1Ang hunahuna sang mga hari pareho sa suba nga ginakontrolar sang Ginoo ang pag-ilig sini. Ginakontrolar niya ini suno sa iya gusto.
2Mahimo nga nagahunahuna kita nga husto na gid ang tanan ta nga ginahimo, pero ang Ginoo lang ang makahukom kon ano gid ang aton motibo.
3Mas nalipay pa ang Ginoo kon maghimo sang husto kag matarong ang isa ka tawo sang sa maghalad siya sang mga halad.
4Sala ang pagpabugal kag ang pagkamatinaas-taason. Makilala mo ang malaot nga mga tawo sa sina nga pamatasan.
5Kon magplano ka sing maayo kag magmapisan, sigurado nga magauswag ka. Kon magpadasodaso ka, sigurado nga magaimol ka.
6Ang manggad nga nakuha sa pagpangdaya dali lang madula, kag magadala ini sang kamatayon sa tawo.
7Ang kapintas sang mga malaot amo ang makapalaglag sa ila, kay indi sila gusto maghimo sang matarong.
8Indi tadlong ang pagginawi sang tawo nga may sala, pero tadlong ang pagginawi sang tawo nga wala sing sala.
9Mas maayo pa nga mag-estar sa ibabaw sang atop sang balay21:9 Matapan ang atop sang mga balay sang mga Israelinhon, kag puwede ini patindugan sang payag-payag. sang sa mag-estar sa sulod sang balay upod sa asawa nga palaaway.
10Ang mga malaot gusto lang gid permi maghimo sang malain; wala sila sing kaluoy sa ila isigkatawo.
11Kon silutan ang mga nagapangyaguta, ang pareho nila nga mga wala sing alam makatuon nga magmaalamon. Ang maalamon nga tawo nagamaalamon pa gid kon ginatudluan siya.
12Nahibaluan sang matarong nga Dios ang ginahimo sang panimalay sang mga malaot, kag pagasilutan niya sila.
13Kon wala mo ginasapak ang mga imol kon magpangayo sila sang bulig, indi ka man pagsapakon kon magpangayo ka sang bulig.
14Kon regaluhan mo sa sekreto ang tawo nga akig sa imo, madula ang iya kaakig.
15Kon magluntad ang hustisya, nagakalipay ang mga matarong, pero ginakulbaan ang mga malain.
16Kamatayon ang dangatan sang tawo nga nagalikaw sa kaalam.
17Ang tawo nga nagapatuyang, nga nagapagusto lang sang papunsyon, indi gid magmanggaranon kundi magaimol pa gani.
18Ginasilutan ang mga malaot kag maluibon agod maluwas ang mga matarong.
19Mas maayo pa nga mag-estar sa desierto sang sa mag-estar sa balay upod sa palaaway kag mainiton nga asawa.
20Ang maalamon nga tawo nagatigana gid para sa palaabuton, pero ang buang-buang nga tawo nagapagusto lang kagasto.
21Ang tawo nga nagatinguha gid nga magkabuhi nga maayo kag matarong magakabuhi sing malawig kag madinalag-on, kag padunggan siya sang mga tawo.
22Ang kumander nga maayo sa taktika makaagaw sang siyudad nga may madamo nga mga soldado, kag makaguba sang mga pader sini nga ginasaligan sang sadto nga mga soldado.
23Ang tawo nga nagahalong sa iya mga ginahambal makalikaw sa gamo.
24Ang bugalon kag matinaas-taason nga tawo makilala mo kay nagapangyaguta siya, kag puwerte siya magpahambog.
25Kon madamo ang imo ginahandom pero matamad ka mag-obra, makalaglag ina sa imo.
26Ang matamad nga tawo permi lang nagahandom nga makabaton, pero ang matarong nga tawo nagahatag nga wala sing hawid-hawid.
27Ginakangil-aran sang Ginoo ang mga halad sang mga malaot, labi na gid kon ginahalad nila ini nga may malain nga motibo.
28Ang butigon nga saksi indi na pagpahambalon,21:28 indi na pagpahambalon: sa literal, pagalaglagon. pero ang saksi nga nagasugid sang matuod21:28 saksi nga nagasugid sang matuod: sa literal, ang tawo nga nakabati. Siguro ang buot silingon nga kon ano ang iya nabatian amo gid ang iya ginasugid. padayon nga pahambalon.
29Ang malaot nga tawo wala nagakabalaka sa iya mga ginahimo, pero ang matarong iya ginahunahuna niya sing maayo ang iya mga ginahimo.
30Wala sing kaalam, pag-intiendi, ukon laygay nga makatupong sa Ginoo.
