Jeremias 51 – HLGN & CST

Ang Pulong Sang Dios

Jeremias 51:1-64

Dugang nga Silot sa Babilonia

1Amo pa gid ini ang ginsiling sang Ginoo parte sa Babilonia: “Hangkaton ko ang manuglaglag sa pagsalakay sa Babilonia kag sa iya katawhan.51:1 iya katawhan: sa Hebreo, sa katawhan sang Leb Kamai, nga isa pa ka ngalan sang Babilonia. 2Padal-an ko ang Babilonia sang mga taga-iban nga lugar sa pagsalakay kag paglaglag sa iya, pareho sang upa nga ginpapalid sa hangin. Salakayon nila ang Babilonia sa tanan nga direksyon sa sina nga tion sang kalaglagan. 3Indi na nila paghatagan sang kahigayunan ang mga manugpana sang Babilonia nga makagamit sang ila mga pana ukon sang ila mga taming. Wala gid sila sing may ibilin nga pamatan-on nga mga lalaki. Laglagon gid nila sing bug-os ang mga soldado sang Babilonia. 4Magahamyang ang ila mga bangkay nga pilason sa mga dalan. 5Kay ako, ang Ginoong Dios nga Makagagahom, ang Balaan nga Dios sang Israel, wala nagsikway sa Israel kag Juda bisan ang ila mga duta puno sang kalautan.

6“Palagyo kamo halin sa Babilonia! Luwasa ninyo ang inyo kabuhi! Indi pagpabay-i ang inyo kaugalingon nga mapatay tungod sang sala sang Babilonia. Tion na nga balusan ko siya suno sa nagakabagay sa iya ginhimo. 7Pareho siya sa kupa nga bulawan sa akon kamot nga puno sang bino. Ginpainom niya ang mga nasyon sa bug-os nga kalibutan kag nagkalahubog sila kag nagbuluang. 8Malaglag gulpi ang Babilonia! Magpangasubo kamo sa iya! Bulnga ninyo ang iya mga pilas kay basi pa lang mag-ayo siya.”

9Nagsiling ang mga Israelinhon nga nagaestar didto, “Gintinguhaan namon nga bulngon ang Babilonia pero indi na gid ini mabulong. Bayaan na lang naton siya kag magpauli kita sa tagsa-tagsa naton ka lugar. Kay lambot na sa langit ang iya mga sala; gani silutan na siya sang Ginoo. 10Nagtimalos ang Ginoo para sa aton. Dali kamo, makadto kita sa Jerusalem51:10 Jerusalem: sa Hebreo, Zion. kag isugid ta ang ginhimo sang Ginoo nga aton Dios.”

11Magatimalos ang Ginoo sa Babilonia tungod sa pagguba nila sa iya templo. Ginhangkat sang Ginoo ang mga hari sang Media sa paglaglag sa Babilonia kay amo ini ang iya tuyo. Siling niya, “Baira ninyo ang inyo mga pana kag ihanda ang inyo mga taming. 12Ibayaw ang bandera bilang tanda sa pagsalakay sa Babilonia. Dugangi pa gid ninyo ang mga guwardya kag ibutang na sa ila mga puwesto ang mga manugbantay. Kibuna ninyo ang siyudad! Tion na nga himuon sang Ginoo ang iya ginplano kontra sa katawhan sang Babilonia.”

13Babilonia, madamo ang imo katubigan kag puwerte ang imo manggad. Pero nag-abot na ang imo katapusan, ang tion sang imo kalaglagan. 14Nagsumpa ang Ginoo nga Makagagahom sa iya kaugalingon nga nagasiling, “Ipasalakay ko gid kamo sa madamo nga kaaway nga pareho kadamo sa mga apan, kag magasinggit sila sing kadaugan kontra sa inyo.”

Mga Pagdayaw sa Dios

15Ginhimo sang Dios ang kalangitan kag ang kalibutan paagi sa iya gahom kag kaalam. 16Sa iya pagmando, nagadaguob ang langit. Siya ang nagapaguwa sang mga gal-om halin sa pinakamalayo nga parte sang kalibutan. Ginapakilat niya kon mag-ulan, kag nagapadala siya sang hangin halin sa iya mga talaguan.

