1Ini nga libro parte sa ginpahayag sang Dios kay Isaias nga anak ni Amoz. Ini parte sa Juda kag Jerusalem sadtong panahon nga naghari sa Juda si Uzia, dayon si Jotam, si Ahaz, kag si Hezekia.
Ang Makasasala nga Nasyon
2Pamati, langit kag duta, kay nagsiling ang Ginoo, “Ginsagod ko kag ginpadako ang mga Israelinhon nga akon mga anak, pero nagbato sila sa akon. 3Bisan gani ang mga baka nakakilala sang ila agalon, ang mga asno nakatultol sang pasungan nga ginapakan-an sa ila sang ila agalon, pero ang Israel nga akon katawhan wala nakakilala sa akon.”
4Makasasala sila nga nasyon, katawhan nga puno sang kalautan, kaliwat sang mga manughimo sang malaot kag manughalit. Ginsikway nila kag ginyaguta ang Ginoo, ang Balaan nga Dios sang Israel, kag nagtalikod sila sa iya.
5Mga taga-Israel, ngaa nagapadayon kamo sa pagrebelde? Gusto pa bala ninyo nga silutan? Pareho kamo sa tawo nga ang iya ulo puro na lang pilas kag ang iya tagipusuon puno sang kasakit. 6Halin sa ulo hasta sa dapadapa wala gid sang bahin nga maayo, puro na lang pilas, lagob kag hubag. Wala ini nahugasan, ukon nabugkusan, ukon nabulong.
7Nangin mamingaw ang inyo nga nasyon; ang inyo mga banwa nagkalasunog. Samtang nagatulok kamo, ginapanguha sang taga-iban nga lugar ang mga bunga sang mga tanom sa inyo mga uma. Ginalaglag nila ang inyo duta hasta nga indi na ini mapuslan. 8Wala sing may nabilin kundi ang Zion.1:8 Zion: sa Hebreo, anak nga babayi sang Zion. Ang Zion amo man ang Jerusalem. Pareho siya sa palasilungan sa talamnan sang ubas ukon sang payag-payag sa talamnan sang pipino nga amo lang ang nagatindog. Pareho man siya sang siyudad nga ginakibon sang mga kaaway. 9Kon ang Ginoo nga Makagagahom wala sing may ginbilin sa aton nga buhi, pareho na kuntani kita sa Sodom kag Gomora.
10Kamo nga mga manugdumala kag mga katawhan sang Jerusalem, nga pareho sa mga taga- Sodom kag Gomora, pamatii ninyo ang pulong kag kasuguan sang Ginoo nga aton Dios. 11Nagasiling siya, “Baliwala sa akon ang madamo ninyo nga mga halad. Natak-an na ako sang inyo mga halad nga ginasunog—ang mga karnero kag ang tambok sang mga sapat nga inyo ginpatambok. Wala ako nalipay sa dugo sang mga turo nga baka, mga karnero, kag mga kanding. 12Sin-o bala ang nagsugo sa inyo nga dal-on ninyo ini tanan kon magsimba kamo sa akon? Sin-o bala ang nagsugo sa inyo nga maglapak sa akon templo? 13Mag-untat na kamo sa pagdala sang mga halad nga wala sing pulos. Ginakangil-aran ko ang inyo insenso. Indi ko na maagwanta ang inyo mga pagtilipon kon Piesta sang Pag-umpisa sang Bulan kag kon Adlaw nga Inugpahuway, kay bisan nagatipon kamo nagahimo kamo sang kalainan. 14Ginakaugtan ko ang inyo mga Piesta sang Pag-umpisa sang Bulan kag iban pa ninyo nga mga piesta. Nangin pabug-at ini sa akon; indi ko ini maagwanta.
