Ginadayaw ang Kaalam
1Ang kaalam kag pag-intiendi pareho sa tawo nga nagawali. 2Nagatindog siya sa mataas nga mga lugar sa kilid sang dalan, sa mga ginsang-an sang mga dalan, 3sa mga puwertahan sang siyudad, kag sa mga alagyan. Kag nagawali siya sing mabaskog,
4“Tanan kamo nga katawhan, nagapakighambal ako sa inyo.
5Kamo nga mga wala sing alam, magmaalamon kamo.
Kamo nga mga buang-buang, maghangop kamo.
6Pamati kamo sa akon ginahambal, kay mapuslanon ini kag husto.
7Matuod gid ang akon ginahambal kag ginakangil-aran ko ang maghambal sing malain.
8Matarong ang tanan ko nga ginahambal kag wala ako nagahambal sang binutig ukon dinaya.
9Maathag ini tanan kag wala sing sayop sa mga tawo nga may pag-intiendi.
10Palabiha ang kaalam kag ang pagtadlong ko sa imo pamatasan sang sa pilak kag bulawan.
11Kay ang kaalam mas bilidhon pa sang sa malahalon nga mga bato kag wala gid sing bisan ano nga butang nga imo ginahandom nga makatupong sini.
12Ako, nga amo ang kaalam, nakahibalo magtimbang-timbang kon diin ang husto ukon indi, kag nahibaluan ko magdesisyon sing husto.
13Ang nagatahod sa Ginoo nagakaugot sa malaot. Ginakaugtan ko ang pagpabugal, ang pagpakamatinaas-taason, ang malaot nga pagginawi, kag ang pagbinutig.
14Maayo ako maglaygay kag may husto nga kaalam. May pag-intiendi ako kag gahom.
15Paagi sa akon makadumala ang mga hari, kag makahimo ang mga pangulo sang matarong nga mga kasuguan.
16Paagi sa akon makadumala ang mga manugdumala kag mga opisyal—ang tanan nga nagadumala sing matarong.8:16 mga opisyal… matarong: sa Septuagint kag sa iban nga mga kopya sang Hebreo, mga opisyal nga nagadumala sa kalibutan.
17Ginahigugma ko ang mga nagahigugma sa akon;
ang mga nagapangita sa akon makakita sa akon.
18Makahatag ako sang manggad, dungog, kauswagan kag kadalag-an nga nagapadayon.
19Ang makuha sa akon mas bilidhon pa sang sa puro gid nga bulawan ukon pilak.
20Ginasunod ko ang matarong kag husto.
21Ang nagahigugma sa akon hatagan ko sang manggad;
pun-on ko ang ginataguan nila sang manggad.
22Sang una pa nga daan kaupod8:22 kaupod: ukon, gintuga. na ako sang Ginoo antes niya gintuga ang tanan.
23-26Ginbuot niya nga ara na ako halin pa sang una.8:23-26 Ginbuot… una: ukon, Ginporma niya ako sang dugay na.
Ara na ako sang wala pa ang kalibutan: ang dagat, ang mga tuburan, ang mga bukid, ang mga kaumahan, kag bisan pa ang mga yab-ok.
27Ara na ako sang pagtuga niya sang langit,
sang pagbutang niya sang daw tinabuan sang langit kag sang duta,8:27 daw tinabuan sang langit kag sang duta: sa English, horizon.
28sang pagtuga niya sang mga panganod,
sang pagpatubod niya sang mga tuburan sa kadadalman,
29sang pagbutang niya sang dulunan sang dagat agod indi ini maglapaw,
kag sang pagbutang niya sang mga pundasyon sang kalibutan.
30Pareho ako sa isa ka arkitekto8:30 arkitekto: ukon, gamay nga bata; ukon, masaligan nga abyan. sa tupad sang Ginoo.
Ako ang iya kalipayan adlaw-adlaw, kag malipayon ako permi sa iya presensya.
31Nagakalipay ako sa kalibutan nga iya gintuga kag sa mga katawhan.
32Gani karon mga anak, pamatii ninyo ako,
kay bulahan ang mga nagasunod sa akon mga ginasiling.
33Pamatii ninyo ang mga pagtadlong ko sa inyo pamatasan agod mangin maalamon kamo;
kag indi gid ninyo ini pagkalimti.