17Ang mga nagasimba sa mga dios-dios mga balingag kag wala sing kaalam. Mahuy-an lang ang mga platero sang ila mga dios-dios, kay indi ini matuod. Wala ini sing kabuhi. 18Wala ini sing pulos, kag talamayon. Magaabot ang tion nga malaglag sila tanan. 19Pero ang Dios ni Jacob51:19 Dios ni Jacob: sa literal, Bahin ni Jacob. indi pareho sina. Siya amo ang naghimo sang tanan, pati sang katawhan nga iya ginapanag-iyahan. Ginoo nga Makagagahom ang iya ngalan.

Ang Martilyo sang Dios

20Nagsiling ang Ginoo, “Ikaw51:20 Ikaw: Posible si Cyrus, nga gin-gamit sang Ginoo sa paglaglag sa Babilonia. ang akon panglampos, ang akon armas sa inaway. Paagi sa imo laglagon ko ang mga nasyon kag mga ginharian, 21ang mga kabayo kag mga manugkabayo, ang mga karwahe kag mga manugkarwahe. 22Laglagon ko man paagi sa imo ang mga lalaki kag mga babayi, mga tigulang kag mga bata, kag mga soltero kag mga dalaga. 23Laglagon ko pa gid paagi sa imo ang mga kasapatan kag ang mga manugbantay sini, ang mga mangunguma kag ang mga baka, kag ang mga pangulo kag mga opisyal.

24Mga katawhan ko, ipakita ko sa inyo ang pagbalos ko sa Babilonia kag sa iya katawhan sa tanan nila nga malain nga ginhimo sa Jerusalem.51:24 Jerusalem: sa Hebreo, Zion. Ako, ang Ginoo, ang nagasiling sini.

25“Kontra ko ikaw, Babilonia, ikaw nga ginatawag Bukid nga Manuglaglag! Ginalaglag mo ang bug-os nga kalibutan. Gamiton ko ang akon gahom sa pagkakas sa imo kag sunugon ko ikaw. 26Wala gid sing bato nga makuha sa imo nga gamiton sa pagpatindog sang bilding. Mangin mamingaw ka hasta san-o. Ako, ang Ginoo, ang nagasiling sini.”

27Ibayaw ang bandera bilang senyales sa pagsalakay! Patunuga ang budyong sa mga nasyon! Preparaha sila sa pagsalakay sa Babilonia. Pasalakaya ang mga soldado sang Ararat, Mini kag Ashkenaz. Magpili kamo sang pangulo sa pagsalakay sa Babilonia. Magpadala kamo sang mga kabayo nga pareho kadamo sa mga apan. 28Papreparaha ang mga hari sang Media sa pagsalakay sa Babilonia, pati ang ila mga manugdumala kag mga opisyal, kag ang tanan nga nasyon nga sakop nila.

29Ang Babilonia mangin pareho sa tawo nga nagakurog kag nagapamilipit sa kasakit tungod kay himuon sang Ginoo ang iya ginplano kontra sa iya, nga wala na sing may mag-estar sa sini nga lugar kag mangin mamingaw na.

30Magauntat ang mga soldado sang Babilonia sa pagpakig-away kag magapabilin na lang sila sa ila mga kuta. Madulaan sila sang kusog kag daw sa mga babayi na lang sila nga maluya. Masunog ang mga balay sa Babilonia kag maguba ang mga trangka sang iya mga puwertahan. 31Magasunod-sunod ang mga mensahero sa pagsugid sa hari sang Babilonia nga ang iya bug-os nga siyudad naagaw na. 32Naagaw ang mga talabukan sang suba. Nasunog ang mga palanaguan, kag nahadlok ang mga soldado.

33Nagsiling ang Ginoo nga Makagagahom, ang Dios sang Israel, “Ang Babilonia pareho sang trigo nga madali na lang anihon kag linason.”

34-35Nagsiling ang mga taga-Jerusalem, “Si Haring Nebucadnezar sang Babilonia daw sa dragon nga naglamon sa amon. Ginbusog niya ang iya tiyan sang amon mga manggad. Ginbayaan niya ang amon siyudad nga wala na gid sing nabilin pareho sang banga nga wala sing unod. Gintabog niya kami kag nagsalasala kami. Kabay pa nga himuon man sa Babilonia ang iya ginhimo sa amon kag sa amon kabataan. Kabay pa nga sukton ang mga pumuluyo sang Babilonia sa ila pagpamatay.”