15“Kon magpangamuyo kamo indi ako magsapak sa inyo. Indi ako mamati bisan makapila pa kamo magpangamuyo, tungod kay madamo kamo sang ginpamatay nga tawo. 16Magpakatinlo kamo! Mag-untat na kamo sa paghimo sang malain sa akon atubangan. 17Magtuon kamo sa paghimo sang maayo, kag paluntara ninyo ang hustisya. Sabdunga ninyo ang mga nagapamigos,1:17 Sabdunga ninyo ang mga nagapamigos: ukon, Buligi ninyo ang mga ginapigos. kag depensahi ninyo ang kinamatarong sang mga ilo kag mga balo nga babayi.”
18Nagasiling pa ang Ginoo, “Dali kamo, husayon naton ini. Bisan ano kahigko sang inyo mga sala, limpyuhan ko ina agod mangin matinlo kamo. 19Kon magtuman lang kamo sa akon, pakamaayuhon ko gid kamo.1:19 pakamaayuhon ko gid kamo: ukon, makakaon kamo sang pinakamaayo nga mga produkto sang duta. 20Pero kon magsupak kamo kag magrebelde, sigurado gid nga magkalamatay kamo. Matabo gid ini, kay ako, ang Ginoo, ang nagasiling sini.”
Ang Makasasala nga Siyudad
21Tan-awa bala ninyo ang siyudad sang Jerusalem. Sadto anay matutom, pero subong pareho na sa babayi nga nagabaligya sang iya lawas. Sang una matarong nga mga tawo ang nagaestar dira, pero subong mga manugpatay. 22Jerusalem, sang una bilidhon ka pareho sa pilak, pero subong wala na sing pulos. Sadto anay pareho ka sang puro nga bino, pero subong nasimbugan na sang tubig. 23Ang imo mga pangulo mga rebelde kag kaupod sang mga makawat. Gusto nila permi nga may lagay, kag nagapangayo sila sang mga regalo. Wala nila ginadepensahan ang kinamatarong sang mga ilo kag wala nila ginapamatian ang reklamo sang mga balo nga babayi.
24Gani nagasiling ang Ginoo, ang Makagagahom nga Ginoo sang Israel: “Magatimalos ako sa inyo nga mga taga-Jerusalem, nga akon mga kaaway, agod indi na ako matublag sa inyo ginahimo. 25Silutan ko kamo agod malimpyuhan kamo, pareho sa pilak nga ginapapuraw sa kalayo. 26Hatagan ko kamo liwat sang mga pangulo kag mga manuglaygay nga pareho sang una. Kag sa ulihi ang inyo siyudad pagatawgon nga siyudad sang mga matarong kag matutom nga mga tawo.”
27Paagi sa matarong nga paghukom sang Dios, luwason niya ang Jerusalem1:27 Jerusalem: sa Hebreo, Zion. kag ang mga pumuluyo sini nga nagahinulsol. 28Pero pagalaglagon niya ang mga malinapason kag mga makasasala, nga nagasikway sa Ginoo.
29Mahuy-an kamo nga mga taga-Jerusalem tungod sa inyo pagsimba sa mga kahoy nga terebinto kag sa mga pinili ninyo nga mga katamnan. 30Mangin pareho kamo sa kahoy nga terebinto nga nagakalaya, kag sa katamnan nga wala mabunyagi. 31Ang mga gamhanan sa inyo mangin pareho sa mamala nga kahoy nga madali lang masunog, kag ang ila malaot nga mga binuhatan mangin pareho sa igrab nga amo ang magasunog sa ila, kag wala sing may makapauntat sina nga kalayo.
1Révélations reçues par Esaïe, fils d’Amots, au sujet de Juda et de Jérusalem, sous les règnes d’Ozias, de Yotam, d’Ahaz et d’Ezéchias, rois de Juda1.1 Ozias: 2 R 15.1-7 ; 2 Ch 26.1-23 ; Yotam: 2 R 15.32-38 ; 2 Ch 27.1-9 ; Ahaz: 2 R 16.1-20 ; 2 Ch 28.1-27 ; Ezéchias: 2 R 18.1-20 ; 2 Ch 29.1-32. Ces rois ont régné en Juda de 792 à 698 (ou 686) av. J.-C. Esaïe a exercé son ministère de 740 jusqu’au début du viie siècle av. J.-C..
