Hulubaton 15 – HLGN & BDS

Ang Pulong Sang Dios

Hulubaton 15:1-33

1Ang mahinay nga sabat makapahaganhagan sang kaakig, pero ang matigdas nga sabat makapaibwal sang kaakig.

2Ang mga ginahambal sang maalamon nga tawo makahatag sing kaalam, pero ang mga ginahambal sang buang-buang nga tawo puro kabuangan.

3Makita sang Ginoo ang tanan, bisan sa diin nga lugar. Ginatan-aw niya ang mga ginahimo sang mga malaot kag sang mga matarong.

4Ang malulo nga mga pulong makapaayo sa kabuhi sang tawo,15:4 makapaayo… tawo: sa literal, kahoy nga nagahatag sang kabuhi. pero ang masakit nga mga pulong makapasakit sa iya tagipusuon.

5Ang buang-buang nga tawo wala nagasapak kon ginatadlong sang iya amay ang iya pamatasan, pero ang maalamon iya nagasapak.

6Magadamo15:6 magadamo: ukon, madamo. ang manggad sang mga matarong, pero ang iya sang mga malaot madula.15:6 madula: ukon, magahatag sa ila sing gamo.

7Ginapalapnag sang mga maalamon ang kaalam; indi ini mahimo sang mga buang-buang.

8Ginakangil-aran sang Ginoo ang mga halad sang mga malaot, pero nalipay siya sa mga pangamuyo sang mga matarong.

9Ginakangil-aran sang Ginoo ang tawo nga ang iya pagginawi malaot, pero ginahigugma niya ang tawo nga nagatinguha sa paghimo sang matarong.

10Ang pagtadlong sa pamatasan ginakabig nga malain sang15:10 Ang pagtadlong… sang: ukon, disiplinahon gid sing tudo ang… tawo nga nagapalayo sa husto nga dalan. Ang tawo nga indi gusto sawayon mapatay.

11Kon nahibaluan sang Ginoo ang nagakalatabo sa lugar sang mga patay, mas labi na gid nga nahibaluan niya ang ara sa tagipusuon sang tawo.

12Ang tawo nga nagapangyaguta indi gusto sawayon; indi siya magpalaygay sa mga maalamon.

13Kon malipayon ang tawo, nagayuhom-yuhom siya, pero kon nagakasubo siya, masinulub-on ang iya guya.

14Ang tawo nga may pag-intiendi gusto gid nga magtuon, pero ang buang-buang nga tawo gusto pa gid sang kabuangan.

15Mabudlay permi ang kabuhi sang mga imol, pero kon magkontento lang sila mangin malipayon gid sila permi.

16Mas maayo pa ang imol nga nagatahod sa Ginoo sang sa manggaranon nga puno sang kagamo ang iya kabuhi.

17Mas maayo pa nga magsud-an lang sang utan nga may paghigugmaanay sang sa magsud-an sang karne nga may pagdinumtanay.

18Ang pagkamainiton sang ulo nagapaumpisa sang inaway, pero ang pagkamapinasensyahon nagapauntat sang inaway.

19Kon matamad ka, mabudlayan ka gid sa imo kabuhi, pero kon mapisan ka, matawhay ang imo kabuhi.

20Ang maalamon nga anak nagahatag sang kalipay sa iya ginikanan. Buang-buang ang anak nga nagapakalain sa iya ginikanan.

21Ang tawo nga wala sing pag-intiendi nagakalipay sa kabuangan, pero ang tawo nga may pag-intiendi nagakabuhi nga matarong.

22Kon indi ka magpangayo sang laygay parte sa imo mga plano, indi ka magmadinalag-on, pero kon magpangayo ka sang madamo nga mga laygay, magmadinalag-on ang imo mga plano.

23Nagakalipay ang tawo kon makahatag siya sang nagakabagay nga sabat. Daw ano pa gid kanami kon makasabat siya sa husto nga tion.

24Ginasunod sang maalamon nga tawo ang dalan nga nagapadulong sa kabuhi agod malikawan niya ang kamatayon.

25Gub-on sang Ginoo ang mga balay sang mga bugalon,15:25 mga bugalon nga luyag mag-agaw sang duta sang mga balo nga babayi. pero protektaran niya ang mga duta sang mga balo nga babayi.

26Ginakangil-aran sang Ginoo ang mga ginahunahuna sang mga malaot, pero ginakalipay niya ang mga ginahunahuna15:26 ginahunahuna: ukon, ginahambal. sang mga matinlo ang tagipusuon.

27Ang tawo nga nagaangkon sang manggad sa malain nga paagi nagadala sang kalisod sa iya panimalay. Ang tawo nga wala nagabaton sang lagay padayon nga magakabuhi.

