Jeremias 31 – HLGN & NIVUK

Ang Pulong Sang Dios

Jeremias 31:1-40

Ang Pagbalik sang mga Israelinhon

1Nagpadayon ang Ginoo sa pagsiling, “Sa sina nga tion, mangin Dios ako sang tanan nga pamilya sang Israel, kag mangin katawhan ko sila. 2Ako, ang Ginoo, nagasiling nga tatapon ko ang mga nagkalabilin sa ila nga buhi samtang nagapanglakaton sila sa kamingawan. Magabalik ako sa paghatag sang kapahuwayan sa Israel.”

3Sang una,31:3 Sang una: ukon, Halin sa malayo. nagpakita ang Ginoo sa mga Israelinhon kag nagsiling, “Ginahigugma ko gid kamo sang wala sing katapusan nga gugma. Sa akon kaayo, ginpapalapit ko kamo sa akon. 4Patindugon ko kamo liwat, O katawhan sang Israel nga pareho sa isa ka birhen nga babayi. Sa liwat magasaot kamo sa kalipay nga nagatukar sang inyo mga tamborin. 5Magatanom kamo liwat sang mga ubas sa mga bukid sang Samaria, kag magapulos sa mga bunga sini. 6Magaabot ang tion nga ang mga manugbantay didto sa mga bukid sang Efraim magasinggit, ‘Dali kamo, mataklad kita sa Jerusalem31:6 Jerusalem: sa Hebreo, Zion. sa pagsimba sa Ginoo nga aton Dios.’ ”

7Nagsiling pa gid ang Ginoo, “Magkanta kamo kag maghinugyaw sa kalipay para sa Israel,31:7 Israel: sa Hebreo, Jacob. ang labaw sa tanan nga nasyon. Magdayaw kamo kag magsinggit, ‘O Ginoo, luwasa ang imo katawhan, ang nabilin nga buhi sa mga Israelinhon.’ 8Pamati! Ako mismo ang magakuha kag magatipon sa ila halin sa duta sa aminhan kag sa malayo gid nga mga lugar.31:8 malayo gid nga mga lugar: sa literal, pinakapunta sang kalibutan. Pati ang mga bulag kag mga piang magaupod sa ila, subong man ang mga nagabulusong kag ang mga manugbata. Isa ka dako nga grupo ang magapauli. 9Magahibi sila kag magapangamuyo samtang ginadala ko sila pauli. Dal-on ko sila sa mga ililigan sang tubig, kag magaagi sila sa maayo nga dalan nga indi sila makasandad. Kay ako ang amay sang Israel, kag si Efraim31:9 Efraim: Ang nagapanguna nga tribo sang aminhan nga ginharian sang Israel kag nagarepresentar sang sini nga ginharian. ang akon kamagulangan nga anak.

10“O mga nasyon, pamatii ninyo ang akon ginasiling, kag ibantala ini sa malayo nga mga lugar: Ginpalapta ko ang mga Israelinhon, pero tipunon ko sila, kag bantayan ko sila pareho sang manugbantay sang mga karnero. 11Luwason ko sila nga mga kaliwat ni Jacob sa kamot sang mga tawo nga mas gamhanan sang sa ila. 12Magakadto sila sa Bukid sang Zion kag magahinugyaw sa kalipay. Magakalipay sila tungod sa mga pagpakamaayo ko sa ila. Mangin bugana ang ila uyas, duga sang ubas, lana, kag mga kasapatan. Mangin pareho sila sa katamnan nga permi ginabunyagan, kag indi na gid sila magkasubo pa. 13Magasaot sa kalipay ang ila mga dalaga kag mga soltero pati ang mga tigulang. Bayluhan ko ang ila paghinibi sang kalipay. Imbes nga magpangasubo sila, lipayon ko sila. 14Hatagan ko ang mga pari sang bugana nga mga halad. Pun-on ko ang akon katawhan sang mga pagpakamaayo. Ako, ang Ginoo, ang nagasiling sini.”

15Nagpadayon pa gid sa pagsiling ang Ginoo, “May nabatian nga paghinibi kag pagpanalambiton sa banwa sang Rama. Nagahibi si Raquel tungod sa iya mga kabataan. Nagahibi siya kag indi na gid maulo-ulohan tungod kay ang iya mga kabataan nagkalamatay.”

