Hulubaton 3 – HLGN & CST

Ang Pulong Sang Dios

Hulubaton 3:1-35

Dugang nga Kaayuhan sang Kaalam

1Anak, indi gid pagkalimti ang ginatudlo ko sa imo; tipigi sa imo tagipusuon ang mga ginasugo ko sa imo, 2kay makapalawig ini kag makapauswag sang imo kabuhi. 3Magpabilin ka nga maayo kag matutom; indi ina pagdulaa kundi huptan mo gid sa imo tagipusuon.3:3 indi… tagipusuon: sa literal, ihigot ina sa imo liog kag isulat sa imo tagipusuon. 4Kon himuon mo ini, maluyag sa imo ang Dios kag ang mga tawo, kag mangin maayo ang pagtulok nila sa imo.

5Magsalig ka sa Ginoo sa bug-os mo nga tagipusuon, kag indi ka magsalig sa imo kaugalingon nga kaalam. 6Dumduma ang Ginoo sa tanan mo nga ginahimo, kag tuytuyan niya ikaw sa husto nga dalan. 7Indi ka maghunahuna nga maalam ka na gid kundi magtahod ka sa Ginoo, kag indi ka maghimo sang malain. 8Kay makapaayo kag makapabaskog ina sa imo lawas. 9Padunggi ang Ginoo sa imo mga pagkabutang, pareho halimbawa sa paghalad sa iya sang una nga parte sang tanan mo nga patubas. 10Kon himuon mo ini, magasulubra ang mga patubas sa imo mga bodega kag ang duga sang ubas sa imo mga suludlan.

11Anak, indi pagpakalaina ang pagdisiplina sang Ginoo sa imo.3:11 pagdisiplina sang Ginoo sa imo: ukon, pagtadlong sang Ginoo sa imo pamatasan. Indi maglain ang imo buot kon ginasabdong ka niya. 12Kay ginadisiplina sang Ginoo ang iya mga ginapalangga pareho sang ginahimo sang isa ka amay sa iya anak nga iya ginakalipay.

13Bulahan ang tawo nga nakaangkon sang kaalam kag pag-intiendi. 14Kay mas mapuslanon pa ini sang sa pilak kag bulawan, 15kag mas bilidhon pa sang sa mga alahas.3:15 alahas: Indi klaro ang buot silingon sang Hebreo sini. Kag wala gid sing bisan ano nga butang nga imo ginahandom nga makatupong sini. 16Makapalawig kag makapauswag ini sang imo kabuhi, kag makahatag man sa imo sang kadungganan. 17Makabulig gid ini sa imo kabuhi kag makapaayo sang imo kahimtangan. 18Bulahan ang tawo nga nagapabilin nga maalamon; ang kaalam makapaayo kag makapalawig sang iya kabuhi.3:18 makapaayo… kabuhi: sa literal, kahoy nga nagahatag sang kabuhi.

19-20Paagi sa kaalam kag ihibalo, gintuga sang Ginoo ang kalibutan kag ang kalangitan, kag nagkalabukas ang mga tuburan kag naghatag ang mga panganod sang ulan.

21Anak, tipigi gid ang imo kaalam kag ihibalo sa pagdesisyon sing husto. Indi pagpabay-i nga madula ini sa imo. 22Kay makahatag ini sa imo sang malawig kag matahom nga kabuhi. 23Kag magakabuhi ka nga luwas sa katalagman kag indi ka maano. 24Makatulog ka nga mahamuok, nga wala sing may ginakahadlukan. 25Gani indi ka dapat mahadlok kon gulpi lang nga mag-abot ang makahaladlok nga mga hitabo, ukon kon laglagon na ang mga malaot, 26kay makasalig ka nga bantayan ka sang Ginoo; ilikaw niya ikaw sa katalagman.

27Buligi ang mga dapat buligan kon masarangan mo man lang. 28Indi na pagpabuwasi ang pagbulig sa imo isigkatawo kon mabuligan mo man lang siya subong.

29Indi ka magplano sing malain kontra sa imo isigkatawo nga nagasalig sa imo bilang iya kaingod.