Prophéties sur Juda et sur Israël
Juda est bien malade
2Vous, les cieux, écoutez,
toi, terre, tends l’oreille,
c’est l’Eternel qui parle :
J’ai élevé des enfants, et j’ai pris soin d’eux,
mais ils se sont révoltés contre moi.
3Le bœuf sait bien ╵à qui il appartient,
et l’âne connaît la mangeoire ╵où le nourrit son maître.
Israël ne veut rien savoir,
et mon peuple ne comprend pas.
4Malheur à toi, nation coupable,
peuple chargé de fautes,
race adonnée au mal
et enfants corrompus !
Vous avez abandonné l’Eternel,
méprisé le Saint d’Israël,
vous lui avez tourné le dos.
5Où1.5 Autre traduction : Pourquoi ? vous frapper encore,
puisque vous persistez ╵dans votre rébellion ?
Car, déjà, votre tête ╵tout entière est malade,
votre cœur est tout affligé.
6De la plante des pieds ╵jusqu’à la tête,
rien n’est en bon état,
ce ne sont que blessures, ╵contusions et plaies vives
que l’on n’a pas pansées ╵ni bandées, ni soignées
avec de l’huile.
7Le pays que vous habitez ╵est dévasté1.7 Allusion à l’invasion assyrienne de 701, sous Sennachérib (Es 36 à 37 ; 2 R 18.13), ou à l’invasion des Syriens et des Israélites du Nord, vers 734 (Es 7 ; 2 Ch 28.5-8, 17-18).,
vos villes sont détruites par le feu,
vos campagnes sont ravagées ╵sous vos yeux par des étrangers.
Oui, tout est dévasté, ╵détruit par des envahisseurs1.7 En modifiant légèrement le texte hébreu traditionnel, on obtient : comme à la catastrophe de Sodome (voir Gn 19.23-25)..
8Et Sion est restée
comme une hutte ╵au milieu d’une vigne,
comme un abri ╵dans un champ de concombres,
comme une ville ╵entourée d’armées ennemies.
9Si l’Eternel, ╵le Seigneur des armées célestes,
ne nous avait laissé ╵un faible reste,
nous ressemblerions à Sodome
et nous serions comme Gomorrhe1.9 Cité en Rm 9.29..
Changez de comportement
10Vous, les chefs de Sodome,
écoutez bien ╵ce que dit l’Eternel,
vous, peuple de Gomorrhe1.10 Sodome, Gomorrhe: voir Gn 18.20 ; 19.,
écoutez bien ╵la Loi de notre Dieu.
11A quoi peuvent bien me servir ╵vos nombreux sacrifices ?
dit l’Eternel,
car je suis rassasié ╵des holocaustes de béliers,
et de la graisse ╵de bêtes à l’engrais.
Je ne prends pas plaisir
aux sacrifices de taureaux, ╵d’agneaux comme de boucs1.11 Pour les v. 11-14, voir Am 5.21-22..
12Quand vous venez ╵pour vous présenter devant moi,
qui vous a demandé ╵de fouler mes parvis ?
13Cessez de m’apporter ╵d’inutiles offrandes :
j’ai l’encens en horreur ;
quant aux nouvelles lunes, ╵aux sabbats et aux assemblées,
je ne veux plus ╵de ces rassemblements de culte ╵de gens qui font le mal.
14Oui, vos nouvelles lunes, ╵toutes vos fêtes, ╵je les déteste,
elles sont un fardeau pour moi ;
je suis las de les supporter.
