Hulubaton 1 – HLGN & CARSA

Ang Pulong Sang Dios

Hulubaton 1:1-33

Ang Kapuslanan sang mga Hulubaton

1Amo ini ang mga hulubaton ni Solomon, nga anak ni David kag hari sang Israel.

2Paagi sa sini nga mga hulubaton, matun-an mo ang parte sa kaalam1:2 kaalam: Ang ini nga klase sang kaalam, nga ginasiling permi diri sa Hulubaton, amo ang kaalam sa maayo kag husto nga pagginawi. kag pagtadlong sa imo pamatasan, kag maintiendihan mo ang mga pulong nga nagahatag sang kaalam. 3Makapatadlong ini sa imo pamatasan agod mangin maalamon ka, nga nagakabuhi sing husto, matarong, kag nagakabagay. 4Makahatag ini sang kaalam sa mga wala sing alam, kag makahatag ini sang ihibalo sa mga pamatan-on kon paano magdesisyon sing husto. 5Paagi sa pagpamati sini, madugangan pa gid ang kaalam sang mga maalamon kag matuytuyan ang mga may tinun-an, 6agod maintiendihan nila ang kahulugan sang mga hulubaton, mga paanggid, kag mga paktakon1:6 paktakon: sa iban nga Bisaya, papakot. Sa English, riddle. sang mga maalamon.

7Kon ang isa ka tawo gusto nga magmaalamon dapat magtahod siya sa Ginoo. Ang tawo nga buang-buang1:7 buang-buang: Ang ini nga pulong nga makita permi diri sa Hulubaton nagakahulugan sang tawo nga wala sing pagkilala sa Dios kag sa iya mga sugo. indi gusto sang kaalam kag indi niya gusto nga matadlong ang iya pamatasan.

Laygay sa Paglikaw sa Malaot nga mga Tawo

8Anak,1:8 Anak: Amo ini ang tawag sang manunudlo sa iya nga ginatudluan. pamatii ang mga pagtadlong sang imo ginikanan sa imo pamatasan, 9kay makapaayo ina sa imo pamatasan pareho sa korokorona nga mga bulak ukon kulintas nga makapaayo sa imo hitsura kag makahatag sa imo sang kadungganan.

10Anak, indi ka magpadala-dala sa mga pagsulay sang makasasala nga mga tawo 11ukon mag-upod sa ila kon magsiling sila nga, “Dali, upod ka sa amon; mamangga kita sang mga inosente nga tawo kag patyon naton sila. 12Buhi sila subong kag maayo ang lawas pero tudason ta sila; mangin pareho sila sa mga nagkaladto na sa lugar sang mga patay. 13Makakuha kita sa ila sang malahalon nga mga pagkabutang, kag pun-on ta ang aton mga balay sang aton mga inagaw. 14Sige na, upod sa amon, kay partidahon ta dayon ang aton mga inagaw.”

15Anak, indi ka gid mag-upod sa ila; maglikaw ka sa ila. 16Kay maabtik sila magpakasala kag magpatay sang tawo. 17Wala sing pulos ang pagbutang sang siod kon ang pispis nga imo dalakpon nagatan-aw. 18Nakahibalo ang pispis nga masiod siya, pero ining malaot nga mga tawo wala nakahibalo nga sila mismo ang mabiktima sa ila nga pagpamangga sa iban. Nagahulat sila sa pagpatay pero sila mismo ang mapatay. 19Amo ina ang dangatan sang mga tawo nga nagaangkon sang pagkabutang sa malain nga paagi. Mapatay sila sa sina nga buluhaton.

Resulta sang Pagsikway sang Kaalam

20-21Ang kaalam pareho sa tawo nga nagawali sing mabaskog sa mga karsada, mga plasa, mga merkado, kag sa mga puwertahan sang mga siyudad. Nagasiling siya,

22“Kamo nga mga wala sing alam, hasta san-o pa bala kamo nga magpabilin nga pareho sina?

Kamo nga mga nagapangyaguta, hasta san-o pa bala nga indi kamo nga magkalipay sa pagpangyaguta?

Kamo nga mga buang-buang, hasta san-o pa bala kamo nga indi magkagusto sa kaalam?

23Magpamati kamo sa akon pagsabdong sa inyo.

