Hulubaton 25 – HLGN & TNCV

Ang Pulong Sang Dios

Hulubaton 25:1-28

Ang Iban pa nga mga Hulubaton ni Solomon

1Ari pa gid ang iban nga mga hulubaton ni Solomon nga ginkopya sang mga tinawo ni Haring Hezekia sang Juda:

2Ginapadunggan naton ang Dios tungod sa mga butang nga wala niya ginapahayag sa aton; pero ginapadunggan naton ang mga hari tungod sa mga butang nga ginapahayag nila sa aton.

3Subong nga indi matakos ang kataason sang langit kag ang kadalumon sang duta, indi man matungkad ang hunahuna sang mga hari.

4Kinahanglan nga kuhaon anay ang mga nagasimbog sa pilak antes ini pormahon sang platero. 5Kinahanglan nga pahalinon ang malaot nga mga katawhan25:5 mga katawhan: ukon, mga opisyal; ukon, mga manuglaygay. sang hari, kag magapadayon ang iya ginharian nga may pagkamatarong.

6Kon ara ka sa atubangan sang hari, indi pagkabiga ang imo kaugalingon nga daw si sin-o ka na gid paagi sa pagpungko upod sa dungganon nga mga tawo. 7Mas maayo kon hambalan ka sang hari nga magpungko didto sang sa hambalan ka niya nga maghalin, kag mahuy-an ka sa atubangan sang dungganon nga mga tawo.

8Indi ka magpadasodaso sa pagsugid sa korte sang imo nakita. Kay kon mapamatud-an sang isa ka saksi nga sala ikaw, ano na lang ang imo himuon?

9Kon may ginabaisan kamo sang imo kilala, baisi lang ninyo, pero indi ninyo pag-ipanugid ang sekreto sang kada isa sa inyo. 10Kay kon mahibaluan ini sang iban, basi pakahuy-an nila kamo, kag ang inyo reputasyon maguba hasta san-o.

11Kon ang imo ginahambal nagakabagay sa okasyon, matahom ini pareho sa bulawan nga mga mansanas sa pilak nga suludlan.

12Ang pagsabdong sang maalamon nga tawo sa isa ka tawo nga luyag magpamati mas bilidhon pa sang sa mga alahas nga bulawan.

13Ang masaligan nga mensahero makapanami sang balatyagon sang nagsugo sa iya, pareho sa mabugnaw nga tubig kon tig-ilinit.

14Ang tawo nga wala nagatuman sa iya promisa pareho sa gal-om kag hangin nga wala nagadala sang ulan.

15Ang pagpasensya kag ang malulo nga paghambal makahaylo sa mga manugdumala kag bisan sa mga matig-a sang tagipusuon.

16Indi ka magpatama sing kaon sang dugos kay basi kon magsululuka ka. 17Pareho man kon magsagi ka bisita sa imo kaingod, basi kon matak-an siya kag maugot sa imo.

18Ang tawo nga nagasaksi sing butig kontra sa iya isigkatawo makahalit pareho sa espada, inuglampos, kag pana.

19Ang pagsalig sa tawo nga indi masaligan sa tion sang kalisod wala sing pulos pareho sa guba nga ngipon ukon bali nga tiil.

20Kon ginakantahan mo sing malipayon ang tawo nga ara sa puwerte nga kalisod, pareho lang nga ginaubahan mo siya sang bayo sa panahon sang tigtulugnaw ukon ginabutangan mo sang langgaw ang iya pilas.

21Kon ang imo kaaway ginagutom, pakauna; kon ginauhaw, paimna. 22Kay kon himuon mo ini mahuya siya sa iya ginahimo sa imo,25:22 mahuya siya sa iya ginahimo sa imo: sa literal, magatumpok ka sang baga sa iya ulo. kag ang Ginoo magabalos sa imo.

23Subong nga ang habagat nagadala sang ulan, ang kutsokutso nagadala sang kaakig.

24Mas maayo pa nga mag-estar sa atop sang balay25:24 Tan-awa ang footnote sa 21:9. sang sa mag-estar sa sulod sang balay upod sa asawa nga palaaway.

25Ang maayong balita halin sa malayo nga lugar pareho sa mabugnaw nga tubig nga makapaumpaw sa tawo nga ginauhaw.

26Ang matarong nga tawo nga nagapasugot sa malaot nga tawo pareho sa malubog nga tuburan ukon mahigko nga bubon.

27Indi maayo ang sobra nga pagkaon sang dugos, amo man ang pagtinguha nga dayawon ka lang permi sang mga tawo.

28Ang tawo nga indi makapugong sang iya kaugalingon dali lang malaglag pareho sa isa ka siyudad nga wala sing pader.