36Gani nagsiling ang Ginoo, “Mga katawhan sang Jerusalem, apinan ko gid kamo, kag magatimalos gid ako para sa inyo. Pamalahon ko ang dagat kag ang mga tuburan sang Babilonia. 37Mangin guba ini nga nasyon! Mangin makangilil-ad kag talamayon ina nga lugar, kag wala sing may mag-estar dira luwas lang sa talunon nga mga ido.51:37 talunon nga mga ido: sa English, jackals. 38Ang mga taga-Babilonia magangurob pareho sang mga leon. 39Kag sanglit gutom sila, papunsyonan ko sila. Hugbon ko sila, lipayon kag patulugon nga indi na makabugtaw pa. Ako, ang Ginoo, ang nagasiling sini. 40Dal-on ko sila sa ilihawan agod ihawon pareho sa mga karnero kag mga kanding. 41Daw ano ang pagkalaglag sang Babilonia,51:41 Babilonia: sa Hebreo, Sheshac. ang nasyon nga ginadayaw sa bug-os nga kalibutan! Maurungan gid ang mga nasyon sa matabo sa iya! 42Lapawan sang nagalinagumba nga mga balod ang Babilonia. 43Mangin mamingaw ang iya mga banwa, pareho sang desierto nga wala sing may nagaestar ukon bisan may nagaagi. 44Silutan ko si Bel nga dios-dios sang Babilonia. Ipasuka ko sa iya ang iya mga ginpanglamon.51:44 ang iya mga ginpanglamon: Siguro ang buot silingon, ang mga tawo nga ginbihag sang Babilonia kag ang mga pagkabutang nga iya ginpanguha. Indi na magdagsa ang mga nasyon sa pagsimba sa iya. Kag ang mga pader sang Babilonia magkalarumpag.

45“Mga katawhan ko, magpalagyo kamo halin sa Babilonia! Luwasa ninyo ang inyo kabuhi antes ko ipaagom ang akon kaakig. 46Pero indi kamo magkahadlok ukon magkaluya kon mag-abot na ang mga balita parte sa inaway. Kay ang balita parte sa pag-ilinaway sang mga hari magaabot kada tuig. 47Magaabot gid ang tion nga silutan ko ang mga dios-dios sang Babilonia. Mahuy-an gid ang bug-os nga Babilonia, kag magahalamyang ang tanan nga bangkay sang iya katawhan. 48Dayon magasinggit sa kalipay ang langit kag ang kalibutan, kag ang tanan nga ara sa sini, sa pagkalaglag sang Babilonia. Kay salakayon ini sang mga manuglaglag halin sa aminhan. Ako, ang Ginoo, ang nagasiling sini.

49“Kinahanglan gid nga laglagon ang Babilonia tungod sa iya nga pagpamatay sa mga Israelinhon kag sa iban pa nga mga tawo sa kalibutan.”

Ang Mensahi sang Dios sa mga Israelinhon sa Babilonia

50“Kamo nga nagkalabilin nga buhi, magpalagyo na kamo halin sa Babilonia kag indi kamo magpundo-pundo! Dumduma ninyo ang Ginoo kag ang Jerusalem bisan dira kamo sa malayo nga lugar. 51Nagasiling kamo, ‘Nahuya kami. Gin-insulto kami kag ginpakahuy-an tungod kay ang templo sang Ginoo gindagtaan sang mga indi Israelinhon.’ 52Pero magaabot gid ang tion nga silutan ko ang mga dios-dios sang Babilonia. Kag ang mga pag-ugayong sang mga napilasan nga mga taga-Babilonia mabatian sa bug-os nila nga lugar. 53Bisan lab-ot pa ang mga pader sang Babilonia sa kahawaan, kag bisan pag-unon pa niya ini, padal-an ko gihapon siya sang mga manuglaglag. Ako, ang Ginoo, ang nagasiling sini. 54Mabatian sa Babilonia ang mga paghinibi tungod sa pagkalaglag sini. 55Laglagon ko ang Babilonia, kag magahipos ini. Magasalakay sa iya ang mga kaaway nga daw sa nagahuganas nga mga balod. Mabatian ang pagsininggit sang ila pagsalakay. 56Magaabot ang manuglaglag sang Babilonia kag madakpan ang iya mga soldado, kag magakalabali ang ila mga pana. Kay ako, ang Ginoo, amo ang Dios nga nagasilot sa malaot. Kag silutan ko gid ang Babilonia sa nagakabagay sa iya. 57Hugbon ko ang iya mga opisyal, mga maalamon nga mga tawo, mga manugdumala, mga kumander, kag ang iya mga soldado. Matulugan sila kag indi na makabugtaw pa. Ako, ang Hari, ang nagasiling sini. Ginoo nga Makagagahom ang akon ngalan.”