16Pero karon nagasiling ang Ginoo, “Indi ka na maghibi kay balusan ko ikaw sa imo mga binuhatan. Magabalik ang imo mga anak halin sa duta sang mga kaaway. 17Gani may paglaom sa imo palaabuton. Kay magabalik gid ang imo mga anak sa ila kaugalingon nga duta. Ako, ang Ginoo, ang nagasiling sini.”

18Nabatian ko gid ang paghilibion sang mga taga-Efraim. Nagasiling sila, “O Ginoo, pareho kami sang torite nga baka nga wala maanad sang gota, pero gintudluan mo kami nga magtuman sa imo. Ikaw ang Ginoo nga amon Dios, gani ibalik kami sa amon duta. 19Nagbiya kami sadto sa imo, pero karon nagahinulsol na kami. Sang nakamarasmas kami nga nakasala kami ginpukpok namon ang amon dughan sa paghinulsol. Nahuya gid kami sa amon mga ginhimo sang bataon pa kami.”

20Nagsabat ang Ginoo, “Kamo katawhan sang Efraim akon gid pinalangga nga anak. Bisan permi ako nagahambal kontra sa inyo, palangga ko gihapon kamo. Ginakahidlawan ko kamo kag naluoy gid ako sa inyo.

21“Magbutang kamo sang mga tanda sa dalan. Tandai ninyo sing maayo ang dalan nga inyo ginaagyan kay amo ini nga dalan ang inyo pagaagyan sa inyo pagbalik. O Israel nga pareho sa isa ka birhen nga babayi, magbalik na kamo sa inyo mga banwa. 22San-o pa kamo mabalik sa akon, O mga anak ko nga nagtalang. Magahimo ako sang bag-o nga butang sa kalibutan, pareho bala nga ang babayi amo na ang nagapangaluyag31:22 nagapangaluyag: ukon, nagaprotektar. sa lalaki.”

Ang Palaabuton nga Kauswagan sang Israel

23Nagsiling ang Ginoo nga Makagagahom, ang Dios sang Israel, “Kon pabalikon ko na ang katawhan sang Juda sa ila duta halin sa pagkabihag,31:23 pabalikon… pagkabihag: ukon, ibalik ko na ang maayo nga kahimtangan sang katawhan sang Juda. magasiling sila liwat, ‘Kabay pa nga bendisyunan sang Ginoo ang balaan nga bukid sang Jerusalem, nga sa diin siya nagaestar.’ 24Magaestar ang mga tawo sa Juda kag sa mga banwa sini, pati ang mga mangunguma kag ang mga bakiro. 25Kay papahuwayon ko ang mga ginakapoy kag busgon ko ang tanan nga nagakaluya sa kagutom. Gani magasiling sila,31:25 Gani magasiling sila: ukon, Dayon nagsiling si Jeremias. 26‘Nakabugtaw ako, kag manami gid ang akon tulog.’ ”

27Nagpadayon sa pagsiling ang Ginoo, “Magaabot ang tion nga padamuon ko ang katawhan sang Israel kag Juda pati ang ila mga kasapatan. 28Sang una ginlaglag ko sila, gin-guba kag ginpukan, pero sa ulihi tukuron kag patindugon ko sila liwat. Ako, ang Ginoo, ang nagasiling sini. 29Sa sina nga tion ang mga tawo indi na magsiling nga, ‘Nagkaon ang ginikanan sang maaslom nga ubas, kag ang kaaslom sini matilawan sang ila mga kabataan.’ 30Sa baylo, kon sin-o ang nagkaon sang maaslom nga ubas, siya lang mismo ang makatilaw sang kaaslom sini. Ang tawo lang nga nakasala amo ang mapatay.”

31Nagpadayon pa gid sa pagsiling ang Ginoo, “Magaabot ang tion nga magahimo ako sang bag-o nga kasugtanan sa katawhan sang Israel kag sang Juda, 32kag ini indi na pareho sang una nga kasugtanan nga akon ginhimo sa ila mga katigulangan sadtong gintuytuyan ko sila paguwa sa Egipto. Bisan tuod pareho ako sang bana sa ila, wala gid sila magtuman sang akon una nga kasugtanan. Ako, ang Ginoo, ang nagasiling sini.”