Thai New Contemporary Bible

สุภาษิต 25:1-28

สุภาษิตเพิ่มเติมของโซโลมอน

1ต่อไปนี้เป็นสุภาษิตของโซโลมอน

ซึ่งคนของกษัตริย์เฮเซคียาห์แห่งยูดาห์คัดลอกและรวบรวมไว้

2พระเจ้าทรงได้รับเกียรติจากการที่ทรงปิดบังสิ่งต่างๆ

และเหล่ากษัตริย์ได้รับเกียรติจากการพินิจพิเคราะห์สิ่งต่างๆ

3ฟ้าสูงแผ่นดินลึกฉันใด

พระทัยของเหล่ากษัตริย์ก็สุดจะพินิจพิเคราะห์ฉันนั้น

4เมื่อไล่ขี้แร่ออกจากเงิน

ช่างเงินก็จะสร้างสรรค์ภาชนะได้

5เช่นเดียวกัน เมื่อไล่คนชั่วให้พ้นจากกษัตริย์แล้ว

ราชบัลลังก์ก็จะยั่งยืนโดยความชอบธรรม

6อย่ายกยอตนเองต่อหน้ากษัตริย์

หรืออวดอ้างตนเป็นคนสำคัญ

7จงรอให้กษัตริย์เชื้อเชิญว่า “มาที่นี่เถิด”

ดีกว่าพระองค์ทำให้เจ้าอับอายต่อหน้าขุนนาง

สิ่งที่เจ้าได้เห็นกับตา

8อย่ารีบร้อนนำไป25:7,8 หรือขุนนาง / ผู้ซึ่งเจ้าจับตาดู / 8อย่ารีบร้อนไปฟ้องร้องที่ศาล

เพราะในบั้นปลายเจ้าจะทำอย่างไร

หากเพื่อนบ้านของเจ้าทำให้เจ้าอับอายขายหน้า?

9หากเจ้ามีเรื่องฟ้องร้องกับเพื่อนบ้าน

อย่าใส่ร้ายเขาให้คนอื่นไม่ไว้ใจ

10เกรงว่าผู้ที่ได้ยินจะฉีกหน้าเจ้า

และเจ้าต้องเสียชื่อเสียงไม่จบสิ้น

11คำพูดที่เหมาะกับกาลเทศะ25:11 หรือการตัดสินใจที่เหมาะสมกับสถานการณ์

ก็เหมือนแอปเปิ้ลทองคำล้อมเงิน

12คำตักเตือนของตุลาการผู้ชาญฉลาดสำหรับหูที่รับฟัง

ก็เหมือนต่างหูทองหรือเครื่องประดับทองเนื้อดี

13ผู้สื่อสารที่ไว้ใจได้

ก็เหมือนน้ำเย็นจากหิมะในฤดูเก็บเกี่ยว

ทำให้นายที่ส่งเขาไปชื่นใจ

14ผู้ที่อวดเรื่องของกำนัลซึ่งตนไม่ได้ให้

ก็เหมือนเมฆและลมที่ไม่ให้ฝน

15จงอดทน แล้วจะชนะใจเจ้านายได้

ลิ้นที่อ่อนโยนสามารถบดขยี้กระดูกได้

16เมื่อพบน้ำผึ้ง จงกินแต่พอประมาณ

หากกินมากเกินไป จะสำรอกออกมา

17เช่นเดียวกัน จงไปเยือนเพื่อนบ้านนานๆ ครั้ง

หากบ่อยเกินไป เขาจะเกลียดชังเจ้า

18ผู้ที่เป็นพยานเท็จกล่าวหาเพื่อนบ้าน

ก็เหมือนกระบอง หรือดาบ หรือลูกศรคมกริบ

19การพึ่งคนไม่ซื่อในยามทุกข์ร้อน

ก็เหมือนฟันผุหรือเท้าพิการ

20ผู้ที่ร้องเพลงให้คนทุกข์ใจฟัง

ก็เหมือนผู้ที่ถอดเสื้อในวันที่อากาศหนาว

หรือเอาเกลือถูลงบนแผล

21หากศัตรูของเจ้าหิว จงให้อาหารเขารับประทาน

เมื่อเขากระหาย จงให้น้ำเขาดื่ม

22เพราะการทำเช่นนี้ เท่ากับว่าเจ้าสุมถ่านที่ลุกโพลงไว้บนศีรษะของเขา

และองค์พระผู้เป็นเจ้าจะประทานบำเหน็จแก่เจ้า

23ลมเหนือพัดพาฝนนอกฤดูมาฉันใด

คำติฉินนินทาก็ทำให้หน้าบึ้งตึงฉันนั้น

24อยู่ที่มุมดาดฟ้า

ดีกว่าอยู่ร่วมชายคากับภรรยาที่ชอบหาเรื่อง

25ข่าวดีจากแดนไกล

ก็เหมือนน้ำเย็นชื่นใจสำหรับคนที่อ่อนล้า

26หากคนชอบธรรมออมชอมกับคนชั่ว

ก็เหมือนน้ำพุมีโคลนหรือบ่อที่น้ำเสีย

27การกินน้ำผึ้งมากไปไม่ดีฉันใด

การพินิจพิเคราะห์สิ่งที่ล้ำลึกเกินไปก็ทำให้เสียเกียรติฉันนั้น25:27 หรือการหาเกียรติให้ตัวเองก็ไม่เหมาะฉันนั้น

28ผู้ที่ขาดการควบคุมตนเอง

ก็เหมือนเมืองที่กำแพงถูกทำลาย