58Nagsiling pa gid ang Ginoo nga Makagagahom, “Pagarumpagon ang madamol nga mga pader sang Babilonia, kag pagasunugon ang mataas niya nga mga puwertahan. Ang tanan nga ginpangabudlayan sang iya katawhan mangin wala sing pulos, kay masunog man lang ini.”

Ang Mensahi ni Jeremias para sa Babilonia

59Amo ini ang mensahi nga ginsiling ni Jeremias kay Seraya nga isa sa mataas nga opisyal ni Haring Zedekia. Si Seraya anak ni Neria kag apo ni Masea. Ini nga mensahi ginsiling ni Jeremias sang nagkadto si Seraya sa Babilonia upod kay Haring Zedekia. Ikaapat sadto nga tuig sang paghari ni Zedekia sa Juda. 60Ginsulat ni Jeremias sa linukot nga kasulatan ang tanan nga kalaglagan nga magaabot sa Babilonia—ang tanan gid nga matabo sa Babilonia. 61Amo ini ang ginsiling ni Jeremias kay Seraya, “Kon mag-abot ka sa Babilonia, siguruha nga mabasa mo sing mabaskog sa mga tawo ang nasulat sa sini nga kasulatan. 62Dayon magpangamuyo ka, ‘O Ginoo, nagsiling ka nga laglagon mo ini nga lugar, agod wala sing bisan sapat ukon tawo nga mag-estar diri kag mangin mamingaw ini hasta san-o.’ 63Pagkatapos mo basa sini, tabiri ini sang bato kag ihaboy dayon sa Suba sang Eufrates. 64Dayon magsiling ka, ‘Amo sina ang matabo sa Babilonia—malugdang ini kag indi na gid makabutwa tungod sang kalaglagan nga ipaagom sang Ginoo sa iya. Magakalamatay gid ang iya katawhan.’ ”

Diri natapos ang mensahi ni Jeremias.

Nueva Versión Internacional (Castilian)

Jeremías 51:1-64

1Así dice el Señor:

«Voy a levantar un viento destructor

contra Babilonia y la gente de Leb Camay.51:1 Leb Camay es un criptograma que alude a Caldea, es decir, Babilonia.

2Enviaré contra Babilonia

gente que la lance por los aires,

que la aviente como se avienta el trigo,

hasta dejarla vacía.

En el día de su calamidad

la atacarán por todas partes.

3Que no tense el arquero su arco,51:3 Que no tense el arquero su arco. Frase de difícil traducción.

ni se vista la coraza.

No perdonéis a sus jóvenes;

destruid a su ejército por completo.

4Caerán muertos en el país de los babilonios;

serán traspasados en las calles.

5Aunque Israel y Judá están llenos de culpa

delante del Santo de Israel,

no han sido abandonados por su Dios,

el Señor Todopoderoso.

6»¡Huid de Babilonia!

¡Sálvese quien pueda!

No perezcáis por causa de su iniquidad.

Porque ha llegado la hora

de que el Señor tome venganza;

¡él le dará su merecido!

7En la mano del Señor

Babilonia era una copa de oro

que embriagaba a toda la tierra.

Las naciones bebieron de su vino

y enloquecieron.

8Pero de pronto Babilonia cayó hecha pedazos.

¡Gemid por ella!

Traed bálsamo para su dolor;

tal vez pueda ser curada.

9»“Quisimos curar a Babilonia,

pero no pudo ser sanada;

abandonémosla, y regrese cada uno a su país,

porque llega su condena hasta los cielos;

¡se eleva hasta las nubes!”

10»“¡El Señor nos ha vindicado!

Venid, que en Sión daremos a conocer

lo que ha hecho el Señor, nuestro Dios”.

11»¡Afilad las flechas!

¡Armaos con escudos!

El Señor ha despertado el espíritu

de los reyes de Media

para destruir a Babilonia.