33Nagsiling pa ang Ginoo, “Ang bag-o nga kasugtanan nga akon himuon sa katawhan sang Israel sa palaabuton nga mga inadlaw amo ini: Ibutang ko ang akon mga sugo sa ila hunahuna, kag isulat ko ini sa ila tagipusuon. Ako mangin ila Dios, kag sila mangin akon katawhan. 34Wala na sing may magsiling pa sa iya kasimanwa ukon sa iya utod nga dapat kilalahon niya ang Ginoo. Tungod kay sila tanan magakilala sa akon, halin sa pinakakubos hasta sa pinakadungganon. Kay patawaron ko sila sa ila mga malain nga nahimo, kag indi ko na pagdumdumon ang ila mga sala. Ako, ang Ginoo, ang nagasiling sini.”

35Nagsiling pa gid ang Ginoo, “Ako amo ang nagamando sa adlaw nga magsanag kon adlaw, kag sa bulan kag mga bituon nga magsanag kon gab-i. Kag ako ang nagalabugay sa dagat kag nagapalinagumba sang mga balod. Ginoo nga Makagagahom ang akon ngalan. 36Samtang nagapabilin ang langit kag ang kalibutan, magapabilin man ang katawhan sang Israel hasta san-o. 37Subong nga indi matakos ang langit kag indi matungkad ang pundasyon sang kalibutan, indi ko man mahimo nga sikwayon ang tanan nga kaliwat sang Israel tungod sa mga sala nga ila ginhimo. Ako, ang Ginoo, ang nagasiling sini.”

38Nagsiling pa ang Ginoo, “Magaabot ang tion nga ang siyudad sang Jerusalem pagatukuron liwat halin sa Tore ni Hananel pakadto sa Pamusod nga Puwertahan. 39Halin sa sina nga mga lugar, ang dulunan magapadayon sa bukid sang Gareb dayon paliko sa Goa. 40Ang bug-os nga pulopatag nga ginahabuyan sang mga bangkay kag mga basura, mangin balaan para sa akon, kag pati man ang tanan nga uma sa Kidron nga ililigan sang tubig sa may sidlangan kag hasta sa Puwertahan sang mga Kabayo. Indi na gid malaglag ukon mapukan liwat ang ini nga siyudad.”

New International Version – UK

Jeremiah 31:1-40

1‘At that time,’ declares the Lord, ‘I will be the God of all the families of Israel, and they will be my people.’

2This is what the Lord says:

‘The people who survive the sword

will find favour in the wilderness;

I will come to give rest to Israel.’

3The Lord appeared to us in the past,31:3 Or Lord has appeared to us from afar saying:

‘I have loved you with an everlasting love;

I have drawn you with unfailing kindness.

4I will build you up again,

and you, Virgin Israel, will be rebuilt.

Again you will take up your tambourines

and go out to dance with the joyful.

5Again you will plant vineyards

on the hills of Samaria;

the farmers will plant them

and enjoy their fruit.

6There will be a day when watchmen cry out

on the hills of Ephraim,

“Come, let us go up to Zion,

to the Lord our God.” ’

7This is what the Lord says:

‘Sing with joy for Jacob;

shout for the foremost of the nations.

Make your praises heard, and say,

Lord, save your people,

the remnant of Israel.”

8See, I will bring them from the land of the north

and gather them from the ends of the earth.

Among them will be the blind and the lame,

expectant mothers and women in labour;

a great throng will return.

9They will come with weeping;

they will pray as I bring them back.

I will lead them beside streams of water

on a level path where they will not stumble,

because I am Israel’s father,

and Ephraim is my firstborn son.

10‘Hear the word of the Lord, you nations;

proclaim it in distant coastlands:

“He who scattered Israel will gather them

and will watch over his flock like a shepherd.”

11For the Lord will deliver Jacob

and redeem them from the hand of those stronger than they.

12They will come and shout for joy on the heights of Zion;

they will rejoice in the bounty of the Lord

the grain, the new wine and the olive oil,

the young of the flocks and herds.