Karon, isugid ko sa inyo ang akon ginahunahuna;1:23 isugid ko sa inyo ang akon ginahunahuna: sa literal, ibubo ko sa inyo ang akon Espiritu.

ipahibalo ko sa inyo ang akon inughambal kontra sa inyo:

24Tungod nga wala kamo magsapak sang pagtawag ko sa inyo nga magpalapit kamo sa akon,

25kag tungod nga ginbaliwala ninyo ang tanan ko nga mga laygay kag pagsabdong sa inyo,

26-27kadlawan ko kamo kon mag-abot sa inyo ang kalaglagan nga daw sa buhawi;

yagutaon ko kamo kon mag-abot sa inyo ang kalisod kag ang makahaladlok nga mga hitabo nga daw sa bagyo.

28Dayon magapanawag kamo sa akon, pero indi ko kamo pagsabton.

Pangitaon ninyo ako, pero indi ninyo ako makita.

29Kay indi kamo gusto tudluan kag wala ninyo ginpili ang pagtahod sa Ginoo.

30Ginabaliwala ninyo ang akon mga laygay kag ginapakalain ninyo ang akon pagsabdong sa inyo.

31Gani pagaanihon ninyo ang bunga sang inyo mga ginahimo kag ginaplano nga malain.

32Kay ang pagkamalinapason sang mga wala sing alam magapatay sa ila,

kag ang pagpatawhay-tawhay sang mga buang-buang magalaglag sa ila.

33Pero ang nagapamati sa akon magakabuhi nga luwas sa katalagman.

Indi siya maano kag wala siya sing kahadlukan.”

Священное Писание (Восточный перевод), версия с «Аллахом»

Мудрые изречения 1:1-33

Вступление

1Мудрые изречения Сулеймана, сына Давуда, царя Исраила.

2Да принесут они мудрость и наставление

и помогут осмыслить разумные высказывания;

3да научат они правилам благоразумной жизни,

праведности, справедливости и честности

4и дадут простакам проницательность,

а юным – знание и рассудительность;

5пусть послушают мудрые и умножат познания,

и пусть разумные получат мудрые советы;

6да уразумеют они пословицы и притчи,

слова мудрецов и загадки их.

7Страх перед Вечным1:7 Вечный – на языке оригинала: «Яхве». Под этим именем Всевышний открылся Мусе и народу Исраила (см. Исх. 3:13-15). См. пояснительный словарь. – начало мудрости,

только глупцы презирают мудрость и наставление.

Наставления в мудрости

Предостережение от соблазна

8Сын мой, послушай наставление своего отца

и не отвергай поучения своей матери.

9Они будут прекрасным венком на твоей голове

и ожерельем на твоей шее.

10Сын мой, если грешники соблазняют тебя,

не поддавайся им.

11Если скажут они: «Идём с нами,

устроим засаду для пролития крови,

без причины подстережём невиновных,

12живьём их проглотим, как мир мёртвых,

целиком – как тех, кто нисходит в пропасть;

13награбим всевозможных дорогих вещей

и наполним дома свои добычей.

14Присоединяйся к нам1:14 Букв.: «Бросай с нами жребий».,

и мы поровну поделим добычу»,

15то не ходи с ними, сын мой,

не вставай на путь их.

16Ведь их ноги бегут к злу,

спешат они на пролитие крови.

17Даже птицы не попадут в сеть,

которую расставили у них на глазах,

18но эти люди устраивают засаду для пролития своей же крови,

подстерегают самих же себя!

19Таковы пути всех, кто жаждет преступной добычи;

она отнимает жизнь у завладевших ею.

Предостережение не отвергать мудрость

20Мудрость восклицает на улицах,

возвышает свой голос на площадях;

21на углах шумных улиц кричит она

и при входе в городские ворота держит речь:

22«До каких же пор вы, простаки, будете любить свою простоту?

Сколько же ещё глумливые будут наслаждаться насмешками,

а глупцы – ненавидеть знание?

23Если бы вы ответили на укор мой,

я излила бы на вас мой дух

и открыла бы вам свои мысли.

24Но раз вы отвергли меня, когда я призывала,

и никто не внимал, когда я протягивала вам руку,

25раз вы пренебрегли всеми моими советами

и не приняли моего укора,

26то и я в свой черёд посмеюсь над вашей бедой,

поиздеваюсь, когда поразит вас ужас, –

27когда поразит вас ужас, как буря,

и беда пронесётся над вами, как вихрь,

когда горе и скорбь вас подавят.

28Тогда будут звать меня, но я не отвечу,

будут искать меня, но не найдут.

29Раз они знание возненавидели

и страх перед Вечным не избрали,

30раз мой совет не приняли

и укор мой с презрением отвергли –

31то они будут вкушать горькие плоды своих деяний

и получат сполна от своих замыслов.

32Ведь своенравие убьёт простаков,

и беспечность погубит глупцов,

33но слушающий меня будет жить безопасно

и спокойно, не страшась беды».