1Ang hunahuna sang mga hari pareho sa suba nga ginakontrolar sang Ginoo ang pag-ilig sini. Ginakontrolar niya ini suno sa iya gusto.
2Mahimo nga nagahunahuna kita nga husto na gid ang tanan ta nga ginahimo, pero ang Ginoo lang ang makahukom kon ano gid ang aton motibo.
3Mas nalipay pa ang Ginoo kon maghimo sang husto kag matarong ang isa ka tawo sang sa maghalad siya sang mga halad.
4Sala ang pagpabugal kag ang pagkamatinaas-taason. Makilala mo ang malaot nga mga tawo sa sina nga pamatasan.
5Kon magplano ka sing maayo kag magmapisan, sigurado nga magauswag ka. Kon magpadasodaso ka, sigurado nga magaimol ka.
6Ang manggad nga nakuha sa pagpangdaya dali lang madula, kag magadala ini sang kamatayon sa tawo.
7Ang kapintas sang mga malaot amo ang makapalaglag sa ila, kay indi sila gusto maghimo sang matarong.
8Indi tadlong ang pagginawi sang tawo nga may sala, pero tadlong ang pagginawi sang tawo nga wala sing sala.
9Mas maayo pa nga mag-estar sa ibabaw sang atop sang balay21:9 Matapan ang atop sang mga balay sang mga Israelinhon, kag puwede ini patindugan sang payag-payag. sang sa mag-estar sa sulod sang balay upod sa asawa nga palaaway.
10Ang mga malaot gusto lang gid permi maghimo sang malain; wala sila sing kaluoy sa ila isigkatawo.
11Kon silutan ang mga nagapangyaguta, ang pareho nila nga mga wala sing alam makatuon nga magmaalamon. Ang maalamon nga tawo nagamaalamon pa gid kon ginatudluan siya.
12Nahibaluan sang matarong nga Dios ang ginahimo sang panimalay sang mga malaot, kag pagasilutan niya sila.
13Kon wala mo ginasapak ang mga imol kon magpangayo sila sang bulig, indi ka man pagsapakon kon magpangayo ka sang bulig.
14Kon regaluhan mo sa sekreto ang tawo nga akig sa imo, madula ang iya kaakig.
15Kon magluntad ang hustisya, nagakalipay ang mga matarong, pero ginakulbaan ang mga malain.
16Kamatayon ang dangatan sang tawo nga nagalikaw sa kaalam.
17Ang tawo nga nagapatuyang, nga nagapagusto lang sang papunsyon, indi gid magmanggaranon kundi magaimol pa gani.
18Ginasilutan ang mga malaot kag maluibon agod maluwas ang mga matarong.
19Mas maayo pa nga mag-estar sa desierto sang sa mag-estar sa balay upod sa palaaway kag mainiton nga asawa.
20Ang maalamon nga tawo nagatigana gid para sa palaabuton, pero ang buang-buang nga tawo nagapagusto lang kagasto.
21Ang tawo nga nagatinguha gid nga magkabuhi nga maayo kag matarong magakabuhi sing malawig kag madinalag-on, kag padunggan siya sang mga tawo.
22Ang kumander nga maayo sa taktika makaagaw sang siyudad nga may madamo nga mga soldado, kag makaguba sang mga pader sini nga ginasaligan sang sadto nga mga soldado.
23Ang tawo nga nagahalong sa iya mga ginahambal makalikaw sa gamo.
24Ang bugalon kag matinaas-taason nga tawo makilala mo kay nagapangyaguta siya, kag puwerte siya magpahambog.
25Kon madamo ang imo ginahandom pero matamad ka mag-obra, makalaglag ina sa imo.
26Ang matamad nga tawo permi lang nagahandom nga makabaton, pero ang matarong nga tawo nagahatag nga wala sing hawid-hawid.
27Ginakangil-aran sang Ginoo ang mga halad sang mga malaot, labi na gid kon ginahalad nila ini nga may malain nga motibo.
28Ang butigon nga saksi indi na pagpahambalon,21:28 indi na pagpahambalon: sa literal, pagalaglagon. pero ang saksi nga nagasugid sang matuod21:28 saksi nga nagasugid sang matuod: sa literal, ang tawo nga nakabati. Siguro ang buot silingon nga kon ano ang iya nabatian amo gid ang iya ginasugid. padayon nga pahambalon.
29Ang malaot nga tawo wala nagakabalaka sa iya mga ginahimo, pero ang matarong iya ginahunahuna niya sing maayo ang iya mga ginahimo.
30Wala sing kaalam, pag-intiendi, ukon laygay nga makatupong sa Ginoo.
31Bisan preparado na ang mga kabayo sa inaway, ang Ginoo lang ang makapadaog.
1Omutima gwa kabaka guli ng’amazzi agakulukutira mu mukono gwa Mukama,
era agukyusiza gy’ayagala yonna.
221:2 Nge 16:2; 24:12; Luk 16:15Buli kkubo lya muntu liba ng’ettuufu mu maaso ge,
naye Mukama apima omutima.
