Dugang nga Kaayuhan sang Kaalam
1Anak, indi gid pagkalimti ang ginatudlo ko sa imo; tipigi sa imo tagipusuon ang mga ginasugo ko sa imo, 2kay makapalawig ini kag makapauswag sang imo kabuhi. 3Magpabilin ka nga maayo kag matutom; indi ina pagdulaa kundi huptan mo gid sa imo tagipusuon.3:3 indi… tagipusuon: sa literal, ihigot ina sa imo liog kag isulat sa imo tagipusuon. 4Kon himuon mo ini, maluyag sa imo ang Dios kag ang mga tawo, kag mangin maayo ang pagtulok nila sa imo.
5Magsalig ka sa Ginoo sa bug-os mo nga tagipusuon, kag indi ka magsalig sa imo kaugalingon nga kaalam. 6Dumduma ang Ginoo sa tanan mo nga ginahimo, kag tuytuyan niya ikaw sa husto nga dalan. 7Indi ka maghunahuna nga maalam ka na gid kundi magtahod ka sa Ginoo, kag indi ka maghimo sang malain. 8Kay makapaayo kag makapabaskog ina sa imo lawas. 9Padunggi ang Ginoo sa imo mga pagkabutang, pareho halimbawa sa paghalad sa iya sang una nga parte sang tanan mo nga patubas. 10Kon himuon mo ini, magasulubra ang mga patubas sa imo mga bodega kag ang duga sang ubas sa imo mga suludlan.
11Anak, indi pagpakalaina ang pagdisiplina sang Ginoo sa imo.3:11 pagdisiplina sang Ginoo sa imo: ukon, pagtadlong sang Ginoo sa imo pamatasan. Indi maglain ang imo buot kon ginasabdong ka niya. 12Kay ginadisiplina sang Ginoo ang iya mga ginapalangga pareho sang ginahimo sang isa ka amay sa iya anak nga iya ginakalipay.
13Bulahan ang tawo nga nakaangkon sang kaalam kag pag-intiendi. 14Kay mas mapuslanon pa ini sang sa pilak kag bulawan, 15kag mas bilidhon pa sang sa mga alahas.3:15 alahas: Indi klaro ang buot silingon sang Hebreo sini. Kag wala gid sing bisan ano nga butang nga imo ginahandom nga makatupong sini. 16Makapalawig kag makapauswag ini sang imo kabuhi, kag makahatag man sa imo sang kadungganan. 17Makabulig gid ini sa imo kabuhi kag makapaayo sang imo kahimtangan. 18Bulahan ang tawo nga nagapabilin nga maalamon; ang kaalam makapaayo kag makapalawig sang iya kabuhi.3:18 makapaayo… kabuhi: sa literal, kahoy nga nagahatag sang kabuhi.
19-20Paagi sa kaalam kag ihibalo, gintuga sang Ginoo ang kalibutan kag ang kalangitan, kag nagkalabukas ang mga tuburan kag naghatag ang mga panganod sang ulan.
21Anak, tipigi gid ang imo kaalam kag ihibalo sa pagdesisyon sing husto. Indi pagpabay-i nga madula ini sa imo. 22Kay makahatag ini sa imo sang malawig kag matahom nga kabuhi. 23Kag magakabuhi ka nga luwas sa katalagman kag indi ka maano. 24Makatulog ka nga mahamuok, nga wala sing may ginakahadlukan. 25Gani indi ka dapat mahadlok kon gulpi lang nga mag-abot ang makahaladlok nga mga hitabo, ukon kon laglagon na ang mga malaot, 26kay makasalig ka nga bantayan ka sang Ginoo; ilikaw niya ikaw sa katalagman.
27Buligi ang mga dapat buligan kon masarangan mo man lang. 28Indi na pagpabuwasi ang pagbulig sa imo isigkatawo kon mabuligan mo man lang siya subong.
29Indi ka magplano sing malain kontra sa imo isigkatawo nga nagasalig sa imo bilang iya kaingod.
30Indi ka magpakigbais sa imo isigkatawo sa wala sing kabangdanan, labi na kon wala man lang siya sing may nahimo nga malain sa imo.
31Indi ka magkahisa sa mapintas nga tawo ukon magsunod sa iya mga ginahimo. 32Kay ginakangil-aran sang Ginoo ang mga balingag, pero nagasalig siya sa nagakabuhi sing husto.