Esta es la venganza del Señor,

la venganza por su templo.

12¡Levantad el estandarte

contra los muros de Babilonia!

¡Reforzad la guardia!

¡Poned centinelas!

¡Preparad la emboscada!

El Señor cumplirá su propósito;

cumplirá su decreto contra los babilonios.

13Tú, que habitas junto a muchas aguas

y eres rica en tesoros,

has llegado a tu fin,

al final de tu existencia.

14El Señor Todopoderoso ha jurado por sí mismo:

“Te llenaré de enemigos, como de langostas,

y sobre ti lanzarán gritos de victoria”.

15»Con su poder hizo el Señor la tierra;

con su sabiduría afirmó el mundo;

con su inteligencia extendió los cielos.

16Ante su trueno, braman las lluvias en el cielo,

y desde los confines de la tierra

hace que suban las nubes;

entre relámpagos desata la lluvia,

y saca de sus depósitos el viento.

17»Todo hombre es necio e ignorante;

todo orfebre se avergüenza de sus ídolos.

Sus ídolos son una mentira;

no tienen aliento de vida.

18Son absurdos, objetos de burla;

en el tiempo del juicio serán destruidos.

19La porción de Jacob no es como aquellos;

su Dios es el creador de todas las cosas.

Su nombre es el Señor Todopoderoso;

Israel es la tribu de su heredad.

20»Tú eres mi mazo, mi arma de guerra;

contigo destrozo naciones y reinos.

21Contigo destrozo jinetes y caballos;

contigo destrozo aurigas y carros de guerra.

22Contigo destrozo hombres y mujeres;

contigo destrozo jóvenes y ancianos,

contigo destrozo jóvenes y doncellas.

23Contigo destrozo pastores y rebaños;

contigo destrozo labradores y yuntas,

contigo destrozo jefes y gobernantes.

24»Pero en vuestra presencia daré su merecido a Babilonia y a todos sus habitantes por todo el mal que han hecho en Sión —afirma el Señor—.

25»Estoy en contra de ti,

monte del exterminio,

que destruyes toda la tierra —afirma el Señor—.

Extenderé mi mano contra ti;

te haré rodar desde los peñascos

y te convertiré en monte quemado.

26No volverán a tomar de ti piedra angular,

ni piedra de cimiento,

porque para siempre quedarás desolada

—afirma el Señor—.

27»¡Levantad la bandera en el país!

¡Tocad la trompeta entre las naciones!

¡Convocad contra ella

a los reinos de Ararat, Mini y Asquenaz!

¡Poned al frente un general!

¡Que avancen los caballos cual plaga de langostas!

28¡Convocad contra ella a las naciones,

a los reyes de Media,

y a sus gobernadores y oficiales!

¡Convocad a todo su imperio!

29La tierra tiembla y se sacude;

se cumplen los planes de Dios contra Babilonia,

al convertirla en un desierto desolado

donde nadie ha de habitar.

30Dejaron de combatir los guerreros de Babilonia;

se escondieron en las fortalezas.

Sus fuerzas se agotaron;

se volvieron como mujeres.

Sus moradas fueron incendiadas

y destrozados sus cerrojos.

31Corre un emisario tras el otro;

un mensajero sigue a otro mensajero,

para anunciar al rey de Babilonia

que toda la ciudad ha sido conquistada.

32Los vados han sido ocupados,

e incendiados los cañaverales;

llenos de pánico quedaron los guerreros».

33Porque así dice el Señor Todopoderoso, el Dios de Israel:

«La bella Babilonia es como una era

en el momento de la trilla;

¡ya le llega el tiempo de la cosecha!»

34«Nabucodonosor, el rey de Babilonia,

me devoró, me confundió;

me dejó como un plato vacío.

Me tragó como un monstruo marino,

con mis delicias se ha llenado el estómago

para luego vomitarme.

35Dice Jerusalén:

“¡Que recaiga sobre Babilonia

la violencia que me hizo!”

Dice la moradora de Sión:

“¡Que mi sangre se derrame

sobre los babilonios!”»

36Por eso, así dice el Señor:

«Voy a defender tu causa,

y llevaré a cabo tu venganza;

voy a secar el agua de su mar,

y dejaré secos sus manantiales.

37Babilonia se convertirá en un montón de ruinas,

en guarida de chacales,

en objeto de horror y de burla,

en un lugar sin habitantes.