15Lorsque vous étendez les mains ╵pour me prier,
je me cache les yeux,
vous avez beau multiplier ╵le nombre des prières,
je ne vous entends pas,
car vos mains sont pleines de sang.
16Lavez-vous donc, ╵purifiez-vous,
écartez de ma vue ╵vos mauvaises actions
et cessez de faire le mal.
17Apprenez à faire le bien,
efforcez-vous d’agir avec droiture,
assistez l’opprimé1.17 D’après les versions anciennes. Le texte hébreu traditionnel a : l’oppresseur.,
et défendez le droit ╵de l’orphelin,
plaidez la cause de la veuve !
18Venez et discutons ensemble,
dit l’Eternel :
si vos péchés sont rouges ╵comme de l’écarlate,
ils deviendront
aussi blancs que la neige.
Oui, s’ils sont rouges ╵comme la pourpre,
ils deviendront ╵aussi blancs que la laine.
19Si vous vous décidez à m’obéir,
vous mangerez ╵les meilleurs produits du pays.
20Mais, si vous refusez, ╵si vous êtes rebelles,
c’est l’épée qui vous mangera,
l’Eternel le déclare.
Autrefois, aujourd’hui et demain
21Jérusalem !
Comment se fait-il donc ╵que la cité fidèle
soit devenue ╵une prostituée1.21 L’infidélité d’Israël à l’alliance avec l’Eternel est souvent comparée par les prophètes à la prostitution (Jr 3.2 ; 13.27 ; Ez 16.15 ; 23.11 ; Os 2.4 ; Na 3.4). ?
Toi, jadis pleine de droiture,
où la justice demeurait,
maintenant, tu abrites ╵des assassins.
22Ton argent n’est plus que scories,
et ton vin le meilleur ╵est coupé d’eau.
23Tes chefs sont des rebelles,
complices de voleurs,
tous aiment les pots-de-vin
et sont avides de présents,
ils ne défendent pas ╵les droits de l’orphelin ;
la cause de la veuve ╵jamais ne leur parvient.
24C’est pourquoi l’Eternel,
le Seigneur des armées célestes,
le Puissant d’Israël, ╵vous déclare ceci :
Malheur à vous !
Je tirerai vengeance ╵de vous, mes adversaires,
je vous ferai payer, ╵ô vous, mes ennemis.
25Je tournerai ma main ╵contre toi, ô Jérusalem,
je fondrai tes scories,
comme avec de la soude1.25 Ou de la potasse.,
et je vais supprimer ╵tous tes déchets.
26Je te redonnerai des dirigeants ╵comme ceux d’autrefois,
des conseillers ╵comme au commencement.
Après cela, ╵tu seras appelée
la Ville-de-Justice
et la Cité fidèle.
27Le salut viendra pour Sion ╵selon le droit,
ses habitants ╵qui reviendront à Dieu1.27 Autre traduction : chez elle. ╵seront sauvés : ╵ils obtiendront justice.
28Mais les pécheurs ╵et ceux qui transgressent la Loi
seront brisés ensemble
et ceux qui se détournent ╵de l’Eternel, ╵disparaîtront.
29Et quant aux chênes, ╵ceux que vous aimez tant,
ils tourneront à votre honte,
vous rougirez ╵à cause des jardins sacrés1.29 Voir Es 17.10 ; Os 4.13.
que vous avez choisis.
30Car vous serez vous-mêmes ╵pareils aux chênes
au feuillage flétri,
ou tout comme un jardin ╵qui serait privé d’eau.
31L’homme le plus puissant ╵sera comme l’étoupe,
et ce qu’il a produit ╵servira d’étincelle
pour qu’il soit consumé ╵avec ce qu’il a fait
sans qu’il y ait personne ╵pour éteindre les flammes1.31 Autre traduction : le lin semi-traité deviendra de l’étoupe, et celui qui l’a fait sera une étincelle. Avec son œuvre, il brûlera sans qu’il y ait personne pour éteindre les flammes..