28Ang matarong nga tawo nagahunahuna anay antes siya maghambal, pero ang malaot nga tawo nagapataka lang kahambal sing malain.

29Malayo ang Ginoo sa mga malaot, pero malapit siya sa mga matarong kay ginapamatian niya ang ila pangamuyo.

30Makahatag kalipay ang manayanaya15:30 manayanaya: ukon, malipayon. nga guya, kag makapabaskog ang maayo nga balita.

31Ang nagapamati sa pagsabdong nga makapaayo sang kabuhi mangin maalamon.

32Ginapakalain sang tawo ang iya kaugalingon kon wala niya ginasapak ang pagsaway sa iya sa pagtadlong sa iya pamatasan, pero kon magpamati siya, makaangkon siya sang pag-intiendi.

33Ang pagtahod sa Ginoo makatudlo sa tawo nga magmaalamon, kag ang pagpaubos makahatag sa iya sang dungog.

La Bible du Semeur

Proverbes 15:1-33

1Une réponse douce apaise la colère,

mais une parole blessante excite l’irritation.

2Qui enseigne avec sagesse rend le savoir attrayant,

mais la bouche des sots ne répand que des sottises.

3L’Eternel voit ce qui se passe en tout lieu ;

il observe tous les hommes, méchants et bons.

4Des paroles réconfortantes sont comme un arbre de vie,

mais la langue malfaisante démoralise.

5Seul un insensé méprise ce que son père lui a enseigné,

qui tient compte des avertissements est un homme avisé.

6Il y a de nombreux trésors dans la maison du juste,

mais les profits du méchant sont source d’ennuis15.6 Autre traduction : sont troubles..

7Les lèvres des sages répandent le savoir,

mais il n’en est pas ainsi du cœur des insensés.

8L’Eternel a en horreur les sacrifices offerts par les méchants,

mais les prières des hommes droits lui sont agréables.

9L’Eternel a en horreur la conduite du méchant,

mais il aime celui qui recherche ce qui est juste.

10Une dure leçon attend celui qui s’écarte du droit chemin ;

qui déteste être repris périra.

11L’Eternel connaît le séjour des morts, le lieu des disparus,

combien plus le cœur des humains est-il à découvert devant lui !

12Le moqueur n’aime pas qu’on le reprenne,

c’est pourquoi il ne demande pas l’avis des sages.

13Un cœur joyeux rend le visage aimable,

mais quand le cœur est triste, l’esprit est abattu.

14L’homme intelligent cherche toujours à apprendre,

alors que les sots se repaissent de sottises.

15Pour l’affligé, tous les jours sont mauvais,

mais celui qui a le contentement dans son cœur est toujours en fête.

16Mieux vaut avoir peu et craindre Dieu

que de posséder une grande fortune avec du tourment.

17Mieux vaut un plat de légumes là où règne l’amour

qu’un bœuf gras assaisonné de haine.

18L’homme irascible suscite des querelles,

mais celui qui garde son sang-froid apaise les disputes.

19Le chemin du paresseux est une haie de ronces,

mais le sentier des hommes droits est une route bien aplanie.

20Un fils sage fait la joie de son père ;

seul un homme insensé a du mépris pour sa mère.

21La sottise ravit l’homme dépourvu de sens ;

un homme intelligent marche droit.

22Quand on ne consulte personne, les projets échouent,

mais lorsqu’il y a beaucoup de conseillers, ils se réalisent.

23Savoir donner la bonne réponse est une source de joie,

et combien est agréable une parole dite à propos.

24L’homme avisé suit le sentier qui mène en haut vers la vie

et qui le fait échapper au séjour des morts en bas.

25L’Eternel renverse la maison des orgueilleux,

mais il protège la propriété de la veuve.

26Les projets malveillants sont en horreur à l’Eternel,

mais les paroles aimables sont pures.

27Qui veut s’enrichir à tout prix entraîne sa famille dans le malheur,

mais qui déteste les pots-de-vin vivra longtemps.

28Le juste réfléchit bien avant de répondre,

mais la bouche des méchants répand le mal.

29L’Eternel se tient loin des méchants,

mais il entend la prière des justes.

30Un regard lumineux met le cœur en joie ;

une bonne nouvelle fortifie jusqu’aux os.

31Qui prête une oreille attentive aux critiques constructives

habitera parmi les sages.

32Qui refuse d’être repris se méprise lui-même,

mais qui écoute les avertissements acquiert du bon sens.

33La crainte de l’Eternel est une école de la sagesse15.33 Voir 1.7 et note. ;

avant d’être honoré, il faut savoir être humble15.33 Voir 18.12..