34Bulahan ang tawo nga permi nagabantay kag nagahulat sa pagpamati sa akon.
35Kay ang tawo nga nagapangita sa akon makaangkon sang maayo kag malawig nga kabuhi,
kag pakamaayuhon siya sang Ginoo.
36Pero ang tawo nga wala nagapangita sa akon, ginahalitan lang niya ang iya kaugalingon.
Ang tanan nga akig sa akon naluyag sang kamatayon.”
1Hoor je de wijsheid niet roepen en klinkt de stem van het verstand niet overal?
2Vanaf verhogingen, langs de wegen en op kruisingen, waar zij staat,
3bij de poort, aan de ingang van de stad, en aan elke deur roept zij:
4‘Ik roep u, mannen, en richt mij tot alle mensenkinderen.
5Kom tot bezinning, onverstandigen, stel uw hart open, onwijzen!
6Luister, ik heb een belangrijke boodschap voor u, ik spreek over eerlijke zaken.
7Mijn mond spreekt alleen maar waarheid, ik verafschuw leugens.
8Uit alles wat ik zeg, spreekt oprechtheid en niets gemeens of verkeerds.
9Het is overduidelijk voor verstandige mensen en mensen die inzicht hebben, zullen mij goed begrijpen.
10Mijn lessen geven u meer dan zilver, deze kennis is kostbaarder dan puur goud.
11Edelstenen vallen in het niet bij de wijsheid, zelfs uw stoutste dromen vallen daarbij in het niet.
12Ik, de wijsheid, ga gepaard met een helder verstand en ik maak mij kennis en bedachtzaamheid eigen.
13Eerbiedig ontzag voor de Here houdt in dat u het kwaad, de trots, de hoogmoed, de goddeloosheid en leugens haat.
14Raad en blijvende wijsheid zijn het mijne, ik ben het verstand en bezit alle kracht.
15Door mij regeren koningen en bepalen bestuurders wat rechtvaardig is.
16Door mij heersen de heersers, de edelen en alle rechters op aarde.
17Ik heb lief wie mij liefhebben en wie mij ijverig zoeken, zullen mij ook vinden.
18Ik ga samen met rijkdom en aanzien, duurzaam bezit en gerechtigheid.
19Wat ik voortbreng, is beter dan zuiver goud, dan het allerpuurste goud en wat ik opbreng, is beter dan het zuiverste zilver.
20Ik laat iemand wandelen op de weg van de gerechtigheid, midden op de goede wegen.
21Zij die mij liefhebben, erven een onvervreemdbaar bezit en ik vul hun schatkamers.
22Ik was het bezit van de Here, toen Hij begon te werken, vanaf het prilste begin.
23Ik ben gemaakt in het begin van de tijd, ik was er al voor de aarde bestond.
24Ik was er al vóór de diepe wateren er waren, de bronnen, met hun overvloed aan water.
25Voordat de bergen werden neergezet en heuvels zich verhieven, ben ik geboren.
26Hij had de aarde en de velden nog niet gemaakt, nog geen zandkorreltje.
27Maar toen Hij de hemelen schiep, was ik erbij en ook toen Hij de diepe wateren maakte.
28Toen Hij de wolken hun plaats gaf en de diepe waterbronnen aan banden legde.
29Toen Hij de zee inperkte, zodat de wateren Hem gehoorzaamden, en Hij de aarde grondvestte.
30Ik was als een zuigeling bij Hem, dag in, dag uit spelend onder zijn oog.
31Spelend in zijn wereld, op zijn aarde, mijn vreugde delend met de mensenkinderen.
32Nu dan, kinderen, luister naar mij! Want gelukkig zijn zij die doen wat ik voorschrijf.
33Luister naar mijn lessen en word wijs, onttrek u niet aan mijn onderwijs.
34Gelukkig is hij die naar mij luistert, die voortdurend in mijn buurt is en mij niet uit het oog wil verliezen.
35Want wie mij vindt, vindt het leven en oogst de goedkeuring van de Here.
36Maar wie tegen mij zondigt, brengt schade toe aan zijn ziel, allen die God en zijn wijsheid haten, hebben de dood lief.’