321:3 1Sa 15:22; Nge 15:8; Is 1:11; Kos 6:6; Mi 6:6-8Okukola ebituufu n’eby’amazima
kisanyusa Mukama okusinga ssaddaaka.
421:4 Nge 6:17Amaaso ageegulumiza, n’omutima ogw’amalala,
ye ttabaaza y’ababi, era ebyo kwonoona.
521:5 Nge 10:4; 28:22Enteekateeka z’omunyiikivu zivaamu magoba meereere,
naye okwanguyiriza okutalina nteekateeka kuvaamu bwavu.
621:6 2Pe 2:3Okufuna obugagga n’olulimi olulimba,
mpewo buwewo etwalibwa eruuyi n’eruuyi era mutego gwa kufa.
7Obukambwe bw’ababi bulibamalawo,
kubanga bagaana okukola eby’ensonga.
821:8 Nge 2:15Ekkubo ly’abazza emisango liba kyamu,
naye ery’abataliiko musango liba golokofu.
921:9 Nge 25:24Okusula ku kasolya k’ennyumba,
kisinga okubeera mu nnyumba n’omukazi omuyombi.
10Emmeeme y’omubi yeegomba okukola ebibi;
talaga muliraanwa we kisa n’akatono.
1121:11 Nge 19:25Omukudaazi bw’abonerezebwa, atalina magezi agafuna;
n’ow’amagezi bw’ayigirizibwa afuna okutegeera.
1221:12 Nge 14:11Katonda alaba ebifa mu nnyumba y’omubi,
era abakozi b’ebibi abazikkiririza ddala.
1321:13 Mat 18:30-34; Yak 2:13Oyo aziba amatu ge eri okulaajana kw’omwavu,
naye alikoowoola nga talina amwanukula.
1421:14 Nge 18:16; 19:6Ekirabo ekigabire mu kyama kikakkanya obusungu obungi,
n’enguzi ebikiddwa mu munagiro eggyawo ekiruyi ekingi.
1521:15 Nge 10:29Ensonga bwe zisalibwa mu bwenkanya, lye ssanyu eri abatuukirivu,
naye kiba kyekango eri abakozi b’ebibi.
1621:16 Zab 49:14Omuntu awaba okuva mu kkubo ly’okutegeera,
agukira mu bafu.
1721:17 Nge 23:20-21, 29-35Aganza eby’amasanyu anaabanga mwavu, n’oyo
ayagala omwenge n’amafuta taligaggawala.
1821:18 Nge 11:8; Is 43:3Abakozi b’ebibi batuukibwako emitawaana egyandigudde ku balungi,
n’ekyandituuse ku b’amazima kituuka ku batali beesigwa.
1921:19 nny 9Okubeera mu ddungu,
kisinga okubeera n’omukazi omuyombi anyiiganyiiga.
20Mu nnyumba y’omutuukirivu mubaamu eby’obugagga eby’omuwendo,
naye omusirusiru ebibye byonna abyonoona.
2121:21 Mat 5:6Agoberera obutuukirivu n’ekisa,
alibeera n’obulamu obukulaakulana n’ekitiibwa.
2221:22 Mub 9:15-16Omuntu ow’amagezi alumba ekibuga eky’abazira nnamige,
era n’asesebbula enfo yaabwe gye beesiga.
2321:23 a Yak 3:2 b Nge 12:13; 13:3Afuga akamwa ke n’olulimi lwe,
yeewoonya emitawaana.
2421:24 Zab 1:1; Nge 1:22; Is 16:6; Yer 48:29“Mukudaazi,” lye linnya ly’ab’amalala abeeraga,
abeetwalira mu kwemanya okw’ekitalo mwe batambulira.
2521:25 Nge 13:4Okwetaaga kw’omugayaavu lwe luliba olumbe lwe,
kubanga emikono gye tegyagala kukola.
2621:26 Zab 37:26; Mat 5:42; Bef 4:28Olunaku lwonna aba yeegomba kweyongezaako,
naye omutuukirivu agaba awatali kwebalira.
2721:27 a Is 66:3; Yer 6:20; Am 5:22 b Nge 15:8Ssaddaaka y’omubi ya muzizo,
na ddala bw’agireeta ng’alina ekigendererwa ekitali kirungi.
2821:28 Nge 19:5Omujulizi ow’obulimba alizikirira,
naye ekigambo ky’oyo ayogera eby’amazima kiribeerera emirembe gyonna.
29Omuntu omubi yeekazaakaza,
naye omuntu ow’amazima yeegendereza amakubo ge.
3021:30 a Yer 9:23 b Is 8:10; Bik 5:39Tewali magezi, newaakubadde okutegeera, wadde ebiteeso
ebiyinza okulemesa Mukama.
3121:31 Zab 3:8; 33:12-19; Is 31:1Embalaasi etegekerwa olunaku olw’olutalo,
naye obuwanguzi buva eri Mukama.