30Indi ka magpakigbais sa imo isigkatawo sa wala sing kabangdanan, labi na kon wala man lang siya sing may nahimo nga malain sa imo.

31Indi ka magkahisa sa mapintas nga tawo ukon magsunod sa iya mga ginahimo. 32Kay ginakangil-aran sang Ginoo ang mga balingag, pero nagasalig siya sa nagakabuhi sing husto.

33Ginapakamalaot sang Ginoo ang panimalay sang mga malaot, pero ginapakamaayo niya ang panimalay sang mga matarong.

34Ginatamay niya ang nagapangtamay, pero ginakaluoyan niya ang mapainubuson.

35Ang mga maalamon padunggan, pero ang mga buang-buang pakahuy-an.

Nueva Versión Internacional (Castilian)

Proverbios 3:1-35

Otras ventajas de la sabiduría

1Hijo mío, no te olvides de mis enseñanzas;

más bien, guarda en tu corazón mis mandamientos.

2Porque prolongarán tu vida muchos años

y te traerán prosperidad.

3Que nunca te abandonen el amor y la verdad:

llévalos siempre alrededor de tu cuello

y escríbelos en el libro de tu corazón.

4Contarás con el favor de Dios

y tendrás buena fama3:4 buena fama. Lit. prudencia. entre la gente.

5Confía en el Señor de todo corazón,

y no en tu propia inteligencia.

6Reconócelo en todos tus caminos,

y él allanará tus sendas.

7No seas sabio en tu propia opinión;

más bien, teme al Señor y huye del mal.

8Esto infundirá salud a tu cuerpo

y fortalecerá tu ser.3:8 tu ser. Lit. tus huesos.

9Honra al Señor con tus riquezas

y con los primeros frutos de tus cosechas.

10Así tus graneros se llenarán a reventar

y tus bodegas rebosarán de vino nuevo.

11Hijo mío, no desprecies la disciplina del Señor,

ni te ofendas por sus reprensiones.

12Porque el Señor disciplina a los que ama,

como corrige un padre a su hijo querido.

13Dichoso el que halla sabiduría,

el que adquiere inteligencia.

14Porque ella es de más provecho que la plata

y rinde más ganancias que el oro.

15Es más valiosa que las piedras preciosas:

¡ni lo más deseable se le puede comparar!

16Con la mano derecha ofrece larga vida;

con la izquierda, honor y riquezas.

17Sus caminos son placenteros

y en sus senderos hay paz.

18Ella es árbol de vida para quienes la abrazan;

¡dichosos los que la retienen!

19Con sabiduría afirmó el Señor la tierra,

con inteligencia estableció los cielos.

20Por su conocimiento se separaron las aguas,

y las nubes dejaron caer su rocío.

21Hijo mío, conserva el buen juicio;

no pierdas de vista la discreción.

22Te serán fuente de vida,

te adornarán como un collar.

23Podrás recorrer tranquilo tu camino,

y tus pies no tropezarán.

24Al acostarte, no tendrás temor alguno;

te acostarás y dormirás tranquilo.

25No temerás ningún desastre repentino,

ni la desgracia que sobreviene a los impíos.

26Porque el Señor estará siempre a tu lado

y te librará de caer en la trampa.

27No niegues un favor a quien te lo pida

si en tu mano está el otorgarlo.

28Nunca digas a tu prójimo:

«Vuelve más tarde; te ayudaré mañana»,

si hoy tienes con qué ayudarlo.

29No urdas el mal contra tu prójimo,

contra el que ha puesto en ti su confianza.

30No entres en pleito con nadie

que no te haya hecho ningún daño.

31No envidies a los violentos,

ni optes por andar en sus caminos.

32Porque el Señor aborrece al perverso,

pero al íntegro le brinda su amistad.

33La maldición del Señor cae sobre la casa del malvado;

su bendición, sobre el hogar de los justos.

34El Señor se burla de los burlones,

pero muestra su favor a los humildes.

35Los sabios son dignos de honra,

pero los necios solo merecen deshonra.