They will be like a well-watered garden,

and they will sorrow no more.

13Then young women will dance and be glad,

young men and old as well.

I will turn their mourning into gladness;

I will give them comfort and joy instead of sorrow.

14I will satisfy the priests with abundance,

and my people will be filled with my bounty,’

declares the Lord.

15This is what the Lord says:

‘A voice is heard in Ramah,

mourning and great weeping,

Rachel weeping for her children

and refusing to be comforted,

because they are no more.’

16This is what the Lord says:

‘Restrain your voice from weeping

and your eyes from tears,

for your work will be rewarded,’

declares the Lord.

‘They will return from the land of the enemy.

17So there is hope for your descendants,’

declares the Lord.

‘Your children will return to their own land.

18‘I have surely heard Ephraim’s moaning:

“You disciplined me like an unruly calf,

and I have been disciplined.

Restore me, and I will return,

because you are the Lord my God.

19After I strayed,

I repented;

after I came to understand,

I beat my breast.

I was ashamed and humiliated

because I bore the disgrace of my youth.”

20Is not Ephraim my dear son,

the child in whom I delight?

Though I often speak against him,

I still remember him.

Therefore my heart yearns for him;

I have great compassion for him,’

declares the Lord.

21‘Set up road signs;

put up guideposts.

Take note of the highway,

the road that you take.

Return, Virgin Israel,

return to your towns.

22How long will you wander,

unfaithful Daughter Israel?

The Lord will create a new thing on earth –

the woman will return to31:22 Or will protect the man.’

23This is what the Lord Almighty, the God of Israel, says: ‘When I bring them back from captivity,31:23 Or I restore their fortunes the people in the land of Judah and in its towns will once again use these words: “The Lord bless you, you prosperous city, you sacred mountain.” 24People will live together in Judah and all its towns – farmers and those who move about with their flocks. 25I will refresh the weary and satisfy the faint.’

26At this I awoke and looked around. My sleep had been pleasant to me.

27‘The days are coming,’ declares the Lord, ‘when I will plant the kingdoms of Israel and Judah with the offspring of people and of animals. 28Just as I watched over them to uproot and tear down, and to overthrow, destroy and bring disaster, so I will watch over them to build and to plant,’ declares the Lord. 29‘In those days people will no longer say,

“The parents have eaten sour grapes,

and the children’s teeth are set on edge.”

30Instead, everyone will die for their own sin; whoever eats sour grapes – their own teeth will be set on edge.

31‘The days are coming,’ declares the Lord,

‘when I will make a new covenant

with the people of Israel

and with the people of Judah.

32It will not be like the covenant

I made with their ancestors

when I took them by the hand

to lead them out of Egypt,

because they broke my covenant,

though I was a husband to31:32 Hebrew; Septuagint and Syriac covenant / and I turned away from them,31:32 Or was their master

declares the Lord.

33‘This is the covenant that I will make with the people of Israel

after that time,’ declares the Lord.

‘I will put my law in their minds

and write it on their hearts.

I will be their God,

and they will be my people.

34No longer will they teach their neighbour,

or say to one another, “Know the Lord,”

because they will all know me,

from the least of them to the greatest,’

declares the Lord.

‘For I will forgive their wickedness

and will remember their sins no more.’

35This is what the Lord says,

he who appoints the sun

to shine by day,

who decrees the moon and stars

to shine by night,

who stirs up the sea

so that its waves roar –

the Lord Almighty is his name:

36‘Only if these decrees vanish from my sight,’

declares the Lord,

‘will Israel ever cease

being a nation before me.’

37This is what the Lord says:

‘Only if the heavens above can be measured

and the foundations of the earth below be searched out

will I reject all the descendants of Israel

because of all they have done,’

declares the Lord.

38‘The days are coming,’ declares the Lord, ‘when this city will be rebuilt for me from the Tower of Hananel to the Corner Gate. 39The measuring line will stretch from there straight to the hill of Gareb and then turn to Goah. 40The whole valley where dead bodies and ashes are thrown, and all the terraces out to the Kidron Valley on the east as far as the corner of the Horse Gate, will be holy to the Lord. The city will never again be uprooted or demolished.’