33Ginapakamalaot sang Ginoo ang panimalay sang mga malaot, pero ginapakamaayo niya ang panimalay sang mga matarong.
34Ginatamay niya ang nagapangtamay, pero ginakaluoyan niya ang mapainubuson.
35Ang mga maalamon padunggan, pero ang mga buang-buang pakahuy-an.
젊은이들에게 주는 교훈
1내 아들아, 나의 가르침을 잊지 말고 내 명령을 정성껏 지켜라.
2그러면 네가 장수하고 평안을 누릴 것이다.
3너는 사랑과 성실이 너를 떠나지 않게 하며 그것을 네 목에 매고 네 마음에 새겨라.
4그러면 네가 하나님과 사람 앞에서 사랑과 신망을 얻을 것이다.
5너는 마음을 다하여 여호와를 신뢰하고 3:5 또는 ‘네 명철을’네 지식을 의지하지 말아라.
6너는 모든 일에 여호와를 인정하라. 그러면 그가 너에게 바른 길을 보이실 것이다.
7스스로 지혜롭다고 생각하지 말아라. 너는 여호와를 두려워하고 악을 피하라.
8이것이 너에게 좋은 약이 되어 3:8 또는 ‘네 골수로 윤택하게 하리라’너의 몸과 마음을 건강하게 할 것이다.
9네 재산과 네 모든 농산물의 첫열매로 여호와를 공경하라.
10그러면 네 창고가 가득 차고 포도주통에 새 포도주가 넘칠 것이다.
11내 아들아, 여호와의 징계를 가볍게 여기지 말며 그의 꾸지람을 언짢게 생각하지 말아라.
12아버지가 자식이 잘되라고 꾸짖고 나무라는 것처럼 여호와께서도 자기가 사랑하는 사람을 꾸짖고 나무라신다.
13지혜와 깨달음을 가진 자는 행복하다.
14그것이 은이나 금보다 더 가치 있고 유익하기 때문이다.
15지혜는 보석보다 더 귀한 것이므로 네가 갖고 싶어하는 그 어떤 것도 이것과 비교가 되지 않는다.
16그 오른손에는 장수가 있고 그 왼손에는 부귀가 있으니
17그 길은 즐거움과 평안의 길이다.
18지혜는 그것을 얻은 자에게 생명 나무와도 같은 것이다. 그래서 지혜를 가진 자가 복이 있다.
19여호와께서는 지혜로 땅의 기초를 놓으셨으며 3:19 또는 ‘명철로’예지로 우주 공간을 펼치셨고
20지식으로 깊은 물을 나누시고 공중에서 이슬이 내리게 하셨다.
21내 아들아, 건전한 지혜와 분별력을 잘 간직하고 그것이 네게서 떠나지 않게 하라.
22그러면 그것이 네 영혼의 생명이 되고 3:22 또는 ‘네 목에 장식이 되리니’네 삶을 아름답게 장식할 것이니
23네가 네 길을 안전하게 갈 수 있고 발이 걸려 넘어지는 일도 없을 것이며
24잠자리에 들 때 두려워하지 않고 단잠을 잘 수 있을 것이다.
25너는 갑자기 밀어닥친 재앙이나 악인들의 멸망이 이를 때 두려워하지 말아라.
26여호와는 네가 의지할 분이시니 너를 안전하게 지키실 것이다.
27선을 베풀 능력이 있거든 그것을 필요로 하는 자에게 베풀기를 주저하지 말며
28너에게 가진 것이 있으면 네 이웃에게 “갔다가 다시 오너라. 내일 주겠다” 라고 말하지 말아라.
29너를 믿고 사는 네 이웃을 해하려고 계획하지 말며
30남이 너를 해하지 않았거든 이유 없이 다투지 말아라.
31난폭한 자를 부러워하지 말며 그의 어떤 행동도 본받지 말아라.
32여호와께서는 악한 자를 미워하시고 정직한 자와 친근히 하신다.
33악인의 집에는 여호와의 저주가 있으나 의로운 자의 집에는 축복이 있다.
34여호와는 거만한 자를 비웃으시고 겸손한 사람에게 은혜를 베푸신다.
35지혜로운 자는 영광을 얻을 것이나 미련한 자는 수치를 당할 것이다.
