga Israelinhon nga wala gid nagadaya.”1:47 wala gid nagadaya: ukon, wala gid nagabutig. 48Nagsiling dayon si Natanael sa iya, “Ngaa kilala mo ako?” Nagsabat si Jesus, “Sa wala ka pa gintawag ni Felipe, nakita ko na ikaw didto sa idalom sang kahoy nga higera.” 49Gani nagsiling si Natanael, “Manunudlo,” matuod gid nga ikaw ang Anak sang Dios! Ikaw ang hari sang Israel. 50Nagsiling dayon si Jesus sa iya, “Nagatuo ka bala sa akon tungod kay nagsiling ako sa imo nga nakita ko ikaw didto sa idalom sang kahoy nga higera? Mas sobra pa dira ang imo makita sa pila ka adlaw.” 51Kag nagsiling pa gid si Jesus sa iya, “Sa pagkamatuod, ginasugid ko sa inyo nga magaabot ang adlaw nga makita ninyo ang langit nga nagaabri kag makita man ninyo ang mga anghel sang Dios nga nagasaka-panaog pakadto sa akon nga Anak sang Tawo.”
The Word Became a Human Being
1In the beginning, the Word was already there. The Word was with God, and the Word was God. 2He was with God in the beginning. 3All things were made through him. Nothing that has been made was made without him. 4Life was in him, and that life was the light for all people. 5The light shines in the darkness. But the darkness has not overcome the light.
6There was a man sent from God. His name was John. 7He came to be a witness about that light. He was a witness so that all people might believe. 8John himself was not the light. He came only as a witness to the light.
9The true light that gives light to everyone was coming into the world. 10The Word was in the world. And the world was made through him. But the world did not recognize him. 11He came to what was his own. But his own people did not accept him. 12Some people did accept him and did believe in his name. He gave them the right to become children of God. 13To be a child of God has nothing to do with human parents. Children of God are not born because of human choice or because a husband wants them to be born. They are born because of what God does.
14The Word became a human being. He made his home with us. We have seen his glory. It is the glory of the One and Only, who came from the Father. And the Word was full of grace and truth.
15John was a witness about the Word. John cried out and said, “This was the one I was talking about. I said, ‘He who comes after me is more important than I am. He is more important because he existed before I was born.’ ” 16God is full of grace. From him we have all received grace in place of the grace already given. 17In the past, God gave us grace through the law of Moses. Now, grace and truth come to us through Jesus Christ. 18No one has ever seen God. But the One and Only is God and is at the Father’s side. The one at the Father’s side has shown us what God is like.
John the Baptist Says That He Is Not the Messiah
19The Jewish leaders in Jerusalem sent priests and Levites to ask John who he was. John spoke the truth to them. 20He did not try to hide the truth. He spoke to them openly. He said, “I am not the Messiah.”
21They asked him, “Then who are you? Are you Elijah?”
He said, “I am not.”
“Are you the Prophet we’ve been expecting?” they asked.
“No,” he answered.
22They asked one last time, “Who are you? Give us an answer to take back to those who sent us. What do you say about yourself?”
23John replied, using the words of Isaiah the prophet. John said, “I’m the messenger who is calling out in the desert, ‘Make the way for the Lord straight.’ ” (Isaiah 40:3)
24The Pharisees who had been sent 25asked him, “If you are not the Messiah, why are you baptizing people? Why are you doing that if you aren’t Elijah or the Prophet we’ve been expecting?”
26“I baptize people with water,” John replied. “But someone is standing among you whom you do not know. 27He is the one who comes after me. I am not good enough to untie his sandals.”
28This all happened at Bethany on the other side of the Jordan River. That was where John was baptizing.
What John Says About Jesus
29The next day John saw Jesus coming toward him. John said, “Look! The Lamb of God! He takes away the sin of the world! 30This is the one I was talking about. I said, ‘A man who comes after me is more important than I am. That’s because he existed before I was born.’ 31I did not know him. But God wants to make it clear to Israel who this person is. That’s the reason I came baptizing with water.”
32Then John told them, “I saw the Holy Spirit come down from heaven like a dove. The Spirit remained on Jesus. 33I myself did not know him. But the one who sent me to baptize with water told me, ‘You will see the Spirit come down and remain on someone. He is the one who will baptize with the Holy Spirit.’ 34I have seen it happen. I am a witness that this is God’s Chosen One.”
John’s Disciples Follow Jesus
35The next day John was there again with two of his disciples. 36He saw Jesus walking by. John said, “Look! The Lamb of God!”
37The two disciples heard him say this. So they followed Jesus. 38Then Jesus turned around and saw them following. He asked, “What do you want?”
They said, “Rabbi, where are you staying?” Rabbi means Teacher.
39“Come,” he replied. “You will see.”
So they went and saw where he was staying. They spent the rest of the day with him. It was about four o’clock in the afternoon.
40Andrew was Simon Peter’s brother. Andrew was one of the two disciples who heard what John had said. He had also followed Jesus. 41The first thing Andrew did was to find his brother Simon. He told him, “We have found the Messiah.” Messiah means Christ. 42And he brought Simon to Jesus.
Jesus looked at him and said, “You are Simon, son of John. You will be called Cephas.” Cephas means Peter, or Rock.
Jesus Chooses Philip and Nathanael
43The next day Jesus decided to leave for Galilee. He found Philip and said to him, “Follow me.”
44Philip was from the town of Bethsaida. So were Andrew and Peter. 45Philip found Nathanael and told him, “We have found the one whom Moses wrote about in the Law. The prophets also wrote about him. He is Jesus of Nazareth, the son of Joseph.”
46“Nazareth! Can anything good come from there?” Nathanael asked.
“Come and see,” said Philip.
47Jesus saw Nathanael approaching. Here is what Jesus said about him. “He is a true Israelite. Nothing about him is false.”
48“How do you know me?” Nathanael asked.
Jesus answered, “I saw you while you were still under the fig tree. I saw you there before Philip called you.”
49Nathanael replied, “Rabbi, you are the Son of God. You are the king of Israel.”
50Jesus said, “You believe because I told you I saw you under the fig tree. You will see greater things than that.” 51Then he said to the disciples, “What I’m about to tell you is true. You will see heaven open. You will see the angels of God going up and coming down on the Son of Man.”
