Hulubaton 20 – HLGN & CARSA

Ang Pulong Sang Dios

Hulubaton 20:1-30

1Ang sobra nga pag-inom sang makahulubog nga mga ilimnon nagapamaoy sa tawo. Ang tawo nga nagapahubog indi maalamon.

2Kon maakig ang hari pareho siya sa nagangurob nga leon. Gani kon paakigon mo siya, patyon ka gid niya.

3Ginapadunggan ang tawo nga nagalikaw sa gamo; ang buang-buang lang ang naluyag sang gamo.

4Ang matamad mag-arado sa tion sang tigtalanom wala gid sing may makuha sa tion sang tig-alani.

5Mahimo nga ang panghunahuna sang isa ka tawo pareho sa tubig nga madalom, pero kon maalamon ka, matungkad mo ini.

6Madamo ang nagasiling nga maayo sila, pero may ara bala sa ila nga masaligan?

7Ang matarong nga tawo nagakabuhi nga wala sing kasawayan. Bulahan ang iya mga anak nga nagasunod sa iya pamatasan.

8Kon maghukom ang hari sang kaso, ginasiguro gid niya nga mahibaluan ang naghimo sang malain.

9Wala sing may makasiling nga matinlo na gid ang iya tagipusuon, nga wala na gid siya sing sala.

10Ginakangil-aran sang Ginoo ang mga nagapangdaya sa pagkilo ukon pagtakos.

11Ang mga binuhatan sang isa ka pamatan-on nagapakita sang iya matuod nga batasan, kon bala matarong siya ukon indi.

12Ginhatagan kita sang Ginoo sang mata agod makakita kag sang dulunggan agod makabati.

13Kon magsagi ka lang katulog, pagagutumon ka, pero kon magbangon ka kag magtrabaho, magadamo ang imo kalan-on.

14Ginahikayan sang manugbakal ang ginabaligya agod makaayo siya. Pero kon mabakal na niya, wala na niya ginahikayan, kundi ginapabugal pa gani niya.

15Madamo ang bulawan kag ang malahalon nga mga bato, pero diutay lang ang mga tawo nga nagahambal nga may kaalam.

16Kon nagpromisa ang isa ka tawo nga siya ang mabayad sa imo sang utang sang tawo nga indi niya kilala, siguraduha nga makakuha ka sa iya sang garantiya, bisan bayo niya, agod masiguro mo nga mabayad siya.

17Nanamitan ang tawo sa pagkaon nga nakuha niya sa pagpangdaya, pero sa ulihi mangin pareho ini sa balas sa iya baba.

18Magpangayo ka sang laygay sa imo nga pagplano ukon antes ka magkadto sa inaway.

19Ang palakutsokutso nagapanugid sang sekreto, gani likawi ang tawo nga pareho sina.

20Ang anak nga nagapakamalaot sa iya ginikanan mapatay pareho sa suga nga napatay sa kadulom.

21Ang palanublion nga gindali-dali mo kuha sa indi pa husto nga tion indi makahatag sa imo sang kaayuhan sa ulihi.

22Indi ka magtimalos. Magsalig ka lang sa Ginoo, kag buligan ka niya.

23Ginakangil-aran sang Ginoo ang mga nagapangdaya sa pagkilo. Indi ina maayo nga himuon.

24Ang Ginoo amo ang nagabuot sang aton kabuhi, gani indi ta mahibaluan kon ano ang aton palaabuton.20:24 indi ta mahibaluan kon ano ang aton palaabuton: ukon, indi ta gid matungkad ang mga nagakalatabo sa aton.

25Delikado kon magpadasodaso ka sa pagpromisa nga ihalad mo ang isa ka butang sa Ginoo. Dapat hunahunaon mo anay antes ka magpromisa.

26Kon maghukom ang maalamon nga hari, ginasiguro gid niya nga mahibaluan ang naghimo sang malain, kag dayon ginasilutan niya.

27Ang aton konsensya20:27 konsensya: ukon, espiritu. ginagamit sang Ginoo nga magpasanag sang aton kabuhi, kag paagi sini mausisa naton ang aton pagkatawo.

28Kon maayo kag matutom ang isa ka hari, indi siya maano kag magapadayon ang iya paghari.

29Bugal sang mga pamatan-on ang ila kusog, kag dungog sang mga tigulang ang ila katigulangon.20:29 katigulangon: sa literal, mga uban.

30Kon kaisa maayo nga masilutan kita agod magbag-o kita.

Священное Писание (Восточный перевод), версия с «Аллахом»

Мудрые изречения 20:1-30

1Вино глумливо, пиво неистово;

кто даёт им себя обмануть – не мудр.

2Ярость царя подобна львиному рёву;

досадивший ему поплатится жизнью.

3Честь для человека – удерживаться от раздоров,

а всякий глупец скор на ссору.

4Ленивый не пашет вовремя,

и поэтому в пору жатвы ничего не может найти.

5Замыслы в человеческом сердце – глубокие воды,

но разумный сможет их вычерпать.

6Многие зовут себя преданными,

но где найти человека, кому бы довериться?

7Праведник живёт беспорочной жизнью;

благословенны после него его дети.

8Когда царь садится на судейский престол,

он глазами способен всё зло развеять.

9Кто может сказать: «Я очистил сердце;

я чист и безгрешен»?

10Неверные весы и неверные гири –

и то и другое мерзко для Вечного.

11Даже ребёнка узнают по его делам,

по тому, чисты ли поступки его, правильны ли.

12Уши, которые слышат, и глаза, которые видят, –

и то и другое создал Вечный.

13Не люби спать, не то обнищаешь;

бодрствуй, и будешь досыта есть.

14«Плохо, плохо», – говорит покупатель;

а когда отойдёт, то покупкой хвастает.

15Есть золото и много драгоценных камней,

но мудрые уста – редкая драгоценность.

16Можешь смело забирать одежду у поручившегося за незнакомца;

можешь удержать её в залог у ручавшегося за чужого20:16 Ср. Исх. 22:26-27; Втор. 24:10-13..

17Сладка человеку пища, добытая обманом,

но после неё рот будет полон песка.

18Строй замыслы, обсуждая их с другими;

если ведёшь войну, ищи мудрого совета.

19Сплетня доверие предаёт,

так что избегай человека, который болтлив.

20Жизнь проклинающего отца или мать

погаснет во тьме кромешной, как светильник.

21Наследство, поспешно захваченное вначале,

не принесёт благословения в конце.

22Не говори: «Я отплачу за обиду!»

Положись на Вечного – Он спасёт тебя.

23Мерзость для Вечного гири неправильные,

и весы нечестные Ему неугодны.

24Шаги человека направляет Вечный.

Как же может человек путь свой постичь?

25Ловушка для человека – поспешно пообещать Аллаху дары

и только после обдумывать своё решение.

26Мудрый царь отделяет нечестивых, как отделяют шелуху от зёрен,

и обрушивает на них свой гнев, как колесо молотильное.

27Совесть человека – светильник Вечного,

исследующий все глубины его существа.

28Милость и истина хранят царя;

милостью он утверждает престол свой.

29Слава юношей в силе их,

седина – украшение старости.

30Болезненные удары очищают от зла,

и битьё исправляет сердце.