31Bisan preparado na ang mga kabayo sa inaway, ang Ginoo lang ang makapadaog.
1Maingon nga gibut-an sa Ginoo ang pagdagayday sa suba, mahimo usab niyang but-an ang hunahuna sa hari sumala sa iyang gusto.
2Alang kanato husto na gayod ang tanan natong ginahimo, apan ang Ginoo ray nasayod sa tinuod natong motibo.
3Mas ikalipay sa Ginoo ang husto ug matarong nga binuhatan sa tawo kaysa iyang mga halad.
4Sala ang pagkamapasigarbohon ug ang pagkamapahitas-on. Mailhan mo nga daotan kana nga tawo pinaagi niana nga kinaiya.
5Kon magplano ka ug maayo ug magmakugihon, sigurado nga mouswag ka. Apan kon magdali-dali ka, sigurado nga mapobre ka.
6Ang bahandi nga nakuha sa pagpanglimbong dali rang mawala, ug maghatod kini sa tawo ngadto sa kamatayon.
7Ang kabangis sa mga daotan mao ang makapalaglag kanila, kay nagdumili sila sa pagbuhat sa matarong.
8Daotan ang kinaiya sa tawong makasasala, apan maayo ang kinaiya sa tawo nga matarong.
9Mas maayo pang magpuyo sa atop sa balay21:9 Patag ang atop sa mga balay sa mga Israelinhon, ug mahimo kining patindogan ug payag-payag. kaysa magpuyo sulod sa balay uban sa asawa nga palaaway.
10Ang mga daotan gusto lang gayod nga kanunayng maghimog daotan; wala silay kalooy sa ilang isigka-tawo.
11Kon silotan ang mga mabiay-biayon, ang mga walay alamag magkat-on nga magmaalamon. Ang maalamon mas magmaalamon pa gayod kon tudloan.
12Nasayod ang matarong nga Dios sa binuhatan sulod sa panimalay sa mga daotan, ug sila pagasilotan.
13Kon dili mo panumbalingon ang mga kabos kon mangayo sila ug tabang, dili ka usab panumbalingon kon mangayo ka ug tabang.
14Kon regalohan mo sa tago ang tawo nga nasuko kanimo, mawala ang iyang kasuko.
15Kon mapatunhay ang hustisya, malipay ang mga matarong, apan mahadlok ang mga daotan.
16Kamatayon ang dangatan sa tawong dili gustog kaalam.
17Ang tawo nga magpatuyang sa paglingaw-lingaw ug pagkombira, dili gayod madato, mapobre pa hinuon.
18Ginasilotan ang mga daotan ug maluibon aron maluwas ang mga matarong.
19Mas maayo pang magpuyo sa disyerto kaysa magpuyo uban sa asawa nga sapoton ug palaaway.
20Ang maalamon nga tawo nagatagana gayod alang sa umaabot, apan ang buang-buang nagapatuyang lang ug gasto.
21Ang tawo nga nagatinguha gayod nga magkinabuhi nga matarong ug matinud-anon, makaangkon ug taas nga kinabuhi ug kalamposan, ug ang mga tawo modayeg kaniya.
22Ang komander nga maayog mga taktika molampos sa pag-ilog ug siyudad nga daghag kasundalohan, ug ang gisaligan niining lig-ong mga paril iyang malumpag.
23Ang tawong nagabantay sa iyang ipanulti malikay sa kasamok.
24Ang tawong garboso ug mapahitas-on mailhan pinaagi sa iyang kamabiay-biayon ug kalabihan manghambog.
25Bisan daghan kag gihandom apan tapolan ka, maghatod kini kanimo sa kalaglagan.
26Ang tawong tapolan kanunayng maghandom nga may mohatag, apan ang tawong matarong dili managana mohatag.
27Ngil-aran ang Ginoo sa halad sa mga daotan, labi na gayod kon daotan kinig motibo.
28Ang bakakon nga saksi dili na pasultihon, apan ang saksi nga nagasugilon sa tinuod21:28 saksi nga nagasugilon sa tinuod: sa literal, ang tawo nga nakadungog. Tingali ang buot ipasabot nga kon unsay iyang nadunggan mao gayoy iyang isugilon. padayon nga pasultihon.
29Ang daotan dili mabalaka sa iyang mga ginahimo, apan ang matarong mamalansi pag-ayo sa iyang ginahimo.
30Walay kaalam, panabot, o tambag nga makatupong sa Ginoo.
31Bisan hanas na ang mga kabayo sa gira, ang Ginoo ray makapadaog.