38Juntos rugen como leones;

gruñen como cachorros de león.

39Cuando entren en calor, les serviré bebida;

los embriagaré para que se diviertan.

Así dormirán un sueño eterno

del que ya no despertarán

—afirma el Señor—.

40Voy a llevarlos al matadero,

como si fueran corderos;

como carneros y chivos.

41»¡Cómo ha sido capturada Sesac!51:41 Sesac es un criptograma que alude a Babilonia.

¡Cómo ha sido conquistado

el orgullo de toda la tierra!

Babilonia se ha convertido

en un horror para las naciones.

42El mar ha subido contra Babilonia;

agitadas olas la han cubierto.

43Desoladas han quedado sus ciudades:

como un sequedal, como un desierto.

Nadie habita allí;

nadie pasa por ese lugar.

44Voy a castigar al dios Bel en Babilonia;

haré que vomite lo que se ha tragado.

Ya no acudirán a él las naciones,

ni quedará en pie el muro de Babilonia.

45»¡Huye de ella, pueblo mío!

¡Sálvese quien pueda de mi ardiente ira!

46No desfallezcáis, no os acobardéis

por los rumores que corren por el país.

Año tras año surgen nuevos rumores;

cunde la violencia en el país,

y un gobernante se levanta contra otro.

47Se acercan ya los días

en que castigaré a los ídolos de Babilonia.

Toda su tierra será avergonzada;

caerán sus víctimas en medio de ella.

48Entonces el cielo y la tierra,

y todo lo que hay en ellos,

lanzarán gritos de júbilo contra Babilonia,

porque del norte vendrán sus destructores

—afirma el Señor—.

49»Babilonia tiene que caer

por las víctimas de Israel,

así como en toda la tierra

cayeron las víctimas de Babilonia.

50Vosotros, los que escapasteis de la espada,

huid sin demora.

Invocad al Señor en tierras lejanas,

y no dejéis de pensar en Jerusalén».

51«Sentimos vergüenza por los insultos;

estamos cubiertos de deshonra,

porque han penetrado extranjeros

en el santuario del Señor».

52«Por eso, vienen días

en que castigaré a sus ídolos;

a lo largo de todo el país

gemirán sus heridos

—afirma el Señor—.

53Aunque Babilonia suba hasta los cielos,

y en lo alto fortifique sus baluartes,

yo enviaré destructores contra ella

—afirma el Señor—.

54»Se oyen clamores por la gran destrucción

del país de Babilonia.

55El Señor la destruye por completo;

pone fin a su bullicio.

Rugen sus enemigos como olas agitadas;

resuena el estruendo de su voz.

56Llega contra Babilonia el destructor;

sus guerreros serán capturados,

y sus arcos serán hechos pedazos.

Porque el Señor es un Dios

que a cada cual le da su merecido.

57Voy a embriagar a sus jefes y a sus sabios;

a sus gobernadores, oficiales y guerreros;

y dormirán un sueño eterno,

del que no despertarán»,

afirma el Rey,

cuyo nombre es el Señor Todopoderoso.

58Así dice el Señor Todopoderoso:

«Los anchos muros de Babilonia

serán derribados por completo;

sus imponentes puertas serán incendiadas.

Los pueblos se agotan en vano,

y las naciones se fatigan

por lo que se desvanece como el humo».

59Este es el mandato que el profeta Jeremías dio a Seraías, hijo de Nerías y nieto de Maseías, cuando fue a Babilonia con Sedequías, rey de Judá, durante el año cuarto de su reinado. Seraías era el jefe de este viaje. 60Jeremías había descrito en un rollo todas las calamidades que le sobrevendrían a Babilonia, es decir, todo lo concerniente a ella. 61Jeremías le dijo a Seraías: «En cuanto llegues a Babilonia, asegúrate de leerles todas estas palabras. 62Luego diles: “Señor, tú has dicho que vas a destruir este lugar, y que lo convertirás en una desolación perpetua, hasta que no quede en él un solo habitante, ni hombre ni animal”. 63Cuando termines de leer el rollo, átale una piedra y arrójalo al Éufrates. 64Luego diles: “Así se hundirá Babilonia, y nunca más se levantará del desastre que voy a traer sobre ella”».

Aquí concluyen las palabras de Jeremías.