Hulubaton 21 – HLGN & NIV

Ang Pulong Sang Dios

Hulubaton 21:1-31

1Ang hunahuna sang mga hari pareho sa suba nga ginakontrolar sang Ginoo ang pag-ilig sini. Ginakontrolar niya ini suno sa iya gusto.

2Mahimo nga nagahunahuna kita nga husto na gid ang tanan ta nga ginahimo, pero ang Ginoo lang ang makahukom kon ano gid ang aton motibo.

3Mas nalipay pa ang Ginoo kon maghimo sang husto kag matarong ang isa ka tawo sang sa maghalad siya sang mga halad.

4Sala ang pagpabugal kag ang pagkamatinaas-taason. Makilala mo ang malaot nga mga tawo sa sina nga pamatasan.

5Kon magplano ka sing maayo kag magmapisan, sigurado nga magauswag ka. Kon magpadasodaso ka, sigurado nga magaimol ka.

6Ang manggad nga nakuha sa pagpangdaya dali lang madula, kag magadala ini sang kamatayon sa tawo.

7Ang kapintas sang mga malaot amo ang makapalaglag sa ila, kay indi sila gusto maghimo sang matarong.

8Indi tadlong ang pagginawi sang tawo nga may sala, pero tadlong ang pagginawi sang tawo nga wala sing sala.

9Mas maayo pa nga mag-estar sa ibabaw sang atop sang balay21:9 Matapan ang atop sang mga balay sang mga Israelinhon, kag puwede ini patindugan sang payag-payag. sang sa mag-estar sa sulod sang balay upod sa asawa nga palaaway.

10Ang mga malaot gusto lang gid permi maghimo sang malain; wala sila sing kaluoy sa ila isigkatawo.

11Kon silutan ang mga nagapangyaguta, ang pareho nila nga mga wala sing alam makatuon nga magmaalamon. Ang maalamon nga tawo nagamaalamon pa gid kon ginatudluan siya.

12Nahibaluan sang matarong nga Dios ang ginahimo sang panimalay sang mga malaot, kag pagasilutan niya sila.

13Kon wala mo ginasapak ang mga imol kon magpangayo sila sang bulig, indi ka man pagsapakon kon magpangayo ka sang bulig.

14Kon regaluhan mo sa sekreto ang tawo nga akig sa imo, madula ang iya kaakig.

15Kon magluntad ang hustisya, nagakalipay ang mga matarong, pero ginakulbaan ang mga malain.

16Kamatayon ang dangatan sang tawo nga nagalikaw sa kaalam.

17Ang tawo nga nagapatuyang, nga nagapagusto lang sang papunsyon, indi gid magmanggaranon kundi magaimol pa gani.

18Ginasilutan ang mga malaot kag maluibon agod maluwas ang mga matarong.

19Mas maayo pa nga mag-estar sa desierto sang sa mag-estar sa balay upod sa palaaway kag mainiton nga asawa.

20Ang maalamon nga tawo nagatigana gid para sa palaabuton, pero ang buang-buang nga tawo nagapagusto lang kagasto.

21Ang tawo nga nagatinguha gid nga magkabuhi nga maayo kag matarong magakabuhi sing malawig kag madinalag-on, kag padunggan siya sang mga tawo.

22Ang kumander nga maayo sa taktika makaagaw sang siyudad nga may madamo nga mga soldado, kag makaguba sang mga pader sini nga ginasaligan sang sadto nga mga soldado.

23Ang tawo nga nagahalong sa iya mga ginahambal makalikaw sa gamo.

24Ang bugalon kag matinaas-taason nga tawo makilala mo kay nagapangyaguta siya, kag puwerte siya magpahambog.

25Kon madamo ang imo ginahandom pero matamad ka mag-obra, makalaglag ina sa imo.

26Ang matamad nga tawo permi lang nagahandom nga makabaton, pero ang matarong nga tawo nagahatag nga wala sing hawid-hawid.

27Ginakangil-aran sang Ginoo ang mga halad sang mga malaot, labi na gid kon ginahalad nila ini nga may malain nga motibo.

28Ang butigon nga saksi indi na pagpahambalon,21:28 indi na pagpahambalon: sa literal, pagalaglagon. pero ang saksi nga nagasugid sang matuod21:28 saksi nga nagasugid sang matuod: sa literal, ang tawo nga nakabati. Siguro ang buot silingon nga kon ano ang iya nabatian amo gid ang iya ginasugid. padayon nga pahambalon.

29Ang malaot nga tawo wala nagakabalaka sa iya mga ginahimo, pero ang matarong iya ginahunahuna niya sing maayo ang iya mga ginahimo.

30Wala sing kaalam, pag-intiendi, ukon laygay nga makatupong sa Ginoo.

31Bisan preparado na ang mga kabayo sa inaway, ang Ginoo lang ang makapadaog.

New International Version

Proverbs 21:1-31

1In the Lord’s hand the king’s heart is a stream of water

that he channels toward all who please him.

2A person may think their own ways are right,

but the Lord weighs the heart.

3To do what is right and just

is more acceptable to the Lord than sacrifice.

4Haughty eyes and a proud heart—

the unplowed field of the wicked—produce sin.

5The plans of the diligent lead to profit

as surely as haste leads to poverty.

6A fortune made by a lying tongue

is a fleeting vapor and a deadly snare.21:6 Some Hebrew manuscripts, Septuagint and Vulgate; most Hebrew manuscripts vapor for those who seek death

7The violence of the wicked will drag them away,

for they refuse to do what is right.

8The way of the guilty is devious,

but the conduct of the innocent is upright.

9Better to live on a corner of the roof

than share a house with a quarrelsome wife.

10The wicked crave evil;

their neighbors get no mercy from them.

11When a mocker is punished, the simple gain wisdom;

by paying attention to the wise they get knowledge.

12The Righteous One21:12 Or The righteous person takes note of the house of the wicked

and brings the wicked to ruin.

13Whoever shuts their ears to the cry of the poor

will also cry out and not be answered.

14A gift given in secret soothes anger,

and a bribe concealed in the cloak pacifies great wrath.

15When justice is done, it brings joy to the righteous

but terror to evildoers.

16Whoever strays from the path of prudence

comes to rest in the company of the dead.

17Whoever loves pleasure will become poor;

whoever loves wine and olive oil will never be rich.

18The wicked become a ransom for the righteous,

and the unfaithful for the upright.

19Better to live in a desert

than with a quarrelsome and nagging wife.

20The wise store up choice food and olive oil,

but fools gulp theirs down.

21Whoever pursues righteousness and love

finds life, prosperity21:21 Or righteousness and honor.

22One who is wise can go up against the city of the mighty

and pull down the stronghold in which they trust.

23Those who guard their mouths and their tongues

keep themselves from calamity.

24The proud and arrogant person—“Mocker” is his name—

behaves with insolent fury.

25The craving of a sluggard will be the death of him,

because his hands refuse to work.

26All day long he craves for more,

but the righteous give without sparing.

27The sacrifice of the wicked is detestable—

how much more so when brought with evil intent!

28A false witness will perish,

but a careful listener will testify successfully.

29The wicked put up a bold front,

but the upright give thought to their ways.

30There is no wisdom, no insight, no plan

that can succeed against the Lord.

31The horse is made ready for the day of battle,

but victory rests with the Lord.